Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11513-2:2016 về Xác định hàm lượng sterol tổng số

• Số hiệu: TCVN11513-2:2016
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2016

Thứ tự Pic	Tên thông thường của sterol	Tên của các sterol theo hệ thống	RRT SE-54	RRT SE-52
1	Cholesterol	Cholest-5-en-3β-ol	0,67	0,63
2	Cholestanol	5α-cholestan-3β-ol	0,68	0,64
3	Brassicasterol	[24S]-24-methyl cholesta-5,22-dien-3β-ol	0,73	0,71
*	(Ergosterol)	[24S]-24-methyl cholesta-5,7,22-trien-3β-ol	0,78	0,76
4	24-Methylen cholesterol	24-methylen cholesta-5,24-dien-3β-ol	0,82	0,80
5	Campesterol	[24R]-24-methyl choles-5-en-3β-ol	0,83	0,81
6	Campestanol	[24R]-24-methyl cholestan-3β-ol	0,85	0,82
7	Stigmasterol	[24S]-24-ethyl cholesta-5,22-dien-3β-ol	0,88	0,87
8	Δ7-Campesterol	[24R]-24-methyl choles-7-en-3β-ol	0,93	0,92
9	Δ5,23-Stigmastadienol	[24R,S]-24-ethyl cholesta-5,23-dien-3β-ol	0,95	0,95
10	Clerosterol	[24S]-24-ethyl cholesta-5,25-dien-3β-ol	0,96	0,96
11	β-Sitosterol	[24R]-24-ethyl choles-5-en-3β-ol	1,00	1,00
12	Sitostanol	[24R]-24-ethyl cholestan-3β-ol	1,02	1,02
13	Δ5- Avenasterol	[24Z]-24(28)-ethyliden cholest-5-en-3β-ol	1,03	1,03
14	Δ5,24-Stigmastadienol	[24R,S]-24-ethyl cholesta-5,24-dien-3β-ol	1,08	1,08
15	Δ7-Stigmastenol	[24R,S]-24-ethyl choles-7-en-3β-ol	1,12	1,12
16	Δ7-Avenasterol	[24Z]-24(28)-ethyliden cholest-7-en-3β-ol	1,16	1,16
17	Erythrodiol	5α-olean-12-en-3β,28-diol	1,41	1,41
18	Uvaol	Δ12-ursen-3β,28-diol	1,52	1,52
CHÚ THÍCH 1: Ergosterol không được đưa vào phép tính. CHÚ THÍCH 2: Sitosterol có thể được rửa giải đồng thời với α-spinasterol và Δ7,22,25-stigmastatrienol. [24R]-24-ethyl cholesta-7,25(27)-dien-3β-ol có mặt trong sterol của dầu hướng dương và dầu hạt bí và có thể rửa giải đồng thời với pic 14 (Δ5,24-stigmastadienol).

9  Biểu thị kết quả

9.1  Đánh giá định lượng

Tính diện tích các pic α-cholestanol, sterol và triterpen dialcohol. Không tính đến các pic không được liệt kê trong Bảng 1 và ergosterol. Mục đích của tiêu chuẩn này giả định rằng hệ số phản ứng của tất cả các sterol bằng nhau và bằng 1.

9.2  Xác định hàm lượng sterol tổng số

Tính hàm lượng sterol tổng số của dầu, w, bằng miligam trên kilogam dầu, theo Công thức (1):

(1)

Trong đó:

m_IS là khối lượng của chất chuẩn nội (cholestanol), tính bằng miligam (mg);

...

...

...

A_IS là diện tích pic của chất chuẩn nội được thêm vào;

m là khối lượng mẫu thử, tính bằng gam (g).

Đề tính hàm lượng sterol tổng số, thì cần khẳng định tất cả các pic sterol bắt đầu với cholesterol và kết thúc với Δ7-avenasterol (pic 16), nhưng không có erythrodiol và uvaol (pic 17 và pic 18).

Báo cáo hàm lượng sterol tổng số đến số nguyên.

