Tra cứu hỏi đáp Di sản thừa kế?

Thủ tục khai nhận Di sản thừa kế được quy định như thế nào?

Trường hợp người có tài sản là đất đai, nhà cửa qua đời mà không lập di chúc hoặc có di chúc nhưng di chúc đó đã bị chính họ tiêu hủy (như xé, đốt hoặc tuyên bố hủy bỏ di chúc đã lập mà chưa lập di chúc mới) thì ai sẽ là người được hưởng di sản thừa kế đó?

Tôi làm hợp đồng chuyển nhượng một mảnh đất ở huyện Sóc Sơn. Bên chuyển nhượng mảnh đất có sổ đỏ được cấp cho hộ gia đình theo hộ khẩu gồm hai vợ chồng chủ hộ và hai người con, trong đó một con bị chết năm 13 tuổi (có giấy chứng tử kèm theo). Tôi nộp hồ sơ xin sang tên sổ đỏ tại phòng tài nguyên môi trường huyện Sóc Sơn. Ngày 11/5/2010 tôi nhận được công văn số 118/VPĐK thông báo trả lại hồ sơ trên với lý do yêu cầu gia đình bên chuyển nhượng làm khai nhận di sản thừa kế là một phần quyền sử dụng thửa đất của con bị chết sau đó mới làm thủ tục chuyển nhượng. Đề nghị quý cơ quan cho biết việc văn phòng đăng ký đất và nhà - Phòng Tài nguyên môi trường huyện Sóc Sơn yêu cầu bố mẹ phải làm khai nhận di sản thừa kế của con (đã mất), chưa đủ tuổi thành niên (13 tuổi) như trên có đúng quy định pháp luật không và giải quyết như thế nào. Tôi trân trọng cảm ơn!

Khi chưa chia di sản thừa kế, thì ai sẽ có trách nhiệm quản lý di sản thừa kế?

- Hỏi: Cha tôi có 2 vợ. Mẹ tôi chết sớm, chỉ có mình tôi. Cha tôi lấy vợ khác ở Đồng Nai, còn tôi ở nhà ông bà ngoại. Vừa rồi, cha tôi mất. Khi tôi vào Đồng Nai chịu tang thì được biết, toàn bộ nhà cửa, tài sản ông đã cho con của người vợ thứ 2. Khi tôi hỏi xem di chúc thì họ nói không có di chúc mà chỉ có giấy tặng cho nhà đất. Tôi tìm hiểu thì được biết, phần nhà đất vẫn chưa làm giấy tờ sang tên. Trong trường hợp này tôi có được thừa hưởng tài sản mà cha tôi để lại? Lưu Hoàng Phi (Nha Trang)

Câu hỏi của ông Nguyễn Quang Ngọc; địa chỉ: quangngoc101@yahoo.com Tôi đuoc thừa kế 1 căn hộ chung cư tại quận Cầu Giấy, GCN QSHNO & QSDĐO (so hong) do UBND TP.HÀ NỘI cấp nam 2004. Hiện tôi đã hoàn thành thủ tuc kê khai di sản thừa kế tại phòng công chứng. Nay tôi có nhu cầu bán tài sản trên. Xin hỏi tôi phải nộp hồ sơ đăng ký lại sổ hồng ở đâu và hồ sơ gồm những giấy tờ gì?

Di sản gồm những gì?

Tôi là con út trong gia đình sáu anh chị. Vợ chồng tôi cùng hai con ở chung với bố mẹ tôi, có chung hộ khẩu và cùng đứng tên ký hợp đồng thuê nhà của Nhà nước. Hợp đồng ký từ năm 1983 (hợp đồng xanh trên 60 tháng). Năm 2002 mẹ tôi mất, năm 2007 bố tôi mất. Sau đó, gia đình tôi (vợ tôi và hai con tôi) đã ký hợp đồng mua nhà của Nhà nước theo nghị định 61/CP và hiện đã có sổ hồng do tôi đứng tên. Xin hỏi căn nhà này có phải là di sản thừa kế của bố mẹ tôi không? Khi tôi bán căn nhà này có phải chia cho các anh chị của tôi không? PHAN NGỌC HÙNG (P.27, Q.Bình Thạnh, TP.HCM)

