TIÊU CHUẨN QUỐC
GIA
TCVN
7981-6:2009
ISO/TS
17369-6:2005
TRAO
ĐỔI SIÊU DỮ LIỆU VÀ DỮ LIỆU THỐNG KÊ - PHẦN 6: HƯỚNG DẪN SDMX SỬ DỤNG DỊCH VỤ
WEB
Statistical
data and metadata exchange - Section 6: SDMX
guidelines for the use of web services
Lời nói đầu
TCVN 7981-6:2009 hoàn toàn
tương đương với ISO 17369-6:2005
TCVN 7981-6:2009 do Ban Kỹ
thuật Tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 154 “Quá trình, các yếu tố dữ liệu
và tài liệu trong thương mại, công nghiệp và hành chính” biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn
Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
Bộ tiêu chuẩn TCVN 7981 (ISO 17369) gồm
các phần sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- TCVN 7981-2:2008 (ISO/TS 17369-2:2005); Phần
2: Mô hình thông tin: Thiết kế khái niệm UML.
- TCVN 7981-3:2009 (ISO/TS 17369-3:2005); Phần
3: Lược đồ và tài liệu SDMX-ML.
- TCVN 7981-4:2009 (ISO/TS 17369-4:2005); Phần
4: Cú pháp và tài liệu SDMX-EDI.
- TCVN 7981-5:2009 (ISO/TS 17369-5:2005); Phần 5:
Hướng dẫn
thực
thi tiêu chuẩn định dạng SDMX.
- TCVN 7981-6:2009 (ISO/TS 17369-6:2005); Phần 6:
Hướng dẫn
SDMX
sử dụng dịch vụ web.
TRAO ĐỔI SIÊU
DỮ LIỆU VÀ DỮ LIỆU THỐNG KÊ - PHẦN 6: HƯỚNG DẪN
SDMX SỬ DỤNG DỊCH VỤ WEB
Statistical
data and metadata exchange - Section 6: SDMX
guidelines for the use of web services
1. Giới thiệu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
SDMX tập trung vào việc trao đổi dữ liệu
sử dụng các công nghệ Internet, cung cấp một số tiêu chuẩn liên quan đến dữ liệu
và siêu dữ liệu thống kê. Tuy nhiên, nhiều tiêu chuẩn dịch vụ web đã có nên
không cần tái tạo chúng để sử dụng riêng trong cộng đồng thống kê. Nói một cách
cụ thể, SDMX sử dụng giao thức truy cập đối tượng đơn (SOAP) và ngôn ngữ mô tả dịch vụ web
(WSDL) để bổ sung định
dạng trao đổi dữ liệu và
siêu dữ liệu đang chuẩn hóa.
Mặc dù đã có cam kết của SOAP và WSDL,
nhưng trên thực tế, các quá trình thực thi khác nhau không liên tác với nhau.
Đây là lý do để bắt đầu sáng kiến liên tác các dịch vụ web (WS-I); bao gồm một
nhóm các nhà cung cấp thực thi các tiêu chuẩn dịch vụ web giống nhau theo cùng
một cách và đã được kiểm chứng trong thực tế thông qua việc thực hiện các thử
nghiệm về tính liên tác. Các nhà cung cấp này công bố các hồ sơ mô tả cách sử dụng
tiêu chuẩn dịch vụ web
có thể tiên tác. SDMX
tác động đến công việc của WS-I một cách thích hợp để đáp ứng các nhu cầu của cộng đồng thống kê.
Tiêu chuẩn này mang tính tham khảo và đưa
ra quy phạm thực hành hiệu quả khi sử dụng các tài liệu SDMX-ML và tiêu chuẩn dịch
vụ web cho việc trao đổi dữ liệu và siêu dữ liệu thống kê. Trong tương
lai, nhóm sáng kiến SDMX đề xuất các tiêu chuẩn mang tính quy định để sử dụng các công nghệ dịch vụ
web dựa trên các hướng dẫn được cung cấp ở đây.
2. Dịch vụ web và
SDMX-ML
Theo truyền thống, các ứng dụng và dịch
vụ quy ước thể hiện chức năng của chúng thông qua các giao diện lập
trình ứng dụng (API). Các dịch vụ web cũng tương tự - chúng cung cấp phiên bản
công khai các cuộc gọi chức năng có thể truy cập vào trang web có sử dụng giao thức
dịch vụ web. Để tạo ra tập các dịch vụ web liên tác, cần có một khái niệm hoặc
mô hình chuẩn là cơ sở cho
các chức năng công khai này. Các lợi ích của SDMX từ việc có một mô hình thông tin
chung, sử dụng mô hình thông tin SDMX này làm cơ sở cho các cuộc gọi chức năng
dịch vụ web chuẩn là cách mở rộng tự nhiên.
Các dịch vụ web trao đổi dữ liệu theo
một định dạng XML: đây là cách truyền dữ liệu giữa các dịch web được định dạng.