9.3  Thành phần của các sterol

Tính phần khối lượng, w_i, của sterol riêng rẽ, i, bằng gam trên 100 g (phần trăm), theo Công thức (2):

(2)

Trong đó:

...

...

...

ΣA là tổng diện tích pic của tất cả các sterol (pic 1 đến pic 16).

CHÚ THÍCH: β-sitosterol biểu kiến được xác định như tổng của Δ5-23-stigmastadienol, clerosterol, β-sitosterol, sitostanol, Δ5-avenasterol và Δ5-24-stigmastadienol.

9.4  Thành phần của các triterpen dialcohol

Tính phần khối lượng, w_EU, của tổng erythrodiol và uvaol, bằng phần trăm, theo Công thức (3):

(3)

Trong đó:

A_E là diện tích pic của erythrodiol;

A_U là diện tích pic của uvol;

...

...

...

Báo cáo hàm lượng tổng của erythrodiol và uvaol đến một chữ số thập phân.

10  Độ chụm

10.1  Phép thử liên phòng thử nghiệm

Chi tiết của phép thử liên phòng thử nghiệm về độ chụm của phương pháp được nêu trong Phụ lục B. Các giá trị thu được từ phép thử liên phòng này có thể không áp dụng được cho các dải nồng độ phân tích và chất nền khác với dải nồng độ và chất nền đã nêu.

10.2  Giới hạn lặp lại, r

Giới hạn lặp lại (r) là giá trị mà độ lệch tuyệt đối giữa hai kết quả thử thu được trong các điều kiện lặp lại sẽ nhỏ hơn hoặc bằng giá trị đó được dự kiến với xác suất 95%.

Điều kiện lặp lại là các điều kiện trong đó các kết quả thử độc lập thu được khi sử dụng cùng phương pháp, trên vật liệu thử giống hệt nhau, trong cùng một phòng thử nghiệm, do một người thực hiện, sử dụng cùng thiết bị, thực hiện trong một khoảng thời gian ngắn.

10.3  Giới hạn tái lập, R

Giới hạn tái lập (R) là giá trị mà độ lệch tuyệt đối giữa hai kết quả thử thu được trong các điều kiện tái lập sẽ nhỏ hơn hoặc bằng giá trị đó được dự kiến với xác suất 95%.

...

...

...

11  Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải bao gồm các thông tin sau:

a) mọi thông tin cần thiết để nhận biết đầy đủ về mẫu thử;

b) phương pháp lấy mẫu đã sử dụng, nếu biết;

c) phương pháp thử đã sử dụng, viện dẫn tiêu chuẩn này;

d) mọi thao tác không quy định trong tiêu chuẩn này, hoặc được xem là tùy chọn, cùng với mọi tình huống bất thường có thể ảnh hưởng đến kết quả thử nghiệm;

e) kết quả thu được hoặc nếu kiểm tra độ lặp lại thì nêu kết quả cuối cùng thu được.

Phụ lục A

...

...

...

Hình vẽ

CHÚ DẪN

1 squalen

2 triterpen và alphatic alcohol

3 sterol và triterpen dialcohol

4 điểm bắt đầu và các axit béo tự do

Hình A.1 - Tách các sterol bằng TLC ra khỏi chất không xà phòng hóa
(các bước 8.3 và 8.4)

...

...

...

CHÚ THÍCH: Nhận biết số pic theo Bảng 1. Các điều kiện đã cho trong 8.5.

Hình A.2 - Phân tích sắc ký khí-lỏng (GLC) các sterol và triterpen dialcohol từ dầu ôliu lampan

CHÚ THÍCH: Nhận biết số pic theo Bảng 1. Các điều kiện đã cho trong 8.5.

Hình A.3 - GLC các sterol và triterpen diacohol từ dầu ôliu tinh luyện

Phụ lục B

(Tham khảo)

Phép thử liên phòng thử nghiệm

...

...

...

A: dầu bã ôliu thô

B: dầu bã ôliu tinh luyện

C: dầu ôliu nguyên chất thượng hạng

D: hỗn hợp của 20% dầu hướng dương có oleic cao với 70% dầu ôliu nguyên chất thượng hạng và 10% dầu hạt cải dầu.

