Tiền lương hưu của người nghỉ hưu trước 01/7/2024 thấp hơn người nghỉ sau cải cách tiền lương thì giải quyết ra sao?

Nội dung chính

• Tiền lương hưu của người nghỉ hưu trước 01/7/2024 thấp hơn người nghỉ sau cải cách tiền lương thì giải quyết ra sao?
• Yếu tố để xây dựng bảng lương mới khi cải cách tiền lương là gì?
• Cơ quan nào thực hiện chi trả lương hưu?

Tiền lương hưu của người nghỉ hưu trước 01/7/2024 thấp hơn người nghỉ sau cải cách tiền lương thì giải quyết ra sao?

Căn cứ theo theo Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được hướng dẫn bởi Điều 7 Nghị định 115/2015/NĐ-CP mức lương hưu hằng tháng đang được tính dựa theo mức lương cơ sở. Tuy nhiên, mức lương cơ sở này sẽ không còn khi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018.

Nên sẽ không còn căn cứ thực hiện được việc điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH để tính lương hưu và tính hưởng một số chế độ BHXH (một số khoản trợ cấp BHXH dựa trên “mức lương cơ sở”).

Do đó, căn cứ theo Báo cáo 840/BC-UBTVQH15 về tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), có nội dung như sau:

Theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc đánh giá tác động của cải cách tiền lương đối với các quy định của Luật BHXH, trong đó có việc bãi bỏ “mức lương cơ sở”. Chính phủ đã đề xuất (i) Bổ sung quy định về khái niệm “Mức tham chiếu” tại khoản 12 Điều 4 thay cho “mức lương cở sở” để làm căn cứ.

Cụ thể, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có thêm nội dung giải thích về thuật ngữ "mức tham chiếu" như sau:

Mức tham chiếu là mức tiền do Chính phủ quy định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội trong Luật này. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, quỹ bảo hiểm xã hội.

Theo Báo cáo 840/BC-UBTVQH15, do đây là nội dung mới được đặt ra nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm đánh giá tác động, đồng thời tiến hành nghiên cứu xây dựng sau:

- Nghiên cứu xây dựng một số nguyên tắc cụ thể xác định mức tham chiếu để thực hiện từ ngày 01/7/2024 khi cải cách tiền lương cũng như khi Luật có hiệu lực, đúng theo quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 28-NQ/TW năm 2018 về cải cách chính sách BHXH.

- Khi thực hiện cải cách tiền lương sẽ xảy ra độ chênh lệch lớn giữa lương hưu của người nghỉ hưu và người đang làm việc do tăng lương mới rất cao. Do đó, cần bổ sung quy định “mức tham chiếu” cụ thể này trong dự thảo Luật (dưới dạng nguyên tắc tính vào thời điểm cải cách tiền lương).

- Còn sau đó khi áp dụng nguyên tắc điều chỉnh cho các năm hoặc giai đoạn tiếp theo trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, quỹ BHXH.

Bên cạnh đó, ngày 01/7/2024 cũng đã được Quốc hội quyết nghị thông qua là ngày thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 theo Nghị quyết 104/2023/QH15.

Nghị quyết 27 cũng nêu rõ khi tiến hành cải cách tiền phải đảm bảo rằng tiền lương mới không thấp hơn tiền lương hiện hưởng. Do đó những đối tượng có mức lương mới tăng dẫn đến mức đóng, mức hưởng lương hưu cũng sẽ tăng theo.

Từ các thông tin trên có thể thấy, khi tiến hành cải cách tiền lương từ 01/7/2024 sẽ xảy ra độ chênh lệch lớn giữa lương hưu của người đã nghỉ hưu trước và người nghỉ hưu sau do tăng lương mới rất cao.

Do đó, cần điều chỉnh và xây dựng mức tham chiếu cho phù hợp, tại thời điểm cải cách sẽ xây dựng mức tham chiếu (dưới dạng nguyên tắc tính vào thời điểm cải cách tiền lương). Sau đó thì áp dụng nguyên tắc điều chỉnh cho các năm hoặc giai đoạn tiếp theo trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, quỹ BHXH.

Hiện nay chưa có văn bản chính thức về mức điều chỉnh lương hưu, mức tham chiếu trên chỉ mới là đề xuất.

Xem chi tiết Báo cáo 840/BC-UBTVQH15: TẢI VỀ

Xem chi tiết Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi: TẢI VỀ

Xem thêm:

Toàn bộ 02 bảng lương mới theo vị trí việc làm từ 01/7/2024 của công chức viên chức bãi bỏ hệ số lương thì có bãi bỏ bậc lương hay không?

Cải cách tiền lương từ 01/7/2024: còn áp dụng chế độ nâng bậc lương thường xuyên theo quy định cũ không?

Không còn lương cơ sở từ 01/7/2024 khi xây dựng 05 bảng lương mới có đúng không?

Tiền lương hưu của người nghỉ hưu trước 01/7/2024 thấp hơn người nghỉ sau cải cách tiền lương thì giải quyết ra sao?

Yếu tố để xây dựng bảng lương mới khi cải cách tiền lương là gì?

Căn cứ tại tiểu mục 3 Mục II Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 thì bảng lương mới khi cải cách tiền lương sẽ được xây dựng dựa trên 05 yếu tố sau:

- Bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay, xây dựng mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới.

- Thực hiện thống nhất chế độ hợp đồng lao động hoặc hợp đồng cung cấp dịch vụ đối với những người làm công việc thừa hành, phục vụ, không áp dụng bảng lương công chức, viên chức đối với các đối tượng này.

- Xác định mức tiền lương thấp nhất của công chức, viên chức trong khu vực công là mức tiền lương của người làm công việc yêu cầu trình độ đào tạo trung cấp (bậc 1) không thấp hơn mức tiền lương thấp nhất của lao động qua đào tạo trong khu vực doanh nghiệp.

- Mở rộng quan hệ tiền lương làm căn cứ để xác định mức tiền lương cụ thể trong hệ thống bảng lương, từng bước tiệm cận với quan hệ tiền lương của khu vực doanh nghiệp phù hợp với nguồn lực của Nhà nước.

- Hoàn thiện chế độ nâng bậc lương thường xuyên và nâng bậc lương trước thời hạn đối với công chức, viên chức phù hợp với quy định của bảng lương mới.

Cơ quan nào thực hiện chi trả lương hưu?

Căn cứ tại Điều 93 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

Cơ quan bảo hiểm xã hội

1. Cơ quan bảo hiểm xã hội là cơ quan nhà nước có chức năng thực hiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; thanh tra việc đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và nhiệm vụ khác theo quy định của Luật này.

2. Chính phủ quy định cụ thể tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan bảo hiểm xã hội.

Theo đó, cơ quan bảo hiểm xã hội là cơ quan nhà nước có chức năng thực hiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Như vậy, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ là nơi chi trả lương hưu cho những đối tượng được hưởng lương hưu.