Định danh tội phạm

1. Về việc định tội danh đối với hành vi của B

Điều 95 của Bộ luật Hình sự quy định:

“Điều 95. Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

1. Người nào giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó hoặc đối với người thân thích của người đó, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

2. Giết nhiều người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, thì bị phạt tù từ ba năm đến bảy năm”.

Như vậy, nguyên nhân đưa đến việc giết người là do ức chế, phẫn uất về mặt tâm lí xuất phát từ hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người phạm tội hoặc người thân thích của người đó đưa đến. Trong trạng thái tâm lí này người phạm tội không tự kiềm chế được hành vi phạm tội của mình, tính tự chủ và khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi bị hạn chế ở mức độ cao, từ đó đã có hành vi giết người.

Xét trong trường hợp trên, A không có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng đối với B hoặc người thân của B; mặt khác, B vừa gặp A đã rút kiếm ra để đâm A mà không phải do B bị ức chế, phẫn uất về mặt tâm lí xuất phát từ hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đưa đến. Do vậy, trong trường hợp này, B không phải là phạm tội Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 95 của Bộ luật Hình sự).

Ngoài ra, đối với hành vi chém 02 người bên đường bị thương, nếu tỷ lệ thương tật của 02 người đó từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 104 của Bộ luật Hình sự thì B còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích.

2. Về việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với L

Khoản 1, khoản 2 Điều 20 của Bộ luật Hình sự quy định:

“Điều 20. Đồng phạm

1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.

2. Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm.

Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.

Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.

Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.

Người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm…”.

Như vậy, trong trường hợp này, L cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích với vai trò là đồng phạm (người giúp sức) vì L đồng ý cùng B đi gặp A và lúc đi có mang theo bình xịt hơi cay trong túi, khi thấy B đâm A, L đã dùng bình xịt hơi cay để xịt vào mắt A làm A cay mắt để B giết A.

Việc cơ quan điều tra không lấy lời khai của L và không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với L là chưa phù hợp với quy định của pháp luật.