Khi nào tranh chấp lao động được khởi kiện tại Tòa án mà không cần hòa giải?

Nội dung chính

• Hiện hành có mấy loại tranh chấp lao động?
• Khi nào tranh chấp lao động được khởi kiện tại Tòa án mà không cần hòa giải?
• Tòa án có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp lao động nào?

Hiện hành có mấy loại tranh chấp lao động?

Căn cứ theo Điều 179 Bộ luật Lao động 2019 về tranh chấp lao động như sau:

Tranh chấp lao động

1. Tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động; tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động. Các loại tranh chấp lao động bao gồm:

a) Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động; giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại;

b) Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc về lợi ích giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

...

Theo đó, hiện nay pháp luật lao động chia tranh chấp lao động thành 3 loại:

- Tranh chấp lao động cá nhân.

- Tranh chấp lao động tập thể về quyền.

- Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích.

Khi nào tranh chấp lao động được khởi kiện tại Tòa án mà không cần hòa giải?

Khi nào tranh chấp lao động được khởi kiện tại Tòa án mà không cần hòa giải?

Căn cứ khoản 1 Điều 188 Bộ luật Lao động 2019 quy định về trình tự, thủ tục của giải quyết tranh chấp lao động cá nhân như sau:

Trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp lao động cá nhân của hòa giải viên lao động

1. Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

a) Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

b) Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;

c) Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;

d) Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

đ) Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

e) Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.

...

Như vậy, nếu thuộc các trường hợp được quy định như trên, người lao động hoặc người sử dụng lao động có thể kiện thẳng ra Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự mà không cần thông qua thủ tục hòa giải.

Các trường hợp còn lại đều phải thực hiện hòa giải nhờ hòa giải viên lao động theo đúng trình tự, thủ tục tại Điều 188 Bộ luật Lao động 2019.

Tòa án có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp lao động nào?

Căn cứ Điều 32 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 được sửa đổi, bổ sung và bãi bỏ bởi khoản 2 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

Những tranh chấp về lao động và tranh chấp liên quan đến lao động thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án

1. Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động phải thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động mà hòa giải thành nhưng các bên không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải theo quy định của pháp luật về lao động mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

a) Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

b) Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;

c) Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;

d) Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

đ) Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

e) Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.

3. Tranh chấp liên quan đến lao động bao gồm:

a) Tranh chấp về học nghề, tập nghề;

b) Tranh chấp về cho thuê lại lao động;

c) Tranh chấp về quyền công đoàn, kinh phí công đoàn;

d) Tranh chấp về an toàn lao động, vệ sinh lao động.

4. Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do đình công bất hợp pháp.

5. Các tranh chấp khác về lao động, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.

Theo đó, hiện nay Tòa án có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp lao động cá nhân, tranh chấp liên quan đến lao động, tranh chấp về bồi thường thiệt hại do đình công bất hợp pháp và các tranh chấp khác về lao động, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác.

Lưu ý: theo quy định tại khoản 1 Điều 195 Bộ luật Lao động 2019 thì Tòa án không có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích.