Thuế trực thu và thuế gián thu là gì? Thuế trực thu và thuế gián thu gồm những loại thuế nào?

Nội dung chính

• Thuế trực thu và thuế gián thu là gì?
• Thuế trực thu gồm những loại thuế nào?
• Thuế gián thu gồm những loại thuế nào?

Thuế trực thu và thuế gián thu là gì?

Thuế trực thu và thuế gián thu là 02 thật ngữ được sử dụng rất phổ biến. Tuy nhiên trong các văn bản pháp luật hiện nay không có giải thích cụ thể cho thuế trực thu và thuế gián thu.

Từ điển luật học đã giải thích về thuế trực thu và thuế gián thu như sau:

[1] Thuế trực thu: Thuế mà Nhà nước trực tiếp thu vào ngân sách một phần thu nhập của đối tượng nộp thuế, tức là cá nhân nộp thuế trực thu lấy một phần thu nhập của mình nộp cho Nhà nước.

Thuế trực thu không phải là một loại thuế độc lập trong hệ thống thuế. Thuế trực thu được nhận diện thông qua việc xác định ai là người thực tế chịu thuế. Người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế. Thuộc loại thuế trực thu có các thứ thuế như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,... (khoản 28 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014)

[2] Thuế gián thu: Là thuế thu đối với người tiêu dùng thông qua việc nộp thuế của người sản xuất, kinh doanh.

Loại thuế này có tác dụng điều tiết tiêu dùng của xã hội.

Đây là một loại thuế được cộng vào giá của hàng hóa hoặc dịch vụ. Mục đích của thuế gián thu là đánh vào tiêu dùng. Người nộp thuế là người hoạt động sản xuất kinh doanh. Người nộp thuế không phải là người chịu thuế nên gọi là thuế gián thu. Thuế gián thu dễ điều chỉnh tăng hơn thuế trực thu nên xu hướng chung ở các nước coi trọng thuế gián thu hơn thuế trực thu.

Thuế trực thu và thuế gián thu là gì? Thuế trực thu và thuế gián thu gồm những loại thuế nào? (Hình từ Internet)

Thuế trực thu gồm những loại thuế nào?

Căn cứ theo Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định về đối tượng nộp thuế như sau:

Đối tượng nộp thuế

1. Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân là cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam.

2. Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:

a) Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam;

b) Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.

3. Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này

Tại Điều 2 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008 được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi 2013 quy định về đối tượng chịu thuế như sau:

Người nộp thuế

1. Người nộp thuế thu nhập doanh nghiệp là tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có thu nhập chịu thuế theo quy định của Luật này (sau đây gọi là doanh nghiệp), bao gồm:

a) Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam;

b) Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật nước ngoài (sau đây gọi là doanh nghiệp nước ngoài) có cơ sở thường trú hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam;

c) Tổ chức được thành lập theo Luật hợp tác xã;

d) Đơn vị sự nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam;

đ) Tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập.

2. Doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật này phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp như sau:

a) Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam và thu nhập chịu thuế phát sinh ngoài Việt Nam;

...

Theo như giải thích, thì thuế trực thu là loại thuế mà người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế.

Tức là, người nộp thuế phải nộp thuế trực tiếp cho cơ quan thuế, không thể chuyển nghĩa vụ thuế cho người khác.

Như vậy, những loại thuế mà người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế sẽ là thuế trực thu, và thuế trực thu có thể là thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp,...

Thuế gián thu gồm những loại thuế nào?

Thuế gián thu là loại thuế được cộng vào giá của hàng hóa hoặc dịch vụ nhằm đánh vào tiêu dùng và người nộp thuế không phải là người chịu thuế. Cho nên, hiện nay có những loại thuế được xem là thuế gián thu như sau:

- Thuế giá trị gia tăng: Luật Thuế giá trị gia tăng 2008

- Thuế tiêu thụ đặc biệt: Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008

- Thuế xuất nhập khẩu: Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016

- Thuế bảo vệ môi trường: Luật Thuế bảo vệ môi trường 2010

- Thuế tài nguyên: Luật Thuế tài nguyên 2009

Trân trọng!