Phương pháp 06 chiếc mũ tư duy là gì? Ưu nhược điểm khi ứng dụng vào công việc?

Nội dung chính

• Phương pháp 06 chiếc mũ tư duy là gì?
• Ưu nhược điểm khi ứng dụng phương pháp 06 chiếc mũ tư duy vào công việc?
• Thời gian người lao động tham gia hội họp thì có được hưởng lương không?

Phương pháp 06 chiếc mũ tư duy là gì?

Phương pháp 06 chiếc mũ tư duy là một phương pháp hỗ trợ tư duy và ra quyết định được Tiến sĩ Edward de Bono phát triển vào năm 1980.

Phương pháp này dựa trên việc sử dụng 6 chiếc mũ khác màu để đại diện cho 6 cách suy nghĩ khác nhau, giúp người áp dụng có thể nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ và đưa ra quyết định toàn diện và hợp lý.

Theo đó, 6 chiếc mũ (trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh dương) đại diện cho 6 quan điểm (dữ liệu, trực giác, tiêu cực, tích cực, sáng tạo, tổng quát) để chia sẻ về cùng một vấn đề.

* Mũ trắng (Fact):

Trong 6 chiếc mũ tư duy là một phương pháp để đánh giá vấn đề một cách khách quan, dựa trên thông tin và dữ liệu có sẵn. Khi đội mũ trắng, bạn sẽ tập trung vào những sự kiện, số liệu, bằng chứng liên quan đến vấn đề, và cố gắng tìm ra những thông tin còn thiếu hoặc cần kiểm chứng. Người đội mũ trắng sẽ không đưa ra ý kiến, bình luận từ góc độ cá nhân của mình. Mũ trắng giúp bạn tránh những suy nghĩ dựa trên cảm xúc, định kiến hay thiên vị.

Những câu hỏi nên sử dụng:

- Mọi người đã có những thông tin gì về vấn đề này?

- Chúng ta cần có những thông tin nào khác để hiểu rõ hơn vấn đề?

- Những thông tin nào liên quan trực tiếp đến vấn đề đang xem xét?

- Chúng ta có thể tìm kiếm những nguồn thông tin nào đáng tin cậy và chính xác về vấn đề này?

* Mũ đỏ (Feelings):

Mũ đỏ đại diện cho tư duy về mặt cảm tính, trực giác. Những người đội chiếc mũ này sẽ phát biểu dựa vào cảm xúc mà không cần phải đưa ra những luận điểm, chứng cứ để giải thích về vấn đề hiện tại. Mũ đỏ giúp bạn thể hiện được những suy nghĩ trong đầu, không bị ràng buộc bởi những dữ liệu hay lý lẽ khách quan. Mũ đỏ cũng giúp bạn hiểu được cảm xúc của người khác thông qua những phản ứng của họ.

Những câu hỏi nên sử dụng:

- Tôi thích hay không thích vấn đề này?

- Bạn có thích vấn đề này hay không?

- Cảm giác của tôi ngay lúc này là gì?

- Trực giác của tôi mách bảo điều gì về vấn đề này?

* Mũ đen (Cautions)

Mũ đen trong 6 chiếc mũ tư duy là một phương pháp để đánh giá vấn đề một cách cẩn trọng, nhìn vào những mặt tiêu cực, rủi ro, lỗi sai, bất hợp lý của vấn đề. Khi đội mũ đen, bạn sẽ tìm ra những điểm yếu, hạn chế, nguy cơ thất bại của một đề xuất hay một giải pháp. Mũ đen giúp bạn tránh những quyết định vội vàng, thiếu cân nhắc, hay quá lạc quan. Mũ đen tượng trưng cho sự nghiêm túc, khắt khe, chính xác.

Những câu hỏi nên sử dụng:

- Những nguy cơ sẽ gặp phải khi thực hiện vấn đề này là gì?

- Những khó khăn, rắc rối nào có thể phát sinh khi tiến hành vấn đề này?

- Những nguy hiểm, trở ngại nào đang tiềm ẩn trong vấn đề này?

- Những hậu quả tiêu cực nào có thể xảy ra nếu vấn đề này không được giải quyết tốt?

* Mũ vàng (Benefits)

Mũ vàng trong 6 chiếc mũ tư duy là một phương pháp để đánh giá vấn đề một cách tích cực, nhìn vào những mặt lợi ích, cơ hội, giải pháp của vấn đề. Khi đội mũ vàng, bạn sẽ tìm ra những điểm mạnh, ưu thế, khả năng thành công của một đề xuất hay một giải pháp. Mũ vàng giúp bạn tránh những quan điểm bi quan, tiêu cực, hay quá cẩn thận. Mũ vàng tượng trưng cho ánh nắng, sự ấm áp, sự lạc quan.

Những câu hỏi nên sử dụng:

- Những lợi ích khi chúng ta thực hiện vấn đề này là gì?

- Những cơ hội nào có thể mở ra khi chúng ta giải quyết vấn đề này?

- Những giải pháp nào có thể tối ưu hóa kết quả của vấn đề này?

- Những điểm mạnh, ưu thế nào của chúng ta có thể giúp chúng ta vượt qua vấn đề này?

- Những khả năng thành công nào có thể xảy ra khi chúng ta áp dụng vấn đề này?

* Mũ xanh lá cây (Creativity)

Mũ xanh lá cây trong 6 chiếc mũ tư duy là một phương pháp để đánh giá vấn đề một cách sáng tạo, nhìn vào những khả năng, ý tưởng, giải pháp mới mẻ của vấn đề. Khi đội mũ xanh lá cây, bạn sẽ tìm ra những cách tiếp cận khác biệt, đột phá, không bị giới hạn bởi những quy tắc hay thói quen trước đây. Mũ xanh lá cây giúp bạn tránh những suy nghĩ lặp lại, nhàm chán, hay quá thận trọng.

