Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9569:2013 Chất dẻo - Tấm đùn polyetylen (HDPE) - Yêu cầu và phương pháp

• Số hiệu: TCVN9569:2013
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2013

Kích thước danh nghĩa	Dung sai
Dn	Chiều dài	Chiều rộng
Dn ≤ 500	+ 2	+ 2
	-1	-1
500 < Dn ≤ 1 000	+ 3	+ 3
	-1	-1
1 000 < Dn ≤ 1 500	+ 4	+ 4
	-1	- 1
1 500 < Dn ≤ 2 000	+ 6	+ 4
	-1	- 1
2 000 < Dn ≤ 3 000	+ 8	+ 6
	-1	-1
3 000 < Dn ≤ 4 000	+ 11	+ 7
	-1	- 1

Đối với tấm dạng cuộn, chiều dài tối thiểu là chiều dài danh nghĩa.

4.2.3. Độ vuông góc

Đối với từng tấm riêng biệt, được chọn ngẫu nhiên từ lô bất kỳ, dung sai độ vuông góc được biểu thị bằng chênh lệch chiều dài của các đường chéo (|d₁ - d₂| xem Hình 1), phải nằm trong khoảng phù hợp như nêu tại Bảng A.1 của Phụ lục A.

Hình 1 - Chênh lệch chiều dài giữa các đường chéo (|d₁ - d₂|)

Phép thử phải được tiến hành theo 5.4.3.

4.2.4. Độ uốn cong của tấm dạng cuộn

Đối với các tấm dạng cuộn, cho phép có độ uốn cong tối đa 20 mm trên 10 m dài. Phép thử phải được thực hiện theo 5.4.4.

4.3. Tính chất

...

...

...

Bảng 2 - Các tính chất cơ học và nhiệt

Tính chất

Đơn vị

Yêu cầu (giá trị trung bình)

Điều phương pháp thử

Tấm HD-PE

Nhóm 1^1)

Nhóm 2

Nhóm 3

...

...

...

Khối lượng riêng

g/cm^3

0,95 đến 0,96

0,94 đến 0,96

0,95 đến 0,96

≥ 0,96

5.5

Ứng suất kéo tại điểm chảy dẻo

MPa

...

...

...

≥ 15

≥ 20

> 25

5.6

Độ giãn dài tại điểm chảy dẻo

%

≥ 10

≥ 8

≥ 8

...

...

...

5.6

Modul đàn hồi kéo

MPa

≥ 700

≥ 700

≥ 900

≥ 1200

5.7

Độ bền va đập Charpy của mẫu thử có khía

...

...

...

≥ 10

≥ 6

≥ 10

≥ 15

5.8

MFR 190 °C/5 kg

g/10 min

0.4 đến 0,7

0,1 đến 2,0

...

...

...

0,1 đến 2,0

5.9

^1) Các tấm thuộc nhóm 1 phải được chế tạo từ các hợp chất đùn (màu đen, bền với tia UV, có hàm lượng cacbon đen lớn hơn 2 %) phù hợp với các yêu cầu riêng đối với độ bền đứt dão quy định trong ISO/TR 9080 và phải được các bên liên quan chấp nhận.

4.3.2. Trạng thái sau khi gia nhiệt

4.3.2.1. Độ co tối đa đối với các ứng dụng chung

Đối với các ứng dụng chung, độ co tối đa theo hướng đùn phải nhỏ hơn ba phần trăm sau khi gia nhiệt.

Phép thử phải được tiến hành theo 5.10 và Bảng 5.

4.3.2.2. Độ co tối đa đối với các ứng dụng nhiệt

Độ co tối đa theo hướng đùn không được vượt quá các giá trị nêu tại Bảng 3 khi đo theo 5.10 và với các điều kiện nêu trong Bảng 6.

...

...

...

Độ dày danh nghĩa h_n, mm

0,5

1

2

4

6

8

10

> 10

...

...

...

75

70

60

50

40

35

30

Không áp dụng

4.3.3. Ảnh hưởng sinh lý

...

...

...

5. Phương pháp thử

5.1. Mẫu thử

5.1.1. Chuẩn bị mẫu thử

Các mẫu thử đại diện phải được cắt dọc và ngang, cách đều nhau theo toàn bộ chiều dài và chiều rộng của tấm. Từ tấm dạng cuộn, cắt một mẫu dài 2 m ở đầu cuộn làm mẫu thử.

