Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6363:2010 Thiết bị hàn khí - Ống mềm bằng cao su

• Số hiệu: TCVN6363:2010
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2010

Đường kính trong danh nghĩa	Đường kính trong mm	Dung sai mm	Độ đồng tâm, max mm
4	4	± 0,40	1
4,8	4,8
5	5
6,3	6,3
7,1	7,1
8	8	± 0,50
9,5	9,5
10	10
12,5	12,5	± 0,60
16	16		1,25
20	20
25	25
32	32	± 1,0
40	40	± 1,25	1,50
50	50
CHÚ THÍCH 1: Dung sai và đường kính trong (trừ đường kính trong danh nghĩa 20 mm) không tuân theo ISO 1307 : 2006, Bảng 1. CHÚ THÍCH 2: Đối với các kích thước trung gian nên chọn các trị số từ dãy số R 20 của số ưu tiên (xem ISO 3) với dung sai là dung sai của đường kính trong lớn hơn kế tiếp.

8.2. Độ đồng tâm (số chỉ thị tổng của đồng đồ đo)

Độ đồng tâm của ống mềm, được đo theo ISO 4671, phải phù hợp với các giá trị cho Bảng 1.

8.3. Đoạn ống cắt và dung sai

Dung sai cho các đoạn ống cắt phải phù hợp với ISO 1307.

9. Yêu cầu và thử kiểu

9.1. Quy định chung

Bản tóm tắt các yêu cầu và các phép thử kiểu với số lượng mẫu thử tương ứng được nêu trong Phụ lục D.

9.2. Yêu cầu cơ bản

9.2.1. Độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt

...

...

...

Bảng 2 - Độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt

Vật liệu ống mềm

Độ bền kéo

MPa

Độ giãn dài khi đứt

%

Lớp lót bằng cao su

5

200

...

...

...

7

250

Lớp chất dẻo bên trong

5

120

9.2.2. Già hóa nhanh

Phải thực hiện các phép đo trên các mẫu thử được cắt từ các ống mềm. Sau khi già hóa 7 ngày ở nhiệt độ 70 °C như đã quy định trong TCVN 2229 (ISO 188) (tủ sấy không khí), độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt của lớp lót và lớp vỏ bọc không được giảm đi so với các giá trị ban đầu lớn hơn 25 % đối với độ bền kéo và 50 % đối với độ giãn dài khi đứt.

9.2.3. Lực bám dính

Khi thử theo ISO 8033 : 2006 với mẫu thử kiểu 2 hoặc kiểu 4, lực bám dính nhỏ nhất giữa các phần cấu thành liền kề phải là 1,5 kN/m. Đối với các ống mềm dùng cho khí đốt trợ dung, xem 9.3.4. Đối với các ống mềm dùng cho khí đốt trợ dung, lớp lót chất dẻo bên trong cần được loại bỏ trước khi thử.

...

...

...

Ống mềm, khi được thử theo ISO 1402 ở nhiệt độ môi trường xung quanh, phải đáp ứng các yêu cầu của Bảng 3.

Bảng 3 - Yêu cầu về thủy tĩnh

Thông số đánh giá

Chố độ làm việc nhẹ (đường kính trong danh nghĩa £ 6,3)

Chế độ làm việc bình thường (tất cả các cờ kích thước)

Áp suất làm việc lớn nhất

1 MPa (10 bar)

2 MPa (20 bar)

Áp suất thử

...

...

...

4 MPa (40 bar)

Áp suất nổ nhỏ nhất

3 MPa (30 bar)

6 MPa (60 bar)

Độ thay đổi chiều dài ở áp suất làm việc lớn nhất

± 5%

Độ thay đổi đường kính ở áp suất làm việc lớn nhất

± 10%

9.2.5. Độ mềm dẻo

...

...

...

9.2.6. Độ mềm dẻo ở nhiệt độ thấp

Khi được thử theo ISO 4672 : 1997, phương pháp B ở (- 25 ± 3) °C với D_c bằng d_i (có giá trị tối thiểu là 80 mm), ống mềm không được có dấu hiệu rò rỉ khi chịu áp suất thử (được thực hiện ở nhiệt độ môi trường xung quanh) cho trong Bảng 3.

