Các chế tài xử lý vi phạm pháp luật kết hôn cận huyết hiện nay như thế nào?

Nội dung chính

• Pháp luật Việt Nam hiện nay có cho phép kết hôn cận huyết không?
• Kết hôn cận huyết có bị xử phạt vi phạm hành chính không?
• Kết hôn cận huyết bị pháp luật truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?

Pháp luật Việt Nam hiện nay có cho phép kết hôn cận huyết không?

Căn cứ tại khoản 17, khoản 18 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định định nghĩa về hôn nhân cận huyết như sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

...

17. Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.

18. Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.

...

Theo quy định trên, hôn nhân cận huyết được hiểu là việc kết hôn giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc những người có họ trong phạm vi 3 đời.

- Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau

- Những người có họ trong phạm vi ba đời gồm:

+ Những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất;

+ Anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai;

+ Anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.

Căn cứ tại điểm d khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng nêu một số hành vi bị cấm, trong đó có hành vi:

Điều 5. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình

...

2. Cấm các hành vi sau đây:

a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;

b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;

c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;

d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;

...

Như vậy, pháp luật Việt Nam hiện nay đã quy định rõ ràng về việc nghiêm cấm kết hôn cận huyết.

Các chế tài xử lý vi phạm pháp luật kết hôn cận huyết hiện nay như thế nào? (Hình từ Internet)

Kết hôn cận huyết có bị xử phạt vi phạm hành chính không?

Căn cứ theo Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định hành vi vi phạm quy định về kết hôn cận huyết như sau:

Điều 59. Hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng

1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

...

d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;

...

2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời;

b) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi;

...

Tại Điều 4 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định về mức phạt tiền như sau:

Điều 4. Quy định về mức phạt tiền, thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức

....

4. Mức phạt tiền quy định tại các Chương II, III, IV, V, VI và VII Nghị định này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân, trừ các điều quy định tại khoản 5 Điều này. Trường hợp tổ chức có hành vi vi phạm hành chính như của cá nhân thì mức phạt tiền bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

...

Như vậy, kết hôn cận huyết bị xử phạt vi phạm hành chính cụ thể như sau:

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng: Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời

Ngoài ra, trường hợp tuy không cùng huyết thống nhưng có mối quan hệ gần như đã từng là cha mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng, con dâu,... nếu kết hôn cũng sẽ vi phạm pháp luật:

- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng: Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng: Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi.

Kết hôn cận huyết bị pháp luật truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?

Căn cứ theo Điều 184 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội loạn luân như sau:

Điều 184. Tội loạn luân

Người nào giao cấu với người mà biết rõ người đó cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, kết hôn cận huyết có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù từ 01 đến 05 năm tù giam đối với hành vi người nào giao cấu với người mà biết rõ người đó cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha.