Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11276:2015 về Hệ thống lạnh và bơm nhiệt - Chi tiết ống mềm, bộ chống rung

• Số hiệu: TCVN11276:2015
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2015

Tính mềm phụ thuộc vào cấu hình (ví dụ ống xoắn)

Tính mềm phụ thuộc vào kết cấu (ví dụ hộp xếp)

Tính mềm phụ thuộc vào vật liệu (ví dụ chất đàn hồi)

Hình 1 - Các kiểu chi tiết ống mềm

4  Ứng dụng

4.1  Quy định chung

4.1.1  Hệ thống lạnh phải được thiết kế và cấu tạo sao cho các bộ phận được đấu nối với các chi tiết ống mềm và các ống phi kim loại không thể dịch chuyển được theo cách tạo ra ứng suất của chi tiết ống vượt quá giới hạn mỏi trong quá trình hoạt động, bao gồm cả khởi động và dừng.

4.1.2  Các chi tiết ống mềm và các ống mềm phi kim loại phải được lắp đặt phù hợp với hướng dẫn của nhà sản xuất.

4.1.3  Các chi tiết ống mềm, các bộ chống rung, các mối nối giãn nở và các ống phi kim loại chỉ được sử dụng khi cần thiết.

4.2  Chi tiết ống mềm dùng cho dịch chuyển đáng kể, chi tiết ống mềm dùng cho dịch chuyển gián đoạn và chi tiết ống mềm được lắp đặt cố định

Chi tiết ống mềm dùng cho dịch chuyển đáng kể, chi tiết ống mềm dùng cho dịch chuyển gián đoạn và chi tiết ống mềm được lắp đặt cố định phải

- Được đỡ và được đấu nối sao cho chúng không bị uốn quá cong tới các bán kính nhỏ hơn các bán kính do nhà sản xuất quy định;

...

...

...

CHÚ THÍCH: Yêu cầu này có thể đạt được bằng sử dụng chất dẻo chống nhiễm tĩnh điện làm lớp lót.

- Có kết cấu và được đấu nối sao cho không có khả năng bị hư hỏng do sự đóng băng của nước hoặc bị ăn mòn bởi độ ẩm tại bề mặt hoặc tại các mối nối.

Các chi tiết ống mềm dùng cho dịch chuyển đáng kể và các chi tiết ống mềm dùng cho dịch chuyển gián đoạn phải được lắp đặt sao cho không gây nguy hiểm cho lớp phủ ngoài bị mài mòn trên các vật cố định trong quá trình dịch chuyển của ống mềm.

Nhà sản xuất các ống mềm phi kim loại dùng cho dịch chuyển đáng kể phải quy định tính chống thấm của chi tiết đối với hơi nước và các môi chất lạnh thích hợp với chúng (xem các Điều 7 và 8).

4.3  Bộ chống rung

4.3.1  Các bộ chống rung phải được lắp đặt sao cho không chịu tác động kết hợp của uốn và xoắn.

4.3.2  Các bộ chống rung phải được lắp đặt sao cho chúng có thể điều tiết được không chỉ rung bắt nguồn từ một máy nén đang vận hành mà còn điều tiết được rung động của một máy nén được lắp đặt lò xo khi khởi động và dừng.

4.3.3  Khi rung động được cách ly có các thành phần ở trong nhiều mặt phẳng, phải chú ý bảo đảm cho trục của bộ chống rung có thể thích ứng được tất cả các thành phần này. Nếu cần thiết, phải lắp đặt hai bộ chống rung đấu nối vuông góc với nhau.

4.3.4  Các bộ chống rung phải được giữ chặt chắc chắn tại điểm mà chúng liên kết với đường ống cố định của hệ thống lạnh.

...

...

...

4.3.6  Các bộ chống rung phải được lắp đặt phù hợp với hướng dẫn của nhà sản xuất.

CHÚ THÍCH 1: Các bộ chống rung thường được sử dụng như các đầu nối hút và xả cho các máy nén và đôi khi cũng được sử dụng như các đầu nối cho các bộ bay hơi và ngưng tụ.

CHÚ THÍCH 2: Các bộ chống rung thường không thích hợp để tránh sự xung động của khí.

4.4  Mối nối giãn nở

4.4.1  Các mối nối giãn nở hoặc các phương tiện tương đương phải được sử dụng để bảo vệ hệ thống nếu các ảnh hưởng của giãn nở nhiệt là đáng kể.

CHÚ THÍCH: Các mối nối giãn nở được thiết kế để thu nhận biến dạng được tạo ra bởi giãn nở nhiệt của đường ống mà không gây ra ứng suất cho hệ thống đường ống vượt quá giới hạn đàn hồi của nó. Các mối nối giãn nở cũng có thể có kiểu hộp xếp. Mặt khác, tính mềm cũng có thể được tạo ra khi sử dụng một cấu hình thích hợp của hệ thống đường ống (có các chuyển động bù gốc, ngang hoặc dọc).