9.2.7. Sức bền chịu các hạt nóng sáng và bề mặt nóng

Vỏ của ống mềm phải có đủ sức bền để tiếp xúc với các hạt nóng sáng và các bề mặt nóng. Để đáp ứng yêu cầu này, mẫu thử phải chịu được trong 60 s các điều kiện thử cho trong Phụ lục C mà không có sự rò rỉ.

Nếu lần thử thứ nhất không đạt yêu cầu thì hai lần thử tiếp sau phải đạt kết quả tốt.

9.2.8. Sức bền chịu ozon

Các ống mềm có đường kính trong đến 25 mm phải được thử theo ISO 7326 : 2006, phương pháp 1 với D_c như đã quy định trong 9.2.5. Các ống mềm có đường kính trong lớn hơn 25 mm phải được thử theo ISO 7326 : 2006, phương pháp 3. Đối với cả hai phương pháp, lớp vỏ không được có vết nứt nhìn thấy được dưới kính quan sát có độ phóng đại hai lần.

9.3. Yêu cầu đặc biệt

9.3.1. Yêu cầu không bốc cháy đối với ống mềm dẫn oxy

...

...

...

Khi thử theo TCVN 6874-3 (ISO 11114-3), phải đặt các điều kiện ban đầu ở 2 MPa (20 bar) ở nhiệt độ môi trường) và nhiệt độ từ bốc cháy phải cao hơn 150 °C.

Khi thử phương pháp mô tả trong Phụ lục A, phải giữ ba mẫu thử lớp lót trong thiết bị thử ở nhiệt độ không đổi 360 °C đến 365 °C trong 2 min mà không bốc cháy.

Nếu nhiều hơn một mẫu thử có dấu hiệu bốc cháy trong thời gian dưới 2 min thì ống mềm được coi là không phù hợp yêu cầu. Nếu chỉ có một mẫu thử có dấu hiệu bốc cháy trong thời gian ít hơn 2 min thì phải chuẩn bị thêm 3 mẫu nữa thử nghiệm. Nếu bất kỳ một trong ba mẫu trong loạt thử thứ hai này có dấu hiệu bốc cháy trong thời gian dưới 2 min thì ống mềm được coi là không phù hợp yêu cầu.

9.3.2. Sức bền chịu axeton và dimethyformamide

Một mẫu thử lớp lót, khi được nhúng chìm trong axeton hoặc dimethyformamide ở nhiệt độ tiêu chuẩn trong phòng thí nghiệm như đã định nghĩa trong ISO 23529 trong 70 h, không được tăng khối lượng lên quá 8 % khi tính toán theo phương pháp quy định trong ISO 1817.

9.3.3. Sức bền chịu n-pentan

Một mẫu thử lớp lót ống mềm, khi được thử như mô tả trong Phụ lục B không được hấp thụ n-pentan vượt quá 15 % khối lượng và n-pentan chất chiết ra không vượt quá 10 % khối lượng.

9.3.4. Sức bền chịu hỗn hợp đồng sôi của trimetylborat với metanol đối với ống mềm dẫn khí đốt trợ dung

9.3.4.1. Lực bám dính sau khi thuần hóa trong hỗn hợp đồng sôi trimetylboratmetanol

...

...

...

Nút kín một đầu của ống mềm thử rồi đổ đầy chất lỏng vào ống và thuần hóa trong (70 ± 2) h ở nhiệt độ (23 ± 2) °C. Sau khoảng thời gian này, tháo chất lỏng thử ra khỏi ống mềm và để trong 24 h.

Phải tiến hành thử lực bám dính theo ISO 8033 : 2006 với mẫu thử kiểu 2 hoặc kiểu 4 cho ba mẫu thử được lấy từ ống mềm sau khi đã tháo hết chất lỏng thử.

