|
ỦY BAN NHÂN
DÂN
TỈNH QUẢNG TRỊ
--------
|
CỘNG HÒA XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
1899/QĐ-UBND
|
Quảng Trị,
ngày 17 tháng 8 năm 2018
|
QUYẾT ĐỊNH
VỀ VIỆC BAN HÀNH ĐỀ ÁN BẢO VỆ VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN
HÓA PHI VẬT THỂ NGHỆ THUẬT BÀI CHÒI TRUNG BỘ VIỆT NAM TRÊN ĐỊA BẢN TỈNH QUẢNG
TRỊ, GIAI ĐOẠN 2018 - 2023
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG TRỊ
Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương
ngày 19 tháng 6 năm 2015;
Căn cứ Luật Di sản Văn hóa ngày 29 tháng 6
năm 2001;
Căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của
Luật Di sản Văn hóa ngày 18 tháng 6 năm 2009;
Căn cứ Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21
tháng 9 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều
của Luật Di sản văn hóa;
Căn cứ Quyết định số 581/QĐ-TTg ngày 06 tháng
5 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển văn hóa
Việt Nam đến năm 2020;
Căn cứ Quyết định 2054/QĐ-TTg ngày 13 tháng
11 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển văn
hóa, gia đình, thể dục - thể thao và du lịch vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung
đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030;
Căn cứ Thông tư số 04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30
tháng 6 năm 2010 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định việc kiểm kê Di sản
văn hóa phi vật thể và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể để đưa vào
Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia;
Căn cứ Công văn số 2414/BVHTTDL-DSVH ngày 06
tháng 6 năm 2018 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc triển khai Chương
trình hành động quốc gia bảo vệ Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam;
Theo đề nghị của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1.
Ban hành kèm theo Quyết định này “Đề án Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn
hóa phi vật thể Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam trên địa bàn tỉnh Quảng
Trị, giai đoạn 2018 - 2023”.
Điều 2.
1. Giao
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban ngành, UBND
các huyện, thị xã, thành phố, các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai Đề án
theo đúng các nội dung được phê duyệt và các quy định hiện hành.
2. Căn cứ chức năng, nhiệm
vụ và các nội dung Đề án được phê duyệt, các Sở, Ban ngành, đơn vị liên quan và
các địa phương xây dựng Kế hoạch tổ chức thực hiện.
Điều 3.
Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký ban hành.
Chánh Văn phòng UBND tỉnh,
Giám đốc các Sở, Thủ trưởng các Ban ngành, đoàn thể cấp tỉnh; Chủ tịch UBND các
huyện, thị xã, thành phố; Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan chịu
trách nhiệm thi hành Quyết định này./.
|
|
TM. ỦY BAN
NHÂN DÂN
KT. CHỦ TỊCH
PHÓ CHỦ TỊCH
Mai Thức
|
ĐỀ ÁN
BẢO VỆ VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT
THỂ NGHỆ THUẬT BÀI CHÒI TRUNG BỘ VIỆT NAM TRÊN ĐỊA BẢN TỈNH QUẢNG TRỊ, GIAI ĐOẠN
2018 - 2023
(Ban hành kèm theo Quyết định số 1899/QĐ-UBND ngày 17 tháng 8 năm 2018 của
UBND tỉnh Quảng Trị)
I. THỰC
TRẠNG VÀ SỰ CẦN THIẾT VÀ CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN
1. Thực trạng, sự cần thiết
xây dựng Đề án:
Bài chòi một loại hình nghệ
thuật dân gian độc đáo, hình thành và phát triển trong quá trình lao động sản
xuất, giao lưu văn hóa, đã có từ lâu ở các tỉnh miền Trung, trong đó có Quảng
Trị. Qua những năm, tháng thăng trầm của lịch sử, Nghệ thuật Bài Chòi đã thấm đẫm
trong tâm hồn của nhiều thế hệ người dân Trung bộ. Từ các làn điệu, lời ca bình
dị ngọt ngào, gần gũi với đời sống của nhân dân lao động, Bài Chòi đã đi vào
lòng người, trở thành món ăn tinh thần trong đời sống văn hóa của các tầng lớp
nhân dân. Là một loại hình văn hóa phi vật thể có tính sáng tạo, nghệ thuật diễn
xướng mang tính ngẫu hứng, vừa là trò chơi dân gian vui nhộn, đầy trí tuệ, kết
hợp âm nhạc, thơ ca, diễn xuất văn học… Bài Chòi mang đậm tính giáo dục về nhân
cách, lối sống, hướng con người đến những giá trị, chuẩn mực đạo đức cao đẹp,
được tầng lớp nhân dân mến yêu gìn giữ và phát triển.