4.4.2  Trong môi trường hợp, phải tính toán sự giãn nở không hạn chế của hệ thống đường ống để chỉ ra mức độ mềm được yêu cầu.

4.4.3  Khi sử dụng các mối nối giãn nở, hệ thống đường ống phải được thiết kế có các điểm giữ chặt cố định và các điểm dẫn hướng.

CHÚ THÍCH: Các điểm giữ chặt có thể là một máy nén hoặc một bình chịu áp lực hoặc có thể là sự kẹp chặt cứng bổ sung vào kết cấu của tòa nhà, là các điểm cố định giữa chúng có thể xảy ra sự giãn nở và co lại. Các điểm dẫn hướng là cần thiết để ngăn ngừa sự dịch chuyển không kiểm soát được của ống theo chiều ngang.

...

...

...

4.4.5  Các mối nối giãn nở kiểu hộp xếp phải được lắp đặt sao cho không bị dịch chuyển dọc trục được tạo ra bởi áp suất bên trong.

4.4.6  Các mối nối giãn nở kiểu hộp xếp không được chịu tác dụng của các lực cắt quá mức do dịch chuyển ngang của các ống.

4.4.7  Phải chú ý ngăn ngừa hư hỏng của hộp xếp do sự đóng băng của nước ngưng tụ trong phạm vi các vòng xoắn của hộp xếp. Yêu cầu này có thể đạt được bằng cách bọc các vòng xoắn bằng lớp bột nhão hoặc mỡ chịu nhiệt độ thấp, vỏ bọc cách nhiệt và vòng bít kín hơi nên được phủ bằng lớp bột nhão.

4.4.8  Các mối nối giãn nở phải được lắp đặt phù hợp với hướng dẫn của nhà sản xuất.

4.5  Ống mềm kim loại

4.5.1  Các ống mềm kim loại phải được chế tạo bằng vật liệu chịu được sự biến cứng khi gia công nguội hoặc phải được gá đặt sao cho không xảy ra sự biến cứng khi gia công nguội.

4.5.2  Các cuộn ống mềm kim loại không được cộng hưởng dưới bất cứ điều kiện vận hành liên tục nào dự đoán trước được. Thiết kế và lựa chọn ống mềm kim loại phải tính đến hiện tượng mỏi do ứng suất trong quá trình khởi động và dừng.

CHÚ THÍCH: Các ống mềm kim loại thường có lỗ nhỏ, được sử dụng để ngăn ngừa sự truyền rung từ hệ thống đường ống cho, ví dụ, các bộ điều khiển và các cơ cấu an toàn. Các ống này thường được uốn cong thành đường xoắn vít để giảm ứng suất tới mức tối thiểu.

5  Vật liệu

...

...

...

6  Các yêu cầu về áp suất, xung động và biến dạng

6.1  Các chi tiết ống mềm phải được thiết kế theo một tiêu chuẩn đã có và phải có khả năng chịu được áp suất - 99 kPa (- 0,99 bar) mà không bị hư hỏng. Chúng phải được thử độ bền chịu áp lực riêng biệt ở áp suất nhỏ nhất 1,43 Ps của chi tiết hoặc phải được thử phê duyệt kiểu ở áp suất 3 Ps của chi tiết hoặc 1000 kPa (10 bar), lấy giá trị nào lớn hơn.

Người sử dụng nên nhận biết rằng các yêu cầu về áp suất trong các điều kiện vận hành, các ứng suất rung, ứng suất do độ không thẳng hàng, sự uốn và xoắn kết hợp và các ảnh hưởng của nhiệt độ có thể tồn tại kết hợp với nhau.

6.2  Các chi tiết ống mềm dùng cho chất tải nhiệt (các môi chất lạnh thứ cấp) ở đó không yêu cầu phải có chân không, phải tuân theo 6.1 nhưng không yêu cầu phải chịu được các điều kiện chân không quy định.

6.3  Đối với các yêu cầu về áp suất thử nổ cho các ống mềm phi kim loại, phương pháp thử phải phù hợp với ISO 6605:2002, 5.4 và áp suất thử phải nhỏ nhất bằng 3 Ps:

6.4  Độ bền chịu mỏi cho các ống mềm phi kim loại phải được kiểm tra xác nhận theo phương pháp thử đối với các phép thử chu trình (xung động), phù hợp với ISO 6605:2002, 5.6 và với các điều kiện sau:

- Số chu kỳ: 250 000;

- Áp suất: 1,1 Ps;

- Nhiệt độ: 1 Ts.

