TIÊU CHUẨN QUỐC GIA
TCVN 7725 : 2007
ISO 4224 : 2000
KHÔNG KHÍ XUNG QUANH – XÁC ĐỊNH CACBON
MONOXIT – PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ HỒNG NGOẠI KHÔNG PHÂN TÁN
Ambient
air – Determination of carbon monoxide – Non-dispersive infrared spectrometry
method
Lời nói đầu
TCVN 7725 : 2007 hoàn toàn tương đương
với ISO 4224 : 2000.
TCVN 7725 : 2007 do Ban kỹ thuật Tiêu
chuẩn TCVN / TC 146 “Chất lượng không khí” biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn
Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
Lời giới thiệu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
KHÔNG
KHÍ XUNG QUANH – XÁC ĐỊNH CACBON MONOXIT – PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ HỒNG NGOẠI KHÔNG
PHÂN TÁN
Ambient
air – Determination of carbon monoxide – Non-dispersive infrared spectrometry
method
1. Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này qui định
phương pháp đo phổ hồng ngoại không phân tán để phân tích liên tục và ghi lại nồng
độ cacbon monoxit (CO) trong không khí xung quanh.
Phương pháp này được
áp dụng để xác định nồng độ cacbon monoxit từ 0,6 mg/m3 (0,5 ppm
theo thể tích) đến 115 mg/m3 (100 ppm theo thể tích).
Phương pháp này có giới
hạn phát hiện dưới khoảng 0,06 mg/m3 cacbon monoxit trong không khí
(0,05 ppm theo thể tích).
2. Tiêu chuẩn viện dẫn
Các tài liệu viện dẫn
sau là rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện
dẫn ghi năm ban hành thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện
dẫn không ghi năm ban hành thì áp dụng phiên bản mới nhất (bao gồm cả sửa đổi).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
TCVN 6751 : 2000 (ISO
9169) Chất lượng không khí – Xác định đặc tính tính năng của phương pháp đo;
TCVN 5970 (ISO/TR
4227) Lập kế hoạch monitoring chất lượng không khí xung quanh.
ISO 6141, Gas
analysis – Requirements on certificates for gases and gas mixtures (Phân tích
khí - Yêu cầu về chứng nhận đối với khí và hỗn hợp khí)
ISO 6142, Gas
analysis – Preparation of calibration gas mixtures – Gravimetric method (Phân
tích khí – Chuẩn bị hỗn hợp khí hiệu chuẩn – Phương pháp trọng lượng);
ISO 6143 Gas analysis
– Determination of composintion of calibration gas mixtures – Comparison method
(Phân tích khí – Xác định thành phần hỗn hợp khí hiệu chuẩn – Phương pháp so
sánh);
ISO 6144, Gas
analysis – Preparation of calibration gas mixtures – Static volumetric method
(Phân tích khí – Chuẩn bị hỗn hợp khí hiệu chuẩn – Phương pháp thể tích tĩnh);
ISO 6146, Gas analysis
- Preparation of calibration gas mixtures – Manometric method (Phân tích khí –
Chuẩn bị hỗn hợp khí hiệu chuẩn – phương pháp đo áp);
ISO 6147, Gas
analysis - Preparation of calibration gas mixtures – Saturation method (Phân
tích khí – Chuẩn bị hỗn hợp khí hiệu chuẩn – Phương pháp bão hòa).
3. Nguyên tắc
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Máy đo phổ đo độ hấp
thụ của CO tại bước sóng 4,7 µm [1] dùng hai chùm tia hồng ngoại song song
trong đó một chùm tia đi qua ngăn chứa mẫu, một chùm tia đi qua ngăn đối chứng
và một detector chọn lọc. Tín hiệu của detector đi vào bộ kiểm soát khuếch đại
và tín hiệu đầu ra của thiết bị phân tích được hiển thị trên đồng hồ và hệ thống
ghi, lưu giữ dữ liệu.