SDMX-ML là một tiêu chuẩn
XML cho việc trao đổi dữ liệu và siêu dữ liệu cấu trúc trong lĩnh vực thống kê,
SDMX-ML cung cấp một định dạng XML hữu ích để xuất bản dữ liệu dịch vụ web theo từng
kỳ. Trong khi có một số kỹ thuật cho các trao đổi dữ liệu dịch vụ web đơn
giản - thường sử dụng các phép gọi thủ tục từ xa (RPCs), việc sử dụng một tập các
trao đổi XML dựa trên một mô hình thông tin chung được xem như phương pháp khả
thi hơn để đạt được tính liên tác.
Có một số kiểu tài liệu khác nhau có sẵn
trong SDMX-ML rất quan trọng đối với người tạo và người sử dụng các dịch vụ web
SDMX.
1. Thông điệp “Envelope”
(phong
bì): Thông điệp này sử dụng trong các ứng dụng không phải dịch vụ web, nó dư thừa
một phần với SOAP. Có thể sử dụng tất cả các thông điệp SDMX mà không có trình
bao này.
2. Thông điệp “Structure”
(cấu
trúc): Thông điệp này mô tả các khái niệm, tập khóa và danh sách mã mà xác định
cấu trúc của dữ liệu thống kê. Mỗi tập dữ liệu theo SDMX phải có một cấu trúc tập
khóa mô tả nó. Dịch vụ web SDMX phải luôn sẵn có mô tả XML này khi được yêu cầu.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4. Thông điệp dữ liệu “Compact”
(cô
đọng): Đây là định dạng lược đồ chuẩn được tạo từ mô tả cấu trúc có sử dụng các thẻ và một
ánh xạ chuẩn. Nó đặc trưng cho cấu trúc của tập khóa cụ thể, vì vậy, mỗi tập
khóa đều có lược đồ “Compact” (cô đọng) riêng. Thông điệp này được
thiết kế để cho phép truyền các tập dữ liệu lớn và cho phép các cập nhật tăng. Đây là một
định dạng dữ liệu mà dịch vụ web cung cấp phụ thuộc vào các yêu cầu dữ liệu mà
chúng trao đổi.
5. Thông điệp dữ liệu “Utility”
(tiện
ích): Thông điệp này ít được sử dụng để cung cấp các dịch vụ web SDMX nhưng hữu
ích trong một số lĩnh vực. Giống
như thông điệp dữ liệu “Compact”, thông điệp dữ liệu “Utility” đặc trưng cho tập
khóa của dữ liệu được sử dụng để đánh dấu. Thông điệp này được
được tạo theo các ánh xạ chuẩn từ mô tả tập khóa. Nó được thiết kế để cung cấp
lược đồ XML điển hình cho kiểu dữ
liệu thống kê riêng khi được sử dụng bởi công cụ trình diễn và biên tập XML. Không
giống với thông điệp Compact, dữ liệu này khá dài dòng và yêu cầu một tập dữ liệu đầy
đủ. Do vậy, nó không
được sử dụng cho các cập nhật tăng.
6. Thông điệp “Cross-SectionalData” (dữ liệu phần
giao): Thông điệp này cho phép nhiều quan sát đơn được cung cấp cùng một giá trị
thời gian quan sát cho trước, hơn nữa nó cho phép một số giá trị của khóa ở mức
quan sát đó (thay vì ở mức chuỗi hoặc mức cao hơn, giống như chuỗi thời gian
liên quan đến định dạng dữ liệu SDMX). Điều này đặc biệt hữu ích đối với một
số tập dữ liệu thống kê. Cũng giống như thông điệp Compact (cô đọng) và thông điệp Utility (tiện
ích), thông điệp này được tạo từ việc mô tả cấu trúc theo ánh xạ chuẩn.
7. Thông điệp “Query” (truy vấn):
Đây là thông điệp
được sử dụng để gọi dịch vụ web SDMX. Đó là đặc điểm chung của tất cả các tập khóa, tạo
các truy vấn dưới dạng các giá trị được quy định cho khái niệm của một cấu trúc
cụ thể (như được quy định trong mô tả cấu trúc). Nó cho phép người sử dụng truy
vấn dữ liệu, khái niệm, danh sách mã và tập khóa - do đó, tất cả các chức năng
này được hỗ trợ bởi dịch vụ web SDMX.
Chú ý rằng đối với mỗi thông điệp dữ liệu, phần
tử toàn cục luôn sẵn có để sử dụng cùng với các phong bì SOAP. Dịch vụ web SDMX
không nên sử dụng phần tử <wsdl : types>, mà sử dụng phần tử <wsdl : import> để
quy định các lược đồ liên quan.
Chú ý rằng tất cả các dịch vụ web SDMX
được yêu cầu để hỗ trợ các trao đổi, các trao đổi này cho phép truy vấn đến các tập
khóa, danh sách mã và khái niệm. Khuyến cáo rằng định dạng dữ liệu chung được hỗ
trợ tối thiểu. Điều này đảm bảo có ít nhất một định dạng dữ liệu tồn tại chung
giữa người công bố dữ liệu và người sử dụng dịch vụ web. Trong nhiều trường hợp,
các định dạng dữ liệu tối ưu hơn được yêu cầu và sử dụng chung khi chúng được tối
ưu hóa để sử dụng với các quá trình liên kết chung với dữ liệu đó. Tuy nhiên,
việc đảm bảo định dạng dữ liệu chung và đơn lẻ là cơ sở để phổ biến tính liên
tác được xây dựng để sử dụng dữ liệu đó trong thời gian tiếp theo.
