SỞ HỮU TRÍ TUỆ

Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên trong xác lập quyền sở hữu công nghiệp

15:37 18/08/21

Trong quá trình thực hiện việc đăng ký bảo hộ đối với sáng chế, nhãn hiệu hay kiểu dáng công nghiệp, chúng ta thường bắt gặp cụm từ “nguyên tắc nộp đơn đầu tiên” hay “nguyên tắc ưu tiên”. Vậy khái niệm và quy định của các nguyên tắc này là gì và được áp dụng như thế nào?

>> Kinh doanh dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp

>> Điều kiện bảo hộ đối với sáng chế

Nguồn: Internet

1. Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên

Theo quy định tại Điều 90 Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) 2005 được sửa đổi bởi khoản 14 Điều 1 Luật SHTT sửa đổi 2009, nguyên tắc nộp đơn đầu tiên áp dụng nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ thể nộp đơn sớm hơn các chủ thể khác đối với cùng đối tượng đăng ký bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp. Nguyên tắc này được áp dụng đối với:

- Sáng chế, kiểu dáng công nghiệp

Trong trường hợp có nhiều đơn đăng ký các sáng chế trùng hoặc tương đương với nhau, các kiểu dáng công nghiệp trùng hoặc không khác biệt đáng kể với nhau thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho sáng chế hoặc kiểu dáng công nghiệp trong đơn hợp lệ có ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất trong số những đơn đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ.

- Nhãn hiệu

Trong trường hợp có nhiều đơn của nhiều người khác nhau đăng ký các nhãn hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhau dùng cho các sản phẩm, dịch vụ trùng hoặc tương tự với nhau hoặc trường hợp có nhiều đơn của cùng một người đăng ký các nhãn hiệu trùng dùng cho các sản phẩm, dịch vụ trùng nhau thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho nhãn hiệu trong đơn hợp lệ có ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất trong số những đơn đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ.

Lưu ý:

Trong trường hợp có nhiều đơn đăng ký theo quy định nêu trên cùng đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ và cùng có ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho đối tượng của một đơn duy nhất trong số các đơn đó theo thoả thuận của tất cả những người nộp đơn; nếu không thoả thuận được thì các đối tượng tương ứng của các đơn đó bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ.

Theo đó, pháp luật Sở hữu trí tuệ tại VN quy định ngày ưu tiên là ngày nộp đơn hợp lệ tại Cục Sở hữu trí tuệ hay tại một nước thành viên khác của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên trước khi nộp đơn tại Cục Sở hữu trí tuệ trong thời hạn nhất định. Ngày ưu tiên mang ý nghĩa quan trọng, bởi đây là căn cứ để cấp văn bằng bảo hộ nếu có 02 đơn cùng đăng ký bảo hộ cho cùng kiểu dáng công nghiệp.

Có thể thấy, nguyên tắc nộp đơn đầu tiên mang ý nghĩa hết sức quan trọng, chẳng hạn:

Thúc đẩy việc nộp đơn nhanh chóng và có hiệu quả;
Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo;
Nâng cao ý thức của chủ thể nắm giữ các đối tượng sở hữu công nghiệp để đạt được nhiều quyền lợi tốt hơn, tránh trường hợp bị người khác trùng hay do chậm trễ mà ý tưởng thuộc về người khác;
Giúp cơ quan nhà nước dễ dàng trong việc quyết định chủ thể nào được cấp văn bằng và cũng ít nảy sinh tranh chấp hơn.

2. Nguyên tắc ưu tiên

Nguyên tắc ưu tiên trong pháp luật sở hữu trí tuệ của Việt Nam xuất phát từ quy định về “nguyên tắc ưu tiên” trong Công ước Paris 1883 về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp (Việt Nam là thành viên).

