Hiện nay Việt Nam có bao nhiêu án lệ đã được Tòa án nhân dân tối cao công bố?

Nội dung chính

• Như thế nào là án lệ do Tòa án nhân dân tối cao ban hành?
• Hiện nay Việt Nam có bao nhiêu án lệ đã được Tòa án nhân dân tối cao công bố?
• Bản án như thế nào sẽ được lựa chọn làm án lệ?

Như thế nào là án lệ do Tòa án nhân dân tối cao ban hành?

Tại Điều 1 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP có quy định về án lệ. Theo đó:

Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.

Hiện nay Việt Nam có bao nhiêu án lệ đã được Tòa án nhân dân tối cao công bố? (Hình từ Internet)

Hiện nay Việt Nam có bao nhiêu án lệ đã được Tòa án nhân dân tối cao công bố?

Tính đến thời điểm hiện nay (tháng 5/2024) Việt Nam đã có 72 án lệ đã được công bố:

1. Án lệ 01/2016/AL về vụ án giết người

2. Án lệ 02/2016/AL về vụ án tranh chấp đòi lại tài sản

3. Án lệ 03/2016/AL về vụ án ly hôn

4. Án lệ 04/2016/AL về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

5. Án lệ 05/2016/AL về vụ án tranh chấp di sản thừa kế

6. Án lệ 06/2016/AL về vụ án tranh chấp thừa kế

7. Án lệ 07/2016/AL về vụ án dân sự tranh chấp quyền sở hữu, sử dụng nhà

8. Án lệ 08/2016/AL về xác định lãi suất, việc điều chỉnh lãi suất trong hợp đồng tín dụng kể từ ngày tiếp theo của ngày xét xử sơ thẩm

9. Án lệ 09/2016/AL về xác định lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường và việc trả lãi trên số tiền phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại

10. Án lệ 10/2016/AL về quyết định hành chính là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính

11. Án lệ 11/2017/AL về công nhận hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất mà trên đất có tài sản không thuộc Sở hữu của bên thế chấp

12. Án lệ 12/2017/AL về xác định trường hợp đương sự được triệu tập hợp lệ lần thứ nhất sau khi Tòa án đã hoãn phiên tòa

13. Án lệ 13/2017/AL về hiệu lực thanh toán của thư tín dụng (L/C) trong trường hợp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là cơ sở của L/C bị hủy bỏ

14. Án lệ 14/2017/AL về vụ án yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

15. Án lệ 15/2017/AL về vụ án tranh chấp hợp đồng đổi đất

16. Án lệ 16/2017/AL về vụ án dân sự tranh chấp thừa kế tài sản

17. Án lệ 17/2018/AL về tình tiết “có tính chất côn đồ” trong tội “giết người” có đồng phạm

18. Án lệ 18/2018/AL về hành vi giết người đang thi hành công vụ trong tội “giết người”

19. Án lệ 19/2018/AL về xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt trong tội “tham ô tài sản”

20. Án lệ 20/2018/AL về xác lập quan hệ hợp đồng lao động sau khi hết thời gian thử việc

21. Án lệ 21/2018/AL về lỗi và thiệt hại trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng cho 22. thuê tài sản

22. Án lệ 22/2018/AL về không vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin tình trạng bệnh lý trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ;

23. Án lệ 23/2018/AL về hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ khi bên mua bảo hiểm không đóng phí bảo hiểm do lỗi của doanh nghiệp bảo hiểm;

24. Án lệ 24/2018/AL về di sản thừa kế chuyển thành tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp của cá nhân;

25. Án lệ 25/2018/AL về không phải chịu phạt cọc vì lý do khách quan;

26. Án lệ 26/2018/AL về xác đỊnh thời điểm bắt đầu tính thời hiệu và thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là bất động sản.

27. Án lệ 27/AL/2019 về thụ lý, giải quyết vụ án hành chính liên quan đến nhà đất mà Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01/7/1991

28. Án lệ 28/2019/AL về tội “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”

29. Án lệ 29/2019/AL về tài sản bị chiếm đoạt trong tội “cướp tài sản”

30. Án lệ 30/2020/AL về hành vi cố ý điều khiển phương tiện giao thông chèn lên bị hại sau khi xảy ra tai nạn giao thông

31. Án lệ 31/2020/AL về xác định quyền thuê nhà, mua nhà thuộc sở hữu của Nhà nước theo Nghị định số 61/CP ngày 05-7-1994 của Chính phủ là quyền tài sản

32. Án lệ 32/2020/AL về trường hợp đất do cá nhân khai phá nhưng sau đó xuất cảnh định cư ở nước ngoài và người khác đã quản lý, sử dụng ổn định, lâu dài

33. Án lệ 33/2020/AL về trường hợp cá nhân được nhà nước giao đất nhưng không sử dụng mà để người khác quản lý, sử dụng ổn định, lâu dài

34. Án lệ 34/2020/AL về quyền lập di chúc định đoạt giá trị bồi thường về đất trong trường hợp đất bị Nhà nước thu hồi có bồi thường

35. Án lệ 35/2020/AL về người Việt Nam trước khi đi định cư ở nước ngoài giao lại đất nông nghiệp cho người ở trong nước sử dụng

36. Án lệ 36/2020/AL về hiệu lực của hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất khi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị thu hồi, hủy bỏ

37. Án lệ 37/2020/AL về hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm tài sản trong trường hợp bên mua bào hiểm đóng phí bảo hiểm sau khi kết thúc thời hạn đóng phí bảo hiểm

38. Án lệ 38/2020/AL về việc không thụ lý yêu cầu đòi tài sản đã được phân chia bằng bản án có hiệu lực pháp luật

39. Án lệ 39/2020/AL về xác định giao dịch dân sự có điều kiện vô hiệu do điều kiện không thể xảy ra

