Tính
chất
|
Độ
giãn dài
|
Lực
|
Độ bền kéo
|
-
|
Chính xác đến 1,0% lực thực
|
Độ căng khi đứt
|
Chính xác đến 0,1mm
|
-
|
Năng lượng kéo hấp thụ
|
Chính xác đến 0,1mm
|
Chính xác đến 1,0% lực thực
|
Độ cứng kéo
|
Chính xác đến 0,01mm, trong
khoảng 0 đến 1 mm
|
Chính xác đến 1,0% lực thực
|
Độ giãn dài phải được tính từ sự
thay đổi khoảng cách giữa các ngàm kẹp, hoặc bằng cách sử dụng một giãn kế.
Hình
1 – Mối liên quan giữa đường kẹp và mẫu thử
CHÚ THÍCH 3: Nếu độ giãn dài được
tính từ chuyển động của ngàm kẹp di động thì độ lệch của đầu đo lực và của
thiết bị thử phải được xem xét đến và điều chỉnh.
5.2. Dụng cụ cắt mẫu, để cắt
được mẫu thử theo kích thước yêu cầu (xem 7.3).
6. Hiệu chuẩn
và điều chỉnh thiết bị đo
Thiết bị phải được hiệu chuẩn theo
hướng dẫn của nhà sản xuất. Bảo đảm đáp ứng đầy đủ các tiêu chí cho trong Bảng
ở 5.1.
Điều chỉnh vị trí của ngàm kẹp sao
cho khoảng thử là (100 ± 0,5) mm. Kiểm tra chính xác khoảng thử bằng cách đo
khoảng cách giữa hai đường hằn tạo nên khi kẹp, ví dụ bằng cách kẹp một dải
nhôm mỏng vào vị trí kẹp.
Điều chỉnh tốc độ chuyển động của
hai kẹp đến (100 ± 10) mm/min. Điều chỉnh lực kẹp sao cho không gây trượt hoặc
làm hỏng mẫu trong quá trình thử.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
7.1. Lấy mẫu
Nếu phép thử tiến hành để đánh giá
cho một lô, thì mẫu phải được lấy theo TCVN 3649 (ISO 186). Nếu các phép thử
được tiến hành trên một loại mẫu khác thì phải đảm bảo các mẫu thử được lấy đại
diện cho các mẫu đã có.
7.2. Điều hòa mẫu
Điều hòa mẫu thử giấy và cáctông
theo quy định của TCVN 6725 (ISO 187). Giữ mẫu thử trong môi trường điều hòa
trong suốt quá trình thử.
Giống như các phép thử cơ lý khác,
phép thử này rất nhạy cảm đối với sự thay đổi hàm lượng ẩm của mẫu thử. Cẩn
thận khi cầm mẫu thử, tránh để tay trần tiếp xúc với phần mẫu thử ở giữa các
ngàm kẹp. Tránh để mẫu thử tiếp xúc với hơi ẩm, nhiệt và các yếu tố ảnh hưởng
khác mà có thể làm thay đổi hàm lượng ẩm của mẫu thử.
7.3. Chuẩn bị mẫu thử
Nếu có yêu cầu xác định chỉ số độ
bền kéo, chỉ số độ cứng kéo hoặc chỉ số năng lượng kéo hấp thụ, thì xác định
định lượng của mẫu thử theo TCVN 1270 (ISO 536). Nếu có yêu cầu xác định môđun
đàn hồi, thì phải xác định độ dày của mẫu thử theo TCVN 3652 (ISO 534).
Từ các mẫu giấy và cáctông không bị
hỏng, cắt các mẫu thử có chiều rộng (15,0 ± 0,1) mm và chiều dài đủ để kẹp
trong ngàm kẹp. Tránh tiếp xúc tay trần với phần mẫu thử ở giữa các ngàm kẹp và
bảo đảm phần mẫu thử không có hình bóng nước, bị gấp hoặc có nếp nhăn. Phải đảm
bảo sao cho các mẫu thử này phải đại diện được cho mẫu cần thử. Các cạnh dài
của mẫu thử phải thẳng, song song với nhau trong khoảng ± 0,1 mm trên toàn bộ
chiều dài kẹp, vết cắt phải sắc gọn và không nham nhở. Cắt số lượng mẫu thử đủ
để đảm bảo đo được ít nhất mười giá trị theo mỗi chiều (chiều dọc, chiều
ngang).