Một số thiết bị dùng
bộ lọc khí đối xả để so sánh phổ hấp thụ IR giữa khí được đo và các khí khác có
trong mẫu, trong cùng một ngăn mẫu đơn. Các thiết bị này sử dụng mẫu có nồng độ
CO cao làm một bộ lọc trước khi IR truyền qua ngăn chứa mẫu, nhằm thu được một
chùm tia IR không bị CO trong mẫu làm yếu đi và do vậy co tác dụng như là chùm
đối chứng. Bức xạ dải rộng đi qua ngăn mẫu và bộ lọc CO được lọc lại lần nữa bằng
bộ lọc cách tử chỉ cho phép phần bước sóng nhạy với CO của dải đi qua detector.
Việc loại bỏ các bước sóng nhạy với các khí khác sẽ làm giảm sự gây nhiễu.
Nồng độ CO trong mẫu,
được xác định theo đường chuẩn [2].
4. Nhiễu
4.1. Khái quát
Mức độ nhiễu xảy ra
thay đổi tùy thuộc vào từng thiết bị NDIR. Cần tham khảo ý kiến của nhà sản xuất
về tính năng hoạt động của máy phân tích để xác định ảnh hưởng của chất gây nhiễu
đối với thiết bị phù hợp với mục đích sử dụng dự kiến.
4.2. Hơi nước
Chất gây nhiễu chính
là hơi nước, và phụ thuộc vào lượng hơi nước trong khí mẫu. Nếu không hiệu chỉnh,
sai số có thể tới 11 mg/m3 (10 ppm theo thể tích) [5].
Có thể giảm thiểu nhiễu
của hơi nước bằng cách dùng một hoặc các qui trình sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Duy trì độ ẩm
không đổi trong mẫu và khí hiệu chuẩn bằng thiết bị làm lạnh;
c) Bão hòa mẫu khí và
khí hiệu chuẩn để giữ độ ẩm không đổi;
d) Dùng bộ lọc cách tử
kết hợp với một số biện pháp trên;
e) Hiệu chỉnh thể
tích nếu mẫu được làm khô hoặc làm ẩm.
CHÚ THÍCH: Máy đo phổ
đối xạ khí tạo thuận lợi khi loại bỏ nhiễu do hơi nước, cacbon dioxit và các hợp
chất hữu cơ, do vậy việc sử dụng bộ lọc cách tử đảm bảo rằng chỉ các bước sóng
IR nhạy với CO mới được đo.
4.3. Cacbon dioxit
Cacbon dioxit (CO2)
cũng có thể gây nhiễu. Mức độ nhiễu của CO2 ở những nồng độ bình thường
trong không khí xung quanh là rất nhỏ; tức là 600 mg/m3 CO2
(340 ppm theo thể tích) đưa ra chỉ báo kết quả tương đương với 0,2 mg/m3
(0,2 ppm theo thể tích) [3]. Nếu cần, CO2 có thể được loại bằng vôi
tôi xút cạng hạt.
4.4. Hydrocacbon
Hydrocacbon ở những nồng
độ bình thường có trong không khí xung quanh thường không gây nhiễu; tức là,
325 mg/m3 metan (500 ppm theo thể tích) đưa ra chỉ báo kết quả tương
đương với 0,6 mg/m3 (0,5 ppm theo thể tích) [3].
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5.1. Máy phân tích
NDIR để phân tích cacbon monoxit trong không khí
Máy phân tích phải được
trang bị đầy đủ các bộ phận như khoang phân tích, bơm mẫu, bộ khuếch đại/kiểm
soát, đồng hồ đo và hệ thống lưu giữ và ghi dữ liệu. Máy phân tích NDIR phải thỏa
mãn tính năng hoạt động mô tả trong phụ lục A. Xem hình 1.
5.2. Hệ thống ổn định
mẫu, bao
gồm van kiểm soát lưu lượng, lưu lượng kế kiểu phao, bộ lọc bụi, và bộ phận kiểm
soát độ ẩm.
