|
VIỆN
KIỂM SÁT NHÂN DÂN
TỐI CAO
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
11/HD-VKSTC
|
Hà
Nội, ngày 12 tháng 01 năm 2021
|
HƯỚNG DẪN
CÔNG TÁC THỰC HÀNH QUYỀN CÔNG TỐ, KIỂM SÁT ĐIỀU TRA, KIỂM
SÁT XÉT XỬ SƠ THẨM ÁN TRẬT TỰ XÃ HỘI NĂM 2021
Quán triệt thực hiện các Chỉ thị,
Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp; căn cứ Chỉ thị số
01/CT-VKSTC ngày 31/12/2020 của Viện trưởng Viện KSND tối cao về công tác của
ngành Kiểm sát nhân dân năm 2021; tiếp tục thực hiện nghiêm túc phương châm
“Đoàn kết, đổi mới - Trách nhiệm, kỷ cương - Thực chất, hiệu quả”; Viện KSND tối
cao (Vụ 2) hướng dẫn Viện kiểm sát các cấp xác định nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột
phá trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử
sơ thẩm án trật tự xã hội năm 2021 là: Tiếp tục đổi mới công tác quản lý, chỉ
đạo, điều hành tăng cường trách nhiệm công tố trong giải quyết các vụ án trật tự
xã hội; nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, hướng dẫn chỉ đạo Viện kiểm sát cấp
dưới đảm bảo phòng, chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm.
Để thực hiện có hiệu quả các nhiệm
vụ trọng tâm nêu trên, Viện kiểm sát các cấp quan tâm thực hiện các nội dung cụ
thể như sau:
I. CÔNG TÁC THỰC
HÀNH QUYỀN CÔNG TÁC VÀ KIỂM SÁT VIỆC KHỞI TỐ, ĐIỀU TRA, TRUY TỐ, XÉT XỬ SƠ THẨM
CÁC VỤ ÁN TRẬT TỰ XÃ HỘI.
1. Thực hành quyền công tố, kiểm
sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố
Tiếp tục thực hiện nghiêm chỉnh các
quy định pháp luật tố tụng hình sự; áp dụng đồng bộ các giải pháp để thực hiện
tốt hơn công tác tiếp nhận, thụ lý giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến
nghị khởi tố vụ án hình sự về trật tự xã hội, Quá trình thực hành quyền công tố,
kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, Viện kiểm sát các cấp cần
quan tâm thực hiện tốt các nội dung sau:
- Tăng cường kiểm sát chặt chẽ các
hoạt động của Cơ quan điều tra ngay từ khi tiếp nhận, phân loại, thụ lý, xác
minh nguồn tin về tội phạm; nắm chắc các tố giác, tin báo tội phạm về trật tự
xã hội; thực hiện nghiêm chỉnh chế độ trực nghiệp vụ, tiếp công dân 24/24 giờ;
thường xuyên theo dõi thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, các
trang mạng xã hội để nắm thông tin về tội phạm trật tự xã hội để tiến hành phân
loại, xử lý theo quy định pháp luật. Đặc biệt lưu ý các tố giác, tin báo về tội
phạm Giết người, xâm hại trẻ em; tội phạm liên quan đến người chưa thành niên,
tội phạm mua bán người, tội phạm liên quan đến phòng chống dịch bệnh Covid-19;
tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng; tội phạm mạng, sử dụng công nghệ
cao; tội phạm có tính chất “xã hội đen”; tội phạm tổ chức đánh bạc, đánh bạc
trên mạng internet và đánh bạc bằng các hình thức truyền thống; tội phạm về vi
phạm quy định về an toàn giao thông. Đảm bảo mọi tố giác, tin báo về tội phạm,
kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ và thụ lý giải quyết kịp thời. Thường
xuyên tổng hợp những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn công tác tiếp
nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; tăng cường
công tác tổng hợp nguyên nhân, điều kiện phạm tội để ban hành văn bản kiến nghị
phòng ngừa vi phạm và tội phạm đối với các cơ quan hữu quan.
- Kiểm sát viên được phân công thụ
lý giải quyết phải chủ động, kịp thời đề ra các yêu cầu kiểm tra, xác minh đảm
bảo chất lượng, sát thực; 100% vụ việc phải có yêu cầu xác minh; phải tích cực,
chủ động phối hợp, đôn đốc Điều tra viên thực hiện các nội dung nêu trong yêu cầu
xác minh; xử lý kịp thời những khó khăn, vướng mắc hoặc tình tiết mới phát sinh
trong quá trình xác minh. Trước khi kết thúc việc xác minh ra quyết định khởi tố
hoặc không khởi tố vụ án hình sự thì cần phối hợp Cơ quan điều tra trao đổi thống
nhất đảm bảo việc ban hành quyết định có căn cứ, đúng pháp luật, chống oan, sai
hoặc bỏ lọt tội phạm.