Những câu hỏi nên sử dụng:

- Có những cách nào khác để thực hiện điều này không?

- Làm sao để biến vấn đề này thành một cơ hội?

- Làm sao để kết hợp các ý tưởng khác nhau để tạo ra một giải pháp mới?

- Các lời giải thích cho vấn đề này là gì?

* Mũ xanh dương (Process, Control)

Mũ xanh dương trong 6 chiếc mũ tư duy là một phương pháp để đánh giá vấn đề một cách tổng quát, nhìn vào quy trình, kế hoạch, tổ chức của vấn đề. Khi đội mũ xanh dương, bạn sẽ điều phối, quản lý, tổng kết các góc nhìn khác nhau của các chiếc mũ khác. Mũ xanh dương giúp bạn kiểm soát được sự thống nhất, kỷ luật, hiệu quả của quá trình giải quyết vấn đề.

Những câu hỏi nên sử dụng:

- Chúng ta đang giải quyết vấn đề gì?

- Kết quả đạt được sau buổi họp là gì?

- Thời gian để bắt đầu hành động là khi nào?

- Thông tin đã đủ để giải quyết vấn đề chưa?

- Chúng ta cần sử dụng những chiếc mũ nào để giải quyết vấn đề này?

Phương pháp 06 chiếc mũ tư duy là gì? Ưu nhược điểm khi ứng dụng vào công việc? (Hình từ Internet)

Ưu nhược điểm khi ứng dụng phương pháp 06 chiếc mũ tư duy vào công việc?

Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy là một phương pháp để đánh giá vấn đề một cách toàn diện, dựa trên 6 góc nhìn khác nhau, tương ứng với 6 màu sắc của các chiếc mũ. Mỗi chiếc mũ đại diện cho một lối tư duy riêng biệt, có thể là khách quan, cảm tính, cẩn trọng, tích cực, sáng tạo hoặc tổng quát. Khi áp dụng phương pháp này vào công việc, bạn có thể có những ưu điểm sau:

- Tiết kiệm thời gian: Bạn sẽ không bị lãng phí thời gian cho những tranh luận vô nghĩa, mà sẽ tập trung vào những vấn đề cốt lõi, đưa ra những quyết định nhanh chóng và hiệu quả. Rèn luyện khả năng điều phối, quản lý các cuộc họp, thảo luận, đàm phán

- Tiết kiệm tiền bạc: Bạn sẽ không bị mất tiền cho những sai lầm hay rủi ro không cần thiết, mà sẽ tận dụng được những cơ hội và lợi ích từ việc giải quyết vấn đề.

- Dễ thành công hơn: Bạn sẽ không bị bỏ qua những khía cạnh quan trọng của vấn đề, mà sẽ có được một cái nhìn toàn diện và chi tiết, giúp bạn tìm ra những giải pháp tối ưu và hiệu quả. Giúp cải tiến sản phẩm, cải thiện quá trình quản lý dự án.

- Hài lòng với tất cả: Bạn sẽ không bị xung đột hay căng thẳng với những người khác trong đội nhóm, mà sẽ có được sự hợp tác và hòa thuận, giúp bạn tạo ra một môi trường làm việc thoải mái và năng động.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng có một số nhược điểm mà bạn cần lưu ý khi sử dụng, chẳng hạn như:

- Không phù hợp với mọi loại vấn đề: Vì số lượng là 6 nên trong một số trường hợp, phương pháp 6 chiếc mũ tư duy có thể gây ra sự nhiễu thông tin, khiến cho cuộc họp kéo dài. Do đó, chỉ nên áp dụng phương pháp này khi công ty, phòng ban cần giải quyết vấn đề hệ trọng, có sự ảnh hưởng đến nhiều người.

- Không dễ dàng chuyển đổi giữa các chiếc mũ: Phương pháp này yêu cầu người dùng phải chuyển đổi liên tục giữa các lối tư duy khác nhau, điều này có thể gây khó khăn cho những người không quen với việc này. Ngoài ra, việc chuyển đổi quá nhanh cũng có thể làm giảm sự tập trung và sâu sắc của từng lối tư duy.

- Không dễ dàng lựa chọn "màu mũ" phù hợp: Phương pháp này cần người dùng cân nhắc kỹ lưỡng về dạng câu hỏi để lựa chọn "màu mũ" cho phù hợp, tránh việc triển khai ý tưởng từ mọi khía cạnh để rồi sai lệch khỏi ý chính của câu hỏi.

- Không dễ dàng áp dụng cho cá nhân: Phương pháp này được thiết kế để sử dụng trong nhóm, nơi mỗi thành viên có thể đóng vai trò của một chiếc mũ. Nếu áp dụng cho cá nhân, bạn sẽ phải tự mình thay đổi các chiếc mũ và tự kiểm soát được quy trình của mình. Điều này có thể gây ra sự rối loạn và thiếu hiệu quả.

Lưu ý những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo.

Thời gian người lao động tham gia hội họp thì có được hưởng lương không?

Căn cứ khoản 6 Điều 58 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định về thời giờ được tính vào thời giờ làm việc có hưởng lương như sau:

Thời giờ được tính vào thời giờ làm việc được hưởng lương

...

6. Thời giờ hội họp, học tập, tập huấn do yêu cầu của người sử dụng lao động hoặc được người sử dụng lao động đồng ý.

...

Theo đó, thời giờ người lao động tham gia hội họp nếu do yêu cầu của người sử dụng lao động hoặc được người sử dụng lao động đồng ý thì mới được tính là thời giờ làm việc được hưởng lương.

Ngược lại, nếu tham gia hội họp mà không có sự đồng ý của người sử dụng lao động thì không được hưởng lương.