5.3. Nhiệt kế, có khả năng đo nhiệt
độ không khí chính xác tới + 0,5 0C.
5.4. Máy ghi khí áp hoặc áp kế, có
khả năng đo áp suất không khí chính xác tới ± 0,6 kPa.
Chú giải
1. Quạt gió
2. Ống phân phối mẫu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4. Mái che
5. Bẫy hơi nước
6. Động cơ
7. Nguồn tia hồng ngoại
8. Công tắc chùm tia
9. Ngăn đối chứng
10. Ngăn lọc
11. Ngăn mẫu
12. Detector hồng ngoại
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
14. Xử lý tín hiệu đầu
ra
15. Bộ hiển thị kết
quả
16. Hệ thống lưu giữ
và xử lý số liệu
17. Bơm
18. Ống thải
19. Lưu lượng kế kiểu
phao
20. Van kiểm soát lưu
lượng
21. Bộ phận kiểm soát
hơi ẩm
22. Bộ lọc bụi
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
24. Van bốn chiều
25. Khí “không”
Hình
1 – Hệ thống máy phân tích cacbon monoxit điển hình
5.5. Thiết bị hiệu
chuẩn
Hai phương pháp được
chấp nhận để hiệu chuẩn đa điểm động của máy phân tích CO là:
a) Sử dụng các bình
riêng rẽ đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn có nồng độ CO cần thiết;
b) Sử dụng một bình
đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn có nồng độ CO cao, pha loãng với khí “không”
khi cần, để thu được nồng độ hiệu chuẩn cần thiết khác nhau.
Cả hai phương pháp cần
có các thiết bị sau đây.
5.5.1. Van giảm áp
cho bình chứa CO
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5.5.2. Thiết bị kiểm
soát lưu lượng dòng
Bộ phận kiểm soát lưu
lượng dòng có thể là các thiết bị (van) có khả năng điều chỉnh hoặc điều tiết
lưu lượng dòng từ bình chứa khí chuẩn: Nếu sử dụng phương pháp pha loãng để hiệu
chuẩn sẽ cần một thiết vị điều chỉnh lưu lượng thứ hai cho khí “không”. Đối với
pha loãng, các bộ phận kiểm soát phải có khả năng điều tiết lưu lượng dòng
chính xác tới ± 1 %.
5.5.3. Lưu lượng kế
Lưu lượng kế đã được
hiệu chuẩn có khả năng đo và giám sát lưu lượng dòng hiệu chuẩn tiêu chuẩn. Nếu
sử dụng phương pháp pha loãng thì sẽ cần một lưu lượng kế thứ hai để đo dòng
khí “không”. Đối với pha loãng, lưu lượng kế phải có khả năng đo dòng chính xác
tới ± 2 %.
5.5.4. Buồng trộn (chỉ cho pha loãng động)
Buồng trộn chỉ cần
thiết khi nồng độ khí hiệu chuẩn tạo ra bằng phương pháp pha loãng động CO tiêu
chuẩn. Cần thiết kế buồng trộn sao cho trộn đều CO và khí “không”.
5.5.5. Ống phân phối
khí
Ống phân phối khí phải
có đường kính đủ lớn để đảm bảo sự giảm áp là không đáng kể tại chỗ nối với máy
phân tích. Hệ thống này nên có lỗ thông để đảm bảo áp suất khí quyển tại đường ống
phân phối và không cho không khí xung quanh đi vào đường ống.
6. Thuốc thử và vật
liệu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Sử dụng một bình chịu
áp lực có chứa không khí tinh khiết đã được chứng nhận với lượng CO nhỏ hơn 0,1
mg/m3 (0,09 ppm theo thể tích). Hoặc sử dụng chất xúc tác oxy hóa để
chuyển CO thành CO2 hoặc một bộ lọc paladi để thu được khí “không”.
