Văn phòng đại diện có tư cách pháp nhân không?

Nội dung chính

• Văn phòng đại diện có tư cách pháp nhân không?
• Văn phòng đại diện có được ký hợp đồng không?
• Thủ tục chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện được tiến hành như thế nào?

Văn phòng đại diện có tư cách pháp nhân không?

Đầu tiên, tại Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020 có định nghĩa về văn phòng đại diện là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ đại diện theo ủy quyền cho lợi ích của doanh nghiệp và bảo vệ các lợi ích đó. Văn phòng đại diện không thực hiện chức năng kinh doanh của doanh nghiệp.

Đồng thời, tại Điều 74 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về pháp nhân cụ thể như sau:

Pháp nhân

1. Một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Được thành lập theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan;

b) Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại Điều 83 của Bộ luật này;

c) Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình;

d) Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.

2. Mọi cá nhân, pháp nhân đều có quyền thành lập pháp nhân, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Theo đó, một tổ chức được công nhận là pháp nhân cần phải đáp ứng một số điều kiện sau đây:

- Được thành lập theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan.

- Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại Điều 83 Bộ luật Dân sự 2015.

- Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình.

- Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.

Từ những căn cứ trên, có thể nhận định văn phòng đại diện về cơ bản vẫn phụ thuộc vào trụ sở chính của doanh nghiệp và được đại diện theo dạng ủy quyền.

Do đó, văn phòng đại diện không có tư cách pháp nhân vì không tham gia trực tiếp các quan hệ pháp luật với một tư cách độc lập theo quy định của pháp luật.

Văn phòng đại diện có tư cách pháp nhân không? (Hình từ Internet)

Văn phòng đại diện có được ký hợp đồng không?

Đầu tiên, tại Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về khái niệm hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Đồng thời, theo Điều 85 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về đại diện của pháp nhân có thể là đại diện theo pháp luật hoặc đại diện theo ủy quyền. Người đại diện của pháp nhân phải tuân theo quy định về đại diện tại Chương 9 Phần này.

Từ những quy định trên, có thể hiểu rằng văn phòng đại diện sẽ không được đương nhiên có quyền ký kết hợp đồng mà thay vào đó quyền này sẽ được phát sinh có người đại diện của công ty ủy quyền lại cho người đứng đầu văn phòng đại diện.

Do đó, dù không có tư cách pháp nhân nhưng văn phòng đại diện vẫn có thể ký kết hợp đồng khi được sự ủy quyền của người đại diện công ty.

Thủ tục chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện được tiến hành như thế nào?

Tại Điều 72 Nghị định 01/2021/NĐ-CP có quy định về thủ tục chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện được tiến hành như sau:

Bước 1: Văn phòng đại diện phải đăng ký với Cơ quan thuế để hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trước khi thông báo chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện.

Bước 2: Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày quyết định chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện thì:

Doanh nghiệp gửi thông báo về việc chấm dứt hoạt động đến Phòng Đăng ký kinh doanh nơi đặt văn phòng đại diện.

Lưu ý: Trường hợp chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện, kèm theo thông báo phải có:

Nghị quyết, quyết định và bản sao biên bản họp của Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty hợp danh, của Hội đồng quản trị đối với công ty cổ phần.

Nghị quyết, quyết định của chủ sở hữu công ty đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên về việc chấm dứt hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện.

Bước 3: Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Phòng Đăng ký kinh doanh gửi thông tin về việc văn phòng đại diện chấm dứt hoạt động cho Cơ quan thuế.

Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông tin của Phòng Đăng ký kinh doanh, Cơ quan thuế gửi ý kiến về việc hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của văn phòng đại diện đến Phòng đăng ký kinh doanh.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện, Phòng Đăng ký kinh doanh thực hiện chấm dứt hoạt động của văn phòng đại diện trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp nếu không nhận được ý kiến từ chối của Cơ quan thuế.

Đồng thời Phòng Đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo về việc chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện.

* Trường hợp chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện của doanh nghiệp ở nước ngoài thì sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật nước đó.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày chính thức chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện ở nước ngoài, doanh nghiệp gửi thông báo bằng văn bản về việc chấm dứt hoạt động văn phòng đại diện của doanh nghiệp ở nước ngoài đến Phòng Đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.

Phòng Đăng ký kinh doanh cập nhật thông tin của doanh nghiệp trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo.

Trân trọng!