Lực bám dính giữa lớp lót bằng cao su và lớp gia cường phải đáp ứng các yêu cầu quy định.

9.3.4.2. Độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt sau khi thuần hóa trong hỗn hợp đồng sôi trimety-Iborat-metanol

Ống mềm khi được thử theo phương pháp sau phải có mức độ biến đổi về độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt không nhỏ hơn 30 % so với các giá trị ban đầu đạt được trong 9.2.1.

Nút kín một đầu của ống mềm thử rồi đổ đầy chất lỏng thử vào ống thuần hóa trong (70 ± 2) h ở nhiệt độ (23 ± 2) °C. Sau khoảng thời gian này, tháo chất lỏng thử ra khỏi ống mềm và để trong 24 h.

Phải tiến hành thử độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt theo TCVN 4509 (ISO 37) với năm mẫu thử lớp lót bằng chất dẻo được cắt từ ống mềm sau khi đã tháo hết chất lỏng thử. Phép đo phải được thực hiện 24 h sau khi tháo hết chất lỏng khỏi ống mềm.

Mức độ biến đổi về độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt phải đáp ứng các yêu cầu quy định.

9.3.4.3. Sự thay đổi khối lượng và thể tích sau khi nhúng chìm trong hỗn hợp đồng sôi trimety-Iborat - metanol

...

...

...

Mức độ biến đổi khối lượng và thể tích của lớp lót bằng chất dẻo không được vượt quá 8 %. Phép đo phải được thực hiện trong 30 min sau khi lấy mẫu thử ra khỏi chất lỏng thử.

9.3.5. Độ mềm dẻo của ống mềm dẫn khí đốt trợ dung

Một mẫu thử ống mềm được chứa đầy hỗn hợp đồng sôi trimetylborat - metanol trong 70 h ở nhiệt độ 23 °C. Sau đó tiến hành cùng một phép thử như quy định trong 9.2.5 đối với các ống mềm dẫn khí đốt trợ dung. Phép thử phải được thực hiện trong 30 min sau khi tháo hết chất lỏng thử ra khỏi ống. Ngoài các yêu cầu quy định trong 9.2.5, ống mềm không được có các dấu hiệu rò rỉ khi chịu tác dụng của áp suất thử (được thực hiện ở nhiệt độ môi trường xung quanh) được quy định trong Bảng 3.

9.3.6. Độ thám LPG, MPS, và khí tự nhiên của ống mềm dẫn metan, ống mềm dẫn khí đốt thông dụng và ống mềm dẫn khí đốt trợ dung

Khi thử theo ISO 4080 với một khí thử 95 % propylen theo tỷ phần thể tích ở áp suất của chai chứa khí [xấp xỉ 0,6 MPa (6 bar)] và nhiệt độ tiêu chuẩn trong phòng thí nghiệm 23 °C như đã định nghĩa trong ISO 23592, độ thấm khí không được vượt quá 25 cm^3/m.h đối với mọi đường kính trong.

9.3.7. Yêu cầu đối với ống mềm chập đôi

9.3.7.1. Quy định chung

Cả hai ống mềm, sau khi tách ra khỏi kết cấu chập đôi bởi phương pháp sau phải phù hợp với tiêu chuẩn này. Mỗi ống mềm riêng biệt phải đáp ứng tất cả các yêu cầu khi được thử bằng các phép thử có liên quan cho kiểu ống mềm riêng.

9.3.7.2. Thử tách ly đối với ống mềm chập đôi

...

...

...

9.3.8. Yêu cầu đối với ống mềm dẫn khí đốt thông dụng

Các ống mềm phải tuân theo các yêu cầu của 9.3.2, 9.3.3 và 9.3.6.

10. Màu sắc ống mềm và nhận biết khí

10.1. Quy định chung

Vật liệu vỏ ống mềm phải được sơn màu và ghi nhãn trên toàn bộ ống như sau.