CHÚ THÍCH: Một số mẫu thử có thể
được cắt đồng thời, miễn là các mẫu thử thu được phải đáp ứng các yêu cầu ở
trên và các mẫu thử này phải cho cùng kết quả như khi mẫu thử được cắt riêng
rẽ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
8. Cách tiến
hành
Bảo đảm thiết bị đo độ bền kéo phải
được hiệu chuẩn theo Điều 6. Đặt mẫu thử vào trong ngàm kẹp sao cho mẫu không
bị chùng nhưng không được kéo căng mẫu. Tránh tiếp xúc các ngón tay với phần
mẫu thử ở giữa các ngàm kẹp. Kẹp thẳng và chặt mẫu thử, sau đó tiến hành thử.
Thử ít nhất 10 mẫu, theo mỗi chiều
(chiều dọc, chiều ngang). Loại bỏ tất cả các giá trị đọc được đối với mẫu thử
bị đứt cách các đường kẹp nhỏ hơn 2 mm.
CHÚ THÍCH: Nếu có nhiều hơn 20% mẫu
thử bị đứt cách các đường kẹp nhỏ hơn 2mm thì phải kiểm tra sự phù hợp của
thiết bị đo với các quy định và thực hiện các phép đo điều chỉnh thích hợp.
Chấp nhận các kết quả đo nếu thiết bị đo phù hợp với các quy định trong 5.1.
Ngược lại, phải loại bỏ tất cả các kết quả đo nhận được đối với mẫu thử đó.
9. Tính toán và
báo cáo kết quả
Tính toán và báo cáo kết quả riêng
rẽ theo chiều dọc và chiều ngang.
Để chỉ rõ loại kết quả được báo
cáo, sử dụng chữ viết tắt MD và CD để biểu thị chiều dọc và chiều ngang. Ví dụ:
biểu thị chỉ số độ bền kéo theo chiều
dọc của mẫu thử, biểu thị chỉ số độ bền kéo
theo chiều ngang của mẫu thử và biểu thị chỉ số độ
bền kéo trung bình hình học của mẫu thử.
Đường cong lực kéo-độ giãn dài điển
hình được nêu trong Hình 2.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
F Lực kéo, tính bằng
niutơn.
d
Độ giãn dài, tính bằng milimét.
z điểm mà tại đó tiếp
tuyến với đường cong, với độ dốc bằng độ dốc lớn nhất của đường cong, cắt
trục độ giãn dài.
FT Lực kéo lớn
nhất, tính bằng niutơn.
dT Độ giãn dài khi
đứt, tính bằng milimét.
UT Diện tích
bên dưới đường cong lực kéo-độ giãn dài, tính bằng milijun.
Đối với các ký hiệu khác, xem
Công thức 6.
Hình
2 – Các đại lượng đo được dùng để tính toán các tính chất bền kéo
9.1. Độ bền kéo
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
(1)
Trong đó:
là
độ bền kéo, tính bằng kilôniutơn trên mét;
là
lực kéo lớn nhất trung bình, tính bằng niutơn;
b là chiều rộng của mẫu thử, tính bằng
milimét (thông thường là 15 mm).
Báo cáo độ bền kéo đến ba chữ số có
nghĩa.
9.2. Chỉ số độ bền kéo
Tính chỉ số độ bền kéo theo công
thức:
(2)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
là
chỉ số độ bền kéo, tính bằng kilôniutơn mét trên kilôgam;
là
độ bền kéo, tính bằng kilôniutơn trên mét;
w là định lượng, tính bằng gam trên
mét vuông.
