Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6523:2018 về Thép tấm mỏng cán nóng chất lượng kết cấu có giới hạn

• Số hiệu: TCVN6523:2018
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2018

Mác	C lớn nhất	Mn lớn nhất	Si lớn nhất	P lớn nhất	S lớn nhất
HS355	0,20	1,60	0,50	0,035	0,035
HS390	0,20	1,60	0,50	0,035	0,035
HS420	0,20	1,70	0,50	0,035	0,035
HS460	0,20	1,70	0,50	0,035	0,035
HS490	0,20	1,70	0,50	0,035	0,035
Mỗi mác chứa một hoặc nhiều các nguyên tố hợp kim hóa vi lượng với các giới hạn sau: Ti-0,10 % lớn nhất, Nb-0,08 % lớn nhất, V-0,10 % lớn nhất. Hàm lượng của các nguyên tố này phải được thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng. Trong trường hợp không có thỏa thuận, các hàm lượng này phải do nhà sản xuất tự quyết định. Trong tất cả các trường hợp, tổng hàm lượng của Ti, Nb và V phải nhỏ hơn hoặc bằng 0,22 %. Trong mọi trường hợp, hàm lượng của Nb, V hoặc Ti không được nhỏ hơn 0,005 %.

Bảng 2 - Giới hạn cho các nguyên tố hóa học bổ sung

Thành phần theo khối lượng tính bằng %

Nguyên tố

Phân tích mẻ nấu

lớn nhất

Phân tích sản phẩm

lớn nhất

Cu^bc

0,20

...

...

...

Ni^bc

0,20

0,23

Cr^bc

0,15

0,19

Mo^bc

0,06

0,07

...

...

...

^b Tổng lượng đồng, niken, crom và molipđen không được vượt quá 0,50 % đối với phân tích mẻ nấu. Khi quy định một hoặc nhiều nguyên tố trong các nguyên tố này, sẽ áp dụng các giới hạn riêng cho các nguyên tố còn lại.

^c Tổng lượng crom và molipđen không được vượt quá 0,16 % đối với phân tích mẻ nấu. Khi quy định một hoặc nhiều nguyên tổ trong các nguyên tố này thì không áp dụng tổng hàm lượng của các nguyên tố; trong trường hợp này sẽ chỉ áp dụng các giới hạn riêng cho các nguyên tố còn lại.

5.3.2  Phân tích sản phẩm

Khách hàng có thể tiến hành phân tích sản phẩm để kiểm tra, xác minh các kết quả phân tích thép bán thành phẩm và thép thành phẩm và phải quan tâm đến bất cứ sự không đồng nhất bình thường nào. Phương pháp lấy mẫu phải được thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng, từ thời điểm đặt hàng. Dung sai cho phân tích sản phẩm phải phù hợp với Bảng 2 và Bảng 3.

Bảng 3 - Dung sai cho phân tích sản phẩm

Thành phần theo khối lượng tính bằng %

Nguyên tố

Phạm vi giá trị của nguyên tố quy định

Dung sai cho giá trị lớn nhất đã quy định

...

...

...

≤ 0,15

0,03

> 0,15 ≤ 0,40

0,04

Mn

≤ 0,60

0,03

> 0,60 ≤ 1,15

0,04

...

...

...

0,05

P

≤ 0,04

0,010

S

≤0,04

0,010

Si

≤ 0,30

...

...

...

> 0,30 ≤ 0,50

0,04

N

≤ 0,030

0,005

CHÚ THÍCH: Dung sai lớn nhất như trên được phép vượt quá yêu cầu quy định và không áp dụng cho phân tích mẻ nấu. Ví dụ với mác HS490, các giá trị phân tích sản phẩm ở trong phạm vi các dung sai này: C: 0,24 %, Mn:1,75 %, P: 0,045 %, S: 0,045 %, Si: 0,54 %.

5.4  Tính hàn

Sản phẩm thích hợp cho hàn nếu lựa chọn được các điều kiện hàn thích hợp. Đối với thép không được tẩy gỉ, cần phải được loại bỏ lớp vẩy cán hoặc oxit tùy theo phương pháp hàn. Khi hàm lượng cacbon tăng lên quá 0,15 %, quá trình hàn điểm có thể khó khăn hơn.

