Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13187:2020 về Phòng thí nghiệm đo lường - Tiêu chí đánh giá năng lực đo lường

• Số hiệu: TCVN13187:2020
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2020

CIPM-MRA	Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau to�n cầu về đo lường
IEC	Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế
ISO	Tổ chức ti�u chuẩn h�a quốc tế
KĐ/HC/TN	Kiểm định/hiệu chuẩn/thử nghiệm
NMI	Tổ chức đo lường quốc gia
OIML	Tổ chức đo lường ph�p định quốc tế
PTN	Ph�ng th� nghiệm

5 �Ti�u ch� đối với chuy�n gia đ�nh gi�

5.1 �Chuy�n gia đ�nh gi� ti�u ch� chung

Chuy�n gia đ�nh gi� ti�u ch� chung đ�p ứng tối thiểu c�c ti�u ch� sau:

- Tr�nh độ học vấn: Tốt nghiệp Đại học trở l�n.

- Năm kinh nghiệm: �t nhất 03 năm hoạt động li�n tục trong lĩnh vực Ti�u chuẩn Đo lường Chất lượng.

- Ho�n th�nh c�c nội dung đ�o tạo chuy�n m�n, nghiệp vụ về:

+ Hệ thống quản l� ph�ng th� nghiệm;

+ Cơ sở đo lường học;

+ Quản l� nh� nước về đo lường;

...

...

...

CH� TH�CH 1: C�c nội dung đ�o tạo n�u tr�n kh�ng h�m � t�n c�c kh�a đ�o tạo. C� thể chấp nhận c�c kết quả đ�o tạo theo c�c h�nh thức kh�c nhau trong đ� bao gồm c�c nội dung đ�o tạo chuy�n m�n, nghiệp vụ n�y.

CH� TH�CH 2: Trong trường hợp c� quy định cụ thể của cơ quan quản l� Nh� nước đối với chuy�n gia đ�nh gi� hoặc đối với việc đ�o tạo th� thực hiện theo c�c quy định c� li�n quan.

5.2 �Chuy�n gia đ�nh gi� ti�u ch� hạ tầng kỹ thuật đo lường

Chuy�n gia đ�nh gi� ti�u ch� hạ tầng kỹ thuật đo lường đ�p ứng tối thiểu c�c ti�u ch� sau:

- Tr�nh độ học vấn; Tốt nghiệp Đại học về khoa học kỹ thuật, khoa học tự nhi�n trở l�n.

- Năm kinh nghiệm: �t nhất 03 năm hoạt động li�n tục trong lĩnh vực đo lường kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm li�n quan;

- Ho�n th�nh c�c nội dung đ�o tạo chuy�n m�n, nghiệp vụ về:

+ Hệ thống quản l� ph�ng th� nghiệm;

+ Cơ sở đo lường học;

...

...

...

+ Đ�nh gi� năng lực đo lường.

CH� TH�CH: Xem c�c Ch� th�ch 1 v� Ch� th�ch 2. Điều 5.1.

6 �Ti�u ch� đối với ph�ng th� nghiệm đo lường

6.1 �Ti�u ch� chung

6.1.1 �Tư c�ch ph�p nh�n

Ph�ng th� nghiệm đo lường cần đ�p ứng:

- L� tổ chức hoặc bộ phận x�c định của tổ chức c� tư c�ch ph�p nh�n theo quy định của ph�p luật Việt Nam.

- C� giấy chứng nhận đăng k� hoạt động cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường theo quy định.

6.1.2 �Hệ thống quản l� ph�ng th� nghiệm

...

...

...

Đảm bảo t�nh độc lập, kh�ch quan như: c�ng khai, minh bạch quy tr�nh KĐ/HC/TN đ� c�ng bố �p dụng; chịu tr�ch nhiệm về kết quả KĐ/HC/TN đ� thực hiện v� kh�ng chịu t�c động l�m thay đổi kết quả KĐ/HC/TN n�y; nh�n vi�n tu�n thủ quy tr�nh KĐ/HC/TN đ� c�ng bố �p dụng v� kh�ng chịu t�c động l�m thay đổi kết quả KĐ/HC/TN đ� thực hiện.

6.2 �Ti�u ch� hạ tầng kỹ thuật đo lường

6.2.1 �Ti�u ch� về cơ sở vật chất v� điều kiện l�m việc Ph�ng th� nghiệm đo lường cần đ�p ứng c�c ti�u ch� sau:

- Cơ sở vật chất v� điều kiện m�i trường cần th�ch hợp với hoạt động th� nghiệm cụ thể (v� dụ như đ�p ứng được c�c y�u cầu n�u trong quy tr�nh KĐ/HC/TN hoặc đặc th� của mỗi ph�p KĐ/HC/TN tương ứng) v� kh�ng g�y ảnh hưởng đến độ tin cậy, gi� trị sử dụng của kết quả đo được.

