Công ty kinh doanh bán hàng đa cấp có thật sự lừa đảo? Người tham gia bán hàng nên cẩn thận điều gì?

Nội dung chính

• Công ty kinh doanh bán hàng đa cấp có thật sự lừa đảo?
• Công ty bị cấm thực hiện hành vi nào trong kinh doanh bán hàng đa cấp?
• Người tham gia bán hàng đa cấp nên cẩn thận trong việc ký hợp đồng tham gia đa cấp?

Công ty kinh doanh bán hàng đa cấp có thật sự lừa đảo?

Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Nghị định 40/2018/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Điều 1 Nghị định 18/2023/NĐ-CP có giải thích về kinh doanh bán hàng đa cấp như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.

2. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp là doanh nghiệp đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp để tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp theo quy định của Nghị định này

3. Người tham gia bán hàng đa cấp là cá nhân giao kết hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp với doanh nghiệp bán hàng đa cấp.

...

Như vậy, loại hình ngành nghề kinh doanh bán hàng theo phương thức đa cấp được pháp luật quy định và điều chỉnh. Công ty bán hàng đa cấp nếu được thực hiện đúng theo "bản chất" luật định thì vẫn được pháp luật bảo vệ và không phải lừa đảo.

Pháp luật có quy định về kinh doanh bán hàng đa cấp (Hình từ Internet)

Công ty bị cấm thực hiện hành vi nào trong kinh doanh bán hàng đa cấp?

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Nghị định 40/2018/NĐ-CP như sau:

Những hành vi bị cấm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

1. Cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp thực hiện những hành vi sau đây:

a) Yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

b) Yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

c) Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó;

d) Từ chối chi trả không có lý do chính đáng các khoản hoa hồng, tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác mà người tham gia bán hàng đa cấp có quyền hưởng;

đ) Cung cấp thông tin gian dối về kế hoạch trả thưởng, về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;

e) Cung cấp thông tin gian dối, gây nhầm lẫn về tính năng, công dụng của hàng hóa hoặc hoạt động của doanh nghiệp thông qua báo cáo viên, đào tạo viên tại hội nghị, hội thảo, đào tạo hoặc thông qua tài liệu của doanh nghiệp;

g) Duy trì nhiều hơn một hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, vị trí kinh doanh đa cấp, mã số kinh doanh đa cấp hoặc các hình thức khác tương đương đối với cùng một người tham gia bán hàng đa cấp;

h) Thực hiện khuyến mại sử dụng mạng lưới gồm nhiều cấp, nhiều nhánh mà trong đó người tham gia chương trình khuyến mại có nhiều hơn một vị trí, mã số hoặc các hình thức tương đương khác;

i) Tổ chức các hoạt động trung gian thương mại theo quy định của pháp luật thương mại nhằm phục vụ cho việc duy trì, mở rộng và phát triển mạng lưới bán hàng đa cấp;

k) Tiếp nhận hoặc chấp nhận đơn hoặc bất kỳ hình thức văn bản nào khác của người tham gia bán hàng đa cấp, trong đó, người tham gia bán hàng đa cấp tuyên bố từ bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyền của mình theo quy định của Nghị định này hoặc cho phép doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định này;

l) Kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với đối tượng không được phép theo quy định tại Điều 4 Nghị định này;

m) Không sử dụng hệ thống quản lý người tham gia bán hàng đa cấp đã đăng ký với cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp để quản lý người tham gia bán hàng đa cấp;

n) Mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp cho doanh nghiệp khác, trừ trường hợp mua lại, hợp nhất hoặc sáp nhập doanh nghiệp.

Nhằm để điều chỉnh loại hình kinh doanh này phát triển đúng hướng. Pháp luật đã quy định các hành vi mà công ty bán hàng đa cấp không được thực hiện khi tham gia vào hoạt động này.

Nếu công ty thực hiện các hành vi trên sẽ là hành vi trái phép và bị xử lý theo quy định pháp luật. Với các quy định trên, người tham gia bán hàng đa cấp có thể lưu ý, cẩn thận hơn trong việc lựa chọn công ty để phòng tránh tham gia vào các tổ chức lừa đảo dưới lốp đa cấp.

Người tham gia bán hàng đa cấp nên cẩn thận trong việc ký hợp đồng tham gia đa cấp?

Căn cứ theo quy định tại Điều 29 Nghị định 40/2018/NĐ-CP như sau:

Hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp

1. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp có trách nhiệm ký kết hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp bằng văn bản với người tham gia bán hàng đa cấp.

2. Hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp phải bao gồm các nội dung cơ bản sau:

a) Tên doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật, thông tin liên hệ của doanh nghiệp bán hàng đa cấp;

b) Họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ thường trú (hoặc đăng ký lưu trú đối với người nước ngoài), nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú trong trường hợp không cư trú tại nơi thường trú), số điện thoại, số tài khoản ngân hàng, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu của người tham gia bán hàng đa cấp; số giấy phép lao động trong trường hợp người tham gia bán hàng đa cấp là người nước ngoài;

c) Họ tên, mã số của người giới thiệu (người bảo trợ);

d) Thông tin về hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp;

đ) Thông tin về kế hoạch trả thưởng, quy tắc hoạt động;

e) Quyền và nghĩa vụ của các bên, đảm bảo tuân thủ các quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan;

g) Quy định thanh toán bằng hình thức chuyển khoản qua ngân hàng đối với tiền hoa hồng và tiền thưởng;

h) Quy định về việc mua lại hàng hóa;

i) Các trường hợp chấm dứt hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp và nghĩa vụ phát sinh kèm theo;

k) Cơ chế giải quyết tranh chấp hợp đồng.

3. Hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp phải đáp ứng các điều kiện về hình thức sau:

a) Ngôn ngữ sử dụng bằng tiếng Việt, cỡ chữ ít nhất là 12;

b) Nền giấy và màu mực thể hiện nội dung hợp đồng phải tương phản nhau.

Như vậy, khi tham gia vào bán hàng đa cấp các bên phải tiến hàng ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, hợp đồng phải có đầy đủ các nội dung cơ bản theo quy định pháp luật.

Thực tế hiện nay việc bán hàng đa cấp vẫn được nhiều người áp đặt theo hướng "tiêu cực".

Tuy nhiên, vẫn có những công ty đã, đang hoạt động hợp pháp trên thị trường.

Do đó, người tham gia bán hàng đa cấp cần xem xét, cân nhắc và tìm hiểu kỹ về công ty mình sẽ tham gia, đồng thời phải lưu ý việc ký kết hợp đồng để bảo vệ bản thân trước những rủi ro và tranh chấp pháp lý.