Ngày 07/12/2017, tại phiên họp
Ủy ban liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể lần thứ
12 của UNESCO diễn ra tại Jeju (Dê-du) Hàn Quốc, di sản Nghệ thuật Bài Chòi
Trung bộ Việt Nam đã chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật
thể đại diện của nhân loại. Đây là sự kiện vô cùng quan trọng đối với các tỉnh,
thành phố có di sản, gồm: Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam,
Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa.
Tại Quảng Trị, Bài Chòi là một
trò chơi dân gian ra đời từ rất lâu. Những năm1945 trở về trước, hầu hết các
làng quê trên địa bàn tỉnh đều tồn tại một hình thức giải trí vào dịp Tết - đó
là đánh bài tới. Bài tới là một hoạt động giải trí chủ yếu giành cho phụ nữ ở độ
tuổi trung niên trở lên ngồi đánh trên các sạp chiếu và chỉ mang tính chất nhỏ
lẽ trong từng gia đình. Về sau, đánh bài tới tại một số làng quê đã phát triển
lên một bước mới về quy mô và cách thức, các làng đã cho dựng chòi phía trước
sân đình, sân chợ để tổ chức hội Bài Chòi, Cờ Chòi trong các dịp Xuân đến, thu
hút mọi lứa tuổi trong cộng đồng làng tham gia cuộc chơi. Từ đây, Bài Chòi thực
sự trở thành ngày hội của cộng đồng làng và được dân gian gọi là hội Bài Chòi.
Từ năm 1945 đến 1975, do đất
nước chiến tranh và những năm sau ngày thống nhất đất nước, do nhiều nguyên
nhân khác nhau nên hội Bài Chòi tại các làng quê không được tổ chức và dần dần
bị rơi vào lãng quên. Nhưng từ những năm 1990 đến nay, hội Bài Chòi mới được
khôi phục trở lại tại một số làng quê như: làng Tùng Luật, làng Cổ Mỹ (xã Vĩnh
Giang); làng Đơn Duệ (xã Vĩnh Hòa), thị trấn Vĩnh Linh (huyện Vĩnh Linh). Tại
làng Hà Thượng, thị trấn Gio Linh, huyện Gio Linh, sau ngày giải phóng đến nay
mặc dù hội Bài Chòi không được khôi phục trở lại nhưng cách thức tổ chức Bài
Chòi vẫn còn in đậm trong ký ức của một số người cao niên trong làng. Đặc biệt,
tại làng làng Ngô Xá Tây, xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong là một trong những
địa phương còn bảo tồn và phát huy được các trò chơi truyền thống đặc sắc như:
Cờ Chòi, Bài Chòi trong những ngày kết thúc năm cũ và đầu năm mới...
Nghệ thuật Bài Chòi ở Quảng
Trị đã trở thành một trong những loại hình văn hóa nghệ thuật dân gian đầy tính
ngẫu hứng, được nhiều người dân ở các làng quê tham gia, hưởng ứng. Cách thức
và không gian trình diễn nghệ thuật Bài Chòi ở mỗi nơi có một cách chơi riêng,
mang truyền thống của từng vùng đất, nhưng tựu chung vẫn thể hiện đầy đủ các yếu
tố giải trí, cầu may và sự cố kết cộng đồng trong cuộc vui. Về thời gian, Nghệ
thuật Bài Chòi dân gian thường diễn ra mỗi khi Tết đến Xuân về hoặc trong các dịp
lễ hội lớn của làng xã. Nghệ thuật Bài Chòi Quảng Trị mang đậm chất dân gian,
thể hiện ở khía cạnh từ nội dung những điệu hò, câu vè, những người hô thai,
cách trang trí các chòi chơi đều xuất phát từ sự sáng tạo của người dân...
