Bảo hiểm xã hội

Truy thu BHXH, BHYT, BHTN

Tình trạng Đã biết

Ngày hiệu lực Đã biết

Công việc thay thế: Đã biết

Công việc bị thay thế: Đã biết

Việc truy thu tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được thực hiện theo quy định như sau:

>> Cấp lại sổ BHXH, đổi và điều chỉnh thông tin trên sổ BHXH, thẻ BHYT

>> Đăng ký điều chỉnh đóng BHXH, BHYT, BHTN (tăng, giảm lao động; đổi thông tin đơn vị sử dụng lao động; đổi mức lương; gia hạn BHYT)

Theo quy định tại điểm 2.4 khoản 2 Điều 2 Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 3 Điều 2 Quyết định 490/QĐ-BHXH ngày 28/3/2023):

Truy thu bảo hiểm là việc thực hiện thu các trường hợp trốn đóng, đóng không đủ số người thuộc diện bắt buộc tham gia, đóng không đủ số tiền phải đóng theo quy định, chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ, BNN) theo quy định tại Thông tư 20/2016/TT-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện cơ chế quản lý tài chính về BHXH, BHYT, BHTN và chi phí quản lý bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Việc truy thu BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN được quy định tại Điều 38 Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 2 Điều 1 Quyết định 888/QĐ-BHXH ngày 16/7/2018; khoản 64, khoản 65 Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH ngày 27/3/2020 và khoản 10 Điều 2 Quyết định 490/QĐ-BHXH ngày 28/3/2023), cụ thể như sau:

1. Các trường hợp truy thu tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN

- Truy thu do trốn đóng theo quy định tại Thông tư 20/2016/TT-BTC: Trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh trốn đóng, đóng không đủ số người thuộc diện bắt buộc tham gia, đóng không đủ số tiền phải đóng theo quy định, chiếm dụng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN do cơ quan thanh tra nhà nước có thẩm quyền, cơ quan BHXH kết luận thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN từ ngày 01/01/2016 thì ngoài việc truy thu số tiền phải đóng theo quy định, còn phải truy thu số tiền lãi tính trên số tiền, thời gian trốn đóng và mức lãi suất chậm đóng như sau:

Toàn bộ thời gian trốn đóng trước ngày 01/01/2016	Mức lãi suất được tính theo mức lãi suất chậm đóng áp dụng đối với năm 2016.
Đối với thời gian trốn đóng từ ngày 01/01/2016 trở đi	Mức lãi suất được tính theo mức lãi suất chậm đóng áp dụng đối với từng năm áp dụng tại thời điểm phát hiện trốn đóng.

- Truy thu đối với người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động về nước truy đóng BHXH cho thời gian đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động chưa đóng: Trường hợp sau 06 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động về nước mới thực hiện truy đóng BHXH thì số tiền truy thu BHXH được tính bao gồm: số tiền phải đóng BHXH theo quy định và tiền lãi truy thu tính trên số tiền phải đóng.

- Truy thu do điều chỉnh tăng tiền lương đã đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN cho người lao động: Trường hợp sau 06 tháng kể từ ngày người có thẩm ký quyết định hoặc hợp đồng lao động (phụ lục hợp đồng lao động) nâng bậc lương, nâng ngạch lương, điều chỉnh tăng tiền lương, phụ cấp tháng đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN cho người lao động mới thực hiện truy đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN thì số tiền truy thu BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN được tính bao gồm số tiền phải đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN theo quy định và tiền lãi truy thu tính trên số tiền phải đóng.

- Các trường hợp khác theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

bảo hiểm xã hội

Ảnh minh họa - Nguồn từ Internet

2. Điều kiện truy thu tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN

- Cơ quan có thẩm quyền hoặc cơ quan BHXH thanh tra buộc truy thu.

- Doanh nghiệp, hộ kinh doanh đề nghị truy thu đối với người lao động.

- Doanh nghiệp, hộ kinh doanh đề nghị truy thu phải nộp đúng đủ hồ sơ theo quy định tại Phụ lục 02 Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 (được sửa đổi, bổ sung bởi Phụ lục 02 ban hành kèm theo Quyết định 948/QĐ-BHXH ngày 05/6/2023).

Xem chi tiết tại PHỤ LỤC 02 - Các loại giấy tờ làm căn cứ lập danh sách truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN ban hành kèm theo Quyết định 948/QĐ-BHXH.

+ Trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh đề nghị truy thu cộng nối tổng thời gian dưới 03 tháng: cán bộ thu chịu trách nhiệm kiểm tra hồ sơ theo Phụ lục 02 trước khi truy thu.

+ Trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh đề nghị truy thu cộng nối tổng thời gian từ 03 đến 06 tháng: Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cán bộ thu lập biên bản làm việc về việc đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động (Mẫu D04h-TS Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017), trình Giám đốc BHXH phê duyệt.

+ Trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh đề nghị truy thu cộng nối tổng thời gian trên 06 tháng trở lên: Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cán bộ thu lập biên bản (Mẫu D04h-TS), trình Giám đốc BHXH thực hiện thanh tra đột xuất và xử lý theo quy định.

3. Tiền lương làm căn cứ truy thu, tỷ lệ truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN

- Tiền lương làm căn cứ truy thu là tiền lương tháng đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN đối với người lao động theo quy định của pháp luật tương ứng thời gian truy thu, tiền lương này được ghi trong sổ BHXH của người lao động.

- Tỷ lệ truy thu: tính bằng tỷ lệ (%) tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN từng thời kỳ do Nhà nước quy định.

4. Số tiền truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN

(i) Tổng số tiền truy thu bằng tổng số tiền phải đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN và tiền lãi.

(ii) Số tiền lãi truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN được tính như sau:

(1)

Trong đó:

Ltt: tiền lãi truy thu;

v: số tháng trốn đóng trong năm j phải truy thu;

y: số năm phải truy thu;

Ptt_ij: Số tiền phải truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN của tháng i trong năm j;

N_ij: thời gian trốn đóng tính bằng số tháng kể từ tháng trốn đóng i của năm j đến tháng trước liền kề tháng thực hiện truy thu, theo công thức sau:

N_ij = (T₀ - T_ij) - 1 (2)

Trong đó:

T₀: tháng tính tiền truy thu (theo dương lịch);

T_ij: tháng phát sinh số tiền phải đóng Pttij (tính theo dương lịch);

k_j: lãi suất tính lãi truy thu (%).

- Đối với trường hợp trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN thì phải áp dụng mức lãi suất như sau:

Trốn đóng trước ngày 01/01/2016	k_j được tính theo mức lãi suất chậm đóng theo tháng áp dụng đối với năm 2016.
Trốn đóng từ ngày 01/01/2016 trở đi	k_j được tính theo mức lãi suất chậm đóng theo tháng áp dụng đối với từng năm.

- Đối với truy thu BHXH bắt buộc trong trường hợp người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động về nước truy đóng BHXH cho thời gian đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động chưa đóng: k_j được tính bằng mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề năm tính truy thu.

- Đối với truy thu BHXH bắt buộc, BHTN, BHTNLĐ, BNN do điều chỉnh tăng tiền lương đã đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN cho người lao động: k_j được tính bằng mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề năm tính truy thu.