Có được từ chối làm thêm giờ khi công ty yêu cầu không?

Theo quy định tại Bộ luật lao động 2012 thì thời giờ làm việc bình thường của người lao động không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 48 giờ trong 01 tuần. Người sử dụng lao động có quyền quy định làm việc theo giờ hoặc ngày hoặc tuần; trường hợp theo tuần thì thời giờ làm việc bình thường không quá 10 giờ trong 01 ngày, nhưng không quá 48 giờ trong 01 tuần. Thời giờ làm việc không quá 06 giờ trong 01 ngày đối với những người làm các công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành.

Trong một số trường hợp nhất định, thì người sử dụng lao động có thể huy động người lao động làm thêm giờ nhưng phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật về làm thêm giờ được quy định tại Bộ luật lao động 2012 và các quy định hướng dẫn liên quan.

Theo đó, theo quy định tại Điều 106 Bộ luật lao động 2012 thì làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường được quy định trong pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc theo nội quy lao động.

Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

(1) Được sự đồng ý của người lao động;

(2) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày, trường hợp áp dụng quy định làm việc theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 30 giờ trong 01 tháng và tổng số không quá 200 giờ trong 01 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì được làm thêm giờ không quá 300 giờ trong 01 năm;

(3) Sau mỗi đợt làm thêm giờ nhiều ngày liên tục trong tháng, người sử dụng lao động phải bố trí để người lao động được nghỉ bù cho số thời gian đã không được nghỉ.

Như vậy: Căn cứ các điều kiện được trích dẫn trên đây thì người sử dụng lao động để được huy động người lao động làm thêm giờ thì cần phải có sự đồng ý của người lao động. Điều đó đồng nghĩa, người lao động có quyền từ chối làm thêm giờ khi có yêu cầu làm thêm giờ của người sử dụng lao động.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt sau đây thì người lao động không có quyền từ chối làm thêm giờ khi người sử dụng lao động yêu cầu (Được quy định cụ thể tại Điều 107 Bộ luật lao động 2012):

(1) Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật;

(2) Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và thảm họa.

Kết luận: Trường hợp công ty bạn yêu cầu người lao động làm thêm giờ không thuộc các trường hợp đặt biệt trên đây, thì người lao động có quyền từ chối làm thêm giờ.

Trên đây là quan điểm tư vấn của chúng tôi đối với vấn đề mà bạn đang thắc mắc.

Trân trọng!