Nghệ thuật Bài Chòi dân gian
là một hình thức vui chơi nhẹ nhàng, tao nhã, không nặng về hơn thua giữa những
người chơi nên dễ thâm nhập vào đời sống văn hóa cư dân làng xã Quảng Trị. Chơi
Bài Chòi trở thành nét văn hóa đặc sắc vào mỗi dịp Tết đến, xuân về. Nét độc
đáo của Nghệ thuật Bài Chòi dân gian chính là những câu vè, điệu hò gần gũi được
rút ra từ những câu ca dao, tục ngữ xưa để lại hoặc do người hô thai tự phóng
tác. Những câu hò, vè đều mang nội dung ca ngợi tình yêu đôi lứa, tình yêu quê
hương đất nước... từ đó, giúp cho chúng ta hiểu được tính cách của người Quảng
Trị chân chất, ngay thẳng và nhân ái. Hò Bài Chòi góp phần tăng thêm sự hào hứng
cho cuộc chơi, giúp người chơi vừa được thưởng thức điệu hò, vừa rèn sắc trí tuệ,
trở thành một trò chơi văn chương tao nhã. Hò Bài Chòi là một loại hình văn nghệ
không chuyên nên không có ông bầu hay đạo diễn mà diễn viên là những nông phu,
nông phụ, trai gái trong làng tự nguyện làm thành viên, là những người có năng
khiếu văn nghệ, có giọng hò, câu hát, có tài ứng đối điêu luyện mà trong mỗi
làng xã chỉ có chừng năm, bảy người. Khán thính giả là những người dân trong
xóm, trong làng hoặc những du khách tham quan về dự hội Bài Chòi. Thông qua nội
dung của những câu hò, có thể tìm thấy trong đó sự ca ngợi tình thương yêu cha
mẹ, tình nghĩa thầy trò, tình nghĩa vợ chồng... không chỉ mang đậm tính nhân
văn, mà nội dung các câu hát trong nghệ thuật Bài Chòi dân gian còn mang đậm
tính giáo dục về đạo đức, về nhân cách, lối sống, hướng con người đến những giá
trị, chuẩn mực đạo đức cao đẹp hơn.
Tuy nhiên, Bài Chòi ở Quảng
Trị đang được lưu giữ theo phương thức truyền khẩu, chưa được đầu tư đúng với
giá trị vốn có; phần đông nghệ nhân nòng cốt hiện (nhất là những nghệ nhân, nghệ
sỹ có kinh nghiệm, tuổi nghề, am hiểu về Nghệ thuật Bài Chòi nhưng nay đã tuổi
cao, sức yếu); việc truyền dạy cho lớp trẻ chưa đồng bộ; hình thức tổ chức chưa
phù hợp; chế độ đãi ngộ và tạo điều kiện cho các nghệ nhân thực hành di sản Nghệ
thuật Bài Chòi còn hạn chế... nên Bài Chòi ở Quảng Trị có nguy cơ thất truyền,
mai một. Mặt khác, trong xu thế hội nhập và phát triển của đất nước, nền kinh tế
thị trường cùng với công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thị hiếu thưởng thức
văn hóa, âm nhạc của một bộ phận người dân, đa phần là lớp trẻ đang có sự thay
đổi mạnh mẽ, sự cạnh tranh của các trò chơi hiện đại đã ảnh hưởng sâu sắc tới đời
sống văn hóa tinh thần của con người Việt Nam nói chung, Quảng Trị nói riêng, đặc
biệt là đối với giới trẻ. Ngoài ra, do công tác quản lý, bảo tồn và phát huy
giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi chưa được quan tâm đúng mức, các trò chơi
dân gian truyền thống của dân tộc đứng trước nguy cơ mai một, ngày càng ít người
quan tâm, theo học. Trong bối cảnh đó, di sản Nghệ thuật Bài Chòi là một trò
chơi cũng bị ảnh hưởng, đó là cách thức tổ chức hội Bài Chòi tại một số cộng đồng
làng xã đã có nhiều thay đổi và dần mất đi tính cổ truyền, các câu hò thai
không còn được người hô thai/người chạy bài/ông Hiệu ứng khẩu mà chỉ hô trực tiếp
tên các con bài được đánh; vật liệu dựng chòi không còn mang tính truyền thống
mà được thay vào đó các vật liệu hiện đại, chòi chỉ sử dụng trong hội chơi, sau
đó thì tháo bỏ, năm sau làm lại chòi mới, trang phục của Ban tổ chức nhất là
người hô thai/người chạy bài/ông Hiệu cũng không đồng bộ... làm cho Nghệ thuật
Bài Chòi có nguy cơ bị biến đổi.
