TIÊU CHUẨN VIỆT
NAM
TCVN 8-34
: 2002
ISO 128-34
: 2001
BẢNG
VẼ KỸ THUẬT - NGUYÊN TẮC CHUNG VỀ BIỂU DIỄN - PHẦN 34: HÌNH CHIẾU TRÊN BẢN VẼ
CƠ KHÍ
Technical drawings -
General principles of presentation - Part 34: Views on mechanical engineering
drawings
Lời nói đầu
TCVN 8-34 : 2002 hoàn toàn tương đương với
tiêu chuẩn ISO 128 - 34 :2001
Tiêu chuẩn này do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn
TCVN/TC10 Bản vẽ kỹ thuật biên soạn. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất
lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Technical drawings -
General principles of presentation - Part 34: Views on mechanical engineering
drawings
1. Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này qui định các qui tắc để biểu
diễn các hình chiếu, nhằm bổ sung cho ISO 128-30 và áp dụng cho các bản vẽ cơ
khí theo phương pháp chiếu thẳng góc đã qui định trong ISO 5456-2. Các điều cần
lưu ý cũng được nêu ra khi nhân bản (in ấn), bao gồm việc microcoppy theo ISO
6428.
2. Tiêu chuẩn trích
dẫn
TCVN 8 - 20 : 2002 (ISO 128 - 20 ) Bản vẽ kỹ
thuật - Nguyên tắc chung về biểu diễn - Phần 20: Các qui ước cơ bản về nét vẽ.
TCVN 8 - 24 : 2002 (ISO 128 - 24 ) Bản vẽ kỹ
thuật - Nguyên tắc chung về biểu diễn - Phần 24: Các nét vẽ trên bản vẽ cơ khí.
ISO 128-30: Technical drawings - General
principles of presentation - Part 30: Basic conventions for lines (Bản vẽ kỹ
thuật - Nguyên tắc chung về biểu diễn - Phần 30: Quy ước cơ bản về hình chiếu.)
ISO 129-1:1985 Technical drawings - General
principles, definitions, methods of execution and speccial indications (Bản vẽ
kỹ thuật - Ghi kích thước - Nguyên tắc chung, các định nghĩa, phương pháp thực
hiện và các chỉ dẫn đặc biệt).
ISO 5456-2: 1996 Technical drawings - Projection
methods - Part 2: Orthographic representations (Bản vẽ kỹ thuật - Các phương
pháp chiếu - Phần 2: Biểu diễn bằng phép chiếu vuông góc).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
ISO 10209-1:1992 Technical product
documentation - Vocabulary - Part 1: terms relating to technical drawings: general
and types of drawing ( Tài liệu kỹ thuật của sản phẩm - Từ vựng - Phần 1: Thuật
ngữ liên quan đến bản vẽ kỹ thuật).
3. Thuật ngữ và định
nghĩa
Tiêu chuẩn này được sử dụng các thuật ngữ và
định nghĩa trong ISO 10209-1.
4. Các loại nét vẽ áp
dụng của chúng
Các loại nét vẽ cơ bản sử dụng trong tiêu
chuẩn này được qui định trong TCVN 8- 20:2002.
Các qui tắc chung và qui ước cơ bản để áp
dụng các nét vẽ trên bản vẽ cơ khí, đã được qui định trong TCVN 8- 24:2002.
5. Hình chiếu cục bộ
Cho phép dùng hình chiếu cục bộ thay cho hình
chiếu toàn bộ, miễn là hình chiếu phải rõ ràng
Hình chiếu cục bộ phải vẽ ở góc chiếu thứ ba,
bất kể bản vẽ chính đã được sử dụng góc chiếu nào để biểu diễn. Hình chiếu cục
bộ được vẽ bằng nét liền đậm ( loại nét 01.2 ) và được nối với hình chiếu cơ
bản bằng nét gạch dài - chấm mảnh (loại nét 04.1) các ví dụ xem hình 1 đến hình
4 dưới đây:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 1 -Hình chiếu
cục bộ của đầu trục
Hình 2 - Hình chiếu
cục bộ của rãnh khoét
Hình 3 - Hình chiếu
cục bộ của lỗ
Hình 4 - Hình chiếu
cục bộ của rãnh then
6. Các chi tiết lân
cận và đường bao
Các chi tiết lân cận các đối tượng đã được
biểu diễn , được vẽ bằng nét gạch dài - hai chấm mảnh (loại nét 05.1). Chi tiết
lân cận không được che khuất chi tiết chính , nhưng có thể bị che khuất bởi chi
tiết lân cận khác ( xem hình 5 và hình 6).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 5 - Biểu diễn
chi tiết lân cận.