6.2. Khí chuẩn xác định
khoảng thang đo
Sử dụng một bình chịu
áp lực có chứa hỗn hợp khí khoảng thang đo trong đó lượng CO trong khi tương ứng
bằng 80 % của toàn thang đo. Chứng nhận bình khí theo ISO 6142, ISO 6143, ISO
6144, ISO 6146 hoặc ISO 6147.
6.3. Khí hiệu chuẩn
Sử dụng các bình chịu
áp lực chứa CO có nồng độ trong khí tương ứng với dải đo của thiết bị là 10 %,
20 %, 40 % và 80 % toàn thang đo. Các bình này phải được chứng nhận theo tiêu
chuẩn quốc gia.
Hoặc, nếu sử dụng
phương pháp hiệu chuẩn pha loãng, có thể sử dụng một bình chịu áp lực có nồng độ
CO cao. Khí này có thể pha trong nitơ nếu tỉ lệ pha loãng khí “không” không nhỏ
hơn 100:1.
Sử dụng bình chịu áp
lực cao có bề mặt bên trong tráng hợp kim crom-molybden và có hàm lượng sắt thấp
để chứa khí khoảng đo và khí hiệu chuẩn.
6.4. Chứng nhận hiệu
chuẩn
Chứng nhận khí khoảng
đo và các khí hiệu chuẩn có độ chính xác tới ± 2 % giá trị thể hiện. Xem ISO
6141.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Vận hành hệ thống
phân tích trong cùng không có nguy cơ gây nổ nếu không có thiết bị chống nổ.
Tuân thủ quy phạm an
toàn và tiêu chuẩn đối với vận chuyển bằng tay và bảo quản các bình khí nén lắp
đặt và sử dụng máy phân tích. Xem ISO 6142.
Không được để các
bình khí nén tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc nguồn nhiệt.
Trong thời gian phân
tích mẫu và hiệu chuẩn phải duy trì lưu lượng khí trong ngăn mẫu không đổi. Sử
dụng cùng một bơm mẫu.
8. Lấy mẫu
Lấy mẫu không khí xung
quanh khi máy đặt trong một buồng kín, sử dụng ống lấy mẫu hoặc đầu lấy mẫu thò
ra ít nhất 1 m tính từ buồng kín, và phải bảo vệ để đầu lấy mẫu không bị tắc.
Xem TCVN 5970 (ISO/TR 4227).
Đặt máy phân tích
trong buồng kín có điều hòa nhiệt độ sao cho nhiệt độ duy trì không đổi trong
pham vi ± 5 0C.
Ghi lại nhiệt độ và
áp suất khi lấy mẫu không khí.
9. Hiệu chuẩn và tiêu
chuẩn hóa
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Qui trình hiệu chuẩn
phải thực hiện theo phụ lục B.
9.2. Tần suất hiệu
chuẩn
9.2.1. Hiệu chuẩn nhiều
điểm
Thực hiện hiệu chuẩn
nhiều điểm (xem B.1) khi:
a) Máy phân tích được
mua lần đầu;
b) Máy phân tích đã
được bảo trì và có thể ảnh hưởng đến các đặc tính chỉ báo kết quả;
c) Máy phân tích có độ
lệch vượt qui định kỹ thuật khi thực hiện hiệu chuẩn điểm “không” và điểm đo
chuẩn (xem 9.2.2).
9.2.2. Hiệu chuẩn điểm
“không” và điểm đo chuẩn
Thực hiện hiệu chuẩn
điểm “không” và điểm đo chuẩn (xem B.2) trước và sau mỗi chu kỳ lấy mẫu hoặc nếu
máy phân tích được dùng liên tục, hằng ngày.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Xác định đặc tính vận
hành theo TCVN 6751 (ISO 9169).
Tiến hành hiệu chuẩn,
kiểm tra các thông số vận hành hệ thống máy phân tích và cài đặt lưu lượng mẫu.