Việc UNESCO công nhận Nghệ
thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của
nhân loại vừa thể hiện sự trân trọng của cộng đồng quốc tế đối với loại hình
nghệ thuật đặc sắc này, vừa khẳng định bản sắc văn hóa phong phú, đa dạng của
dân tộc Việt Nam. Đây là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh,
thành Trung bộ, trong đó có tỉnh Quảng Trị - một vùng đất có vị thế quan trọng
trong tiến trình lịch sử của dân tộc, nơi sản sinh và còn lưu giữ nhiều di sản
văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá, trong đó có Nghệ thuật Bài Chòi.
Từ thực trạng nêu trên, việc
xây dựng Đề án bảo tồn, phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi là một nhiệm
vụ cấp thiết trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế -
xã hội và hội nhập quốc tế của tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn hiện nay, góp phần
thực hiện có hiệu quả Luật Di sản văn hóa, đáp ứng yêu cầu của hoạt động bảo tồn
và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi trong đời sống đương đại, phù hợp
với Chương trình hành động của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc thực hiện
Chương trình hành động bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể
nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam đã được công nhận là Di sản thế giới; một
lần nữa khẳng định giá trị nghệ thuật đặc sắc của Nghệ thuật Bài Chòi, một loại
hình nghệ thuật độc đáo đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể
đại diện của nhân loại; góp phần thực hiện tốt tinh thần Nghị quyết Trung ương
5 (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc”, Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9/6/2014 Hội nghị Trung ương 9
(khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu
phát triển bền vững đất nước”, Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp
tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới.
2. Căn cứ xây dựng Đề án:
- Luật Di sản văn hóa năm
2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa năm 2009;
- Nghị định số 98/2010/NĐ-CP
ngày 21/9/2010 của Thủ tướng Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của
Luật Di sản văn hóa;
- Quyết định số 581/QĐ-TTg
ngày 06/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển văn
hóa Việt Nam đến năm 2020;
- Quyết định 2054/QĐ-TTg
ngày 13/11/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển
văn hóa, gia đình, thể dục thể thao và du lịch vùng Kinh tế trọng điểm miền
Trung đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030;
- Thông tư số
04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30/6/2010 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định
việc kiểm kê Di sản văn hóa phi vật thể và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa
phi vật thể để đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia;
- Công văn số
2414/BVHTTDL-DSVH ngày 06/6/2018 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc
triển khai Chương trình hành động quốc gia bảo vệ Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ
Việt Nam;
II. MỤC
TIÊU CỦA ĐỀ ÁN
1. Mục tiêu chung:
- Nhằm tiếp tục khẳng định
giá trị nghệ thuật to lớn của di sản Bài Chòi - một loại hình nghệ thuật được
UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vạt thể đại diện của nhân loại; đồng thời
góp phần thực hiện tốt tinh thần Nghị quyết Trung ương V khóa VIII về “Xây dựng
và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc”, Nghị quyết
số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ
thuật trong thời kỳ mới; Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn
hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước;
- Góp phần quảng bá, tôn
vinh những giá trị đặc sắc của Nghệ thuật Bài chòi; thể hiện tinh thần, trách
nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Trị trong việc bảo tồn và
phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc và nhân loại.