- C�c y�u cầu về cơ sở vật chất v� điều kiện m�i trường cần thiết cho hoạt động th� nghiệm cần lập th�nh văn bản.

- Theo d�i, kiểm so�t v� ghi nhận c�c điều kiện m�i trường theo c�c quy định kỹ thuật, phương ph�p hoặc quy tr�nh c� li�n quan hoặc khi ch�ng ảnh hưởng đến gi� trị sử dụng của kết quả.

- Khi thực hiện c�c hoạt động KĐ/HC/TN tại c�c địa điểm, cơ sở nằm ngo�i sự kiểm so�t thường xuy�n của m�nh, cần đảm bảo c�c y�u cầu li�n quan đến cơ sở vật chất v� điều kiện m�i trường theo ti�u ch� n�y đều được đ�p ứng.

- C�c ti�u ch� về điều kiện l�m việc của ph�ng th� nghiệm như sau:

+ Diện t�ch ph�ng th� nghiệm cần đ�p ứng điều kiện lắp đặt, vận h�nh trang thiết bị theo quy tr�nh được ph� duyệt �p dụng v� hướng dẫn của nh� sản xuất;

...

...

...

+ Nguồn điện sử dụng: Kh�ng vượt qu� �10 % đối với trị số điện �p danh định;

+ M�i trường l�m việc: đ�p ứng c�c quy định hiện h�nh, ph� hợp với đối tượng đo v� c�ng việc thực hiện;

+ Điều kiện m�i trường duy tr�: t�y thuộc từng quy tr�nh KĐ/HC/TN cụ thể;

+ Điều kiện l�m việc của ph�ng th� nghiệm trong qu� tr�nh thực hiện KĐ/HC/TN cần đảm bảo y�u cầu của quy tr�nh, phương ph�p được ph� duyệt �p dụng.

6.2.2 �Ti�u ch� về nh�n lực ph�ng th� nghiệm

a) C�n bộ quản l� chất lượng

C�n bộ quản l� chất lượng đ�p ứng tối thiểu c�c ti�u ch� sau:

- Tr�nh độ học vấn: Tốt nghiệp Đại học trở l�n.

- Năm kinh nghiệm: �t nhất 02 năm hoạt động li�n tục trong lĩnh vực đo lường kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm.

...

...

...

+ Hệ thống quản l� ph�ng th� nghiệm;

+ Quản l� nh� nước về đo lường;

+ Cơ sở đo lường học.

CH� TH�CH: Xem c�c Ch� th�ch 1 v� Ch� th�ch 2, Điều 5.1.

b) C�n bộ quản l� kỹ thuật

C�n bộ quản l� kỹ thuật đ�p ứng tối thiểu c�c ti�u ch� sau:

- Tr�nh độ học vấn: Tốt nghiệp Đại học chuy�n ng�nh kỹ thuật trở l�n.

- Năm kinh nghiệm: �t nhất 03 năm hoạt động li�n tục trong lĩnh vực đo lường kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm.

- Ho�n th�nh c�c nội dung tạo chuy�n m�n, nghiệp vụ tương ứng với lĩnh vực hoạt động về:

...

...

...

+ Cơ sở đo lường học;

+ Đo lường chuy�n s�u về c�c lĩnh vực đo cụ thể li�n quan.

CH� TH�CH: Xem c�c Ch� th�ch 1 v� Ch� th�ch 2, Điều 5.1.

c) Y�u cầu đối với c�n bộ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm

Mỗi lĩnh vực hoạt động đo lường cần đảm bảo c� �t nhất 02 nh�n vi�n kỹ thuật thực hiện. Một nh�n vi�n kỹ thuật c� thể tham gia nhiều lĩnh vực đo lường.

Hiệu chuẩn vi�n, kiểm định vi�n, thử nghiệm vi�n đ�p ứng tối thiểu c�c ti�u ch� sau:

- Tr�nh độ học vấn; Tốt nghiệp Trung cấp chuy�n ng�nh kỹ thuật hoặc tương đương trở l�n.

- Năm kinh nghiệm: �t nhất 01 năm hoạt động li�n tục trong lĩnh vực đo lường kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm.

- Ho�n th�nh c�c nội dung tạo chuy�n m�n, nghiệp vụ tương ứng với lĩnh vực hoạt động về:

...

...

...