...

...

...

7  Độ thấm của các ống mềm phi kim loại

7.1  Quy định chung

7.1.1  Độ thấm, được biểu thị bằng gam trên mét vuông, phải được tính toán có xem xét đến bề mặt bên trong của ống mềm.

7.1.2  Xác lập độ thấm cho phép theo các điều kiện sau:

- Ở nhiệt độ 32 °C và áp suất hơi bão hòa của môi chất lạnh;

- Ở nhiệt độ 100 °C và Ps.

7.1.3  Đối với mỗi một trong các điều kiện này, phải xác định cấp của tốc độ rò rỉ theo Bảng 1 và cấp của tốc độ rò rỉ của chi tiết ống mềm là cấp cao hơn của hai điều kiện.

Bảng 1 - Độ thấm cho phép đối với các ống mềm phi kim loại

Cấp tốc độ rò rỉ

...

...

...

g/m^2 mỗi năm

Độ thấm ở 100 °C

g/m^2 mỗi năm

1

10

200

2

100

1000

...

...

...

1000

5000

Trừ khi có quy định khác trong các tiêu chuẩn sản phẩm có liên quan, ví dụ bộ TCVN 6104 (ISO 5149) (tất cả các phần), phải áp dụng cấp 1 của tốc độ rò rỉ.

7.1.4  Độ thấm của các ống mềm phi kim loại đối với một môi chất lạnh riêng phải thấp tới mức hợp lý có thể đạt được.

Các độ thấm cho phép không được tạo ra các mối nguy hiểm cục bộ từ một môi chất lạnh riêng (ví dụ, tính độc hại, tính dễ bốc cháy, ngạt thở).

Sự đóng góp vào tác động đến môi trường (cảnh báo toàn cầu, sự suy giảm tầng ôzôn) do độ thấm của một môi chất lạnh qua chi tiết dạng ống mềm phải càng thấp tới mức hợp lý càng tốt.

7.2  Quy trình thử

7.2.1  Dụng cụ chỉ báo rò rỉ phải có độ nhạy tối thiểu là 3 g trong một năm (ở 32 °C và áp suất hơi bão hòa).

7.2.2  Đối với phép thử độ thấm, cần có ba cụm ống có chiều dài tối thiểu là 1000 mm của chi tiết dạng ống được phơi ra giữa các khớp nối đối với mỗi đường kính danh nghĩa.

...

...

...

CHÚ DẪN:

1  Khí

2  Đầu nối ngoài cho điều chỉnh Ps

3  Cụm ống (chi tiết dạng ống)

4  Phổ kế khối lượng có đầu phát hiện rò rỉ để đo bằng phương pháp chân không toàn cầu

5  Buồng điều khiển

Hình 2-Thử độ thấm

7.2.3  Đặt ống được nút kín một đầu mút trong một buồng khí hậu có khả năng phát hiện nhiệt độ trực tiếp trên ống được thử.

7.2.4  Đặt ống thử vào nhiệt độ thử yêu cầu (100 °C ± 2 °C đến 32 °C ± 2 °C).

...

...

...

7.2.6  Nạp heli vào ống trong 5 8 từ chân không tới áp suất yêu cầu.

7.2.7  Duy trì áp suất không đổi bên trong ống thử (20 kPa (± 0,2 bar)], kiểm tra tốc độ rò rỉ ít nhất là trong 1 h, được tính bằng gam trên mét vuông trên năm.

7.2.8  Sử dụng giá trị cao nhất của đường cong tốc độ rò rỉ/thời gian thu được.

7.2.9  Lặp lại phép thử trên các mẫu thử khác và tính toán giá trị trung bình của tất cả các giá trị thu được để có tốc độ rò rỉ xác định. Bảng 2 đưa ra tốc độ rò rỉ chuyển đổi từ heli sang môi chất lạnh.

Bảng 2 - Tốc độ rò rỉ chuyển đổi từ heli sang môi chất lạnh thông qua dòng phân tử

Rò rỉ môi chất lạnh

g/năm

Ký hiệu môi chất lạnh

R-12

...

...

...

R-404A

R-407C

R-410A

R-600a

Tốc độ rò rỉ heli tương đương, 0,1 kPa.l/s (mbar.l/s)

1

3,5x10^-5

3,8x10^-5

...

...

...

4,2x10^-5

4,5x10^-5

5,1x10^-5

8  Độ sạch bên trong, độ ẩm bên trong và độ thấm hơi nước

8.1  Tất cả các bề mặt bên trong không được có bất cứ chất lạ nào như gỉ, lớp vảy, bụi bẩn, phoi, mảnh vụn và các chất tương tự. Sau khi hoàn thành việc chế tạo và thử nghiệm, chi tiết ống mềm không được chứa chất lỏng trừ chất lỏng được yêu cầu để bảo vệ. Bất cứ chất lỏng dùng để bảo vệ nào cũng không được có ảnh hưởng có hại đến hệ thống lạnh.