10.2. Nhận biết khí

Để nhận biết khí được sử dụng cho ống mềm, vỏ ống phải được sơn màu và ghi nhãn như quy định trong Bảng 4. Ở một số quốc gia, yêu cầu của nhà nước về nhận biết màu sắc đã được tiêu chuẩn hóa. Trong những trường hợp này, phải áp dụng sự nhận biết màu sắc được chi tiết hóa trong Phụ lục E. Đối với các quốc gia chưa có các tiêu chuẩn hoặc quy định về màu sắc vỏ ống phải áp dụng sự nhận biết màu sắc quy định trong Bảng 4.

Trong trường hợp ống mềm chập đôi, mỗi ống mềm phải được sơn màu và ghi nhãn riêng phù hợp với tiêu chuẩn này.

Bảng 4 - Màu sắc ống mềm và sự nhận biết khí

...

...

...

Màu sắc và ghi nhãn của vỏ

Axetylen, các khí đốt khác ^a (trừ LPG, MPS, khí tự nhiên, metan)

Đỏ

Oxy

Xanh

Không khí nén, nitơ, acgon, CO₂

Đen

LPG, MPS, khí tự nhiên metan

Da cam

...

...

...

Đỏ/da cam

Các khí đốt có chất trợ dung

Đỏ-trợ dung

^a Phải hỏi ý kiến nhà sản xuất về sự thích hợp của ống mềm dùng hydro.

10.3. Ghi nhãn

Vỏ ống mềm phải được ghi nhãn bền lâu ít nhất là trên mỗi chiều dài 1000 mm của ống với các thông tin sau

- Số hiệu của tiêu chuẩn này, TCVN 6363 (ISO 3821);

- “TRỢ DUNG” (chỉ dùng cho ống mềm dẫn khí đốt trợ dung);

- Áp suất làm việc lớn nhất tính bằng megapascal và bar trong ngoặc đơn;

...

...

...

- Dấu của nhà sản xuất hoặc cung cấp (được cho trong các ví dụ XYZ);

- Năm sản xuất.

VÍ DỤ 1: TCVN 6363 - 2 MPa (20 bar) - 10 - XYZ - 08

VÍ DỤ 2: TCVN 6363 - TRỢ DUNG 2 MPa (20 bar) - 6,3 - XYZ - 08.

Phụ lục A

(Quy định)

Phương pháp thử đối với việc không tự bốc cháy

A.1. Thiết bị, dụng cụ

...

...

...

A.1.1. Thiết bị được giới thiệu trên Hình A.1, các đoạn ống được chế tạo bằng thủy tinh bosilicat có chiều dày thành:

a) 0,75 mm đến 1,25 mm đối với đường kính 6 mm đến 9 mm;

b) 1 mm đến 2 mm đối với đường kính 36 mm đến 46 mm.

A.1.2. Lò nung: 350 W, kích thước bên trong: sâu 150 mm, đường kính 50 mm.

A.1.3. Biến trở dạng ống: 190 W đến 200 W, có di chuyển bằng vít hoặc máy biến áp tự ngẫu có điện áp ra thay đổi liên tục.

A.1.4. Lưu lượng kế được hiệu chuẩn đối với oxy: 0 l/min đến 5 l/min ở áp suất khí quyển và 15 °C.

A.15. Nhiệt kế thủy ngân kiểu ống thủy tinh chứa đầy nitơ thích hợp cho sử dụng ở độ nhúng sâu 150 mm, được chia độ từ khoảng 300 °C đến 400 °C với các khoảng chia không lớn hơn 5 °C, thang chia độ được bắt đầu cách bầu nhiệt kế từ 200 mm trở lên.

A.2. Quy trình

Đưa thiết bị thử bốc cháy bọc trong lá nhôm vào lò điện. Mục đích của lá nhôm là để giảm thiểu tổn thất nhiệt do bức xạ và đạt được sự phân bổ nhiệt đồng đều hơn. Điều chỉnh năng lượng điện cung cấp cho lò điện bằng biến trở hoặc biến áp tự ngẫu sao cho nhiệt độ không đổi từ 360 °C đến 365 °C được duy trì với lưu lượng oxy (2 ± 0,1) l/min.