2. Mục tiêu cụ thể:
2.1. Hoàn thành công tác sưu
tầm, kiểm kê, phân loại phục vụ cho việc bảo vệ Nghệ thuật Bài Chòi trên địa
bàn toàn tỉnh;
2.2. Xây dựng nội dung tuyên
truyền về bảo vệ và phát huy giá trị Nghệ thuật Bài Chòi cho cán bộ văn hóa các
xã, phường, thị trấn;
2.3. Ban hành một số cơ chế,
chính sách về bảo vệ và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
2.4. Duy trì các câu lạc bộ
Bài Chòi hiện đang sinh hoạt ở các huyện, thị xã và thành phố Đông Hà; đồng thời
xem xét thành lập và phát triển Câu lạc bộ Bài Chòi tại các địa phương nhằm
nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân trong đời sống đương đại, phục
vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân và phục vụ khách du lịch
trong và ngoài nước;
2.5. Tổ chức các lớp bồi dưỡng
cho các diễn viên, nghệ nhân về kỹ năng thực hành di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
2.6. Tiến hành biên soạn, xuất
bản các ấn phẩm nghiên cứu về di sản Nghệ thuật Bài Chòi.
2.7. Tham gia xây dựng, đề
xuất việc xây dựng cơ chế, chính sách (ưu đãi đặc thù) đối với những người có
công trong việc bảo vệ và phát huy giá trị Nghệ thuật Bài Chòi, đặc biệt là những
người nắm giữ, có khả năng truyền dạy Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam;
hàng năm xét đề nghị khen thưởng, biểu dương cho những tập thể và cá nhân có
thành tích xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy Nghệ thuật Bài Chòi tại
các địa phương;
III. NHIỆM
VỤ VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Công tác điều tra, kiểm
kê, phân loại Nghệ thuật Bài Chòi:
1.1. Khảo sát, kiểm kê, đánh
giá toàn diện thực trạng về các giá trị văn hóa truyền thống của Di sản văn hóa
phi vật thể Nghệ thuật Bài Chòi trên địa bàn tỉnh;
1.2. Điều tra, thống kê các
nghệ nhân, câu lạc bộ đang thực hành di sản Nghệ thuật Bài Chòi.
2. Tổ chức truyền dạy, đào tạo
cho thế hệ trẻ về kỹ năng thực hành di sản Nghệ thuật Bài chòi:
2.1. Vận động và tạo điều kiện
để các câu lạc bộ, nghệ nhân Bài Chòi mở các lớp truyền dạy thực hành di sản
Nghệ thuật Bài Chòi tại địa phương;
2.2. Giới thiệu di sản Nghệ
thuật Bài Chòi vào trường học (từ tiểu học đến THPT) theo hình thức ngoại khóa.
2.3. Chú trọng công tác bảo
tồn, phát huy hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ, nhóm (đội), nghệ nhân dân
gian. Khôi phục và kiện toàn các nhóm (đội), câu lạc bộ Bài chòi hiện có của
các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Đề xuất cơ chế chính sách hỗ trợ
các câu lạc bộ, nhóm (đội), nghệ nhân Bài Chòi;
2.4. Tạo sân chơi cho các
câu lạc bộ, nhóm (đội), nghệ nhân Bài Chòi tham gia trình diễn Nghệ thuật Bài
Chòi thông qua các dịp lễ hội lớn của tỉnh.
