Hướng dẫn chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế?

Nội dung chính

• Các trường hợp nào cần được tư vấn xét nghiệm HIV?
• Hướng dẫn chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế đối với người lớn và trẻ từ 18 tháng tuổi trở lên?
• Hướng dẫn chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế đối với trẻ em dưới 18 tháng tuổi?

Các trường hợp nào cần được tư vấn xét nghiệm HIV?

Theo quy định tại Mục 02 Chương 1 Hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS được ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021, các trường hợp cần được tư vấn xét nghiệm HIV như sau:

- Người có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV: Nam quan hệ tình dục đồng giới, người sử dụng ma túy, người bán dâm, người chuyển giới…

- Người mắc bệnh lao; người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục; người nhiễm vi rút viêm gan C;

- Người bệnh được khám lâm sàng và cận lâm sàng, nhưng không phát hiện được nguyên nhân gây bệnh hoặc có các triệu chứng gợi ý nhiễm HIV.

- Phụ nữ mang thai.

- Vợ/chồng/con của người nhiễm HIV; anh chị em của trẻ nhiễm HIV, người phơi nhiễm với HIV.

- Bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV hoặc người có hành vi nguy cơ cao.

- Người trong cơ sở khép kín (phạm nhân, người cai nghiện…).

- Các trường hợp khác có nhu cầu.

Hướng dẫn chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế? (Hình từ Internet)

Hướng dẫn chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế đối với người lớn và trẻ từ 18 tháng tuổi trở lên?

Căn cứ tại Mục 03 Chương 1 Hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS được ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021, chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế đối với người lớn và trẻ từ 18 tháng tuổi trở lên được hướng dẫn cụ thể như:

Thứ nhất: Nội dung

Chẩn đoán nhiễm HIV ở người lớn và trẻ em trên 18 tháng tuổi được thực hiện theo hướng dẫn xét nghiệm HIV quốc gia. Mẫu xét nghiệm được coi là dương tính với HIV khi có phản ứng với cả ba loại sinh phẩm có nguyên lý hoặc chuẩn bị kháng nguyên khác nhau. Các nội dung cụ thể bao gồm:

- Cung cấp thông tin trước xét nghiệm.

- Lấy mẫu làm xét nghiệm HIV khi có sự đồng ý của khách hàng.

- Quy trình thực hiện xét nghiệm chẩn đoán nhiễm HIV theo hướng dẫn quốc gia về xét nghiệm HIV.

- Tư vấn và trả kết quả và kết nối các dịch vụ sau xét nghiệm.

Thứ hai: Mô hình thực hiện.

(1) Tại cơ sở y tế: Xét nghiệm HIV được cung cấp tại cơ sở y tế do nhân viên y tế thực hiện.

(2) Tại cộng đồng: Xét nghiệm HIV tại cộng đồng có thể do nhân viên phòng xét nghiệm thực hiện (xét nghiệm lưu động) hoặc người xét nghiệm không chuyên thực hiện.

(3) Tự xét nghiệm HIV

Tự xét nghiệm HIV là xét nghiệm sàng lọc HIV trong đó người được xét nghiệm tự thực hiện tất cả các bước của việc xét nghiệm HIV bao gồm tự lấy mẫu, tự làm xét nghiệm HIV và tự đọc kết quả.

(4) Tư vấn, hỗ trợ kết nối xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích chung và con đẻ của người nhiễm HIV

- Tư vấn cho người nhiễm HIV đang điều trị ARV hoặc mới được chẩn đoán nhiễm HIV về lợi ích của việc thông báo tình trạng nhiễm HIV cho bạn tình, bạn chích, sự cần thiết của việc xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích và con đẻ của họ.

- Giới thiệu, hướng dẫn các hình thức và quy trình thông báo tình trạng nhiễm HIV cho bạn tình, bạn chích chung với người nhiễm HIV.

- Trên cơ sở đồng thuận của người nhiễm HIV, nhân viên y tế hoặc người nhiễm HIV thông báo tình trạng nhiễm HIV cho bạn tình, bạn chích chung, hướng dẫn thực hiện xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích chung và con đẻ của họ.

Hướng dẫn chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế đối với trẻ em dưới 18 tháng tuổi?

Theo quy định tại Mục 04 Chương 1 Hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS được ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021, chẩn đoán sớm nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế đối với trẻ em dưới 18 tháng tuổi bao gồm những nội dung dưới đây:

Thứ nhất: Đối tượng xét nghiệm:

- Trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV.

- Trẻ không rõ tình trạng nhiễm HIV của mẹ nhưng có triệu chứng nghi ngờ bệnh HIV và/hoặc có kháng thể kháng HIV dương tính.

Thứ hai: Thời điểm chỉ định xét nghiệm

Đối với trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV:

(1) Trẻ từ 0 - 2 ngày tuổi: Chỉ định xét nghiệm NAT cho trẻ khi:

- Tải lượng HIV của mẹ trước khi sinh ≥ 1000 bản sao/ml, hoặc

- Trẻ được điều trị dự phòng bằng phác đồ 3 thuốc AZT/3TC/NVP. Lấy máu xét nghiệm trước khi cho trẻ uống thuốc.

- Không thuộc hai chỉ định trên nhưng cơ sở y tế có đủ điều kiện để xét nghiệm cho trẻ.

(2) Trẻ từ 4 - 6 tuần tuổi hoặc ngay sau đó càng sớm càng tốt, bao gồm trẻ có xét nghiệm NAT lúc sinh âm tính.

(3) Trẻ đủ 9 tháng tuổi có kết quả xét nghiệm NAT âm tính trước đó không phụ thuộc tình trạng trẻ bú mẹ hoặc không.

(4) Bất kỳ khi nào trẻ có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV.

Đối với trẻ sinh ra từ mẹ không rõ tình trạng nhiễm HIV

(1) Trẻ không có triệu chứng nghi nhiễm HIV

- Xét nghiệm HIV cho mẹ. Nếu mẹ có xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV thì xét nghiệm NAT cho con và điều trị ARV cho mẹ.

- Khi không xác định được tình trạng nhiễm HIV của mẹ thì xét nghiệm kháng thể kháng HIV cho trẻ. Nếu xét nghiệm kháng thể kháng HIV dương tính, làm xét nghiệm NAT cho trẻ. Nếu xét nghiệm kháng thể kháng HIV âm tính, tiếp tục theo dõi trẻ. Nếu trẻ có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV, làm xét nghiệm NAT.

(2) Trẻ có triệu chứng nghi nhiễm HIV

- Xét nghiệm HIV cho mẹ, nếu mẹ có xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV thì xét nghiệm NAT cho con và điều trị ARV cho mẹ.

- Khi không xác định được tình trạng HIV của mẹ, xét nghiệm NAT cho con không phụ thuộc kết quả xét nghiệm của con có kháng thể HIV dương tính hay âm tính.

Lưu ý:

- Trường hợp kết quả NAT lần 1 không xác định: XN NAT lại trên mẫu bệnh phẩm cũ, nếu kết quả vẫn không xác định, lấy mẫu bệnh phẩm mới và xét nghiệm NAT lại trong vòng 4 tuần.

- Trường hợp trẻ từ dưới 18 tháng tuổi có biểu hiện lâm sàng của bệnh HIV tiến triển và có xét nghiệm kháng thể kháng HIV dương tính: có thể điều trị ARV ngay trong khi chờ xét nghiệm NAT. Ngừng điều trị ARV khi trẻ được xác định không nhiễm HIV.

Trân trọng!