Giảm số năm đóng Bảo hiểm xã hội, mức lương hưu của người lao động được điều chỉnh như thế nào?

Nội dung chính

• Giảm số năm đóng Bảo hiểm xã hội, mức lương hưu của người lao động được tính như thế nào?
• Có tăng độ tuổi nghỉ hưu người lao động làm việc trong điều kiện bình thường tại Dự thảo mới hay không?
• Mức hưởng BHXH một lần theo Dự thảo mới được quy định như thế nào?

Giảm số năm đóng Bảo hiểm xã hội, mức lương hưu của người lao động được tính như thế nào?

Hiện nay, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, một trong những điều kiện để được hưởng lương hưu đối với người lao động làm việc trong điều kiện bình thường là khi nghỉ việc phải có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

Và hiện nay chỉ có 01 trường hợp người lao động được hưởng lương hưu khi đóng BHXH từ đủ 15 năm đó là trường hợp được quy định tại khoản 3 Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 như sau:

Điều kiện hưởng lương hưu

...

3. Lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc là người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và đủ tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động thì được hưởng lương hưu

...

Tuy nhiên vừa qua, trong Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã đề xuất giảm số năm đóng BHXH từ 20 năm xuống 15 năm để người lao động được hưởng lương hưu. Cụ thể tại khoản 1 Điều 71 Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội quy định như sau:

Điều kiện hưởng lương hưu

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, e, g, h, i, k, l, m khoản 1 và khoản 2 Điều 31 của Luật này, khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ 61 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 56 tuổi 08 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035;

b) Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi quy định tại điểm a khoản này và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021;

c) Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi quy định tại điểm a khoản này và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định của Chính phủ;

d) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.

...

Như vậy, so với quy định hiện nay, số năm tối thiểu đóng BHXH để người lao động được hưởng lương hưu giảm từ 20 năm xuống 15 năm.

Về mức lương hưu của người lao động khi giảm số năm đóng BHXH được quy định tại Điều 73 Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội như sau:

Mức lương hưu hằng tháng

1. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 71 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 80 của Luật này tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 20 năm đối với lao động nam; tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 15 năm đối với lao động nữ, sau đó cử thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Trường hợp lao động nam đủ điều kiện quy định tại Điều 71 của Luật này có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25%. Trường hợp người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà thời gian đóng bảo hiểm xã hội tính hưởng lương hưu dưới 15 năm thì mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25%.

2. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 72 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Trường hợp thời gian nghỉ hưu trước tuổi có thời gian lẻ dưới 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu, thời gian lẻ từ 06 tháng trở lên thì tính mức giảm là 1%.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Như vậy, theo dự thảo mới, lao động nam tham gia BHXH từ 15 năm đến dưới 20 năm thì lương hưu cho mỗi năm đóng được tính bằng 2,25% tiền lương bình quân tháng đóng BHXH. Mức lương hưu với lao động nam thuộc nhóm này dao động từ 33,75% đến 42,75%.

Trường hợp lao động nam đóng BHXH từ 20 năm trở lên thì hưởng lương hưu với mức 45% và cộng thêm 2% cho mỗi năm đóng sau đó. Muốn hưởng tối đa 75%, người lao động phải đóng BHXH đủ 35 năm.

Đối với lao động nữ đóng 15 năm BHXH thì hưởng lương hưu tối thiểu 45% và sau đó cộng thêm 2% cho mỗi năm tham gia. Để hưởng mức tối đa 75%, lao động nữ phải đóng BHXH đủ 30 năm.

Lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà thời gian đóng dưới 15 năm (làm công việc nặng nhọc, độc hại; suy giảm khả năng lao động; trường hợp đặc biệt) thì mỗi năm tham gia được tính 2,25%.

So với quy định hiện hành, người lao động vẫn phải đóng BHXH tối đa 30 năm đến 35 năm để được hưởng mức lương hưu cao nhất là 75%.

Giảm số năm đóng Bảo hiểm xã hội, mức lương hưu của người lao động được tính như thế nào? (Ảnh từ Internet)

Có tăng độ tuổi nghỉ hưu người lao động làm việc trong điều kiện bình thường tại Dự thảo mới hay không?

Tại điểm a khoản 1 Điều 71 Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội có quy định như sau:

Điều kiện hưởng lương hưu

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, e, g, h, i, k, l, m khoản 1 và khoản 2 Điều 31 của Luật này, khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ 61 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 56 tuổi 08 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035;

Như vậy, so với quy định hiện nay, đối với trường hợp người lao động làm việc trong điều kiện bình thường thì độ tuổi nghỉ hưu tăng từ 60 tuổi lên 61 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và tăng từ 55 tuổi lên 56 tuổi 8 tháng đối với lao động nữ. Mỗi năm sau đó, tuổi hưởng lương hưu sẽ tăng thêm 03 tháng với nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và thêm 04 tháng với nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Mức hưởng BHXH một lần theo Dự thảo mới được quy định như thế nào?

Tại khoản 2 Điều 77 Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội có quy định như sau:

Bảo hiểm xã hội một lần

2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014.

Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi để tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

c) Bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm.

...

Như vậy, theo dự thảo mới, mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đóng BHXH cứ mỗi năm được tính như sau:

- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014. Trường hợp thời gian đóng BHXH có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ năm 2014 trở đi để tính mức hưởng BHXH một lần.

- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

- Bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH đối với trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm.

Trân trọng!