Ba mẹ tôi có tất cả sáu người con và một căn nhà nhỏ tại Q.1, TP.HCM. Ba mẹ tôi nay đều đã mất. Căn nhà của ba mẹ tôi có đầy đủ giấy tờ mua bán hợp lệ của chế độ cũ. Mẹ tôi đã làm bản kê khai nhà cửa (năm 1977) và đăng ký nhà đất (năm 1999) theo hướng dẫn của UBND phường, nhưng tới ngày mẹ tôi mất vẫn chưa có được sổ hồng. Mẹ tôi có ủy thác cho tôi nhiệm vụ tiếp tục đứng ra làm giấy chủ quyền. Trong sáu đồng thừa kế, người anh cả và người chị kế sống ở Mỹ và có quốc tịch Mỹ từ rất lâu. Do mâu thuẫn nên tôi không có liên lạc với chị. Vì vậy quá trình làm giấy tờ nhà của tôi bị vướng. Ngoài ra, nghe nhiều người nói việc làm giấy tờ sẽ rất phức tạp nếu có “yếu tố người nước ngoài” nên tôi đã đánh liều không kê khai hai anh chị ở Mỹ để xin cấp chủ quyền được dễ dàng hơn. Hiện căn nhà của ba mẹ tôi để lại đã được cấp sổ hồng và tôi đứng tên đại diện thừa kế. Điều tôi băn khoăn suốt từ lúc làm sổ hồng đến nay là tôi đã... lách luật, khai thiếu đồng thừa kế. Tôi không biết làm sao có thể khắc phục điều này, pháp luật có cho phép tôi đăng ký bổ sung cho hai anh chị ở Mỹ không và thủ tục sẽ như thế nào? PHẠM CHÍ THÀNH

Tôi và chồng cùng đứng tên lô đất tại Bình Dương từ năm 2009. Đến năm 2011, chồng tôi ký công chứng ủy quyền cho tôi toàn quyền định đoạt lô đất trên. Năm 2012 tôi thế chấp lô đất cho ngân hàng để vay 1 tỉ đồng. Đến năm 2013 vợ chồng tôi làm thủ tục ly hôn. Do đã tự phân chia tài sản (chồng tôi lấy căn nhà tại TP.HCM, còn tôi lấy lô đất đó) nên chúng tôi không yêu cầu tòa phân chia tài sản, quyết định ly hôn của tòa ghi “Tài sản chung: không có”. Giữa năm 2014 chồng cũ của tôi đột quỵ, qua đời. Do không trả được tiền vay, phía ngân hàng nói sẽ phát mãi lô đất của tôi nhưng lại bắt tôi phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế của chồng cũ. Như vậy là thế nào, xin luật sư giải thích giúp. Tôi xin chân thành cảm ơn! Bạn đọc HOÀNG HOÀI THANH - Q.Tân Phú, TP.HCM

Anh em chúng tôi đã đủ các thủ tục, điều kiện để họp thân tộc phân chia di sản thừa kế, nhưng còn vắng người chị cùng cha khác mẹ (đang ở Mỹ) thì có tiến hành họp được hay không? Cần những thủ tục gì? Thời gian quy định cho người ở nước ngoài về Việt Nam dự họp là bao lâu, nếu quá thời gian đó thì chính quyền địa phương có tổ chức họp được không?

Gia đình tôi có ba anh em, tôi là con trai trưởng, hai cô em gái đã lập gia đình. Sau khi bố mẹ tôi mất, ai là người được giữ tất cả những giấy tờ liên quan đến tài sản và đất đai. Gửi bởi: Vu Thi Bich Loan

Ngôi nhà mà chú tôi đang sinh sống là của ông bà nội tôi. Sau khi ông mất, bà nội tôi, gia đình tôi và chú cùng chung sống tại ngôi nhà này. Năm 1990 gia đình tôi ra nước ngoài định cư, năm 1994 bà nội tôi mất. Nhưng ngôi nhà chú tôi ở vẫn chưa được cấp sổ đỏ. Hiện nay bố tôi không có ý định về nước sinh sống nữa và muốn nhường lại phần của bố tôi cho chú tôi được hưởng. Vậy chú tôi phải làm gì để được hợp thức hoá ngôi nhà? Gửi bởi: Võ Quý Lân

Năm 2006, cha tôi có lập di chúc để lại di sản thừa kế, di chúc này đã được UBND cấp xã chứng thực, nội dung di chúc có nêu cho tôi được hưởng toàn bộ một ngôi nhà và 05 công đất ruộng. Toàn bộ di dản là bất động sản của cha tôi đều đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Năm 2009, cha tôi qua đời vì bệnh già. Nay tôi muốn hỏi việc khai nhận di sản của cha tôi cần làm những thủ tục gì để tôi được hưởng di sản theo di chúc? Gia đình nhà tôi có 06 người con, tôi là con út trong gia đình các anh chị tôi đã lập gia đình và tách khẩu ở riêng hết. Vậy khi làm thủ tục khai nhận di sản 06 anh chị em tôi có cần phải đồng ý và ký vào văn bản không? Gửi bởi: Nguyễn Văn Chính

Trước giải phóng, ông cố tôi có thuê đất của người khác để canh tác. Sau khi ông cố mất, bà nội tôi tiếp tục thuê đất đó cho đến khi qua đời vào năm 1986. Lúc ấy, do chỉ có ba tôi ở chung với bà nội nên ba tôi tiếp tục canh tác. Năm 1995, UBND huyện cấp giấy đỏ cho hộ của tôi (gồm có ba mẹ tôi và bốn người con). Nay hai cô của tôi (con của bà nội) yêu cầu chia thừa kế đất của bà nội để lại. Pháp luật xử lý việc này như thế nào?