E: hỗn hợp của 15% dầu đậu tương và 85% dầu ôliu.

Phép thử được tiến hành phù hợp với TCVN 6910-1 (ISO 5725-1 )^[3] và TCVN 6910-2 (ISO 5725-2)^[4]

Bảng B.1 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol tổng số

Mẫu

A

...

...

...

C

D

E

Số lượng phòng thử nghiệm tham gia

18

18

18

18

18

...

...

...

17

18

18

17

17

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

34

36

36

...

...

...

34

Giá trị trung bình (m), mg/kg

4 487,0

3 169,8

1 359,8

2 066,5

1 552,1

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

71,8

...

...

...

45,2

30,1

31,8

Hệ số biến thiên lặp lại, CV_r%

1,6

1,6

3,3

1,5

2,1

...

...

...

200,9

137,6

126,5

84,4

88,9

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

378,9

234,7

82,9

...

...

...

89,5

Hệ số biến thiên tái lập, CV_R,%

8,4

7,4

6,1

6,4

5,8

Giới hạn tái lập (R)

1 060,9

...

...

...

232,2

368,1

250,7

Bảng B.2 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Cholesterol

Mẫu

A

B

C

...

...

...

E

Số lượng phòng thử nghiệm tham gia

19

19

19

19

19

Số lượng phòng thử nghiệm còn lại sau khi trừ ngoại lệ

19

...

...

...

16

18

18

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

38

28

32

36

36

...

...

...

0,13

0,13

0,13

0,16

0,21

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

0,02

0,02

0,02

...

...

...

0,02

Hệ số biến thiên lặp lại, CV_r,%

18,8

14,0

12,3

15,1

7,2

Giới hạn lặp lại (r)

0,07

...

...

...

0,04

0,07

0,04

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

0,04

0,02

0,04

0,05

0,06

...

...

...

31,9

17,8

29,5

29,1

27,7

Giới hạn tái lập (R)

0,12

0,07

0,11

...

...

...

0,16

Bảng B.3 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Brassicasterol

Mẫu

A

B

C

D

E

...

...

...

19

19

19

19

19

Số lượng phòng thử nghiệm còn lại sau khi trừ ngoại lệ

19

15

17

...

...

...

18

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

38

30

34

38

36

Giá trị trung bình (m), %

0,05

...

...

...

0,00

1,46

0,02

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

0,013

0,004

0,039

0,007

...

...

...

25,9

21,1

2,7

32,7

Giới hạn lặp lại (r)

0,04

0,01

...

...

...

0,02

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

0,039

0,020

0,052

0,024

Hệ số biến thiên tái lập, CV_R,%

75,1

...

...

...

3,6

107,2

Giới hạn tái lập (R)

0,11

0,06

0,15

0,07

...

...

...

Bảng B.4 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Campesterol

Mẫu

A

B

C

D

E

Số lượng phòng thử nghiệm tham gia

19

...

...

...

19

19

19

Số lượng phòng thử nghiệm còn lại sau khi trừ ngoại lệ

18

18

17

18

18

...

...

...

36

36

34

36

36

Giá trị trung bình (m), %

3,22

3,13

2,98

...

...

...

6,99

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

0,044

0,045

0,029

0,100

0,061

Hệ số biến thiên lặp lại, CV_r,%

1,3

...

...

...

1,0

1,0

0,9

Giới hạn lặp lại (r)

0,12

0,13

0,08

0,28

0,17

...

...

...

0,085

0,087

0,086

0,259

0,167

Hệ số biến thiên tái lập, CV_R,%

2,6

2,8

2,9

...

...

...

2,4

Giới hạn tái lập (R)

0,24

0,24

0,24

0,73

0,47

Bảng B.5 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Stigmasterol

...

...

...

A

B

C

D

E

Số lượng phòng thử nghiệm tham gia

19

19

19

...

...

...

19

Số lượng phòng thử nghiệm còn lại sau khi trừ ngoại lệ

17

16

18

18

19

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

34

...

...

...

36

36

38

Giá trị trung bình (m), %

1,23

1,05

0,41

2,83

5,40

...