3. Nghiên cứu ban hành chính
sách tạo điều kiện, môi trường cho các nghệ nhân, câu lạc bộ và cộng đồng thực
hành di sản Nghệ thuật Bài Chòi:
3.1. Xây dựng, vận dụng
thích hợp các cơ chế, chính sách của Trung ương và địa phương để hỗ trợ về vật
chất, điều kiện hoạt động góp phần động viên tinh thần của các nghệ nhân;
3.2. Nghiên cứu, đề xuất ban
hành chính sách đãi ngộ, tôn vinh, khen thưởng và phong tặng danh hiệu vinh dự
của Nhà nước cho các nghệ nhân hò Bài Chòi có nhiều đóng góp xuất sắc trong việc
bảo vệ và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
3.3. Định kỳ hàng năm xem
xét khen thưởng cho các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác
bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
3.4. Tạo điều kiện thuận lợi
cho việc thực hành, sáng tạo và truyền dạy Nghệ thuật Bài Chòi trong các gia
đình, các nhà trường, câu lạc bộ và cộng đồng nhằm nâng cao đời sống văn hóa,
tinh thần của cộng đồng và nhân dân địa phương;
3.5. Nâng cấp cơ sở vật chất,
nơi sinh hoạt, thực hành di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
3.6. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế
để bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi.
4. Tổ chức khai thác di sản
Bài Chòi phục vụ phát triển văn hóa và du lịch:
4.1. Tổ chức trình diễn Nghệ
thuật Bài Chòi vào dịp tết Nguyên Đán tại các trung tâm huyện thị thành phố và
các làng Tùng Luật, Cổ Mỹ xã Vĩnh Giang; làng Đơn Duệ, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh
Linh; làng Ngô Xá Tây, xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong; làng Hà Thượng, thị
trấn Gio Linh, huyện Gio Linh;
Tổ chức các điểm chơi Bài
Chòi trong dịp tổ chức Lễ hội Thống nhất non sông (30/4/2018) và ngày Di sản
Văn hóa Việt Nam 23/11 hàng năm.
4.2. Tăng cường công tác xã
hội hóa trong cộng đồng hỗ trợ cùng với nguồn kinh phí nhà nước đảm bảo duy trì
và phát triển cho hoạt động trình diễn Nghệ thuật Bài Chòi tại các địa phương,
các câu lạc bộ thông qua các doanh nghiệp, các nhà tài trợ, những người yêu
thích bộ môn Nghệ thuật Bài Chòi;
4.3. Xây dựng Nghệ thuật Bài
Chòi trở thành một sản phẩm phục vụ phát triển du lịch bền vững, đẩy mạnh tăng
cường xã hội hóa hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật Bài Chòi phụ
vụ nhu cầu thưởng thức của du khách trong và ngoài nước.
5. Tuyên truyền, quảng bá di
sản Nghệ thuật Bài Chòi:
5.1. Nâng cao nhận thức tinh
thần trách nhiệm và năng lực của cán bộ làm công tác văn hóa, cán bộ ở các cấp
chính quyền nói chung và cộng đồng xã hội về công tác bảo tồn và phát huy giá
trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
5.2. Đẩy mạnh các hoạt động
tuyên truyền, giáo dục, phát hành tập sách, đĩa tuyên truyền di sản nhằm nâng
cao nhận thức của toàn xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ về giá trị di sản Nghệ
thuật Bài Chòi gắn với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài
Chòi;
5.3. Các cơ quan thông tin đại
chúng, các tổ chức đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền về yêu cầu, ý nghĩa
của việc bảo vệ và phát huy giá trị Nghệ thuật Bài Chòi trong các tầng lớp nhân
dân, trong lực lượng đoàn viên, hội viên của các tổ chức đoàn thể.
5.4. Tuyên dương, khen thưởng
cho cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy
giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi.
III.
KINH PHÍ THỰC HIỆN
Kinh phí thực hiện Đề án được
huy động từ ngân sách nhà nước (gồm: ngân sách Trung ương, ngân sách địa
phương) và nguồn huy động hợp pháp khác. Trong đó ngân sách địa phương được bố
trí tùy theo khả năng ngân sách nhà nước hằng năm theo quy định hiện hành.
Căn cứ nội dung Đề án, các
cơ quan được giao chủ trì chủ động xây dựng dự toán kinh phí chi tiết để tổ chức
triển khai thực hiện.