Khi tín hiệu ra của
máy phân tích ổn định, ghi số hiện ra và xác định nồng độ CO trực tiếp theo đường
chuẩn được tính bằng miligam trên mét khối hoặc ppm theo thể tích, việc tính
theo nồng độ nào phụ thuộc vào đầu ra của máy phân tích. Xem điều 11 để chuyển
đổi từ ppm theo thể tích sang miligam trên mét khối.
Yêu cầu thực hiện kiểm
tra vận hàng hàng ngày hoặc trong từng giai đoạn lấy mẫu nêu trong phụ lục C
[5].
11. Tính toán
Để chuyển đổi ppm
theo thể tích sang miligam trên mét khối, dùng công thức sau:
ρ
= 
trong đó
ρ1 là nồng
độ CO, tính bằng miligam trên mét khối;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
mt là khối
lượng phân tử cacbon monoxit, (28 g/mol);
298 là nhiệt độ tiêu
chuẩn tuyệt đối, tính bằng Kelvin;
p là áp suất khí đo
được, tính bằng kilopascan;
24,45 là khối lượng
phân tử của 1 mol, tính bằng lít;
T là nhiệt độ khí
tuyệt đối đo được, tính bằng Kelvin;
101,3 là áp suất khí
tiêu chuẩn, tính bằng kilopascal.
12. Độ chính xác và
độ chệch
CHÚ THÍCH: Thông báo
về độ chính xác dựa trên nghiên cứu liên phòng thí nghiệm được tiến hành bởi
Viện nghiên cứu Southwest, Houston, TX, USA, năm 1972 về mẫu cacbon monoxit
trong khí khô. Ba bình chứa chính có nồng độ tiêu chuẩn là 8 mg/m3,
30 mg/m3 và 53 mg/m3 được chuẩn bị và các mẫu phụ trong
bình chịu áp lực cao được đưa đến các phòng thí nghiệm. Mỗi mẫu phụ được phân
tích nhắc lại ba lần và các phân tích nhắc lại trong hơn hai ngày với tổng số
810 phép xác định.
12.1. Độ chính xác
[4]
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Báo cáo nồng độ
cacbon monoxit (CO) chính xác đến 0,1 mg/m3. Giá trị trung bình của
phân tích nhắc lại ba lần trong khoảng 0,6 mg/m3 có thể chấp nhận
được (mức tin cậy 95%).
CHÚ THÍCH: Giá trị
trung bình của phân tích nhắc lại hai lần đều trong khoảng 0,5 mg/m3
là có thể chấp nhận được (mức tin cậy 95%).1)
12.1.2. Độ lặp lại
(phân tích đơn)
Độ lệch chuẩn trung
bình (trung bình của phân tích nhắc lại ba lần) thu được bởi cùng một người
phân tích nhưng các ngày khác nhau được ước lượng là 0,44 mg/m3 với
bậc tự do 140. Nếu hai giá trị chênh lệch nhiều hơn 1,2 mg/m3 (xem
chú thích trong 12.1.1) thì các giá trị đó đáng nghi ngờ (mức tin cậy 95%).
12.1.3. Độ tái lập
(nhiều phòng thí nghiệm)
Độ lệch chuẩn trung
bình (trung bình của phân tích nhắc lại ba lần) thu được khi phân tích tại các
phòng thí nghiệm khác nhau được ước lượng khoảng 0,96 mg/m3 với bậc
tự do 11. Nếu hai giá trị này chênh lệch nhiều hơn 3,0 mg/m3 thì các
giá trị đó đáng nghi ngờ (mức tin cậy 95%) (xem chú thích trong 12.1.1).