+ Cơ sở đo lường học;

+ Đo lường chuy�n s�u về c�c lĩnh vực kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm c� li�n quan;

+ C� thẻ kiểm định vi�n (nếu l� kiểm định vi�n).

CH� TH�CH: Xem c�c Ch� th�ch 1 v� Ch� th�ch 2, Điều 5.1.

- Đ�p ứng c�c y�u cầu kh�c theo quy định của cơ quản l� nh� nước c� thẩm quyền về đo lường.

6.2.3 �Ti�u ch� về chuẩn đo lường v� c�c phương tiện đo sử dụng

- C� đủ chuẩn đo lường, phương tiện thực hiện KĐ/HC/TN theo y�u cầu của quy tr�nh kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm tương ứng.

- C�c chuẩn đo lường v� phương tiện đo thực hiện KĐ/HC/TN phải được định kỳ kiểm định/hiệu chuẩn theo quy định. Giấy chứng nhận kiểm định/hiệu chuẩn phải c�n thời hạn c� gi� trị.

- Chuẩn đo lường hoặc chất chuẩn trực tiếp d�ng để kiểm định phương tiện đo chịu sự kiểm so�t về đo lường theo quy định của ph�p luật phải được chứng nhận chuẩn theo quy định.

...

...

...

6.2.4 �Ti�u ch� về quy tr�nh kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm

- Cần c�ng bố v� c� đủ quy tr�nh KĐ/HC/TN tương ứng với c�c ph�p KĐ/HC/TN thực hiện.

- Quy tr�nh kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm do tổ chức cung cấp dịch vụ KĐ/HC/TN phương tiện đo, chuẩn đo lường tự x�y dựng v� ban h�nh kh�ng được tr�i với quy định hiện h�nh của cơ quan nh� nước c� thẩm quyền hoặc khuyến nghị quốc tế của Tổ chức đo lường ph�p định quốc tế (OIML), ti�u chuẩn của Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (IEC), ti�u chuẩn của Tổ chức ti�u chuẩn h�a quốc tế (ISO), t�i liệu của nh� sản xuất c� li�n quan.

- Đối với phương ph�p KĐ/HC/TN đ� ti�u chuẩn h�a trước khi đưa v�o sử dụng, ph�ng th� nghiệm cần kiểm tra x�c nhận c� thể thực hiện đ�ng c�c phương ph�p bằng c�ch đảm bảo l� PTN c� thể đạt được kết quả cần thiết.

- Ph�ng th� nghiệm cần x�c nhận gi� trị sử dụng của c�c phương ph�p kh�ng ti�u chuẩn, phương ph�p do ph�ng th� nghiệm x�y dựng v� c�c phương ph�p ti�u chuẩn được sử dụng ngo�i phạm vi dự kiến hoặc đ� được sửa đổi. C�c phương ph�p n�y cần c� đầy đủ hồ sơ x�c nhận gi� trị sử dụng, cơ bản gồm c�c t�i liệu sau:

+ Thủ tục x�c nhận gi� trị sử dụng của phương ph�p được d�ng;

+ Quy định kỹ thuật về c�c y�u cầu;

+ X�c định c�c th�ng số đặc trưng của phương ph�p;

+ Kết quả thu được;

...

...

...

Quy tr�nh kiểm định/hiệu chuẩn/thử nghiệm về cơ bản cần c� c�c nội dung như trong Bảng 1.

Bảng 1: C�c nội dung cơ bản trong quy tr�nh kiểm định/hiệu chuẩn/thử nghiệm

Nội dung

Quy tr�nh kiểm định

Quy tr�nh hiệu chuẩn

Quy tr�nh thử nghiệm

1. Phạm vi �p dụng

x

x

...

...

...

2. Thuật ngữ v� định nghĩa

CH� TH�CH: Đối với c�c quy tr�nh c� sử dụng thuật ngữ chuy�n ng�nh n�n bổ sung th�m nội dung n�y.

3. C�c ph�p KĐ/HC/TN

x

x

x

4. Phương tiện KĐ/HC/TN

x

x

...

...

...

5. Điều kiện KĐ/HC/TN

x

x

x

6. Chuẩn bị KĐ/HC/TN

x

x

7. Tiến h�nh KĐ/HC/TN

...

...

...

x

x

8. Ước lượng độ kh�ng đảm bảo đo

x

9. Xử l� chung

x

x

...

...

...

Phụ lục (Bi�n bản, Hướng dẫn ...)

x

x

x

6.2.5 �Ti�u ch� về so s�nh li�n ph�ng, thử nghiệm th�nh thạo

- PTN cần tham gia c�c chương tr�nh thử nghiệm th�nh thạo/so s�nh li�n ph�ng li�n quan đến lĩnh vực hoạt động của PTN. Trong thời hạn định kỳ 3 năm, PTN cần tham gia �t nhất một chương tr�nh thử nghiệm th�nh thạo/so s�nh li�n ph�ng đối với từng lĩnh vực đo lường.

- C�c PTN cần c� ch�nh s�ch, kế hoạch, nội dung cụ thể đối với hoạt động thử nghiệm th�nh thạo/so s�nh li�n ph�ng v� lập hồ sơ đầy đủ về kết quả hoạt động n�y.

- C�c kết quả tham gia thử nghiệm/so s�nh li�n ph�ng cần được đ�nh gi� đạt y�u cầu. Trong trường hợp kết quả so s�nh kh�ng đạt, PTN đ� t�m ra nguy�n nh�n v� chứng minh được c� biện ph�p khắc phục hiệu quả. Biện ph�p n�y cần được x�c nhận t�nh đ�ng đắn bởi chuy�n gia độc lập.

- Trường hợp c�c chương tr�nh thử nghiệm th�nh thạo/so s�nh li�n ph�ng kh�ng c� sẵn th� PTN cần tăng cường thực hiện c�c hoạt động đảm bảo chất lượng.

...

...

...

+ So s�nh li�n ph�ng/thử nghiệm th�nh thạo được tổ chức bởi tổ chức thử nghiệm th�nh thạo đ� được c�ng nhận ph� hợp với TCVN ISO/IEC 17043 đối với lĩnh vực đo lường tham gia; hoặc đơn vị được cơ quan c� thẩm quyền chỉ định chủ tr� (song phương hoặc đa phương);

+ C�c chương tr�nh do c�c tổ chức đo lường quốc tế v� khu vực tổ chức;

+ C�c chương tr�nh do c�c tổ chức kh�c được ph�p tổ chức v� gi� trị tham chiếu trong so s�nh li�n ph�ng/thử nghiệm th�nh thạo cần được li�n kết tới đơn vị được cơ quan c� thẩm quyền chỉ định hoặc Tổ chức Đo lường Quốc gia (NMI) đ� k� tham gia thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau to�n cầu về đo lường (CIPM-MRA) (trường hợp đơn vị được cơ quan c� thẩm quyền chỉ định kh�ng chủ tr�).

Thư mục t�i liệu tham khảo

[1] Kết quả nhiệm vụ KHCN �Nghi�n cứu cơ sở l� luận thực tiễn để x�y dựng nội dung dự thảo Th�ng tư thay thế Th�ng tư 24/2013/TT - BKHCN v� x�y dựng bộ ti�u ch� đ�nh gi� c�c lĩnh vực đo lường� của Viện Đo lường Việt Nam.

[2] Guide to the implementation of the CIPM MRA: CIPM MRA-G-01 Version 2, August 2018.

[3] Luật Đo lường (Luật số: 04/2011/QH13).

[4] Ti�u ch� năng lực đối với nh�n sự tham gia qu� tr�nh c�ng nhận: AG 02. No 5.10.12/2010 - Văn ph�ng c�ng nhận chất lượng.

...

...

...

[6] Quyết định số 996/QĐ-TTg ng�y 10/8/2018 của Thủ tướng Ch�nh phủ về ph� duyệt Đề �n �Tăng cường, đổi mới hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam n�ng cao năng lực cạnh tranh v� hội nhập quốc tế giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030�.

Mục lục

Lời n�i đầu

1 �Phạm vi �p dụng

2 �T�i liệu viện dẫn

3 �Thuật ngữ v� định nghĩa

4 �C�c k� hiệu v� chữ viết tắt

5 �Ti�u ch� đối với chuy�n gia đ�nh gi�

...

...

...

5.2 �Chuy�n gia đ�nh gi� ti�u ch� hạ tầng kỹ thuật đo lường

6 �Ti�u ch� đối với ph�ng th� nghiệm đo lường

6.1 �Ti�u ch� chung

6.1.1 �Tư c�ch ph�p nh�n

6.1.2 �Hệ thống quản l� ph�ng th� nghiệm

6.2� Ti�u ch� hạ tầng kỹ thuật đo lường

6.2.1 �Ti�u ch� về cơ sở vật chất v� điều kiện l�m việc

6.2.2 �Ti�u ch� về nh�n lực ph�ng th� nghiệm

6.2.3 �Ti�u ch� về chuẩn đo lường v� c�c phương tiện đo sử dụng

...

...

...

6.2.5 �Ti�u ch� về so s�nh li�n ph�ng, thử nghiệm th�nh thạo

Thư mục t�i liệu tham khảo