Tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp có bắt buộc phải gia nhập Công đoàn Việt Nam không?

Nội dung chính

• Công đoàn Việt Nam là gì?
• Tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp có bắt buộc phải gia nhập Công đoàn Việt Nam không?
• Quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam như thế nào?
• Công đoàn Việt Nam được tổ chức theo hệ thống nào?

Công đoàn Việt Nam là gì?

Theo quy định tại Điều 1 Luật Công đoàn 2024, Công đoàn Việt Nam được giải thích là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; đại diện cho công nhân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động (sau đây gọi chung là người lao động), cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền, vận động người lao động học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, tham gia các phong trào thi đua, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp có bắt buộc phải gia nhập Công đoàn Việt Nam không?

Tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp có bắt buộc phải gia nhập Công đoàn Việt Nam không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Luật Công đoàn 2024 quy định:

Việc gia nhập Công đoàn Việt Nam của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp

Tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp được thành lập và hoạt động hợp pháp mà tự nguyện, tán thành Điều lệ Công đoàn Việt Nam thì có quyền gia nhập Công đoàn Việt Nam; việc gia nhập Công đoàn Việt Nam được quy định như sau:

1. Hồ sơ gia nhập Công đoàn Việt Nam bao gồm:

a) Văn bản đề nghị gia nhập Công đoàn Việt Nam;

b) Bản sao các văn bản thể hiện tính hợp pháp của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp;

c) Văn bản thể hiện việc tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp quyết định gia nhập Công đoàn Việt Nam; thể thức thông qua quyết định gia nhập Công đoàn Việt Nam thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động;

d) Danh sách có chữ ký của thành viên tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam;

đ) Văn bản, thỏa thuận theo quy định của pháp luật có liên quan về việc giải quyết các quyền, nghĩa vụ của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp và thành viên của tổ chức mình có liên quan đến tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp;

...

Như vậy, việc gia nhập Công đoàn Việt Nam không phải là bắt buộc, mà hoàn toàn dựa trên sự tự nguyện và đồng ý của tổ chức người lao động tại doanh nghiệp.

Quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam như thế nào?

Theo Điều 7 Luật Công đoàn 2024, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam như sau:

- Công đoàn được thành lập trên cơ sở tự nguyện; tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ; hợp tác, phối hợp với người sử dụng lao động, đồng thời bảo đảm tính độc lập của tổ chức Công đoàn.

- Công đoàn được tổ chức và hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam, phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Công đoàn Việt Nam được tổ chức theo hệ thống nào?

Tại Điều 8 Luật Công đoàn 2024, quy định về hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam bao gồm những nội dung cụ thể sau đây:

(i) Công đoàn Việt Nam là tổ chức thống nhất bao gồm 4 cấp sau đây:

- Cấp trung ương là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

- Công đoàn cấp tỉnh, ngành trung ương và tương đương bao gồm liên đoàn lao động tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là liên đoàn lao động cấp tỉnh); công đoàn ngành trung ương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

- Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở bao gồm liên đoàn lao động huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là liên đoàn lao động cấp huyện); công đoàn ngành địa phương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty không thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản này; công đoàn các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao; công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở khác theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

- Công đoàn cấp cơ sở bao gồm công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở.

(ii) Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam quyết định thành lập và xác định cấp công đoàn đối với công đoàn đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt trên cơ sở quyết định của Quốc hội về thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

(iii) Mô hình tổ chức công đoàn được xây dựng theo hướng mở, linh hoạt, phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên công đoàn, người lao động, yêu cầu thực tiễn và quy định của pháp luật. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có trách nhiệm hướng dẫn việc thực hiện nội dung quy định tại khoản này.

(iv) Điều kiện, trình tự, thủ tục thành lập, giải thể và chấm dứt hoạt động của tổ chức Công đoàn thực hiện theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.