...

...

0,027

0,040

0,046

0,043

0,087

Hệ số biến thiên lặp lại, CV_r,%

2,2

3,8

11,1

...

...

...

1,6

Giới hạn lặp lại (r)

0,08

0,11

0,13

0,12

0,24

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

0,039

...

...

...

0,064

0,111

0,158

Hệ số biến thiên tái lập, CV_R,%

3,2

5,7

15,6

3,9

2,9

...

...

...

0,11

0,17

0,18

0,31

0,44

Bảng B.6 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Sitosterol

Mẫu

A

...

...

...

C

D

E

Số lượng phòng thử nghiệm tham gia

19

19

19

19

19

...

...

...

16

17

17

18

17

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

32

34

34

...

...

...

34

Giá trị trung bình (m), %

93,9

93,8

95,2

78,6

84,8

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

0,141

...

...

...

0,091

0,195

0,220

Hệ số biến thiên lặp lại, CV_r,%

0,15

0,24

0,10

0,25

0,26

...

...

...

0,4

0,6

0,3

0,6

0,6

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

0,355

0,471

0,340

...

...

...

0,819

Hệ số biến thiên tái lập, CV_R,%

0,38

0,50

0,36

1,75

1,00

Giới hạn tái lập (R)

1,0

...

...

...

1,0

4,0

2,2

Bảng B.7 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Δ7-stigmastenol

Mẫu

A

B

C

...

...

...

E

Số lượng phòng thử nghiệm tham gia

19

19

19

19

19

Số lượng phòng thử nghiệm còn lại sau khi trừ ngoại lệ

18

...

...

...

19

17

18

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

36

38

38

34

36

...

...

...

0,70

0,94

0,27

3,52

1,10

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

0,028

0,056

0,025

...

...

...

0,040

Hệ số biến thiên lặp lại, CV_r,%

4,1

6,0

9,5

2,6

3,6

Giới hạn lặp lại (r)

0,08

...

...

...

0,07

0,25

0,11

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

0,086

0,084

0,067

0,171

0,087

...

...

...

12,3

8,9

25,3

4,9

7,9

Giới hạn tái lập (R)

0,24

0,24

0,19

...

...

...

0,24

Bảng B8 - Kết quả thống kê đối với hàm lượng sterol riêng rẽ: Erythrodiol - uvaol

Mẫu

A

B

C

D

E

...

...

...

19

19

19

19

19

Số lượng phòng thử nghiệm còn lại sau khi trừ ngoại lệ

17

15

19

...

...

...

15

Số lượng kết quả thử trong tất cả các phòng thử nghiệm

34

30

38

36

30

Giá trị trung bình (m), %

22,38

...

...

...

1,80

1,06

2,9

Độ lệch chuẩn lặp lại (s_r)

0,214

0,333

0,215

0,162

0,108

...

...

...

1,0

1,2

11,9

15,3

3,8

Giới hạn lặp lại (r)

0,60

0,93

0,60

...

...

...

0,30

Độ lệch chuẩn tái lập (s_R)

1,028

1,257

0,450

0,342“

0,210

Hệ số biến thiên tái lập, CV_R,%

4,6

...

...

...

25,0

32,2

7,3

Giới hạn tái lập (R)

2,88

3,52

1,26

0,96

0,59

...

...

...

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] TCVN 4851 (ISO 3696) Nước dùng để phân tích trong phòng thí nghiệm - Yêu cầu kỹ thuật và phương pháp thử

[2] TCVN 2625 (ISO 5555) Dầu mỡ động vật và thực vật - Lấy mẫu

[3] TCVN 6910-1 (ISO 5725-1) Độ chính xác (độ đúng và độ chụm) của phương pháp đo và kết quả đo - Phần 1: Nguyên tắc và định nghĩa chung.

[4] TCVN 6910-2 (ISO 5725-2) Độ chính xác (độ đúng và độ chụm) của phương pháp đo và kết quả đo - Phần 2: Phương pháp cơ bản xác định độ lặp lại và độ tái lập của phương pháp đo tiêu chuẩn.