Tổng hợp các án lệ hình sự hiện nay? Tiêu chí lựa chọn án lệ tại Việt Nam hiện nay là gì?

Nội dung chính

• Tổng hợp các án lệ hình sự hiện nay?
• Tiêu chí lựa chọn án lệ tại Việt Nam hiện nay là gì?
• Hội đồng tư vấn án lệ gồm những ai?
• Nội dung công bố án lệ gồm những gì?

Tổng hợp các án lệ hình sự hiện nay?

Ngày 15/5/2024, Tòa án nhân dân tối cao ban hành Quyết định 119A/QĐ-CA năm 2024 công bố thêm 02 án lệ là Án lệ số 71 và Án lệ số 72. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại (tháng 5/2024), Việt Nam đang có tổng cộng 72 án lệ.

Hiện nay, án lệ tại Việt Nam được chia thành nhiều lĩnh vực, một trong số đó là các án lệ hình sự. Trong nội dung bài viết dưới đây sẽ tổng hợp 17 án lệ hình sự (cập nhật đến tháng 05/2024). Cụ thể, 17 án lệ hình sự, bao gồm:

Án lệ 01/2016/AL về vụ án giết người

Án lệ 17/2018/AL về tình tiết “có tính chất côn đồ” trong tội “giết người” có đồng phạm

Án lệ 18/2018/AL về hành vi giết người đang thi hành công vụ trong tội “giết người”

Án lệ 19/2018/AL về xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt trong tội “tham ô tài sản”

Án lệ 28/2019/AL về tội “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”

Án lệ 29/2019/AL về tài sản bị chiếm đoạt trong tội “cướp tài sản”

Án lệ 30/2020/AL về hành vi cố ý điều khiển phương tiện giao thông chèn lên bị hại sau khi xảy ra tai nạn giao thông

Án lệ 45/2021/AL về xác định bị cáo phạm tội “Giết người” thuộc trường hợp “Phạm tội chưa đạt”

Án lệ 46/2021/AL về việc xác định tình tiết định khung hình phạt “Đối với trẻ em mà người phạm tội có trách nhiệm giáo dục” trong tội “Dâm ô đối với trẻ em”

Án lệ 47/2021/AL về việc xác định tội danh trong trường hợp bị cáo dùng hung khí nguy hiểm đâm vào vùng trọng yếu của cơ thể bị hại

Án lệ 48/2021/AL về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nộp lại tiền thu lợi bất chính

Án lệ 57/2023/AL về hành vi gian dối nhằm tiếp cận tài sản trong tội “Cướp giật tài sản

Án lệ 58/2023/AL về tình tiết định khung hình phạt tại điểm c khoản 3 Điều 244 của Bộ luật Hình sự

Án lệ 59/2023/AL về lỗi cố ý gián tiếp trong vụ án “Giết người”

Án lệ 64/2023/AL về định khung hình phạt và tình tiết định khung tăng nặng “có tổ chức” trong tội “Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản”

Án lệ 65/2023/AL về truy cứu trách nhiệm hình sự tội “Mua bán người”

Án lệ 66/2023/AL về việc xác định tội danh “Mua bán người”

Xem thêm: 72 án lệ tại Việt Nam đã được công bố

Tổng hợp các án lệ hình sự hiện nay? Tiêu chí lựa chọn án lệ tại Việt Nam hiện nay là gì? (Hình từ Internet)

Tiêu chí lựa chọn án lệ tại Việt Nam hiện nay là gì?

Tại Điều 2 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP có quy định về các tiêu chí lựa chọn án lệ tại Việt Nam. Trong đó, có 03 tiêu chí để lựa chọn bản án trở thành án lệ tại Việt Nam, cụ thể:

Thứ nhất, có giá trị làm rõ quy định của pháp luật còn có cách hiểu khác nhau, phân tích, giải thích các vấn đề, sự kiện pháp lý và chỉ ra nguyên tắc, đường lối xử lý, quy phạm pháp luật cần áp dụng trong một vụ việc cụ thể hoặc thể hiện lẽ công bằng đối với những vấn đề chưa có điều luật quy định cụ thể;

Thứ hai, có tính chuẩn mực;

Thứ ba, có giá trị hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

Hội đồng tư vấn án lệ gồm những ai?

Tại Điều 5 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP có quy định về hội đồng tư vấn án lệ như sau:

Điều 5. Hội đồng tư vấn án lệ

1. Hội đồng tư vấn án lệ do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao thành lập gồm có ít nhất 09 thành viên. Chủ tịch Hội đồng là Chủ tịch Hội đồng khoa học Tòa án nhân dân tối cao, 01 Phó Chủ tịch Hội đồng là Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học Tòa án nhân dân tối cao, các thành viên khác là đại diện Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan, các chuyên gia về pháp luật và 01 đại diện lãnh đạo Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học Tòa án nhân dân tối cao (đồng thời là Thư ký Hội đồng).

Trường hợp tư vấn án lệ về hình sự thì thành phần của Hội đồng tư vấn án lệ phải có đại diện Cơ quan điều tra của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng hoặc Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

2. Hội đồng tư vấn án lệ có trách nhiệm thảo luận cho ý kiến đối với các bản án, quyết định được đề xuất lựa chọn, phát triển thành án lệ, nội dung đề xuất là án lệ, dự thảo án lệ.

3. Việc lấy ý kiến của Hội đồng tư vấn án lệ được thực hiện thông qua phiên họp thảo luận trực tiếp hoặc bằng văn bản. Chủ tịch Hội đồng tư vấn án lệ quyết định phương thức lấy ý kiến của các thành viên Hội đồng và báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kết quả tư vấn.

Theo đó, Hội đồng tư vấn án lệ gồm có ít nhất 09 thành viên.

Trong đó, Chủ tịch Hội đồng là Chủ tịch Hội đồng khoa học Tòa án nhân dân tối cao, 01 Phó Chủ tịch Hội đồng là Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học Tòa án nhân dân tối cao, các thành viên khác là đại diện Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan, các chuyên gia về pháp luật và 01 đại diện lãnh đạo Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học Tòa án nhân dân tối cao (đồng thời là Thư ký Hội đồng).

Nội dung công bố án lệ gồm những gì?

Tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP có quy định về việc công bố án lệ. Trong đó, nội dung công bố án lệ sẽ bao gồm:

- Số, tên án lệ;

- Số, tên bản án, quyết định của Tòa án có nội dung được phát triển thành án lệ;

- Tình huống pháp lý, giải pháp pháp lý của án lệ;

- Quy định của pháp luật có liên quan đến án lệ;

- Từ khóa về những tình huống pháp lý, giải pháp pháp lý trong án lệ;

- Các tình tiết trong vụ án và phán quyết của Tòa án có liên quan đến án lệ;

- Nội dung của án lệ.

Trân trọng!