Di sản thừa kế

Ba, mẹ tôi mất không để lại di chúc. Tài sản để lại cho các anh em tôi căn nhà có diện tích 80 m2. Tôi phải làm gì để nhận phần thừa kế của mình? Thời hiệu khởi kiện thừa kế được tính như thế nào? Nếu muốn lấy được tôi phải làm những thủ tục gì? gửi cho ai? Anh chị tôi có thể tự làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người em không? Nếu xảy ra trường hợp đó tôi phải xử lý như thế nào?

Bố mẹ tôi đã mất năm 2006 và để lại cho 2 anh em tôi 180 m2 đất, trong GCNQSDĐ đứng tên bố tôi. Hiện nay, anh em tôi đã thống nhất chia mảnh đất đó cho mỗi người một nửa. Vậy chúng tôi phải làm thủ tục nhận thừa kế như thế nào? Anh em tôi không có tranh chấp gì?

Khi còn sống, cha tôi được ông nội tôi cho một phần đất trong thửa đất mà ông nội tôi được thừa kế theo di chúc năm 1983. Nhưng khi ông nội tôi còn sống có cho người khác (họ hàng) ở nhờ trên phần đất Ông cho cha tôi (trước thời điểm cho năm 1973), khi người họ hàng này mất năm 1993 - Ông nội tôi lấy lại cho cha tôi nhưng con cái của người ở nhờ lại không trả, đòi được thừa kế của người đã mất? Do khi còn sống ông nội tôi tự đi kê khai địa chính (năm 1983) để chuyển quyền sử dụng đất sang cho cha tôi nên không lập di chúc, nay ông nội tôi đã mất, vậy phần đất ông nội tôi cho cha tôi chưa được cấp quyền sở hữu sẽ được giải quyết theo luật thừa kế hay Cha tôi hiển nhiên được thừa hưởng do khi còn sống ông nội đã để cho cha tôi? Phần đất này hiện chưa ai được cấp quyền sở hữu và gia đình tôi dự định đưa ra Tòa án giải quyết. Vậy quyền thừa kế của thửa đất là ai? Anh em ruột của cha tôi đều đồng ý xác nhận đó là phần ông nội tôi để lại cho cha tôi và không tranh chấp

Tôi có bà cô qua đời năm 2009 để lại di chúc cho tôi là miếng đất mộ khoảng 5.000 m2 (trên có khoảng 40 ngôi mộ) có sổ đỏ cấp năm 2005. Vậy cho tôi hỏi tôi có được hưởng phần đất mà bà tôi để lại không? Nếu được tôi muốn chuyển mục đích sử dụng có được không? Đất mộ được cô lập di chúc để lại có được hưởng không?

Tranh chấp Di sản thừa kế bao gồm những vấn đề gì?

Thủ tục khai nhận Di sản thừa kế được quy định như thế nào?

Trường hợp người có tài sản là đất đai, nhà cửa qua đời mà không lập di chúc hoặc có di chúc nhưng di chúc đó đã bị chính họ tiêu hủy (như xé, đốt hoặc tuyên bố hủy bỏ di chúc đã lập mà chưa lập di chúc mới) thì ai sẽ là người được hưởng di sản thừa kế đó?

Tôi làm hợp đồng chuyển nhượng một mảnh đất ở huyện Sóc Sơn. Bên chuyển nhượng mảnh đất có sổ đỏ được cấp cho hộ gia đình theo hộ khẩu gồm hai vợ chồng chủ hộ và hai người con, trong đó một con bị chết năm 13 tuổi (có giấy chứng tử kèm theo). Tôi nộp hồ sơ xin sang tên sổ đỏ tại phòng tài nguyên môi trường huyện Sóc Sơn. Ngày 11/5/2010 tôi nhận được công văn số 118/VPĐK thông báo trả lại hồ sơ trên với lý do yêu cầu gia đình bên chuyển nhượng làm khai nhận di sản thừa kế là một phần quyền sử dụng thửa đất của con bị chết sau đó mới làm thủ tục chuyển nhượng. Đề nghị quý cơ quan cho biết việc văn phòng đăng ký đất và nhà - Phòng Tài nguyên môi trường huyện Sóc Sơn yêu cầu bố mẹ phải làm khai nhận di sản thừa kế của con (đã mất), chưa đủ tuổi thành niên (13 tuổi) như trên có đúng quy định pháp luật không và giải quyết như thế nào. Tôi trân trọng cảm ơn!

Khi chưa chia di sản thừa kế, thì ai sẽ có trách nhiệm quản lý di sản thừa kế?

