Ngân hàng có được quyền chủ động trích tiền từ tài khoản thanh toán của khách hàng để thanh toán cho các nghĩa vụ tới hạn của khách hàng tại ngân hàng?

Nội dung chính

• Mở và sử dụng tài khoản thanh toán được quy định như thế nào?
• Chủ tài khoản thanh toán có nghĩa vụ gì đối với tài khoản thanh toán?
• Ngân hàng có được quyền chủ động trích tiền từ tài khoản thanh toán của khách hàng để thanh toán cho các nghĩa vụ tới hạn của khách hàng tại ngân hàng?

Mở và sử dụng tài khoản thanh toán được quy định như thế nào?

Căn cứ theo Điều 7 Nghị định 101/2012/NĐ-CP quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán

Mở và sử dụng tài khoản thanh toán

Việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán phải được thực hiện bằng hợp đồng giữa các bên liên quan, trong đó xác định rõ quyền và trách nhiệm của các bên theo đúng quy định của pháp luật.

Căn cứ theo Điều 3 Thông tư 23/ 2014/TT-NHNN được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 Thông tư 02/2019/TT-NHNN, khoản 1 Điều 1 Thông tư 16/2020/TT-NHNN quy định về các hình thức mở tài khoản thanh toán như sau:

Các hình thức mở tài khoản thanh toán và việc trả lãi đối với số dư trên tài khoản thanh toán

1. Các hình thức mở tài khoản thanh toán bao gồm: tài khoản thanh toán của cá nhân, tài khoản thanh toán của tổ chức và tài khoản thanh toán chung.

2. Tài khoản thanh toán của cá nhân là tài khoản do khách hàng là cá nhân mở tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

3. Tài khoản thanh toán của tổ chức là tài khoản do khách hàng là tổ chức mở tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Chủ tài khoản thanh toán của tổ chức là tổ chức mở tài khoản. Người đại diện theo pháp luật hoặc đại diện theo ủy quyền (gọi chung là người đại diện hợp pháp) của tổ chức mở tài khoản thanh toán thay mặt tổ chức đó thực hiện các giao dịch liên quan đến tài khoản thanh toán trong phạm vi đại diện.

4. Tài khoản thanh toán chung là tài khoản quy định tại khoản 3 Điều 10 Nghị định 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 về thanh toán không dùng tiền mặt.

5. Số dư trên tài khoản thanh toán được tính lãi theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn áp dụng cho tài khoản thanh toán. Mức lãi suất do tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán ấn định và niêm yết công khai phù hợp với quy định của pháp luật.

Căn cứ theo các quy định trên, việc mở và sử dụng tài khoản phải được thực hiện dựa trên hợp đồng giữa các bên tham gia, quy định rõ quyền và nghĩa vụ mỗi bên trong hợp đồng.

Có 3 hình thức mở tài khoản thanh toán bao gồm:

- Tài khoản thanh toán của cá nhân.

- Tài khoản thanh toán của tổ chức

- Tài khoản thanh toán chung là tài khoản thanh toán có ít nhất hai chủ thể trở lên cùng đứng tên mở tài khoản. Chủ tài khoản thanh toán chung là tổ chức hoặc cá nhân

Ngân hàng có được quyền chủ động trích tiền từ tài khoản thanh toán của khách hàng để thanh toán cho các nghĩa vụ tới hạn của khách hàng tại ngân hàng? (Hình từ Internet).

Chủ tài khoản thanh toán có nghĩa vụ gì đối với tài khoản thanh toán?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 5 Thông tư 23/2014/TT-NHNN, được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Thông tư 02/2019/TT-NHNN, chủ tài khoản có các nghĩa vụ sau:

- Đảm bảo có đủ tiền trên tài khoản thanh toán để thực hiện các lệnh thanh toán đã lập. Trường hợp có thỏa thuận thấu chi với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nơi mở tài khoản thì phải thực hiện các nghĩa vụ liên quan khi chi trả vượt quá số dư Có trên tài khoản.

- Chấp hành các quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại Thông tư 23/2014/TT-NHNN.

- Kịp thời thông báo cho tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nơi mở tài khoản khi phát hiện thấy có sai sót, nhầm lẫn trên tài khoản của mình hoặc nghi ngờ tài khoản của mình bị lợi dụng.

- Hoàn trả hoặc phối hợp với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán hoàn trả các khoản tiền do sai sót, nhầm lẫn đã ghi Có vào tài khoản thanh toán của mình.

- Cung cấp đầy đủ, rõ ràng, chính xác các thông tin liên quan về mở và sử dụng tài khoản thanh toán. Thông báo kịp thời và gửi các giấy tờ liên quan cho tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nơi mở tài khoản khi có sự thay đổi về thông tin trong hồ sơ mở tài khoản thanh toán. Việc thay đổi thông tin về tài khoản thanh toán mở tại Ngân hàng Nhà nước thực hiện theo Phụ lục số 03 đính kèm Thông tư 02/2019/TT-NHNN.

Tải phụ lục số 03: Tại đây

- Duy trì số dư tối thiểu trên tài khoản thanh toán theo quy định của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

- Chịu trách nhiệm về những thiệt hại do sai sót hoặc bị lợi dụng, lừa đảo khi sử dụng dịch vụ thanh toán qua tài khoản do lỗi của mình.

- Không được cho thuê, cho mượn tài khoản thanh toán của mình.

- Không được sử dụng tài khoản thanh toán để thực hiện cho các giao dịch nhằm mục đích rửa tiền, tài trợ khủng bố, lừa đảo, gian lận hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Ngân hàng có được quyền chủ động trích tiền từ tài khoản thanh toán của khách hàng để thanh toán cho các nghĩa vụ tới hạn của khách hàng tại ngân hàng?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 6 Thông tư 23/2014/TT-NHNN quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

Quyền và nghĩa vụ của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán

1. Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nơi mở tài khoản thanh toán cho khách hàng có quyền

a) Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán được chủ động trích (ghi Nợ) tài khoản thanh toán của khách hàng trong trường hợp:

- Để thu các khoản nợ đến hạn, quá hạn, tiền lãi và các chi phí phát sinh trong quá trình quản lý tài khoản và cung ứng các dịch vụ thanh toán theo thỏa thuận trước bằng văn bản với khách hàng phù hợp quy định của pháp luật;

- Theo yêu cầu bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc cưỡng chế thi hành án quyết định về xử phạt vi phạm hành chính, quyết định thi hành án, quyết định thu thuế hoặc thực hiện các nghĩa vụ thanh toán khác theo quy định của pháp luật;

- Để điều chỉnh các khoản mục bị hạch toán sai, hạch toán không đúng bản chất hoặc không phù hợp với nội dung sử dụng của tài khoản thanh toán theo quy định của pháp luật và thông báo cho chủ tài khoản biết;

- Khi phát hiện đã ghi Có nhầm vào tài khoản của khách hàng hoặc theo yêu cầu hủy lệnh chuyển Có của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chuyển tiền do tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chuyển tiền phát hiện thấy có sai sót so với lệnh thanh toán của người chuyển tiền;

- Để chi trả các khoản thanh toán thường xuyên, định kỳ theo thỏa thuận giữa chủ tài khoản với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

......

Như vậy, ngân hàng được quyền chủ động trích tiền từ tài khoản thanh toán của khách hàng để thanh toán cho các nghĩa vụ tới hạn của khách hàng tại ngân hàng nếu như trước đó đã thỏa thuận bằng văn bản với khách hàng phù hợp với quy định pháp luật.

Trân trọng!