IV. TỔ CHỨC
THỰC HIỆN
1. Sở Văn hóa, Thể thao và
Du lịch:
- Chủ trì, phối hợp với các
Bở, Ban ngành, đoàn thể và các địa phương có liên quan xây dựng kế hoạch cụ thể
triển khai thực hiện Đề án; hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, tổng hợp tình hình
thực hiện Đề án và định kỳ hàng năm báo cáo UBND tỉnh;
- Tổ chức công tác nghiên cứu,
ứng dụng khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công
tác kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa, truyền dạy di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
- Xây dựng nội dung tuyên
truyền sâu rộng với nhiều hình thức đa dạng, phong phú để nâng cao nhận thức của
các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể và cộng đồng cư dân về bảo tồn và phát
huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
- Đề xuất ban hành các cơ chế,
chính sách về quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
- Căn cứ nội dung Đề án được
duyệt, hàng năm Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì xây dựng kế hoạch đưa
di sản Nghệ thuật Bài Chòi trở thành sản phẩm phục vụ phát triển du lịch, phối
hợp với các cơ quan liên quan lập dự toán cụ thể, báo cáo UBND tỉnh xem xét bố
trí nguồn lực để thực hiện Đề án.
2. Sở Nội vụ (Ban Thi đua -
Khen thưởng tỉnh): Thẩm định và trình UBND tỉnh hồ sơ khen thưởng, biểu dương tập
thể và cá nhân có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy
giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi.
3. Sở Giáo dục và Đào tạo:
Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng kế hoạch đưa di sản Nghệ
thuật Bài Chòi vào giới thiệu từ trường Tiểu học đến trường THPT theo hình thức
ngoại khóa hoặc tổ chức câu lạc bộ.
4. Sở Thông tin và Truyền
thông: Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo các cơ quan thông
tin đại chúng tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội về công tác
bảo tồn di sản Nghệ thuật Bài Chòi, xây dựng các chương trình, chuyên mục về giới
thiệu và truyền dạy di sản Nghệ thuật Bài Chòi để đăng tải trên sóng phát
thanh, truyền hình địa phương và mạng xã hội...
5. Sở Tài chính:
- Tham mưu UBND tỉnh bố trí
kinh phí để thực hiện Đề án trong khả năng ngân sách địa phương.
6. Sở Kế hoạch và Đầu tư:
Chủ trì, phối hợp với Sở Văn
hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu UBND tỉnh huy động nguồn vốn để thực hiện Đề
án.
7. Sở Khoa học và Công nghệ:
Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu UBND tỉnh đưa đề xuất nhiệm
vụ nghiên cứu khoa học công nghệ liên quan đến bảo tồn và phát huy giá trị di sản
Nghệ thuật Bài Chòi vào danh mục các nhiệm vụ khoa học và công nghệ hàng năm.
8. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh:
- Tổ chức tuyên truyền, phát
động đến toàn thể cán bộ Đoàn và đoàn viên, thanh thiếu niên về ý nghĩa, giá trị
độc đáo của di sản Nghệ thuật Bài Chòi;
- Chỉ đạo các cấp bộ Đoàn
trong tỉnh huy động lực lượng đoàn viên, thanh, thiếu niên tích cực tham gia cổ
vũ các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật Bài Chòi. Đồng thời, chỉ
đạo các tổ chức cơ sở Đoàn trong khối Nghệ thuật tích cực tham gia tập luyện
Nghệ thuật Bài Chòi;
9. Hội Di sản Văn hóa tỉnh:
Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai các nội dung sáng tác,
phổ biến Nghệ thuật Bài Chòi, phối hợp công tác tổ chức, chuyên môn, vận động
nghệ sỹ, nghệ nhân tham gia các trại sáng tác lời mới cho Bài Chòi.