- Hỏi: Cha tôi có 2 vợ. Mẹ tôi chết sớm, chỉ có mình tôi. Cha tôi lấy vợ khác ở Đồng Nai, còn tôi ở nhà ông bà ngoại. Vừa rồi, cha tôi mất. Khi tôi vào Đồng Nai chịu tang thì được biết, toàn bộ nhà cửa, tài sản ông đã cho con của người vợ thứ 2. Khi tôi hỏi xem di chúc thì họ nói không có di chúc mà chỉ có giấy tặng cho nhà đất. Tôi tìm hiểu thì được biết, phần nhà đất vẫn chưa làm giấy tờ sang tên. Trong trường hợp này tôi có được thừa hưởng tài sản mà cha tôi để lại? Lưu Hoàng Phi (Nha Trang)

Câu hỏi của ông Nguyễn Quang Ngọc; địa chỉ: quangngoc101@yahoo.com Tôi đuoc thừa kế 1 căn hộ chung cư tại quận Cầu Giấy, GCN QSHNO & QSDĐO (so hong) do UBND TP.HÀ NỘI cấp nam 2004. Hiện tôi đã hoàn thành thủ tuc kê khai di sản thừa kế tại phòng công chứng. Nay tôi có nhu cầu bán tài sản trên. Xin hỏi tôi phải nộp hồ sơ đăng ký lại sổ hồng ở đâu và hồ sơ gồm những giấy tờ gì?

Di sản gồm những gì?

Tôi là con út trong gia đình sáu anh chị. Vợ chồng tôi cùng hai con ở chung với bố mẹ tôi, có chung hộ khẩu và cùng đứng tên ký hợp đồng thuê nhà của Nhà nước. Hợp đồng ký từ năm 1983 (hợp đồng xanh trên 60 tháng). Năm 2002 mẹ tôi mất, năm 2007 bố tôi mất. Sau đó, gia đình tôi (vợ tôi và hai con tôi) đã ký hợp đồng mua nhà của Nhà nước theo nghị định 61/CP và hiện đã có sổ hồng do tôi đứng tên. Xin hỏi căn nhà này có phải là di sản thừa kế của bố mẹ tôi không? Khi tôi bán căn nhà này có phải chia cho các anh chị của tôi không? PHAN NGỌC HÙNG (P.27, Q.Bình Thạnh, TP.HCM)

Ba mẹ tôi có tất cả sáu người con và một căn nhà nhỏ tại Q.1, TP.HCM. Ba mẹ tôi nay đều đã mất. Căn nhà của ba mẹ tôi có đầy đủ giấy tờ mua bán hợp lệ của chế độ cũ. Mẹ tôi đã làm bản kê khai nhà cửa (năm 1977) và đăng ký nhà đất (năm 1999) theo hướng dẫn của UBND phường, nhưng tới ngày mẹ tôi mất vẫn chưa có được sổ hồng. Mẹ tôi có ủy thác cho tôi nhiệm vụ tiếp tục đứng ra làm giấy chủ quyền. Trong sáu đồng thừa kế, người anh cả và người chị kế sống ở Mỹ và có quốc tịch Mỹ từ rất lâu. Do mâu thuẫn nên tôi không có liên lạc với chị. Vì vậy quá trình làm giấy tờ nhà của tôi bị vướng. Ngoài ra, nghe nhiều người nói việc làm giấy tờ sẽ rất phức tạp nếu có “yếu tố người nước ngoài” nên tôi đã đánh liều không kê khai hai anh chị ở Mỹ để xin cấp chủ quyền được dễ dàng hơn. Hiện căn nhà của ba mẹ tôi để lại đã được cấp sổ hồng và tôi đứng tên đại diện thừa kế. Điều tôi băn khoăn suốt từ lúc làm sổ hồng đến nay là tôi đã... lách luật, khai thiếu đồng thừa kế. Tôi không biết làm sao có thể khắc phục điều này, pháp luật có cho phép tôi đăng ký bổ sung cho hai anh chị ở Mỹ không và thủ tục sẽ như thế nào? PHẠM CHÍ THÀNH

Tôi và chồng cùng đứng tên lô đất tại Bình Dương từ năm 2009. Đến năm 2011, chồng tôi ký công chứng ủy quyền cho tôi toàn quyền định đoạt lô đất trên. Năm 2012 tôi thế chấp lô đất cho ngân hàng để vay 1 tỉ đồng. Đến năm 2013 vợ chồng tôi làm thủ tục ly hôn. Do đã tự phân chia tài sản (chồng tôi lấy căn nhà tại TP.HCM, còn tôi lấy lô đất đó) nên chúng tôi không yêu cầu tòa phân chia tài sản, quyết định ly hôn của tòa ghi “Tài sản chung: không có”. Giữa năm 2014 chồng cũ của tôi đột quỵ, qua đời. Do không trả được tiền vay, phía ngân hàng nói sẽ phát mãi lô đất của tôi nhưng lại bắt tôi phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế của chồng cũ. Như vậy là thế nào, xin luật sư giải thích giúp. Tôi xin chân thành cảm ơn! Bạn đọc HOÀNG HOÀI THANH - Q.Tân Phú, TP.HCM

Anh em chúng tôi đã đủ các thủ tục, điều kiện để họp thân tộc phân chia di sản thừa kế, nhưng còn vắng người chị cùng cha khác mẹ (đang ở Mỹ) thì có tiến hành họp được hay không? Cần những thủ tục gì? Thời gian quy định cho người ở nước ngoài về Việt Nam dự họp là bao lâu, nếu quá thời gian đó thì chính quyền địa phương có tổ chức họp được không?

Gia đình tôi có ba anh em, tôi là con trai trưởng, hai cô em gái đã lập gia đình. Sau khi bố mẹ tôi mất, ai là người được giữ tất cả những giấy tờ liên quan đến tài sản và đất đai. Gửi bởi: Vu Thi Bich Loan

Trước giải phóng, ông cố tôi có thuê đất của người khác để canh tác. Sau khi ông cố mất, bà nội tôi tiếp tục thuê đất đó cho đến khi qua đời vào năm 1986. Lúc ấy, do chỉ có ba tôi ở chung với bà nội nên ba tôi tiếp tục canh tác. Năm 1995, UBND huyện cấp giấy đỏ cho hộ của tôi (gồm có ba mẹ tôi và bốn người con). Nay hai cô của tôi (con của bà nội) yêu cầu chia thừa kế đất của bà nội để lại. Pháp luật xử lý việc này như thế nào?

Vợ chồng ông bà A và B có có một căn nhà và một miếng đất 1,000m2 (không có giấy chủ quyền cả nhà lẫn đất, do ông bà xưa kia để lại). Ông A và bà B có ba người con là C, D và E, người con D có gia đình và có ba người con là D1, D2, D3. Năm 1989, ông bà cho C một miếng đất 200m2 để ở trong diện tích 1,000m2 đất trên. Năm 1996 ông A mất, không để lại di chúc. Năm 2001 thì nhà nước làm đường ngang miếng đất trên. Đến ngày 07/01/2002 thì C làm giấy chủ quyền cho miếng đất 200m2 của mình theo diện cha mẹ cho con và là người ở lâu năm. Ngày 25/02/2002 vì ông A mất nên khi làm giấy chủ quyền căn nhà và 800m2 đất do bà B đứng tên. Đến năm 2004 D mất, các con của người con D là D1, D2, D3 hiện ở trong căn nhà thuộc sở hữu của bà B. Năm 2008 bà B qua đời cũng không để lại di chúc. Trong gia đình hiện tại còn C, E, vợ và các con của D. Tôi xin hỏi theo diễn biến sự việc và các mốc thời gian nêu trên thì: 1) Ai là những người được hưởng thừa kế do bà B để lại. 2) Các cháu D1, D2, D3 đòi gộp chung 200m2 của C vào phần tài sản do bà B để lại rồi chia 3, vì các cháu cho rằng lúc đó C tự ý làm giấy chủ quyền nên không đúng theo quy định, như vậy có đúng không? Gửi bởi: Thu NguyetVợ chồng ông bà A và B có có một căn nhà và một miếng đất 1,000m2 (không có giấy chủ quyền cả nhà lẫn đất, do ông bà xưa kia để lại). Ông A và bà B có ba người con là C, D và E, người con D có gia đình và có ba người con là D1, D2, D3. Năm 1989, ông bà cho C một miếng đất 200m2 để ở trong diện tích 1,000m2 đất trên. Năm 1996 ông A mất, không để lại di chúc. Năm 2001 thì nhà nước làm đường ngang miếng đất trên. Đến ngày 07/01/2002 thì C làm giấy chủ quyền cho miếng đất 200m2 của mình theo diện cha mẹ cho con và là người ở lâu năm. Ngày 25/02/2002 vì ông A mất nên khi làm giấy chủ quyền căn nhà và 800m2 đất do bà B đứng tên. Đến năm 2004 D mất, các con của người con D là D1, D2, D3 hiện ở trong căn nhà thuộc sở hữu của bà B. Năm 2008 bà B qua đời cũng không để lại di chúc. Trong gia đình hiện tại còn C, E, vợ và các con của D. Tôi xin hỏi theo diễn biến sự việc và các mốc thời gian nêu trên thì: 1) Ai là những người được hưởng thừa kế do bà B để lại. 2) Các cháu D1, D2, D3 đòi gộp chung 200m2 của C vào phần tài sản do bà B để lại rồi chia 3, vì các cháu cho rằng lúc đó C tự ý làm giấy chủ quyền nên không đúng theo quy định, như vậy có đúng không? Gửi bởi: Thu Nguyet

Tôi là nhân viên ngân hàng, hiện tôi đang xử lý hồ sơ thế chấp của một khách hàng như sau: ông A vay vốn thế chấp bằng bất động sản đứng tên bố mẹ mình là ông B và bà C. Ông B đã mất mà không để lại di chúc. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông B (bao gồm cả bà C và ông A) đã làm thủ tục phân chia di sản thừa kế với nội dung để lại toàn bộ tài sản cho bà C. Bà C có toàn quyền sở hữu, sử dụng và định đoạt . Bà C không thực hiện đính chính thông tin trên GCN (sang bìa) mà đề nghị được thế chấp tài sản trên với chủ thể ký hợp đồng thế chấp là bà C. Vậy cho tôi hỏi: 1. Hợp đồng thế chấp trên có hiệu lực và phù hợp quy định không? 2. Nếu có, mong dẫn ra các quy định hay hướng dẫn làm cơ sở pháp lý để tôi có thể tiến hành các thủ tục nhận tài sản trên?