Hình 6 - Biểu diễn chi
tiết lân cận
Khi đường bao của các bộ phận nào đó không
thể , hoặc không được biểu diễn một cách rõ ràng và đầy đủ, các đường bao đó sẽ
được vẽ bằng nét gạch dài - hai chấm mảnh ( loại nét 05.1) như trong hình 7 và
hình 8:
Hình 7 - Chỉ dẫn về
đường bao
Hình 8- Chỉ dẫn về
đường bao
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Giao tuyến hình học thực, được vẽ bằng nét
liền đậm ( loại nét 01.2 ) khi chúng được nhìn thấy, và nếu khuất sẽ được vẽ
bằng nét đứt mảnh ( loại nét 02.1) - Xem hình 9.
Hình 9 - Giao tuyến
thực
Biểu diễn đơn giản hóa các giao tuyến hình
học thực, có thể áp dụng cho các giao tuyến sau đây:
- Giữa hai mặt trụ, đường cong giao tuyến có
thể thay bằng đoạn thẳng vẽ bằng nét liền đậm (xem hình 10).
- Giữa mặt trụ và mặt lăng trụ chữ nhật, độ
xê dịch của đoạn thẳng giao tuyến có thể bỏ qua (xem hình 2).
Tuy nhiên, không nên dùng cách biểu diễn đơn
giản hóa nếu nó làm cho bản vẽ khó hiểu.
Hình 10 - Biểu diễn
đơn giản hóa giao tuyến
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 11 - Biểu diễn
giao tuyến tưởng tượng
8. Phần đầu vuông
trên trục
Để tránh dùng thêm hình chiếu, hình cắt bổ sung;
các phần đầu vuông, phần phẳng hoặc phần đầu vuông bị vát trên trục (hình 13)
được biểu diễn bởi hai đường chéo vẽ bằng nét mảnh (loại nét 01.1).
Hình 12 - Phần đầu
vuông và phần phẳng
Hình 13 Phần đầu
vuông bị vát
9. Hình chiếu gián
đoạn
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 14 - Hình chiếu
gián đoạn
Hình 15 - Hình chiếu
gián đoạn
10. Các phần tử lặp
lại
Nếu có các phần tử giống nhau, phân bố đều,
chỉ cần biểu diễn một trong số các phần tử đó và vị trí của nó. Trong mọi
trường hợp, số và loại phần tử lặp lại sẽ được xác định bằng cách ghi kích
thước theo ISO 129-1.
Đối với các phần tử đối xứng, vị trí của các
phần tử không được biểu diễn trên hình vẽ, sẽ được đánh dấu bằng nét gạch dài -
chấm mảnh (loại nét 04.1) như ở hình 16 và hình 17.
Đối với các phần tử không đối xứng, lặp lại;
khu vực các phần tử không được biểu diễn, sẽ được vẽ bằng nét liền mảnh ( loại
nét 01.1) như đã nêu ra ở hình 18.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 17 - Biểu diễn
phần tử lặp lại, đối xứng
Hình 18 - Biểu diễn
phần tử lặp lại không đối xứng
11. Phần tử vẽ phóng
đại
Khi tỷ lệ chung của bản vẽ không cho phép
toàn bộ các phần tử của bản vẽ được thể hiện hoặc được ghi kích thước một cách
rõ ràng; các phần tử chưa thể hiện rõ ràng đó, sẽ được bao quanh bởi một đường
kín hoặc một đường tròn vẽ bằng nét liền mảnh ( loại nét 01.1) kèm theo một chữ
cái viết hoa. Các phần tử bên trong khu vực đó sẽ được biểu diễn với tỷ lệ
phóng đại kèm theo chữ cái viết hoa tương ứng, rồi đến tỷ lệ đặt trong dấu
ngoặc đơn như đã nêu ở hình 19.
Hình 19 - Phần tử vẽ
phóng đại
12. Đường bao ban đầu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 20 - Đường bao
ban đầu
13. Đường uốn
Các đường uốn trên hình chiếu khai triển,
được biểu diễn bằng nét liền mảnh (loại nét 01.1) như trên hình 21.
