Thế nào là tội cưỡng dâm?

Luật gia Bùi Hương Lan – Công ty TNHH Luật Everest trả lời:
Tội cưỡng dâm được quy định tại Điều 113 Bộ luật hình sự (BLHS) năm 1999: “Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến năm năm” .  
 
Như vậy, cưỡng dâm là hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu.
 
Người bị hại (thông thường là có phụ nữ) có quan hệ lệ thuộc với người với người phạm tội hoặc đang trong tình trạng quẫn bách. 
 
Quan hệ lệ thuộc ở đây có thể là lệ thuộc về công việc, về quan hệ nuôi dưỡng, về mặt tín ngưỡng hoặc gia đình … Đang trong tình trạng quẫn bách có thể là trường hợp người bị hại đang trong hoàn cảnh hết sức khó khăn, tự mình không thể (hoặc khó có thể) khắc phục được, cần có sự hỗ trợ của người khác. 
 
Người phạm tội lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc tình trạng quẫn bách của nạn nhân để khống chế tư tưởng họ, buộc họ phải miễn cưỡng giao cấu. Thủ đoạn mà người phạm tội sử dụng có thể là: lừa phỉnh, mua chuộc, dụ dỗ, đe dọa bằng tình cảm hoặc bằng tiền bạc, có khi chỉ là một lời hứa … tức là người phạm tội không từ một thủ đoạn nào, miễn là thực hiện được ý đồ giao cấu với người bị hại hoặc lợi dụng người bị hại đang ở trong tình trạng quẫn bách để họ miễn cưỡng giao cấu với mình. 
 
Đối với tội cưỡng dâm, hành vi giao cấu với nạn nhân không chỉ là dấu hiệu khách quan của cấu thành tội phạm mà nó còn là dấu hiệu bắt buộc. Nếu các dấu hiệu khác đã thỏa mãn nhưng chưa có việc giao cấu xảy ra thì chưa thể cấu thành tội phạm.
 
Người phạm tội hiếp dâm với lỗi cố ý, nghĩa là người phạm tội biết nạn nhân là người lệ thuộc mình, hoặc biết họ đang trong tình trạng quẫn bách. Người phạm tội cũng biết hành vi đe dọa hay hứa hẹn của mình là hành vi lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc lợi dụng tình trạng quẫn bách của người phụ nữ để buộc họ miễn cưỡng giao cấu.
 
Tội cưỡng dâm được xem là tội phạm nghiêm trọng với hình phạt ở khung cơ bản là phạt tù từ sáu tháng đến năm năm. Khung tăng nặng thứ nhất hình phạt tù từ ba năm đến mười năm. Khung tăng nặng thứ hai, hình phạt tù từ bảy năm đến mười tám năm. Cưỡng dâm người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó. Ngoài ra còn có các hình phạt bổ sung như cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.