...

...

...

Khi lò đạt tới nhiệt độ không đổi, tháo giá đỡ mẫu ra, xiên một khối mẫu của lớp lót bằng cao su được thử bằng cái kim vonfram và thay thế giá đỡ mẫu trong thiết bị. Cần thực hiện thao tác này thật nhanh để giảm sự làm nguội lò tới mức tối thiểu. Kim bằng vonfrom nên sạch và sắc nhọn.

Giữ mẫu thử trong thiết bị ít nhất là 2 min và quan sát mẫu một cách cẩn thận trong thời gian này đối với các dấu hiệu của sự bốc cháy. Có thể quan sát khói nhưng khói không phải là dấu hiệu của sự bốc cháy, bởi vì sự bốc cháy thường kèm theo sự lóe sáng và đôi khi là vụ nổ nhỏ. Khi xảy ra sự bốc cháy của mẫu thử thì nhiệt độ của thiết bị có thể tăng lên, sau đó nhiệt độ phải trở về nhiệt độ thử thích hợp.

Kích thước tính bằng milimét

CHÚ DẪN:

1

Cửa oxy ra

5

Các mối nối ghép 14/23

...

...

...

Nút chịu nhiệt

6

Cửa oxy vào

3

Nhiệt kế

7

Lá nhôm

4

Lỗ

...

...

...

Dây vonfram có đường kính 0,7 mm, dài (20 ± 0,5) mm, được làm thon, nhọn

Hình A.1 - Thiết bị thử bốc cháy trên các mẫu thử lớp lót

Phụ lục B

(Quy định)

Phương pháp thử sức bền chịu n-pentan

B.1. Cân một đoạn lớp lót ống mềm và sau đó nhúng chìm trong n-pentan ở nhiệt độ tiêu chuẩn trong phòng thí nghiệm như đã định nghĩa trong ISO 23529 trong 72 h. Thể tích của n-pentan ít nhất phải bằng 50 lần thể tích của mẫu thử.

B.2. Sau khi nhúng chìm trong n-pentan, cân lại mẫu thử sau 5 min ổn định ở nhiệt độ phòng và lại cân lại sau 24 h thuần hóa ở các điều kiện này.

B.3. Tính toán phần trăm khối lượng của n-pentan được hấp thụ theo công thức (B.1)

...

...

...

và phần trăm khối lượng của n-pentan chất chiết theo công thức (B.2)

                                      (B.2)

trong đó

m₀ là khối lượng ban đầu, tính bằng gam, của mẫu thử;

m₁ là khối lượng, tính bằng gam, của mẫu thử sau khi nhúng chìm trong n-pentan và 5 min ổn định;

m₂ là khối lượng, tính bằng gam, của mẫu thử sau khi thuần hóa thêm 24 h nữa.

Phụ lục C

(Quy định)

...

...

...

Sơ đồ mạch đối với dây nung nóng bằng thép crom - niken được nêu trên Hình C.1.

Kẹp chặt một mẫu thử ống mềm có chiều dài xấp xỉ 500 mm trong thiết bị thử (xem Hình C.2). Kẹp chặt dây nung nóng (đường kính 2,5 mm) giữa các đầu nối điện cách nhau 100 mm. Lực hướng xuống của dây nóng sáng vuông góc với đường tâm ống mềm phải là 1 N trong thời gian thử (xem Hình C.3). Trong quá trình thử, chứa đầy khí trơ vào ống mềm, ví dụ như nitơ, ở áp suất 0,1 MPa (1 bar). Trong trường hợp ống mềm chập đôi, lực phải tác dụng thẳng trên đường phân cách.

Nung nóng dây với dòng điện 50 A ở điện thế lớn nhất 2 V để đạt được nhiệt độ xấp xỉ bằng 800 °C.

Nếu lần thử thứ nhất không đạt yêu cầu thì hai lần thử tiếp theo phải đạt kết quả tốt để tuân theo yêu cầu của Phụ lục này.