5.5  Ứng dụng

...

...

...

5.6  Cơ tính

Tại thời điểm thép tấm mỏng sẵn sàng cho chuyên chở, cơ tính phải theo quy định trong Bảng 4 khi được xác định trên các mẫu thử phù hợp với các yêu cầu của Điều 7.

5.7  Trạng thái bề mặt

Lớp oxit hoặc vảy cán trên thép tấm mỏng cán nóng dẫn đến các thay đổi về chiều dày, độ bám dính và màu sắc. Loại bỏ lớp oxit hoặc vảy cán bằng tẩy gỉ trong axit hoặc làm sạch bằng phun, thổi (hạt) có thể làm lộ ra các khuyết tật bề mặt không nhìn thấy rõ trước nguyên công này.

5.8  Phủ dầu

Để chống gỉ, thường phủ một lớp phủ dầu cho thép tấm mỏng cán nóng đã qua tẩy gỉ, nhưng nếu có yêu cầu, thép tấm mỏng cán nóng có thể được cung cấp không có lớp phủ dầu. Dầu không được sử dụng như một chất bôi trơn trong quá trình tạo hình và phải được tẩy sạch một cách dễ dàng bằng các hóa chất tẩy dầu mỡ. Theo yêu cầu, nhà sản xuất phải thông báo cho khách hàng về loại dầu được sử dụng. Nếu có yêu cầu, thép tấm mỏng cán nóng đã tẩy gỉ có thể được đặt hàng không được phủ dầu, trong trường hợp này nhà cung cấp chịu trách nhiệm phòng ngừa nếu xảy ra sự oxy hóa.

Bảng 4 - Cơ tính

Mác

Re, nhỏ nhất^aMPa

...

...

...

A nhỏ nhất, %^b

e < 3

3 ≤ e < 6

L₀ = 50 mm

L₀ = 80mm

L₀ = 5,65

L₀ =50mm

HS355

355

...

...

...

18

16

22

21

HS390

390

460

16

14

...

...

...

19

HS420

420

490

14

12

19

18

HS460

...

...

...

530

12

10

17

16

HS490

490

570

10

...

...

...

15

14

R_e = giới hạn chảy - có thể là R_eLhoặc R_eH, nhưng không sử dụng cả hai

R_eH= giới hạn chảy trên

R_eL = giới hạn chảy dưới

R_m = giới hạn bền kéo

A = độ giãn dài sau đứt tính bằng tỷ lệ phần trăm

L₀= chiều dài đo ban đầu trên mẫu thử

S₀ = diện tích mặt cắt ngang ban đầu của chiều dài đo

...

...

...

1 MPa = 1 N/mm^2

^a Các giá trị của giới hạn chảy có thể được đo bằng độ bền thử với độ giãn dài 0,5 %, (độ bền thử có tải) hoặc bởi độ bền với biến dạng dư 0,2 % khi không xuất hiện một cách rõ rệt hiện tượng chảy.

^b Đối với các chiều dày đến 3mm, sử dụng L₀ = 50mm hoặc L₀= 80mm. Đối với các chiều dày từ 3mm đến 6mm, sử dụng L₀ = 5,65 hoặc L₀=50mm. Tuy nhiên, trong trường hợp có tranh chấp, chỉ có các kết quả thu được trên một mẫu thử tỷ lệ mới có hiệu lực cho vật liệu có chiều dày 3 mm và lớn hơn.

6  Dung sai kích thước và hình dạng

Dung sai kích thước và hình dạng áp dụng cho thép tấm mỏng cán nóng có giới hạn chảy cao và chất lượng kết cấu phải theo chỉ dẫn cho trong TCVN 7573 (ISO 16160), các dung sai này cũng áp dụng cho vật liệu đã được tẩy gỉ.

7  Lấy mẫu thử kéo

Phải lấy một mẫu đại diện cho thử kéo theo yêu cầu trong Bảng 4 từ mỗi lô thép tấm mỏng dùng cho chuyên chở.

8  Thử kéo

...

