Người phạm tội thành khẩn khai báo nhưng không ăn năn hối cải có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?

Nội dung chính

• Người phạm tội thành khẩn khai báo nhưng không ăn năn hối cải có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?
• Ngoài thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải là tình tiết giảm nhẹ ra thì còn có những tình tiết nào khác cho người phạm tội?
• Người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự thì có phải là căn cứ để xác định hình phạt không?

Người phạm tội thành khẩn khai báo nhưng không ăn năn hối cải có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?

Căn cứ theo điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a, b khoản 6 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như sau:

Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

...

s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;

u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;

v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;

x) Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.

2. Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

3. Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.

Đồng thời, Tòa án nhân dân tối cao ban hành Công văn 174/TANDTC-PC năm 2023 về áp dụng điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

Tình tiết “Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” được hiểu là trường hợp người phạm tội thành khẩn khai nhận về hành vi phạm tội, ăn năn hối lỗi về việc mình đã gây ra; tình tiết “thành khẩn khai báo”, “ăn năn hối cải không phải là hai tình tiết độc lập. Do đó, nếu người phạm tội “thành khẩn khai báo, ăn nắn hối cải” thì chỉ được coi là một tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

Như vậy, có thể khẳng định người phạm tội mặc dù đã thành khẩn khai báo và ăn năn hối cải thì cũng được xem là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự chứ không được xem là 02 tình tiết giảm nhẹ.

Cho nên, nếu người phạm tội chỉ thành khẩn khai báo mà không ăn năn hối cải thì chưa đủ để xem là 01 tình tiết giảm nhẹ cho nên, người phạm tội trong trường hợp này có thể không được giảm nhẹ hình phạt nếu không có tình tiết giảm nhẹ khác.

Người phạm tội thành khẩn khai báo nhưng không ăn năn hối cải có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự? (Hình từ Internet)

Ngoài thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải là tình tiết giảm nhẹ ra thì còn có những tình tiết nào khác cho người phạm tội?

Căn cứ theo Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a, điểm b khoản 6 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định ngoài thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải là tình tiết giảm nhẹ ra thì còn có những tình tiết khác cho người phạm tội sau đây:

- Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

- Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;

- Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;

- Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;

- Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;

- Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;

- Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;

- Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;

- Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;

- Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;

- Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;

- Phạm tội do lạc hậu;

- Người phạm tội là phụ nữ có thai;

- Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;

- Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;

- Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;

- Người phạm tội tự thú;

- Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;

- Người phạm tội đã lập công chuộc tội;

- Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;

- Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.

- Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

Người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự thì có phải là căn cứ để xác định hình phạt không?

Theo quy định tại Điều 50 Bộ luật Hình sự 2015 đã ban hành về việc căn cứ quyết định hình phạt cụ thể như sau:

Căn cứ quyết định hình phạt

1. Khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào quy định của Bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự.

2. Khi quyết định áp dụng hình phạt tiền, ngoài căn cứ quy định tại khoản 1 Điều này, Tòa án căn cứ vào tình hình tài sản, khả năng thi hành của người phạm tội.

Như vậy, theo quy định trên người phạm tội càng có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự thì cũng được xem là một trong những căn cứ để xác định hình phạt.

Ngoài ra, Tòa án cũng căn cứ vào quy định của Bộ luật Hình sự 2015, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội.

Trân trọng!