Hình 21 - Các đường
uốn
14. Các chỗ hơi
nghiêng hoặc lượn cong
Các chỗ hơi nghiêng hoặc lượn cong (trên các
bề mặt nghiêng, mặt dạng hình côn hoặc hình tháp) nếu khó thể hiện một cách rõ
ràng trên hình chiếu, thì việc biểu diễn chúng có thể bỏ qua.
Trong các trường hợp đó chỉ có cạnh ứng với
hình chiếu của kích thước nhỏ hơn, được biểu diễn bằng nét liền đậm (loại nét
01.2). Điều này được chỉ bằng các tia chiếu trên hình 22 và hình 23. Các tia
chiếu vẽ ở đây chỉ nhằm mục đích giải thích rõ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 22 - Chỗ hơi
lượn cong
Hình 23 - Chỗ hơi
nghiêng
15. Các vật thể trong
suốt
Tất cả các vật thể được chế tạo bằng vật liệu
trong suốt sẽ được biểu diễn như vật liệu không trong suốt (xem hình 24).
Bên trong bản vẽ lắp và bản vẽ lắp chung, các
chi tiết ở phía sau chi tiết chế tạo từ vật liệu trong suốt, có thể được vẽ thấy
(xem hình 25).
Hình 24 - Vật thể
trong suốt
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
16. Các chi tiết chuyển
động
Trong các bản vẽ lắp có thể biểu diễn các vị
trí tới hạn và vị trí thay đổi của các chi tiết chuyển động, và được vẽ bằng
nét gạch dài - hai chấm mảnh (loại nét 05.1) như ở hình 26.
Hình 26 - Chi tiết
chuyển động
17. Chi tiết hoàn
chỉnh và phôi
Cho phép biểu diễn hình dạng của chi tiết
hoàn chỉnh bên trong văn bản vẽ phôi của nó, hoặc hình dạng của phôi bên trong
bản vẽ của chi tiết hoàn chỉnh. Các chi tiết này được vẽ bằng nét gạch dài -
hai chấm mảnh (loại nét 05.1) ( xem hình 27 và hình 28)
Hình 27 - Chi tiết
hoàn chỉnh được biểu diễn bên trong phôi
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
18. Các chi tiết tạo
thành từ các phần tử riêng biệt
Các chi tiết tạo thành các phân tử riêng biệt
nhưng bằng nhau, được biểu diễn như các chi tiết làm từ vật liệu đồng chất. Vị
trí của các phần tử đó được biểu diễn bằng nét liền mảnh - ngắn (loại nét 01.1)
như đã nêu trên hình 29.
Hình 29 - Các phần tử
bằng nhau, riêng biệt
19. Khía nhám trên bề
mặt
Cấu trúc của các khía nhám, khía lăn, lưới
nhám… có thể được biểu diễn toàn bộ hay một phần bằng các nét liền đậm (loại
nét 01.2) (xem hình 30).
Hình 30 - Biểu diễn
khía nhám trên bề mặt
20. Thớ và hướng cán
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 31 - Hướng của
thớ
Hình 32 - Hướng cán
21. Các chi tiết với
hai hoặc nhiều hình chiếu hợp nhất
Hai hoặc nhiều hình chiếu giống nhau trên một
chi tiết nào đó có thể hợp nhất lại bằng cách ghi "chi tiết đối xứng"
(xem ISO 128-30) hoặc dùng các mũi tên chú dẫn và các chữ cái hoặc chữ số hoặc
cả hai, như trong hình 33 và hình 34.
Hình 33 - Hai hình
chiếu hợp nhất
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
22. Các chi tiết có
cùng ảnh đối xứng gương
Cùng với các chi tiết đơn giản đối xứng gương,
chỉ cần biểu diễn riêng một chi tiết thay cho biểu diễn cả hai, nhưng không gây
ra các sai sót khi chế tạo cuối cùng. Một chú giải sẽ được ghi ở gần khung tên.
Xem hình 35. Nếu cần, có thể vẽ thêm các hình biểu diễn đơn giản hóa của 2 chi
tiết đó theo tỷ lệ thu nhỏ, không cần ghi kích thước nhằm giải thích rõ hơn.
Chỉ dẫn
1 – Chi tiết 1
Ví dụ (Trong khung tên) “chi tiết 1, như đã
vẽ; chi tiết 2, có ảnh đối xứng gương giống nhau”.
Hình 35 - Các chi
tiết có cùng ảnh đối xứng gương