Thế nào bị coi là phạm tội cưỡng dâm?

Cưỡng dâm là hành vi “dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu” (khoản 1 Điều 113 Bộ luật Hình sự).

Người bị hại của tội phạm này là người (thông thường là  phụ nữ) có quan hệ lệ thuộc với người phạm tội, hoặc là đang ở trong tình trạng quẫn bách.

Quan hệ lệ thuộc ở đây có thể là lệ thuộc về mặt công tác, như: giữa thủ trưởng với nhân viên, về mặt kinh tế như giữa người nuôi dưỡng và người được nuôi dưỡng, về mặt tín ngưỡng hay gia đình…

Đang ở trong tình trạng quẫn bách là trường hợp người (phụ nữ) đang ở trong hoàn cảnh hết sức khó khăn, tự mình không thể (hoặc khó có thể) khắc phục được, mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của người khác, như: trường hợp người thân trong gia đình bị mắc bệnh hiểm nghèo khi hoàn cảnh lại đang túng thiếu nghiêm trọng.

Người phạm tội đã lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc hoàn cảnh có khó khăn đặc biệt nói trên của nạn nhân để khống chế tư tưởng họ, buộc họ phải miễn cưỡng giao cấu. Thủ đoạn mà người phạm tội sử dụng để khống chế có thể là đe dọa, hoặc hứa hẹn.

Người phạm tội có thể lợi dụng quan hệ lệ thuộc, lợi dụng uy thế của mình dọa sẽ gây thiệt hại cho người bị lệ thuôc nếu như không chịu giao cấu, như dọa chuyển công tác, dọa không nuôi dưỡng, dọa hủy hợp đồng lao động… Hành vi đe dọa của tội cưỡng dâm chưa tới mức làm người bị đe dọa tê liệt ý chí, không dám kháng cự. Người bị đe dọa chỉ bị khống chế tư tưởng, họ vẫn có khả năng phản kháng nhưng đã miễn cưỡng chịu giao cấu.

Người phạm tội cưỡng dâm cũng có thể lợi dụng quan hệ lệ thuộc, lợi dụng uy thế của mình, hoặc lợi dụng người đang trong tình trạng quẫn bách, hứa hẹn mang lại quyền lợi nào đó cho người (phụ nữ) nếu như họ chịu giao cấu, như hứa cho chuyển công tác, tăng chức. Tuy  nhiên, sự hứa hẹn ở đây phải có tính chất là sự khống chế về tư tưởng người bị hại, buộc họ phải miễn cưỡng chấp nhận sự giao cấu. Những trường hợp hứa hẹn khác không thuộc phạm vi của tội này.

Người phạm tội hiếp dâm với lỗi cố ý, nghĩa là người phạm tội biết nạn nhân là người lệ thuộc mình, hoặc biết họ đang trong tình trạng quẫn bách. Người phạm tội cũng biết hành vi đe dọa hay hứa hẹn của mình là hành vi lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc lợi dụng tình trạng quẫn bách của người phụ nữ để buộc họ miễn cưỡng giao cấu.

Người phạm tội cưỡng dâm có thể phải chịu hình phạt tù từ 06 tháng đến 18 năm, tùy từng mức độ vi phạm, ngoài ra còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành  nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.