Vợ chồng ông bà A và B có có một căn nhà và một miếng đất 1,000m2 (không có giấy chủ quyền cả nhà lẫn đất, do ông bà xưa kia để lại). Ông A và bà B có ba người con là C, D và E, người con D có gia đình và có ba người con là D1, D2, D3. Năm 1989, ông bà cho C một miếng đất 200m2 để ở trong diện tích 1,000m2 đất trên. Năm 1996 ông A mất, không để lại di chúc. Năm 2001 thì nhà nước làm đường ngang miếng đất trên. Đến ngày 07/01/2002 thì C làm giấy chủ quyền cho miếng đất 200m2 của mình theo diện cha mẹ cho con và là người ở lâu năm. Ngày 25/02/2002 vì ông A mất nên khi làm giấy chủ quyền căn nhà và 800m2 đất do bà B đứng tên. Đến năm 2004 D mất, các con của người con D là D1, D2, D3 hiện ở trong căn nhà thuộc sở hữu của bà B. Năm 2008 bà B qua đời cũng không để lại di chúc. Trong gia đình hiện tại còn C, E, vợ và các con của D. Tôi xin hỏi theo diễn biến sự việc và các mốc thời gian nêu trên thì: 1) Ai là những người được hưởng thừa kế do bà B để lại. 2) Các cháu D1, D2, D3 đòi gộp chung 200m2 của C vào phần tài sản do bà B để lại rồi chia 3, vì các cháu cho rằng lúc đó C tự ý làm giấy chủ quyền nên không đúng theo quy định, như vậy có đúng không? Gửi bởi: Thu NguyetVợ chồng ông bà A và B có có một căn nhà và một miếng đất 1,000m2 (không có giấy chủ quyền cả nhà lẫn đất, do ông bà xưa kia để lại). Ông A và bà B có ba người con là C, D và E, người con D có gia đình và có ba người con là D1, D2, D3. Năm 1989, ông bà cho C một miếng đất 200m2 để ở trong diện tích 1,000m2 đất trên. Năm 1996 ông A mất, không để lại di chúc. Năm 2001 thì nhà nước làm đường ngang miếng đất trên. Đến ngày 07/01/2002 thì C làm giấy chủ quyền cho miếng đất 200m2 của mình theo diện cha mẹ cho con và là người ở lâu năm. Ngày 25/02/2002 vì ông A mất nên khi làm giấy chủ quyền căn nhà và 800m2 đất do bà B đứng tên. Đến năm 2004 D mất, các con của người con D là D1, D2, D3 hiện ở trong căn nhà thuộc sở hữu của bà B. Năm 2008 bà B qua đời cũng không để lại di chúc. Trong gia đình hiện tại còn C, E, vợ và các con của D. Tôi xin hỏi theo diễn biến sự việc và các mốc thời gian nêu trên thì: 1) Ai là những người được hưởng thừa kế do bà B để lại. 2) Các cháu D1, D2, D3 đòi gộp chung 200m2 của C vào phần tài sản do bà B để lại rồi chia 3, vì các cháu cho rằng lúc đó C tự ý làm giấy chủ quyền nên không đúng theo quy định, như vậy có đúng không? Gửi bởi: Thu Nguyet

Năm 2008, cha tôi đến UBND xã lập di chúc để lại nhà và đất cho em trai tôi. Trong di chúc có xác nhận của ông tổ trưởng (xác nhận di chúc lập là đúng sự thật) và xác nhận của chủ tịch xã (xác nhận chữ ký của ông tổ trưởng). Xin cho hỏi việc chứng thực trên có đúng pháp luật không? Di chúc của cha tôi có hợp pháp không? Hiện nay cha tôi đã mất, em tôi muốn làm thủ tục để được đứng tên nhà, đất thì phải làm như thế nào? Gửi bởi: lttha1964

Bố tôi đã mất. Gia đình tôi muốn làm thủ tục thừa kế để chuyển toàn bộ di sản do bố tôi để lại cho mẹ tôi. Nhưng trong số 9 người con thì có một người (A) không đồng ý ký tên để chuyển quyền thừa kế cho mẹ tôi. Vậy mẹ tôi có được quyền thừa kế không? Gửi bởi: Le Thi Tuyet

Thủ tục chia di sản thừa kế?

Ông A kết hôn với bà B cư trú tại huyện T, sinh được 2 người con là C, D đã trưởng thành. Tài sản của ông bà gồm một ngôi nhà và một thửa đất được thừa kế chung. Anh C đã lập gia đình có 1 con chung là G và 1 con riêng là H. Đến tháng 7/2008 anh C qua đời, tháng 12/2010 ông A qua đời không để lại di chúc. Đến tháng 2/2011 gia đình bà B yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Q chia tài sản thừa kế của ông A, hỏi: 1. Tòa án nhân dân huyện Q có thẩm quyền chia tài sản thừa kế của ông A không? Vì sao? 2. Nếu Tòa án nhân dân huyện Q có thẩm quyền chia tài sản thừa kế của ông A thì chia như thế nào? Gửi bởi: Viết Hùng