8.2  Các chi tiết ống mềm phải được bảo vệ chống nhiễm bẩn trong quá trình vận chuyển và bảo quản, ví dụ, bằng áo bọc bảo vệ, bít kín trong các lớp bảo vệ hoặc các phương pháp tương tự.

8.3  Lượng nước còn lại bên trong các cụm ống kim loại tại thời điểm cung cấp không được vượt quá 30 g/m^3 dung tích bên trong của cụm ống.

8.4  Khối lượng nước trong các cụm ống phi kim loại tại thời điểm cung cấp không được vượt quá 500 mg nước trên met ống và tốc độ thấm không được vượt quá 10 mg nước trên decimet vuông mỗi năm ở (23 ± 2) °C và độ ẩm tương đối 50 % ± 5 %.

CHÚ THÍCH: Các phương pháp thích hợp để đánh giá độ thấm nước bao gồm, ví dụ phương pháp chuẩn độ Karl-Fischer, phương pháp cân, phương pháp cảm biến độ ẩm, phương pháp ẩm kế gương, phương pháp phosphorpentoxide [P₂O₅].

...

...

...

9.1  Các ống mềm phi kim loại phải có các phụ tùng nối ở đầu mút ống và được kẹp chặt theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Phải sử dụng phụ tùng nối ống thích hợp có lực kẹp chặt cao để truyền tất cả các tải trọng có thể có một cách tin cậy và ngăn ngừa không cho ống bị kéo bung ra.

Khi có thể áp dụng được, nên có một lớp phủ thích hợp hoặc xử lý bề mặt cho các mối nối đầu mút để ngăn ngừa sự ăn mòn khi có sự hiện diện của ngưng tụ.

9.2  Các chi tiết dạng ống mềm kim loại, các mối nối giãn nở, và các ống mềm kim loại phải được hàn hoặc hàn vảy cứng vào các phụ tùng nối ống thích hợp hoặc trực tiếp vào đường ống môi chất lạnh.

Nên chú ý làm nguội chi tiết ống mềm trong khi hàn hoặc hàn vảy cứng.

9.3  Các chi tiết ống mềm phải được đấu nối với đường ống môi chất lạnh phù hợp với các yêu cầu của TCVN 6104-2 (ISO 5149-2).

10  Chi tiết ống mềm được nạp trước

Các chi tiết ống mềm được nạp trước phải được lắp với các khớp nối tự bít kín được bố trí sao cho khi các chi tiết này được nối liên kết hoặc được tháo ra thì môi chất lạnh không bị mất mát và không khí cũng như hơi ẩm không lọt vào được.

11  Ghi nhãn

Các chi tiết ống mềm và các phụ tùng nối ống phải được ghi nhãn bền vững và dễ đọc sao cho có thể nhận biết được nhà sản xuất, kiểu và cỡ kích thước.

...

...

...

- Năm sản xuất;

CHÚ THÍCH: Năm sản xuất có thể là một phần của số loạt, và toàn bộ thông tin có thể là một phần đặc trưng của thiết bị và có thể được mã hóa.

- Nhiệt độ nhỏ nhất/lớn nhất cho phép, Ts;

- Áp suất lớn nhất cho phép, Ps;

- Cấp của tốc độ rò rỉ và viện dẫn tiêu chuẩn này;

Yêu cầu này không áp dụng cho các chi tiết dạng ống mao dẫn bằng đồng.

12  Tài liệu

Đối với mỗi kiểu và cỡ kích thước của chi tiết ống mềm và phụ tùng nối ống được chế tạo tại nhà máy, phải có tài liệu kèm theo cho người sử dụng như sau:

- Tên và địa chỉ của nhà sản xuất;

...

...

...

- Kiểu của chi tiết;

- Áp suất cho phép;

- Các môi chất lạnh thích hợp;

- Độ thấm đối với các môi chất lạnh thích hợp;

- Độ thấm của hơi nước phù hợp với Điều 8;

- Viện dẫn tiêu chuẩn này.

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 6104-1 (ISO 5149-1), Hệ thống lạnh và bơm nhiệt - yêu cầu về an toàn và môi trường - Phần 1: Định nghĩa, phân loại và tiêu chí lựa chọn

...

...

...

[3] TCVN 6104-4 (ISO 5149-4), Hệ thống lạnh và bơm nhiệt - Yêu cầu về an toàn và môi trường - Phần 4: Vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa và phục hồi