Báo cáo chỉ số độ bền kéo đến ba chữ
số có nghĩa.
9.3. Độ căng khi đứt
Tất cả các giá trị độ giãn dài phải
được tính từ điểm z, điểm mà tại đó tiếp tuyến với đường cong, với độ dốc bằng
độ dốc lớn nhất của đường cong, cắt trục độ giãn dài, xem Hình 2.
Đánh giá độ giãn dài khi đứt đối
với mỗi mẫu thử từ đường cong lực kéo-độ giãn dài từ điểm z đến độ giãn dài
tương ứng với giá trị lực kéo lớn nhất, xem Hình 2. Tính giá trị trung bình độ
giãn dài khi đứt và sau đó tính độ căng khi đứt từ công thức sau:
(3)
Trong đó:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
là
độ giãn dài khi đứt trung bình, tính bằng milimét;
l là chiều dài thử ban đầu của mẫu
thử, tính bằng milimét (100 mm).
Nếu phép đo độ giãn dài có độ chính
xác cao hơn, độ căng khi đứt phải được báo cáo đến hai chữ số sau dấu phẩy. Nếu
phép đo độ giãn dài có độ chính xác thấp hơn thì báo cáo độ căng khi đứt đến
một chữ số sau dấu phẩy.
9.4. Năng lượng kéo hấp thụ
Đối với từng mẫu thử, xác định diện
tích bên dưới đường cong lực kéo-độ giãn dài từ điểm z đến điểm có lực kéo lớn
nhất, xem Hình 2. Tính diện tích trung bình, và sau đó tính năng lượng kéo hấp
thụ theo công thức sau:
(4)
Trong đó:
là
năng lượng kéo hấp thụ (TEA), tính bằng jun trên mét vuông;
là
diện tích trung bình bên dưới đường cong lực kéo-độ giãn dài, tính bằng milijun;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
là
chiều dài thử ban đầu của mẫu thử, tính bằng milimét (100 mm).
Báo cáo năng lượng kéo trung bình
đến ba chữ số có nghĩa.
9.5. Chỉ số năng lượng kéo hấp
thụ
Tính chỉ số năng lượng kéo hấp thụ,
theo công thức sau:
(5)
Trong đó:
là
chỉ số năng lượng kéo hấp thụ, tính bằng jun trên kilôgam;
là
năng lượng kéo hấp thụ, tính bằng jun trên mét vuông;
w là định lượng, tính bằng
gam trên mét vuông.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
9.6. Độ cứng kéo
Sử dụng máy tính để xác định độ dốc
lớn nhất của đường cong lực kéo-độ giãn dài đối với mỗi mẫu thử bằng cách phân
tích hồi quy tuyến tính với một số giá trị lực và độ giãn dài tương ứng, xem
Hình 2.
(6)
Trong đó:
Smax là độ dốc
lớn nhất của đường cong lực kéo-độ giãn dài, tính bằng niutơn trên milimét;
DF
là số gia của lực kéo, tính bằng niutơn;
Dd là số gia của độ giãn dài, tính bằng
milimét.
Chọn số gia độ giãn dài, Dd,
là 0,1mm. Việc phân tích tuyến tính sẽ gồm ít nhất 10 giá trị lực kéo-độ giãn
dài.
Tính giá trị trung bình độ dốc lớn
nhất,, và sau đó tính độ cứng kéo theo công
thức sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trong đó:
Eb là độ cứng
kéo, tính bằng kilôniutơn trên mét;
là
trung bình độ dốc lớn nhất, tính bằng niutơn trên milimét;
b là chiều rộng ban đầu của
mẫu thử, tính bằng milimét (thông thường là 15 mm);
l là chiều dài thử ban đầu
của mẫu thử, tính bằng milimét (100 mm).
Tính và báo cáo độ cứng kéo đến ba
chữ số có nghĩa.