10. UBND các huyện, thị xã
và thành phố:
- Phối hợp với Sở Văn hóa,
Thể thao và Du lịch hướng dẫn, tạo điều kiện cho các Câu lạc bộ Bài Chòi hoạt động
và triển khai các nội dung liên quan đến Đề án;
- Chỉ đạo các phòng, ban và
UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức xây dựng chương trình, kế hoạch tổ chức
các hoạt động sinh hoạt Nghệ thuật Bài Chòi nhằm bảo tồn và phát huy giá trị Di
sản văn hóa phi vật thể thuật Bài Chòi ở địa phương;
- Tổ chức tuyên truyền, vận
động cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trên địa bàn về ý nghĩa, giá trị
di sản Nghệ thuật Bài Chòi; huy động cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng
đoàn viên, thanh, thiếu niên và nhân dân tích cực tìm hiểu di sản Nghệ thuật
Bài Chòi;
- Biểu dương, khen thưởng kịp
thời cho các tập thể, cá nhân có nhiều đóng góp tích cực cho công tác bảo tồn
và phát huy giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi tại địa phương;
- Hàng năm, xem xét, cân đối
các nguồn kinh phí để bố trí kinh phí hỗ trợ cho các hoạt động bảo vệ, phát huy
giá trị di sản Nghệ thuật Bài Chòi trên địa bàn.
Trong quá trình triển khai
thực hiện, nếu có vướng mắc, kịp thời phản ánh về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh./.
DANH MỤC
NỘI DUNG, TỔ CHỨC, PHÂN KỲ THỰC HIỆN
Đơn
vị tính: đồng
|
Số TT
|
Nội dung
|
Phân công thực hiện
|
Thời gian thực hiện
|
Dự kiến kinh phí
|
|
Cơ quan chủ trì
|
Cơ quan phối hợp
|
|
1
|
Tiến hành kiểm kê, sưu tầm,
số hóa di sản Nghệ thuật Bài Chòi.
Tổ chức khai thác di sản
Nghệ thuật Bài Chòi phục vụ phát triển văn hóa và du lịch
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch
|
UBND các huyện, thị xã và
thành phố
|
2018 - 2020
|
600.000.000
|
|
2
|
Tổ chức truyền dạy, đào tạo
cho thế hệ trẻ về kỹ năng đàn, ca, sáng tác
|
|
2.1
|
Mở các lớp tập huấn, truyền
dạy thực hành di sản Nghệ thuật Bài Chòi tại địa phương
|
UBND các huyện, thị xã và
thành phố
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch; Hội Di sản Quảng Trị
|
Quý III hàng năm
|
300.000.000
|
|
2.2
|
Giới thiệu di sản Nghệ thuật
Bài Chòi vào trường TH đến trường THPT theo hình thức ngoại khóa
|
Sở Giáo dục và Đào tạo
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch; Đoàn Thanh niên CS HCM tỉnh Quảng Trị
|
Thường xuyên
|
200.000.000
|
|
3
|
Tạo điều kiện, môi trường
cho các nghệ nhân, câu lạc bộ và cộng đồng thực hành di sản nghệ thuật Bài
Chòi
|
|
3.1
|
Tổ chức biểu dương, khen thưởng
các tổ chức, cá nhân đã có nhiều đóng góp xuất sắc cho hoạt động bảo tồn và
phát huy giá trị di sản Bài Chòi
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch
|
Sở Nội vụ, Văn phòng UBND
tỉnh; Hội Di sản Quảng Trị, UBND các huyện, thị xã và thành phố
|
Quý IV hàng năm
|
100.000.000
|
|
3.2
|
Xây dựng chính sách hỗ trợ
cho các nghệ nhân, Câu lạc bộ Bài Chòi ở các huyện, thị xã, thành phố
|
Sở Nội vụ
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch; UBND các huyện, thị xã và thành phố
|
Thường xuyên
|
300.000.000
|
|
3.3
|
Xem xét đề nghị phong tặng
danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa
phi vật thể
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch
|
Sở Nội vụ; Văn phòng UBND
tỉnh; Hội Di sản Quảng Trị; UBND các huyện, thị xã và thành phố
|
2020; 2022
|
100.000.000
|
|
4
|
Tổ chức tuyên truyền quảng
bá di sản Nghệ thuật Bài Chòi
|
UBND các huyện, thị xã và
thành phố
|
Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch; Sở Thông tin và Truyền thông; các cơ quan thông tấn, báo chí
|
Thường xuyên
|
200.000.000
|
|
|
Tổng cộng:
|
|
|
|
1.800.000.000
|