40. Án lệ 40/2021/AL về công nhận việc chuyển đổi quyền sử dụng đất trên thực tế

41. Án lệ 41/2021/AL về chấm dứt hôn nhân thực tế

42. Án lệ 42/2021/AL về quyền lựa chọn tòa án giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng trong trường hợp hợp đồng theo mẫu có thỏa thuận trọng tài

43. Án lệ 43/2021/AL về hiệu lực của hợp đồng thế chấp trong trường hợp tài sản thế chấp là nhà đất do bên thế chấp nhận chuyển nhượng từ người khác nhưng chưa thanh toán đủ tiền cho bên bán

44. Án lệ 44/2021/AL về việc xác định thời hiệu khởi kiện đối với yêu cầu phản tố

45. Án lệ 45/2021/AL về xác định bị cáo phạm tội “Giết người” thuộc trường hợp “Phạm tội chưa đạt”

46. Án lệ 46/2021/AL về việc xác định tình tiết định khung hình phạt “Đối với trẻ em mà người phạm tội có trách nhiệm giáo dục” trong tội “Dâm ô đối với trẻ em”

47. Án lệ 47/2021/AL về việc xác định tội danh trong trường hợp bị cáo dùng hung khí nguy hiểm đâm vào vùng trọng yếu của cơ thể bị hại

48. Án lệ 48/2021/AL về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nộp lại tiền thu lợi bất chính

49. Án lệ 49/2021/AL về xác định quyết định hành chính ban hành không đúng thẩm quyền

50. Án lệ 50/2021/AL về quyền khởi kiện vụ án đòi lại tài sản của người được giao tài sản theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật

51. Án lệ 51/2021/AL về xác định quyền sở hữu đối với khu vực để xe ô tô của nhà chung cư

52. Án lệ 52/2021/AL về hiệu lực của hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất khi chưa đăng ký quyền sử dụng đất

53. Án lệ 53/2022/AL về việc hủy việc kết hôn trái pháp luật

54. Án lệ 54/2022/AL về xác định quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong trường hợp người mẹ không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con

55. Án lệ 55/2022/AL về công nhận hiệu lực của hợp đồng vi phạm điều kiện về hình thức

56. Án lệ 56/2022/AL về việc giải quyết tranh chấp di dời mồ mả

57. Án lệ 57/2023/AL về hành vi gian dối nhằm tiếp cận tài sản trong tội “Cướp giật tài sản

58. Án lệ 58/2023/AL về tình tiết định khung hình phạt tại điểm c khoản 3 Điều 244 của Bộ luật Hình sự

59. Án lệ 59/2023/AL về lỗi cố ý gián tiếp trong vụ án “Giết người”

60. Án lệ 60/2023/AL về thời hạn trả thưởng xổ số kiến thiết

61. Án lệ 61/2023/AL về chấm dứt việc nuôi con nuôi khi con nuôi chưa thành niên

62. Án lệ 62/2023/AL về thời điểm bắt đầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên trong vụ án tranh chấp về xác định cha cho con

63. Án lệ 63/2023/AL về xem xét quyết định hành chính có liên quan đến hành vi hành chính bị khiếu kiện

64. Án lệ 64/2023/AL về định khung hình phạt và tình tiết định khung tăng nặng “có tổ chức” trong tội “Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản”

65. Án lệ 65/2023/AL về truy cứu trách nhiệm hình sự tội “Mua bán người”

66. Án lệ 66/2023/AL về việc xác định tội danh “Mua bán người”

67. Án lệ 67/2023/AL về người được nhận hiện vật khi chia tài sản chung

68. Án lệ 68/2023/AL về quyền nhận di sản bằng hiện vật là nhà ở của người thừa kế là người Việt Nam định cư ở nước ngoài

69. Án lệ 69/2023/AL về thẩm quyền của Trọng tài thương mại trong việc giải quyết tranh chấp thỏa thuận bảo mật thông tin và không cạnh tranh

70. Án lệ 70/2023/AL về việc chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động là cán bộ công đoàn không chuyên trách

71. Án lệ 71/2024/AL về việc đình chỉ giải quyết vụ án với lý do sự việc đã được giải quyết bằng quyết định có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

72. Án lệ 72/2024/AL về xác định di sản thừa kế là quyền sử dụng đất trong trường hợp di chúc không thể hiện diện tích đất cụ thể.

Bản án như thế nào sẽ được lựa chọn làm án lệ?

Tại Điều 2 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP có quy định về tiêu chí lựa chọn làm án lệ như sau;

Tiêu chí lựa chọn án lệ

Án lệ được lựa chọn phải đáp ứng các tiêu chí sau đây:

1. Có giá trị làm rõ quy định của pháp luật còn có cách hiểu khác nhau, phân tích, giải thích các vấn đề, sự kiện pháp lý và chỉ ra nguyên tắc, đường lối xử lý, quy phạm pháp luật cần áp dụng trong một vụ việc cụ thể hoặc thể hiện lẽ công bằng đối với những vấn đề chưa có điều luật quy định cụ thể;

2. Có tính chuẩn mực;

3. Có giá trị hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

Theo đó, tiêu chí để lựa chọn bản án trở thành án lệ là:

- Có giá trị làm rõ quy định của pháp luật còn có cách hiểu khác nhau;

- Phân tích, giải thích các vấn đề, sự kiện pháp lý và chỉ ra nguyên tắc, đường lối xử lý, quy phạm pháp luật cần áp dụng trong một vụ việc cụ thể hoặc thể hiện lẽ công bằng đối với những vấn đề chưa có điều luật quy định cụ thể;

- Có tính chuẩn mực;

- Có giá trị hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành quyết định công bố án lệ đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua.

Trân trọng!