Có bao nhiêu phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV?

Nội dung chính

• Việc xét nghiệm HIV nhằm mục đích gì?
• Việc xét nghiệm HIV phải đảm bảo những nguyên tắc nào?
• Có bao nhiêu phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV?
• Thời điểm chỉ định xét nghiệm HIV đối với trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV được quy định như thế nào?

Việc xét nghiệm HIV nhằm mục đích gì?

Căn cứ theo Mục 2 Phần 1 hướng dẫn quốc gia xét nghiệm HIV ban hành kèm theo Quyết định 2674/QĐ-BYT năm 2018 quy định về việc xét nghiệm HIV nhằm mục đích sau đây:

- Đảm bảo an toàn trong truyền máu, cấy ghép mô, bộ phận cơ thể người và thụ tinh nhân tạo.

- Giám sát dịch tễ HIV/AIDS: xác định tỷ lệ nhiễm HIV trong một số nhóm quần thể nhất định theo thời gian và địa điểm để theo dõi sự phân bố, chiều hướng phát triển của dịch nhằm cung cấp thông tin cho việc lập kế hoạch, dự phòng, khống chế và đánh giá hiệu quả các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS.

- Chẩn đoán phát hiện nhiễm HIV: xác định tình trạng nhiễm HIV của người được làm xét nghiệm.

Có bao nhiêu phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV? (Hình từ Internet)

Việc xét nghiệm HIV phải đảm bảo những nguyên tắc nào?

Theo Mục 3 Phần 1 hướng dẫn quốc gia xét nghiệm HIV ban hành kèm theo Quyết định 2674/QĐ-BYT năm 2018 quy định về nguyên tắc xét nghiệm cụ thể như sau:

Nguyên tắc xét nghiệm

3.1. Đảm bảo tính bí mật, tự nguyện.

3.2. Cung cấp thông tin trước và tư vấn sau xét nghiệm.

3.3. Tuân thủ chiến lược, phương cách, quy trình xét nghiệm.

3.4. Đảm bảo chất lượng xét nghiệm và an toàn sinh học.

3.5. Kết nối với các chương trình dự phòng và chăm sóc điều trị.

Theo đó, việc xét nghiệm HIV phải đảm bảo những nguyên tắc sau đây:

- Đảm bảo tính bí mật, tự nguyện.

- Cung cấp thông tin trước và tư vấn sau xét nghiệm.

- Tuân thủ chiến lược, phương cách, quy trình xét nghiệm.

- Đảm bảo chất lượng xét nghiệm và an toàn sinh học.

- Kết nối với các chương trình dự phòng và chăm sóc điều trị.

Có bao nhiêu phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV?

Căn cứ theo Mục 4 Phần 1 hướng dẫn quốc gia xét nghiệm HIV ban hành kèm theo Quyết định 2674/QĐ-BYT năm 2018 quy định về việc phân loại phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV cụ thể như sau:

Phân loại phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV

Các xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV được chia thành các phương pháp chính:

4.1. Phương pháp xét nghiệm huyết thanh học để phát hiện sự hiện diện của kháng thể kháng HIV và/hoặc kháng nguyên HIV trong máu hoặc các dịch tiết để xác định tình trạng nhiễm HIV ở người lớn và trẻ em trên 18 tháng tuổi. Bao gồm các kỹ thuật sau:

- Xét nghiệm HIV bằng kỹ thuật đơn giản;

- Xét nghiệm HIV bằng kỹ thuật miễn dịch đánh dấu.

4.2. Phương pháp dùng xét nghiệm sinh học phân tử để phát hiện sự hiện diện ADN/ARN của HIV trong máu hoặc các dịch tiết.

Phương pháp và kỹ thuật xét nghiệm HIV được hướng dẫn cụ thể tại phụ lục V ban hành kèm theo Hướng dẫn này.

Như vậy, theo quy định trên thì có 03 phương pháp, kỹ thuật xét nghiệm HIV, bao gồm:

- Phương pháp xét nghiệm huyết thanh học để phát hiện sự hiện diện của kháng thể kháng HIV và/hoặc kháng nguyên HIV trong máu hoặc các dịch tiết để xác định tình trạng nhiễm HIV ở người lớn và trẻ em trên 18 tháng tuổi. Bao gồm các kỹ thuật sau:

+ Xét nghiệm HIV bằng kỹ thuật đơn giản;

+ Xét nghiệm HIV bằng kỹ thuật miễn dịch đánh dấu.

- Phương pháp dùng xét nghiệm sinh học phân tử để phát hiện sự hiện diện ADN/ARN của HIV trong máu hoặc các dịch tiết.

- Phương pháp và kỹ thuật xét nghiệm HIV.

Thời điểm chỉ định xét nghiệm HIV đối với trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV được quy định như thế nào?

Theo quy định Tiểu mục 4.1 Mục 4 Chương 1 hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021 quy định về thời điểm chỉ định xét nghiệm như sau:

Thời điểm chỉ định xét nghiệm

4.2.1. Trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV

a) Trẻ từ 0 - 2 ngày tuổi: Chỉ định xét nghiệm NAT cho trẻ khi:

- Tải lượng HIV của mẹ trước khi sinh ≥ 1000 bản sao/ml, hoặc

- Trẻ được điều trị dự phòng bằng phác đồ 3 thuốc AZT/3TC/NVP. Lấy máu xét nghiệm trước khi cho trẻ uống thuốc.

- Không thuộc hai chỉ định trên nhưng cơ sở y tế có đủ điều kiện để xét nghiệm cho trẻ.

b) Trẻ từ 4 - 6 tuần tuổi hoặc ngay sau đó càng sớm càng tốt, bao gồm trẻ có xét nghiệm NAT lúc sinh âm tính.

c) Trẻ đủ 9 tháng tuổi có kết quả xét nghiệm NAT âm tính trước đó không phụ thuộc tình trạng trẻ bú mẹ hoặc không.

d) Bất kỳ khi nào trẻ có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV.

...

Theo đó, thời điểm chỉ định xét nghiệm HIV đối với trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV được quy định như sau:

- Đối với trẻ từ 0 - 2 ngày tuổi: Chỉ định xét nghiệm NAT cho trẻ khi:

+ Tải lượng HIV của mẹ trước khi sinh ≥ 1000 bản sao/ml, hoặc

+ Trẻ được điều trị dự phòng bằng phác đồ 3 thuốc AZT/3TC/NVP. Lấy máu xét nghiệm trước khi cho trẻ uống thuốc.

+ Không thuộc hai chỉ định trên nhưng cơ sở y tế có đủ điều kiện để xét nghiệm cho trẻ.

- Đối với trẻ từ 4 - 6 tuần tuổi hoặc ngay sau đó càng sớm càng tốt, bao gồm trẻ có xét nghiệm NAT lúc sinh âm tính.

- Đối với trẻ đủ 9 tháng tuổi có kết quả xét nghiệm NAT âm tính trước đó không phụ thuộc tình trạng trẻ bú mẹ hoặc không.

- Đối với bất kỳ khi nào trẻ có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV.

Trân trọng!