Bề mặt của mẫu thử không được bị hư hỏng và lỗi để tránh hiệu ứng vết khía. Các bavia xuất hiện khi chế tạo mẫu phải được loại bỏ mà không làm hỏng bề mặt của mẫu. Nếu có yêu cầu, các mép cắt của mẫu thử phải được làm nhẵn bằng giấy ráp (cỡ hạt 220 hoặc mịn hơn), hướng mài dọc theo chiều dài của mẫu thử. Nếu cần gia công mẫu để có được mẫu thử có chiều dày yêu cầu nhỏ hơn thì một bề mặt ban đầu của mẫu phải được giữ lại. Đặc biệt, các mẫu thử có chiều dày trên 4,2 mm thường được sử dụng trong phép thử nêu tại 5.6 đến 5.8 phải được gia công để giảm độ dày trên một mặt đến độ dày (4,0 ± 0,2) mm theo ISO 2818.

5.1.2. Điều hoà

Tất cả mẫu thử phải được điều hoà ít nhất 16 h trong môi trường chuẩn (23) theo ISO 291. Có thể sử dụng thời gian điều hoà ngắn hơn theo thỏa thuận giữa các bên liên quan nếu không có sai lệch đáng kể về kết quả.

5.1.3. Thử nghiệm

Thử nghiệm phải được tiến hành trong môi trường chuẩn (23) theo ISO 291, trừ khi có thỏa thuận khác giữa các bên liên quan hoặc được quy định trong tiêu chuẩn thử.

...

...

...

Các tấm phải được kiểm tra bằng mắt thường khi giao nhận để đảm bảo không có các hư hỏng cơ học hoặc các khuyết tật khác. Nếu cần, có thể kiểm tra bằng phương pháp siêu âm hoặc tia X.

5.3. Ngoại quan

Tấm phải được kiểm tra các khuyết tật bằng mắt thường, sử dụng ánh sáng truyền qua bởi nguồn sáng phù hợp. Ngoài ra, phải sử dụng ánh sáng phản xạ nhẹ. Bất kỳ khuyết tật nào tìm thấy phải được so sánh với các yêu cầu được chấp nhận (ở dạng văn bản hoặc mẫu chuẩn) và được phân loại một cách thích hợp.

5.4. Kích thước

5.4.1. Độ dày, h

Độ dày, h, phải được đo bằng các thiết bị đo được hiệu chuẩn phù hợp theo Bảng 4.

Bảng 4 - Giới hạn sai số của thiết bị

Giá trị tính bằng milimét

Độ dày danh nghĩa, h_n

...

...

...

0,50 ≤ h_n <  1,00

≤ + 0,01

1,00 < h_n ≤ 10,00

≤ + 0,05

10,00 < h_n ≤  40,00

≤ + 0,10

5.4.2. Chiều dài, / và chiều rộng, b

Chiều dài, I, và chiều rộng, b, phải được đo chính xác đến 1 mm bằng thiết bị được hiệu chuẩn thích hợp. Các phép đo phải được thực hiện trực tiếp trên bề mặt của tấm và dọc theo các mép cắt.

5.4.3. Độ vuông góc

...

...

...

5.4.4. Độ uốn cong của tấm dạng cuộn

Đối với tấm dạng cuộn, độ uốn cong phải được xác định sau khi tấm được trải ra khỏi cuộn và được đo bằng thước thẳng. Độ uốn cong phải được đo chính xác đến 1 mm bằng thiết bị được hiệu chuẩn thích hợp.

5.5. Khối lượng riêng

Xác định khối lượng riêng theo ISO 1183.

5.6. Ứng suất kéo tại điểm chảy dẻo,  và độ giãn dài tại điểm chảy,

Ứng suất kéo tại điểm chảy,  và độ giãn dài tại điểm chảy,  phải được xác định ít nhất trên năm mẫu thử loại 1B theo mỗi hướng, theo TCVN 4501-1 (ISO 527-1) và TCVN 4501-2 (ISO 527-2), sử dụng tốc độ thử là 50 mm/min ± 5 mm/min.

5.7. Modul đàn hồi kéo, E_t

Modul đàn hồi kéo, E_t, phải được xác định ít nhất trên năm mẫu thử loại 1B theo mỗi hướng, theo TCVN 4501-1 (ISO 527-1) và TCVN 4501-2 (ISO 527-2), sử dụng tốc độ kéo là 1 mm/min ± 0,2 mm/min.

5.8. Độ bền va đập Charpy của mẫu thử có khía, a_cn

...

...

...

5.9. Chỉ số chảy, MFR

Chỉ số chảy (MFR 190/5) được xác định theo ISO 1133.

5.10. Xác định độ co sau khi gia nhiệt

Phải cắt ít nhất ba mẫu thử có kích thước 100 mm X 100 mm từ tâm và hai cạnh bên của tấm. Mẫu thử cắt ở cạnh tấm phải cách mép ít nhất 50 mm. Hướng đùn của tấm phải được đánh dấu trên mẫu thử ít nhất ở hai vị trí. Đo chiều dài ban đầu, L_o theo hướng đùn giữa các vị trí đã đánh dấu với độ chính xác đến 0,1 mm sau khi điều hoà mẫu theo ISO 291. Phủ lên mẫu thử một lớp caolanh và đặt mẫu bằng phẳng trên một lớp caolanh để trong tủ sấy có tuần hoàn không khí. Nhiệt độ và thời gian thử được nêu tại Bảng 5 và Bảng 6.

Bảng 5 - Điều kiện thử đối với các ứng dụng chung

Độ dày danh nghĩa của tấm h_n

mm

Nhiệt độ thử ^oC

Thời gian thử ^1)

...

...

...

0,5 ≤ h_n ≤2

110 ± 2

60 ±1

2 < h_n ≤10

110 ± 2

90 ±1

10 < h_n ≤20

110 + 2

120 ±1

...

...

...

110 ± 2

240 ±1

^1) Không tính khoảng thời gian từ khi gia nhiệt đến khi đạt được nhiệt độ thử

Bảng 6 - Điều kiện thử đối với các ứng dụng nhiệt

Độ dày danh nghĩa của tấm h_n

mm

Nhiệt độ thử ^oC

Thời gian thử ^1)

min

...

...

...

170 ±2

10 ±1

1 < h_n ≤ 2

170 ±2

35 ±1

2 < h_n ≤ 10

170 ±2

60 ± 1

^1) Không tính khoảng thời gian từ khi qua nhiệt đến khi đạt được nhiệt độ thử

...

...

...

 (2)

Trong đó

DL là độ co sau khi gia nhiệt, tính bằng phần trăm

L_o là chiều dài ban đầu theo hướng đùn trước khi gia nhiệt, tính bằng milimet

L là chiều dài theo hướng đùn sau khi gia nhiệt, tính bằng milimet

Tính giá trị trung bình số học cho tất cả các DL của các mẫu thử.

6. Ký hiệu

6.1. Ví dụ đối với tấm HDPE

...

...

...

7. Ghi nhãn

Các tấm phù hợp với tiêu chuẩn này phải được ghi nhãn với các nội dung sau:

- Tên nhà sản xuất, thương hiệu hoặc dấu hiệu nhận biết;

- Số hiệu tiêu chuẩn này;

- Ngày sản xuất/ số lô sản xuất.

PHỤ LỤC A

(quy định)

...

...

...

Bảng A.1 - Dung sai độ vuông góc (xem 4.2.3)

Giá trị tính bằng milimét

Kích thước danh nghĩa của tấm

(Chiều dài x chiều rộng)

Giá trị tối đa đối với dung sai độ vuông góc

|d₁ - d₂|

≤ 550 X 1000

3

(> 550 đến 900) X 1000

...

...

...

(>900 đến 1 500) X 1000

5

(> 1500 đến 4000) X 1000

6

≤ 550 X 1220

3

(> 550 đến 800) X 1220

...

...

...

(> 800 đến 1100) X 1220

5

(> 1100 đến 1750) X 1220

6

(> 1750 đến 4000) X 1220

7

≤ 550 X 1500

...

...

...

(> 550 đến 750) X 1500

4

(> 750 đến 1000) X 1500

5

(> 1000 đến 1350) X 1500

6

(> 1350 đến 1850) X 1500

7

(> 1850 đến 3000) X 1500

...

...

...

(> 3000 đến 4000) X 1500

9

≤ 500 X 2000

3

(> 500 đến 700) X 2000

4

(> 700 đến 900) X 2000

...

...

...

(> 900 đến 1150) X 2000

6

(>1150 đến 1450) X 2000

7

(> 1450 đến 1800) X 2000

8

(> 1800 đến 2300) X 2000

9

(> 2300 đến 3000) X 2000

...

...

...

(> 3000 đến 4000) X 2000

11

≤ 500 X 3000

3

(> 500 đến 700) X 3000

4

(> 700 đến 850) X 3000

...

...

...

(> 850 đến 1050) X 3000

6

(> 1050 đến 1250) X 3000

7

(> 1250 đến 1500) X 3000

8

(> 1500 đến 1700) X 3000

9

(> 1700 đến 2000) X 3000

...

...

...

(> 2000 đến 2300) X 3000

11

(> 2300 đến 2700) X 3000

12

(> 2700 đến 3100) X 3000

13

(>3100 đến 3700) X 3000

14

(> 3700 đến 4000) X 3000

...

...

...

*) Bộ ISO 1183 hiện gồm 3 phần và đã được chấp nhận thành bộ TCVN 6039 (ISO 1183), Chất dẻo - Xác định khối lượng riêng của chất dẻo không xốp.