CHÚ THÍCH: Do độ cứng (trong mặt
phẳng của tờ giấy) tương tự như độ căng và nén, chỉ số T được bỏ qua trong công
thức (7)
9.7. Chỉ số độ cứng kéo
Tính chỉ số độ cứng kéo theo công
thức sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trong đó:
Ew là chỉ số độ
cứng kéo, tính bằng meganiutơn mét trên kilogam;
Eb là độ cứng
kéo, tính bằng kilôniutơn trên mét;
w là định lượng, tính bằng
gam trên mét vuông.
Báo cáo chỉ số độ cứng đến ba chữ
số có nghĩa.
9.8. Môđun đàn hồi
Tính môđun đàn hồi theo công thức:
(9)
Trong đó:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Eb là độ cứng
kéo, tính bằng kilôniutơn trên mét;
t là độ dày, tính bằng milimét.
Báo cáo môđun đàn hồi đến ba chữ số
có nghĩa.
10. Độ chụm
10.1. Độ lặp lại
Kết quả thu được từ các phép đo lặp
lại trong điều kiện phòng thí nghiệm thông thường sử dụng mẫu thử được lấy từ
cùng một mẫu lớn, có hệ số biến thiên của độ bền kéo và độ cứng kéo nằm trong
khoảng từ 3% đến 5%, phụ thuộc vào loại giấy, trong khi hệ số biến thiên của
năng lượng kéo hấp thụ nằm trong khoảng từ 5% đến 10%.
10.2. Độ tái lập
Bảy phòng thí nghiệm (thuộc Ủy ban
Thử nghiệm Bột giấy, Giấy và Cáctông Scandinavi) đã thử cùng một loại giấy và
cáctông. Độ cứng kéo đã được đánh giá theo công thức (7). Độ tái lập được chỉ
ra trong Bảng 1.
Bảng
1 – Các tính chất bền kéo và hệ số biến thiên giữa các phòng thí nghiệm đối với
các loại giấy khác nhau (khoảng thử: 100 mm, tốc độ giãn dài: 100 mm/min)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Độ
bền kéo
Độ
căng khi đứt
Năng
lượng kéo hấp thụ
Độ
cứng kéo
kN/m
CV,%
%
CV,%
J/m²
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
kN/m
CV,%
Giấy in báo, MD
2,62
1,9
1,1
8,1
16,4
4,3
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
10,2
Giấy in báo, CD
1,09
3,3
1,9
8,7
12,8
7,8
152
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Giấy làm túi, MD
8,34
4,3
2,4
6,4
131
8,5
888
6,0
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4,88
1,9
6,9
3,4
231
3,5
422
14,2
Cáctông cứng, MD
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1,7
1,7
9,3
212
8,8
2311
6,0
Cáctông cứng, CD
6,69
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5,7
4,2
279
3,7
730
7,4
Cáctông nhiều lớp, MD
19,3
1,7
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5,3
262
5,2
1948
6,0
Cáctông nhiều lớp, CD
7,27
2,2
5,1
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
264
4,7
682
7,7
CV Hệ số biến thiên
MD Chiều dọc
CD Chiều ngang
11. Báo cáo
thử nghiệm
Báo cáo thử nghiệm phải bao gồm các
thông tin sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Thời gian và địa điểm thử;
c) tất cả các thông tin cần thiết
để nhận dạng mẫu thử;
d) Môi trường điều hòa đã sử dụng;
e) Chiều thử mẫu;
f) Loại ngàm kẹp đã sử dụng;
g) Nếu xác định độ cứng kéo, báo
cáo độ chính xác của máy ghi độ giãn dài (trong khoảng 0 mm đến 1mm);
h) Các kết quả yêu cầu, như quy
định trong Điều 9;
i) Chiều rộng của mẫu thử, nếu khác
15 mm;
j) Hệ số biến thiên của các kết quả
được yêu cầu;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
THƯ
MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] TCVN 8309-4 : 2010 (ISO 12625-4
: 2005), Tissue và các sản phẩm tissue – Phần 4: Xác định độ bền kéo, độ
căng khi đứt và năng lượng kéo hấp thụ.