Công chứng điện tử trực tuyến là gì? Công chứng viên có nhiệm vụ gì khi thực hiện công chứng điện tử trực tuyến hợp đồng giao dịch được soạn thảo sẵn?

Nội dung chính

• Công chứng điện tử trực tuyến là gì?
• Công chứng viên có nhiệm vụ gì khi thực hiện công chứng điện tử trực tuyến hợp đồng giao dịch được soạn thảo sẵn?
• Nguyên tắc khi công chứng điện tử là gì?

Công chứng điện tử trực tuyến là gì?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 65 Luật Công chứng 2024 quy định:

Quy trình, thủ tục, hồ sơ công chứng điện tử

1. Việc công chứng điện tử được thực hiện theo quy trình công chứng điện tử trực tiếp hoặc công chứng điện tử trực tuyến và được quy định như sau:

a) Công chứng điện tử trực tiếp là việc người yêu cầu công chứng giao kết giao dịch trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên; công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử;

b) Công chứng điện tử trực tuyến là việc các bên tham gia giao dịch có yêu cầu công chứng không có mặt tại cùng một địa điểm và giao kết giao dịch thông qua phương tiện trực tuyến trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên; công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.

...

Như vậy, căn cứ theo quy định trên, có thể hiểu công chứng điện tử trực tuyến là việc các bên tham gia giao dịch có yêu cầu công chứng không có mặt tại cùng một địa điểm và giao kết giao dịch thông qua phương tiện trực tuyến trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên.

Theo đó, công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng sẽ thực hiện việc chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.

Công chứng điện tử trực tuyến là gì? Công chứng viên có nhiệm vụ gì khi thực hiện công chứng điện tử trực tuyến hợp đồng giao dịch được soạn thảo sẵn?

Công chứng viên có nhiệm vụ gì khi thực hiện công chứng điện tử trực tuyến hợp đồng giao dịch được soạn thảo sẵn?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 65 Luật Công chứng 2024 quy định, thủ tục công chứng điện tử thực hiện theo quy định tại Mục 1 và Mục 2 Chương 5 Luật Công chứng 2024.

Như vậy, theo Điều 42 Luật Công chứng 2024 quy định, khi người yêu cầu công chứng nộp hồ sơ yêu cầu công chứng trực tuyến, công chứng viên có nhiệm vụ thực hiện những việc sau đây:

- Kiểm tra các giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu công chứng, nếu hồ sơ đủ, phù hợp với quy định của pháp luật thì tiếp nhận giải quyết; trường hợp từ chối tiếp nhận thì trực tiếp giải thích rõ lý do hoặc trả lời bằng văn bản có nêu rõ lý do cho người yêu cầu công chứng.

- Hướng dẫn, giải thích cho người yêu cầu công chứng hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của họ, ý nghĩa và hậu quả pháp lý của việc tham gia giao dịch.

- Trong trường hợp có căn cứ cho rằng trong hồ sơ yêu cầu công chứng có vấn đề chưa rõ, việc tham gia giao dịch có dấu hiệu bị đe dọa, bị cưỡng ép, có sự nghi ngờ về năng lực hành vi dân sự của người yêu cầu công chứng hoặc đối tượng của giao dịch chưa được mô tả cụ thể thì công chứng viên đề nghị người yêu cầu công chứng làm rõ hoặc công chứng viên tiến hành xác minh, yêu cầu giám định theo đề nghị của người yêu cầu công chứng; trường hợp người yêu cầu công chứng không làm rõ được và từ chối việc xác minh, yêu cầu giám định hoặc đã xác minh, giám định nhưng vẫn không làm rõ được thì công chứng viên từ chối công chứng.

- Công chứng viên kiểm tra dự thảo giao dịch. Nếu trong dự thảo giao dịch có điều khoản vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội, đối tượng của giao dịch không phù hợp với quy định của pháp luật thì công chứng viên phải chỉ rõ cho người yêu cầu công chứng để sửa chữa; trường hợp người yêu cầu công chứng không sửa chữa thì công chứng viên từ chối công chứng.

- Nếu người yêu cầu công chứng có đề nghị công chứng viên đọc cho người yêu cầu công chứng nghe dự thảo giao dịch thì công chứng viên sẽ đọc cho người yêu cầu công chứng.

- Công chứng viên yêu cầu người yêu cầu công chứng xuất trình bản chính của các giấy tờ theo quy định để đối chiếu trước khi ký vào lời chứng và từng trang của giao dịch; đối với các giấy tờ quy định tại điểm d khoản 1 Điều 42 Luật Công chứng 2024 mà người yêu cầu công chứng không có bản chính tại thời điểm công chứng viên ký vào lời chứng thì có thể xuất trình bản sao từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực.

Nguyên tắc khi công chứng điện tử là gì?

Căn cứ theo Điều 62 Luật Công chứng 2024, khi thực hiện công chứng điện tử phải tuân thủ theo các nguyên tắc sau đây:

- Công chứng điện tử là việc công chứng được thực hiện bằng phương tiện điện tử để tạo lập văn bản công chứng điện tử, tuân thủ nguyên tắc quy định tại Điều 5 Luật Công chứng 2024 và các nguyên tắc sau đây:

+ Bảo đảm an ninh, an toàn, bảo vệ thông điệp dữ liệu và bảo mật thông tin theo quy định của pháp luật; thông tin trong thông điệp dữ liệu đó có thể truy cập và sử dụng được để tham chiếu;

+ Công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng được cung cấp dịch vụ công chứng điện tử khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 63 Luật Công chứng 2024.

- Căn cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội, nhu cầu và khả năng cung cấp dịch vụ công chứng điện tử trong từng thời kỳ, Chính phủ quy định về phạm vi các giao dịch được công chứng điện tử.

Luật Công chứng 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025.