...

...

9  Thử lại

9.1  Gia công cơ khí và các vết nứt

Nếu bất cứ mẫu thử nào biểu lộ khuyết tật do gia công cơ khí hoặc các vết nứt thì phải được loại bỏ và thay thế bằng mẫu thử khác

9.2  Độ giãn dài

Nếu độ giãn dài tính theo phần trăm của bất cứ mẫu thử nào nhỏ hơn giá trị quy định thì phải thực hiện hai phép thử bổ sung trên các mẫu thử được lấy ngẫu nhiên từ cùng một lô sản phẩm. Cả hai phép thử phải tuân theo các yêu cầu của tiêu chuẩn này: nếu không lô sản phẩm phải được loại bỏ.

9.3  Thử bổ sung

Nếu một phép thử không đưa ra được kết quả quy định thì phải thực hiện hai phép thử bổ sung trên các mẫu thử được lấy ngẫu nhiên từ cùng một lô sản phẩm. Cả hai phép thử phải tuân theo các yêu cầu của tiêu chuẩn này; nếu không lô sản phẩm phải được loại bỏ.

10  Đệ trình lại

10.1  Nhà sản xuất có thể đệ trình lại, cho nghiệm thu, các sản phẩm đã bị loại bỏ trong quá trình kiểm tra trước đây do các đặc tính không đáp ứng yêu cầu, sau khi các sản phẩm đã bị loại bỏ đã được xử lý thích hợp (ví dụ: tuyển chọn, nhiệt luyện, v.v...), các sản phẩm này, theo yêu cầu sẽ được chỉ ra cho khách hàng. Trong trường hợp này, phải thực hiện các phép thử như các phép thử được áp dụng cho một lô sản phẩm mới.

...

...

...

11  Chất lượng

11.1  Trạng thái bề mặt phải là trạng thái thường thu được đối với một sản phẩm thép tấm mỏng cán nóng hoặc thép tấm mỏng cán nóng đã qua tẩy gỉ.

11.2  Thép tấm mỏng ở dạng các tấm cắt không được có sự tách lớp, các vết nứt bề mặt và các khuyết tật khác có hại cho sản phẩm cuối cùng hoặc quá trình gia công, xử lý thích hợp tiếp sau.

11.3  Quá trình gia công, xử lý cho chuyên chở ở dạng cuộn không cho phép nhà sản xuất có cơ hội để quan sát một cách dễ dàng hoặc loại bỏ các đoạn có khuyết tật như có thể thực hiện được trên sản phẩm ở dạng các tấm cắt. Tuy nhiên, nhà sản xuất vẫn phải có trách nhiệm cung cấp sản phẩm đáp ứng được các yêu cầu về trạng thái bề mặt thường thu được trên sản phẩm thép tấm mỏng cán nóng hoặc cán nóng đã qua tẩy gỉ.

12  Kiểm tra và nghiệm thu

12.1  Thường không có yêu cầu kiểm tra nghiệm thu các sản phẩm thuộc phạm vi của tiêu chuẩn này, nhưng khi khách hàng có yêu cầu kiểm tra và thử nghiệm để nghiệm thu trước khi chuyên chở ra khỏi nhà máy của nhà sản xuất thì nhà sản xuất phải cung cấp cho kiểm tra viên của khách hàng tất cả các phương tiện thích hợp để xác định rằng thép được cung cấp phù hợp với tiêu chuẩn này

12.2  Thép được báo cáo là có khuyết tật sau khi tới nhà máy của người sử dụng phải được để sang một bên, được xác định đúng và được bảo vệ thích hợp. Nhà cung cấp phải được thông báo về vật liệu không phù hợp này để có sự điều tra, xem xét lại một cách thỏa đáng.

13  Cỡ kích thước cuộn

Khi thép tấm cán mỏng được đặt hàng ở dạng cuộn, phải quy định đường kính trong nhỏ nhất hoặc phạm vi đường kính trong chấp nhận được (ID). Ngoài ra, phải quy định đường kính ngoài lớn nhất (OD) và khối lượng lớn nhất chấp nhận được của cuộn.

...

...

...

Trừ khi có quy định khác, các yêu cầu tối thiểu sau cho nhận dạng thép phải được in bằng khuôn thủng một cách dễ đọc trên đầu của mỗi khối lượng nâng hoặc được chỉ ra trên một thẻ ghi nhãn gắn vào mỗi cuộn hoặc đơn vị sản phẩm chuyên chở:

a) Tên hoặc nhãn hiệu nhận biết của nhà sản xuất;

b) Số hiệu tiêu chuẩn này, nghĩa là TCVN 6523:2018 (ISO 4996:2014);

c) Số ký hiệu loại chất lượng;

d) Số của đơn đặt hàng;

e) Các kích thước của sản phẩm;

f) Số lô;

g) Khối lượng.

15  Thông tin do khách hàng cung cấp

...

...

...

a) Số hiệu tiêu chuẩn này, nghĩa là TCVN 6523:2018 (ISO 4996:2014);

b) Tên, chất lượng và mác vật liệu (ví dụ, thép tấm mỏng cán nóng, chất lượng kết cấu có giới hạn chảy cao, mác HS355);

c) Các kích thước của sản phẩm và số lượng yêu cầu;

d) Ứng dụng (tên của chi tiết), nếu có thể có (xem 5.5);

e) Vật liệu có yêu cầu tẩy gỉ bằng axit hoặc tẩy gỉ bằng phun hạt hoặc phun bi không (xem 3.3), vật liệu có được quy định phủ dầu hay không trừ khi được đặt hàng không phủ dầu (xem 5.8);

f) Loại cạnh của sản phẩm (xem 3.4.1 và 3.4.2);

g) Có yêu cầu cắt, xén các đầu mút hay không;

h) Báo cáo phân tích mẻ nấu và/hoặc cơ tính, nếu có yêu cầu (xem 5.3.1 và 5.6);

i) Các giới hạn về khối lượng và các kích thước của cuộn và bó sản phẩm riêng biệt, nếu thích hợp (xem điều 13);

...

...

...

k) R_eH hoặc R_eL phải được quy định khi có yêu cầu (xem Bảng 4).

VÍ DỤ: Mô tả sự đặt hàng điển hình như sau:

Tiêu chuẩn TCVN 6523 (ISO 4996), thép tấm cán nóng, chất lượng kết cấu có giới hạn chảy cao, mác HS355, 3mm x 1200mm x 2440mm, 40.000kg dùng cho chi tiết No.5432, giá đỡ thanh chắn bảo hiểm, cạnh được xén, cung cấp báo cáo về cơ tính, khối lượng nâng lớn nhất 4000kg.

Thư mục tài liệu tham khảo

[1]  TCVN 11376 (ISO 3573), Thép lá cacbon cán nóng chất lượng thương mại và chất lượng kéo.

[2]  ASTM A1011M, Standard specification for steel, sheet and strip, hot-rolled, carbon, structural, high-strength low-alloy, high-strength low-alloy with improved formability, and ultra-high strength. (Điều kiện kĩ thuật tiêu chuẩn cho thép, thép tấm mỏng và thép băng cán nóng, cacbon, kết cấu, thép hợp kim thấp có độ bền cao, thép hợp kim thấp có độ bền cao với tính tạo hình cải thiện và thép có độ bền rất cao).

[3]  ASTM A1018M, Standard specification for Steel, sheet and strip, heavy-thickness coils, hot-rolled, carbon, commercial, drawing, structural, high-strength low-alloy, high-strength low-alloy with improved formability, and ultra-high strength (Điều kiện kỹ thuật tiêu chuẩn cho thép, thép tấm mỏng và thép dải, dạng cuộn có chiều dày lớn, cán nóng, cacbon, chất lượng thương mại, kéo, kết cấu, thép hợp kim thấp có độ bền cao, thép hợp kim thấp có độ bền cao với tính tạo hình được cải thiện và thép có độ bền rất cao).

[4]  EN 10149, Hot-rolled flat products made of high yield strength steels for cold forming. (Sản phẩm thép tấm phẳng cán nóng được chế tạo từ thép có giới hạn chảy cao dùng cho tạo hình nguội).