12.2. Độ chệch
Do phép đo hồng ngoại
cho các giá trị tương đối, nên độ chệch của phương pháp phụ thuộc vào độ chệch
của phép hiệu chuẩn các khí sử dụng khi lập đường chuẩn.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
(Qui
định)
Các qui định tính năng tối thiểu đối
với máy phân tích cacbon monoxit hồng ngoại không phân tán
Dải (tối thiểu): 0 tới
115 mg/m3 (0 đến 100 ppm phần thể tích)
Thời gian tăng (90%): 5 min (tối
đa)
Thời gian rơi (90%): 5 min (tối
đa)
Lệch điểm không: ± 1 % trên ngày của
giới hạn khoảng trên hoặc của dải có thể áp dụng
Lệch điểm đo chuẩn: + 1 % trên ngày và ±
2 % trên 3 ngày (tối đa)
Độ chính xác: ± 4 % (tối đa)
Chu kỳ vận hành (tối thiểu): 3 ngày
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Dải nhiệt độ vận
hành:
5 0C tới 40 0C
Dao động nhiệt độ vận
hành:
± 5 0C
Độ tuyến tính: 2 % của toàn thang
đo.
Phụ lục B
(Qui
định)
Qui trình hiệu chuẩn
B.1. Hiệu chuẩn máy
phân tích nhiều điểm
B.1.1. Kiểm tra áp
suất bình chứa
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
B.1.2. Qui trình hiệu
chuẩn
B.1.2.1. Qui trình
dùng phương pháp pha loãng động
a) Lắp hệ thống hiệu
chuẩn động như hình B.1. Đưa các khí hiệu chuẩn kể cả khí “không” vào ống dẫn
mẫu của máy phân tích.
b) Hiệu chuẩn lưu
lượng kế trong điều kiện sử dụng dựa vào tiêu chuẩn chính thức như lưu lượng kế
kiểu phao hoặc đồng hồ đo độ ẩm. Điều chỉnh lưu lượng thể tích về 298 K và 101,2
kPa. Hiệu chuẩn lưu lượng kế theo ISO 6158.
c) Lựa chọn dải đo
của máy phân tích CO đã được hiệu chuẩn.
d) Nối tín hiệu đầu
ra của máy phân tích CO với đầu vào của máy ghi đồ thị dạng dải hoặc thiết bị
thu thập dữ liệu khác. Điều chỉnh máy phân tích dựa trên đồ thị và số đọc dữ
liệu thích hợp của máy. So sánh với chỉ báo kết quả của máy phân tích về qui
trình đưa ra dưới đây chính là số đọc hoặc chỉ báo kết quả của thiết bị dữ
liệu.
e) Điều chỉnh hệ
thống hiệu chuẩn để dẫn khí “không” tới ống phân phối khí. Tổng lưu lượng dòng
khí nên vượt tổng dòng khí yêu cầu của máy phân tích được nối với ống phân phối
khí, để đảm bảo rằng không khí xung quanh không bị hút vào lỗ thông của ống
phân phối. Để máy phân tích lấy mẫu khí “không” tới khí thu được chỉ báo kết
quả ổn định. Sau khi chỉ báo kết quả ổn định, điều chỉnh bộ phận kiểm soát điểm
“không”. Cộng thêm + 5 % của thang đo với giá trị điều chỉnh điểm “không” của
máy phân tích để tạo thuận lợi quan sát độ lệch âm điểm “không”. Ghi lại chỉ
báo kết quả điểm “không” ổn định dưới dạng ZCO.
f) Điều chỉnh lưu
lượng khí “không” và lưu lượng CO từ bình tiêu chuẩn chứa CO chuẩn để thu được
nồng độ CO pha loãng xấp xỉ 80 % giới hạn trên (URL) của dải đo của máy phân
tích đã nối với ống phân phối, đảm bảo không khí xung quanh không bị hút vào lỗ
thông của ống phân phối khí. Tính toán nồng độ CO:
[CO]out
=
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
[CO]out là
nồng độ khối lượng CO đã pha loãng tại ống phân phối khí, tính bằng miligam
trên mét khối (ppm theo thể tích);
[CO]STO là
nồng độ khối lượng của tiêu chuẩn CO không pha loãng, tính bằng miligam trên
mét khối (ppm theo thể tích);
qCO là lưu
lượng tiêu chuẩn CO hiệu chỉnh về 298 K và 101,3 kPa, tính bằng lít trên phút;
qo là lưu
lượng của khí pha loãng hiệu chỉnh về 298 K và 101,3 kPa, tính bằng lít trên
phút. Điều chỉnh điểm đo chuẩn “không”
g) Lấy mẫu nồng độ CO
tới khi chỉ báo kết quả ổn định (± giới hạn danh định dưới tiêu chuẩn). Điều
chỉnh điểm đo chuẩn của máy phân tích để thu được chỉ báo kết quả của máy như
dưới đây.