CHÚ DẪN:

1 Biến áp cách điện

5 Von kế

2 Nguồn điện

...

...

...

3 Biến áp ra thay đổi

7 Dây thép crom niken đường kính 2,5 mm

4 Ampe kế

Hình C.1 - Sơ đồ mạch đối với thiết bị thử

CHÚ DẪN:

1 Ống mềm được tăng áp tới áp suất 0,1 MPa (1bar)

2 Dây thép crom niken đường kính 2,5 mm

...

...

...

4 Dây dẫn điện

Hình C.2 - Thiết bị thử

CHÚ DẪN:

1 Dây thép crom niken 18-8

Hình C.3 - Lực vuông góc trên ống mềm

Phụ lục D

(Quy định)

...

...

...

Thử kiểu do nhà sản xuất thực hiện để bảo đảm rằng tất cả các yêu cầu của tiêu chuẩn này được đáp ứng bởi các phương pháp chế tạo và kết cấu ống mềm. Các phép thử phải được lặp lại trong khoảng thời gian tối đa là 5 năm hoặc khi có sự thay đổi về phương pháp chế tạo hoặc vật liệu. Bảng D.1 tóm tắt các yêu cầu và các thử nghiệm được thực hiện với số lượng mẫu thử tương ứng tùy thuộc vào sự mã màu và ghi nhãn các ống mềm.

Bảng D.1 - Tóm tắt các yêu cầu và các phép thử với số lượng mẫu thử tương ứng

Yêu cầu và thử kiểu

Điều

Mã màu và ghi nhãn

Số lượng mẫu thử

Đỏ
TRỢ DUNG

Đỏ

Xanh

...

...

...

Da cam

Đỏ/da cam

Độ bền kéo và độ giãn dài khi đứt

9.2.1

x

x

x

x

x

...

...

...

5

Già hóa nhanh

9.2.2

x

x

x

x

x

x

...

...

...

Không bốc cháy đối với ống mềm dẫn oxy

9.3.1

x

3 (+3 ^a) theo Phụ lục A hoặc 1 theo TCVN 6874-3 (ISO 11114-3)

...

...

...

9.3.2

x

x

x

3

Sức bền chịu n-pentan

...

...

...

x

x

x

3

Sức bền chịu hỗn hợp đồng sôi của trimetylborat với metanol đối với ống mềm dẫn khí đốt trợ dung

9.3.4

...

...

...

3 cho lực bám dính của lớp gia cường/lớp lót; +3 cho khối lượng và thể tích; +5 cho độ bền kéo

Yêu cầu về thủy tĩnh

9.2.4

x

...

...

...

x

x

x

x

1

Lực bám dính

9.2.3

x

x

...

...

...

x

x

x

3 cho lớp gia cường/vỏ; +3 cho lớp gia cường lớp lốt

Độ mềm dẻo

9.2.5

x

x

x

...

...

...

x

x

1

Độ mềm dẻo của ống mềm dẫn khí đốt trợ dung

9.3.5

x

...

...

...

1

Độ mềm dẻo ở nhiệt độ thấp

9.2.6

x

x

x

x

x

...

...

...

1

Sức bền chịu các hạt nóng sáng và bề mặt nóng

9.2.7

x

x

x

x

x

x

...

...

...

Sức bền chịu ozon

9.2.8

x

x

x

x

x

x

2

...

...

...

9.3.6

x

x

x

1

Ghi nhãn

...

...

...

x

x

x

x

x

x

1

^a Nếu cần, xem các điều có liên quan.

...

...

...

(Quy định)

Mã màu khác cho khí oxy

Bảng E.1 quy định mã màu khác cho khí oxy trong trường hợp mà một quốc gia sử dụng để nhận biết màu trong các yêu cầu nhà nước khác với màu xanh, xem Điều 10.

Bảng E.1 - Mã màu của khí oxy xen kẽ

Quốc gia

Tiêu chuẩn/quy định nhà nước

Màu

Hoa kỳ

CGA E- 5

...

...

...

Xanh lá cây

(màu lục)