Gây tai nạn giao thông, có bị xử lý hình sự khi người bị hại không khởi kiện?

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến trang Tư Vấn của báo Đời Sống & Pháp Luật. Với thắc mắc của bạn, xin được đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Điều 202 Bộ luật hình sự đã được sửa đổi bổ sung năm 2009 (BLHS) quy định tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, như sau:

“Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm” (khoản 1);

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm: “ Trong khi say rượu hoặc say do dùng các chất kích thích mạnh khác” (điểm b khoản 2);

“Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm” (điểm b khoản 2 Điều 202).

Bộ luật Tố tụng hình sự, đã được sửa đổi bổ sung năm 2011 (BLTTHS) quy định:

“Những vụ án về các tội phạm được quy định tại khoản 1 các điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131 và 171 của Bộ luật hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất” (khoản 1 Điều 105).

Giả thiết trong trường hợp này, bạn của bạn đã vi phạm quy định của Luật Giao thông đường bộ gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ của người khác nên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 202 BLHS. Tội phạm quy định tại Điều 202 BLHS không phải thuộc nhóm các tội phạm chỉ khởi tố theo yêu cầu của người bị hại (theo khoản 1 Điều 105 BLTTHS). Bởi vậy, dù người gây tai nạn đã bồi thường thiệt hại về vật chất, đồng thời người bị hại cũng có đơn không xử lý hình sự, nhưng người gây tai nạn vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc người gây tai nạn đã chủ động bồi thường thiệt hại cho gia đình người bị hại chỉ có thể được coi là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Hy vọng rằng sự tư vấn sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì xin gửi về báo Đời sống & Pháp luật.

Luật gia Đồng Xuân Thuận