Chỉ báo kết quả của
máy ghi (phần trăm thang đo) = (× 100) + ZCO
Trong đó
URL là giới hạn danh
định trên của dải đo của máy phân tích, và
ZCO là chỉ
báo kết quả của máy phân tích đối với khí “không”, tính theo phần trăm thang
đo.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
i) Tạo thêm một số
nồng độ bổ sung (ít nhất ba điểm được sắp xếp đều đặn trên phần thang đo còn
lại. Những điểm này được đưa ra để kiểm định độ tuyến tính) bằng cách giảm qCO
hoặc tăng qO. Kiểm tra lại các điểm chuẩn lệch khỏi đường cong đều
nhiều hơn (1,0 + 0,02 [CO]STO). Nếu việc kiểm tra đưa ra các kết quả
giống nhau thì sẽ phải phân tích lại khí hiệu chuẩn. Phải đảm bảo tổng lưu
lượng dòng khí vượt tổng lưu lượng yêu cầu của máy phân tích. Đối với từng nồng
độ tạo ra, tính nồng độ khối lượng CO chính xác sử dụng công thức trong bước f).
Ghi lại nồng độ và chỉ báo kết quả của máy phân tích cho từng nồng độ. Vẽ đường
hồi qui thích hợp nhất đi qua điểm không và các điểm đo chuẩn, theo TCVN 6751
(ISO 9169). Đường này nên tuyến tính.
Chú giải
1. Khí “không”
2. Bộ phận điều chỉnh
dòng
3. Lưu lượng kế
4. Buồng trộn
5. Tới máy phân tích
đã được hiệu chuẩn
6. Các lối ra phụ bị
khóa khi không sử dụng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
8. Van
9. CO STO
Hình
B.1 – Phương pháp pha loãng để hiệu chuẩn
B.1.2.2. Qui trình sử
dụng phương pháp nhiều bình chứa
Thực hiện qui trình
đối với phương pháp pha loãng động, với các thay đổi sau
a) Sử dụng hệ thống
nhiều bình chứa như hệ thống điển hình được nêu ở hình B.2.
b) Lưu lượng kế không
cần hiệu chỉnh chính xác, miễn là lưu lượng khí ở ống phân phối lớn hơn lưu
lượng khí cần thiết của máy phân tích.
c) Thu các nồng độ
hiệu chuẩn CO khác nhau được yêu cầu trong B.1.2.1 bước f) và bước g) nhưng
không pha loãng bằng cách lựa chọn bình chứa đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn
phù hợp.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1. CO STD
2. Khí không
3. Bộ phận điều chỉnh
dòng
4. Lưu lượng kế
5. Tới máy phân tích
đã được hiệu chuẩn
6. Ống phân phối
7. Các lối ra phụ bị
khóa khi không sử dụng
8. Van
Hình
B.2 – Hiệu chuẩn nhiều bình chứa
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tiến hành qui trình ở
B.1.1.
Cho máy phân tích lấy
mẫy khí 80% dải đo tới khi thu được giá trị ổn định, hoặc để năm lần chỉ báo
kết quả, lấy kết quả lớn hơn. Đánh dấu giá trị là “điểm đo chuẩn chưa điều
chỉnh”. Không được điều chỉnh điểm “không” hoặc điểm đo chuẩn.
Cho máy phân tích lấy
mẫu khí “không” cho tới khi thu được giá trị ổn định, hoặc để năm lần chỉ báo
kết quả, lấy kết quả lớn hơn. Đánh dấu giá trị là “điểm không chưa điều chỉnh”.