Quyền ưu tiên sẽ được áp dụng khi mà có từ 2 cá nhân, tổ chức trở lên cùng tiến hành đăng ký bảo hộ cho một đối tượng bảo hộ tương tự nhau hoặc là trùng nhau. Tùy vào quy định của từng quốc gia, mà việc áp dụng quyền ưu tiên sẽ khác nhau. Ở Việt Nam, nguyên tắc ưu tiên được quy định tại Điều 91 Luật sở hữu trí tuệ 2005 như sau:

Người nộp đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu có quyền yêu cầu hưởng quyền ưu tiên trên cơ sở đơn đầu tiên đăng ký bảo hộ cùng một đối tượng nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

Đơn đầu tiên đã được nộp tại Việt Nam hoặc tại nước là thành viên của điều ước quốc tế có quy định về quyền ưu tiên mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng là thành viên hoặc có thoả thuận áp dụng quy định như vậy với Việt Nam;
Người nộp đơn là công dân Việt Nam, công dân của nước khác theo quy định trên cư trú hoặc có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam hoặc tại nước khác quy định tại điểm a khoản này;
Trong đơn có nêu rõ yêu cầu được hưởng quyền ưu tiên và có nộp bản sao đơn đầu tiên có xác nhận của cơ quan đã nhận đơn đầu tiên;
Đơn được nộp trong thời hạn ấn định tại điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Lưu ý :

Trong một đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp hoặc nhãn hiệu, người nộp đơn có quyền yêu cầu hưởng quyền ưu tiên trên cơ sở nhiều đơn khác nhau được nộp sớm hơn với điều kiện phải chỉ ra nội dung tương ứng giữa các đơn nộp sớm hơn ứng với nội dung trong đơn.

Đơn đăng ký sở hữu công nghiệp được hưởng quyền ưu tiên có ngày ưu tiên là ngày nộp đơn của đơn đầu tiên.

Trong đó, theo quy định tại Điều 10 Nghị định 103/2006/NĐ-CP, quyền ưu tiên đối với đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu sẽ được áp dụng như sau:

- Trong trường hợp người nộp đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu muốn hưởng quyền ưu tiên theo quy định của Công ước Paris, yêu cầu hưởng quyền ưu tiên của người nộp đơn sẽ được chấp nhận nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

Người nộp đơn là công dân Việt Nam hoặc công dân của nước Thành viên của Công ước Paris hoặc cư trú, có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam hoặc tại nước Thành viên Công ước đó;
Đơn đầu tiên đã được nộp tại Việt Nam hoặc tại nước Thành viên của Công ước Paris và đơn đó có chứa phần tương ứng với yêu cầu hưởng quyền ưu tiên của đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu;
Đơn đăng ký được nộp trong thời hạn sau đây kể từ ngày nộp đơn đầu tiên: sáu tháng đối với đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp hoặc đơn đăng ký nhãn hiệu, mười hai tháng đối với đơn đăng ký sáng chế;
Trong đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, người nộp đơn có nêu rõ yêu cầu hưởng quyền ưu tiên và có nộp bản sao đơn đầu tiên nêu tại điểm b khoản này trong trường hợp nộp tại nước ngoài, trong đó có xác nhận của Cơ quan nhận đơn đầu tiên;
Nộp đủ lệ phí yêu cầu hưởng quyền ưu tiên.

- Trong trường hợp người nộp đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu muốn hưởng quyền ưu tiên theo điều ước quốc tế khác, yêu cầu hưởng quyền ưu tiên sẽ được chấp nhận nếu đáp ứng các điều kiện về quyền ưu tiên quy định trong điều ước đó.

Nguyên tắc ưu tiên cũng mang ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích của chủ sở hữu cũng như tác giả được bảo hộ một cách công bằng, cụ thể:

Là căn cứ xác định điều kiện bảo hộ của sáng chế, nhãn hiệu hay kiểu dáng công nghiệp;
Có quyền ưu tiên là một lợi thế khi chủ sỡ hữu muốn thực hiện quyền sở hữu trí tuệ của mình tại quốc gia khác (bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ chỉ có hiệu lực trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đăng ký).
Áp dụng nguyên tắc ưu tiên tạo điều kiện cho việc bảo vệ sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu không chỉ ở trong nước mà còn mở rộng ra các quốc gia khác; góp phần hạn chế các hành vi xâm phạm quyền đối với các đối tượng nói trên.
Giải quyết các tranh chấp cũng như bồi thường thiệt hại khi có hành vi xâm phạm nếu việc giải quyết có liên quan đến ngày ưu tiên.

Căn cứ pháp lý:

- Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của Pháp luật doanh nghiệp. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email khoinghiep@thuvienphapluat.vn.

- Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo;

- Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.

5,473