Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện nhằm mục đích gì?

Nội dung chính

• Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện nhằm mục đích gì?
• Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện trên nguyên tắc nào?
• Phạm vi nội dung của hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được quy định như thế nào?
• Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư?

Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện nhằm mục đích gì?

Ngày 16/8/2023, Chính phủ ban hành Nghị định 61/2023/NĐ-CP quy định về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư.

Căn cứ Điều 3 Nghị định 61/2023/NĐ-CP quy định mục đích xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư:

Mục đích xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước

1. Phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cư trong việc giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường gắn với thực hiện dân chủ ở cơ sở, góp phần tích cực hỗ trợ việc quản lý nhà nước bằng pháp luật.

2. Bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp; hạn chế và từng bước loại bỏ phong tục, tập quán lạc hậu; xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.

Như vậy, hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện nhằm mục đích sau:

- Phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cư trong việc giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường gắn với thực hiện dân chủ ở cơ sở, góp phần tích cực hỗ trợ việc quản lý nhà nước bằng pháp luật.

- Bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp;

- Hạn chế và từng bước loại bỏ phong tục, tập quán lạc hậu;

- Xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.

Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện nhằm mục đích gì? (Hình từ Internet)

Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và thực hiện trên nguyên tắc nào?

Căn cứ Điều 4 Nghị định 61/2023/NĐ-CP quy định xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư dựa trên các nguyên tắc sau:

- Phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước;

- Không quy định lại các nội dung đã được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật.

- Xuất phát từ nhu cầu tự quản của người dân, trên cơ sở tự nguyện, thỏa thuận, thống nhất, công khai, minh bạch trong cộng đồng dân cư;

- Phát huy đầy đủ quyền làm chủ của Nhân dân và trách nhiệm của người dân đối với cộng đồng.

- Tôn trọng tính tự chủ, tính đa dạng văn hóa và quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của cộng đồng dân cư.

- Phù hợp với đạo đức xã hội, phong tục, tập quán tốt đẹp; bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống;

- Xây dựng các giá trị văn hóa mới, quy tắc ứng xử văn minh, phù hợp với đặc điểm tình hình của cộng đồng dân cư.

Phạm vi nội dung của hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư được quy định như thế nào?

Tại Điều 5 Nghị định 61/2023/NĐ-CP quy định phạm vi nội dung của hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư như sau:

Tùy theo yêu cầu tự quản, tình hình kinh tế - xã hội, phong tục, tập quán ở từng địa phương, bảo đảm kế thừa có chọn lọc các nội dung phù hợp của hương ước, quy ước đã có và mục đích, nguyên tắc theo quy định, cộng đồng dân cư lựa chọn một hoặc một số nội dung sau để đưa vào phạm vi của hương ước, quy ước:

- Các biện pháp, phương thức thích hợp giúp người dân trên địa bàn tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, bảo đảm và phát huy quyền tự do, dân chủ của cộng đồng dân cư;

- Động viên và tạo điều kiện để cộng đồng dân cư thực hiện tốt các quyền và nghĩa vụ của công dân.

- Các phong tục, tập quán tốt đẹp và biện pháp hạn chế, tiến tới xóa bỏ phong tục, tập quán lạc hậu, mê tín dị đoan;

- Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc;

- Thực hiện nếp sống văn minh trong ứng xử, giao tiếp, ăn, ở, đi lại, việc cưới, việc tang và lễ hội;

- Phòng, chống bạo lực gia đình, xây dựng hạnh phúc gia đình;

- Phát triển các hoạt động văn hóa lành mạnh.

- Các biện pháp góp phần bảo vệ tài sản của Nhà nước, cộng đồng và công dân; bảo vệ môi trường sinh thái; bảo đảm an ninh, trật tự, phòng, chống các tệ nạn xã hội trên địa bàn;

- Xây dựng và phát huy tình làng, nghĩa xóm, tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng dân cư;

- Xoá đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống;

- Khuyến học, khuyến tài, thúc đẩy phong trào học tập suốt đời;

- Đẩymạnh hướng nghiệp, đào tạo nghề, khuyến công, khuyến nông ở địa phương.

- Các biện pháp thưởng, phạt phù hợp để bảo đảm thực hiện hương ước, quy ước nhưng không thay thế các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.

- Các nội dung cần thiết khác do cộng đồng dân cư quyết định.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư?

Căn cứ khoản 1 Điều 87 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 quy định trách nhiệm của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp:

Trách nhiệm của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp

1. Tổ chức vận động Nhân dân thực hiện dân chủ ở cơ sở, hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư; tổ chức các phong trào thi đua về thực hiện dân chủ ở cơ sở.

...

Ngoài ra, tại khoản 1 Điều 20 Nghị định 61/2023/NĐ-CP quy định thông tin, phổ biến, đánh giá thực hiện hương ước, quy ước:

Trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan trong xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước

1. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên của Mặt trận tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện và giám sát việc thực hiện hương ước, quy ước và pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước.

...

Như vậy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp có trách nhiệm trong việc thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư như sau:

- Tổ chức vận động Nhân dân thực hiện dân chủ ở cơ sở, hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư; tổ chức các phong trào thi đua về thực hiện dân chủ ở cơ sở.

- Tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện và giám sát việc thực hiện hương ước, quy ước và pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước.

Trân trọng!