Điều chỉnh kiểm soát
điểm “không” tới khi giá trị tương ứng với điểm khí “không” xác thực. Đánh dấu
giá trị “điểm không đã điều chỉnh”.
Cho máy phân tích lấy
mẫu khí 80 % dải đo tới khi thu được giá trị ổn định hoặc để năm lần chỉ báo
kết quả, lấy kết quả lớn hơn.
Điều chỉnh kiểm soát
điểm đo chuẩn tới giá trị tương ứng với điểm đo chuẩn xác thực. Đánh dấu giá
trị “điểm đo chuẩn đã điều chỉnh”.
Lại tiếp tục lấy mẫu
không khí xung quanh.
Phụ lục C
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Kiểm tra vận hành
C.1. Cài đặt điểm
“không” và điểm đo chuẩn
Nếu hiệu chỉnh điểm
“không” và điểm đo chuẩn theo B.2 lớn hơn 80 % dải đo thì phải bảo dưỡng máy
phân tích.
C.2. Lưu lượng mẫu
Nếu lưu lượng mẫu
thay đổi nhiều hơn ± 20 % giá trị ban đầu thì phải kiểm tra bộ lọc bụi để phát
hiện các lỗ bị tắc và kiểm tra bơm mẫu để vận hành thích hợp. Hàng tháng kiểm
tra bộ lọc bụi bằng cách đo lưu lượng khi lắp và không lắp bộ lọc bụi tại chỗ.
Thay thế cái lọc bụi nếu giảm áp nhiều hơn 5 %.
C.3. Kiểm soát nhiệt
độ
Kiểm tra nhiệt độ của
nơi đặt hoặc phòng đặt máy phân tích. Nếu nhiệt độ thay đổi nhiều hơn ± 5 %
phải lắp đặt hệ thống làm mát hoặc sưởi.
C.4. Hệ thống ghi dữ
liệu kiểu analog
Kiểm tra máy đọc đồ
thị dạng dải như sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Cài đặt kiểm soát
thu được
c) Bộ phận cung cấp
mực;
d) Bộ phận cung cấp
giấy;
e) Tiếng ồn quá mức;
f) Vận hành đúng của
máy phân tích;
Mốc thời gian, chữ ký
và ngày ghi.
C.5. Máy đọc kỹ thuật
số
Thực hiện kiểm tra
theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
[1] Dechant, R.F. and
Mue ler, P.K. Performance of continuous NDIR carbon monoxide analyser, Report
No. 57, Air and Industrial hygiene laboratory, Depertment of public health,
Berkeley, CA, USA, June 1969.
[2] Jacobs, M.B.,
Braverman, M.M. and Hochheiser, S. continuous Determination of cacbon monoxide
and Hydrocacbon in air by a modified infrared spectrometer, J. Air Pollution
control Assoc., 9, 1959, pp. 110-114.
[3] Moore, M. A
critical evaluation of the analysis of cacbon monoxide with nondispersive
infrared. NDIR, presented at the Ninth conference on methods in air pollution
and industrial hygiene studies, Pasadena, CA. USA, Feb, 7-9, 1968.
[4] Mckee, H.C and
Childers, R.E. Collaborative study of reference method for the continuous
measurement of carbon monoxide in the atmosphere (nondispersive infrared
spectrometry), Southwest research institute, contract CP 70-40, SWRI Report
01-2811, San Antonio, TX, USA, May 1972.
[5] Smith, F. and
Nelson, A.C. Guicelines for Development of Quality Assurance program, reference
Method for continuous measurement of CO in the atmosphere. Environmental
protection Agency Document, EPA-R4-73-028a. Research Triangle institute.
Research triangle park, NC, USA, 1973.
[6] EPA QA Handbook,
Vol. 2, EPA-600/4-77-027a, Section 2.6.0, Reference method for the
determination of carbon monoxide on the atmosphere (nondispersive infrared
photometry).