3. Mẫu trao đổi cho
các dịch vụ web SDMX
Do SDMX yêu cầu một số định dạng dữ liệu
(mặc dù chỉ yêu cầu một
định dạng) và do nó liên
quan đến cả dữ liệu và siêu dữ liệu cấu trúc cần thiết để hiểu và xử lý dữ liệu
đó, dịch vụ web SDMX bao gồm một tập các trao đổi dữ liệu. Vì vậy, dịch vụ web
SDMX thực thi “mẫu trao đổi đa thông điệp” (theo thuật ngữ WSDL). Các trao đổi
này được liệt kê dưới đây, cùng với
chỉ dẫn dịch vụ
web SDMX đó có được yêu cầu để hỗ trợ chúng hay không:
1. Thu được tập khóa: Đây là trao đổi
được gọi bởi thông điệp Query (truy vấn), trong đó thông điệp trả về là các mô tả
hay mô tả tập khóa được biểu diễn như thông điệp Structure (cấu trúc).
Khuyến cáo nên hỗ trợ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3. Thu được khái niệm: Đây là trao đổi được
gọi bởi thông điệp Query (truy vấn), trong đó thông điệp phản hồi là một hoặc
nhiều khái niệm được biểu diễn như thông điệp Structure (cấu trúc). Khuyến
cáo nên hỗ trợ.
4. Thu được dữ liệu
chung:
Đây là trao đổi được gọi bởi thông điệp Query (truy vấn), trong đó thông điệp
phản hồi là dữ liệu được đánh dấu theo thông điệp Generic Data (dữ liệu chung).
Khuyến cáo nên hỗ trợ.
5. Thu được dữ liệu cô đọng:
Đây
là trao đổi được gọi bởi thông điệp Query (truy vấn), trong đó thông điệp
phản hồi là dữ liệu được
đánh dấu theo thông điệp Compact Data (dữ liệu cô đọng).
6. Thu được dữ liệu tiện
ích: Đây là trao đổi
được gọi bởi thông điệp Query (truy vấn), trong đó thông điệp phản hồi là dữ liệu
được đánh dấu theo thông điệp Utility Data (dữ liệu tiện ích).
7. Thu được dữ liệu phần
giao:
Đây là trao đổi được gọi bởi thông điệp Query (truy vấn), trong đó thông điệp phản
hồi là dữ liệu được đánh dấu theo thông điệp Sectional Data (dữ liệu phần
giao).
Tất cả các dịch vụ web SDMX nên được
mô tả bằng cách sử dụng các trường hợp WSDL cụ thể, sử dụng WSDL để quy định
các khía cạnh của
trao đổi đa thông điệp mà chúng hỗ trợ. Phần tử toàn cục cho mỗi định dạng dữ liệu XML
trong SDMX nên được quy định đúng như nội dung các phản hồi cho mỗi
trao đổi.
4. Phù hợp với WS-I
Để đảm bảo tính liên tác giữa các dịch
vụ web SDMX, tất cả dịch vụ web SDMX nên phù hợp với các phần tài liệu WS-I 1.1
được khuyến cáo. Tài liệu này có thể được tìm thấy tại địa chỉ http://www.ws-i.org/Profiles/BasicProfile-1.1-2004-08-24.html. Các phần được
khuyến cáo liên quan đến việc sử dụng SOAP, WSDL. UDDI rất hữu ích cho việc
thông báo sự tồn tại của dịch vụ web SDMX nhưng không tập trung vào tính liên
tác SDMX. (Trong tương lai, SDMX sẽ chuẩn hóa mô hình sổ đăng ký được hỗ trợ để
phù hợp với đặc tả sổ đăng ký SDMX có khả năng được thực hiện trên UDDI hoặc
trong một số hình thức khác. Hiện tại phần này không được áp dụng)
5. Tập dữ liệu lớn và
truy vấn
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Chú ý rằng giới hạn mặc định được giải
thích theo nghĩa rộng, chứ không phải theo nghĩa hẹp, không dễ dự đoán chính
xác tác dụng của việc cắt bớt khi các dịch vụ web vẫn phải tạo ra trường hợp
SDMX-ML hợp lệ.
Đây là trách nhiệm của dịch vụ truy vấn
nhằm điều chỉnh
truy vấn và gửi lại truy vấn để tạo ra phản hồi không bị cắt bớt, nếu cần.
MỤC LỤC
Lời nói đầu
1. Giới thiệu
2. Dịch vụ web và SDMX-ML
3. Mẫu trao đổi cho các dịch vụ web SDMX
4. Phù hợp với WS-I
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66