- Thực hiện nghiêm chỉnh các quy định
của Bộ luật TTHS và Thông tư liên tịch số 01/2020 của liên ngành tư pháp trung
ương về tạm đình chỉ, phục hồi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến
nghị khởi tố. Kiểm sát chặt chẽ các căn cứ tạm đình chỉ việc giải quyết tố
giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Phối hợp với Cơ quan điều tra rà
soát các tố giác, tin báo hoặc kiến nghị khởi tố đã tạm đình chỉ, nếu thấy lý
do tạm đình chỉ không còn, thì yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định phục hồi
giải quyết ngay theo quy định của pháp luật; Tăng cường và nâng cao chất lượng
kiểm sát trực tiếp việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố của các Cơ quan điều tra, cơ quan tiến hành một số hoạt động
điều tra cùng cấp và cấp dưới.
2. Thực hành quyền công tố và kiểm
sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự.
Thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị của
Viện trưởng Viện KSND tối cao về chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm và tăng
cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động
điều tra đáp ứng với yêu cầu đấu tranh, phòng chống tội phạm trong tình hình mới
(Chỉ thị 04/2015, số 03/2020, số 05/2020); Quy chế Công tác thực hành quyền
công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố (Ban hành kèm theo Quyết định
số 111/QĐ-VKSTC ngày 17/4/2020 của Viện trưởng VKSND tối cao); thực hiện nghiêm
chỉnh Chỉ thị số 02/CT-VKSTC ngày 14/01/2020 về công tác bảo vệ bí mật Nhà nước
trong ngành Kiểm sát nhân dân. Trong quá trình thực hành quyền công tố và kiểm
sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm các vụ án trật tự xã hội, Viện kiểm sát
các cấp quan tâm thực hiện tốt một số nội dung sau:
- Trong giai đoạn điều tra vụ án:
Phải nâng cao trách nhiệm, kiểm sát chặt chẽ các hoạt động điều tra; Trong việc
xét phê chuẩn các quyết định của Cơ quan điều tra, phải thận trọng, kiên quyết
không phê chuẩn hoặc hủy bỏ quyết định trái pháp luật. Quá trình kiểm sát phải
xây dựng kế hoạch, nhật ký kiểm sát điều tra; Kiểm sát viên phải chủ động, phối
hợp chặt chẽ với Điều tra viên ngay từ giai đoạn khởi tố vụ án và trong suốt
quá trình điều tra vụ án; nắm chắc tiến độ điều tra, kịp thời đề ra yêu cầu điều
tra chất lượng, sát thực; đảm bảo mọi hoạt động điều tra, thu thập chứng cứ phải
đúng trình tự, thủ tục tố tụng hình sự, không để những vi phạm, thiếu sót xảy
ra. Đối với vụ án đặc biệt nghiêm trọng, các vụ án có tính chất phức tạp, việc
thu thập chứng cứ có nhiều khó khăn, bị can không nhận tội, có khiếu nại Điều
tra viên vi phạm pháp luật, Kiểm sát viên cần trực tiếp hỏi cung bị can, lấy lời
khai những người tham gia tố tụng và trực tiếp xem xét đánh giá các vật chứng
thu thập được trước khi đề xuất phê chuẩn các quyết định tố tụng. Trước khi kết
thúc điều tra vụ án, phối hợp với Cơ quan điều tra đánh giá toàn bộ hệ thống chứng
cứ buộc tội, gỡ tội, thống nhất đường lối xử lý vụ án bảo đảm việc truy tố đúng
người, đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt người phạm tội, không làm oan người
vô tội. Đối với các vụ án Giết người, Hủy hoại tài sản, Gây rối trật tự công cộng,
Chống người thi hành công vụ xảy ra tại các điểm nóng có khiếu kiện phức tạp,
yêu cầu nghiên cứu, vận dụng thực hiện theo Hướng dẫn số 28/HD-VKSTC ngày
24/9/2020 của Viện KSND tối cao. Đồng thời, kịp thời báo cáo Viện KSND tối cao
nắm được, chỉ đạo.
Triển khai thực hiện nghiêm túc Quy
trình tạm thời Kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh của cơ quan có thẩm
quyền điều tra; trực tiếp ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can,
lấy lời khai trong các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố (Ban hành kèm theo
Quyết định số 264/QĐ-VKSTC ngày 21/7/2020 của Viện trưởng VKSND tối cao). Đồng
thời kiểm sát chặt chẽ và yêu cầu Cơ quan điều tra thực hiện nghiêm túc việc
ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo đúng hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số
03/2018/TTLT-BCA-VKSTC-TANDTC-BQP.
Phải tạo điều kiện tốt nhất cho người
tham gia tố tụng thực hiện quyền bào chữa; phải xem xét đầy đủ, kịp thời mọi ý kiến
của người bào chữa, người tham gia tố tụng khác. Thực hiện nghiêm chỉnh quy định
của Điều 76 Bộ luật TTHS về trường hợp phải chỉ định người
bào chữa cho bị can, bị cáo, người bị buộc tội.
Phải kiểm sát chặt chẽ việc Cơ quan
điều tra quyết định đình chỉ điều tra, không để xảy ra trường hợp đình chỉ điều
tra do hành vi không cấu thành tội phạm hoặc đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự
không có căn cứ. Kịp thời phát hiện những vi phạm, thiếu sót trong hoạt động điều
tra để ban hành kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm, đảm bảo chất lượng của các
kiến nghị phải được Cơ quan điều tra chấp nhận, khắc phục sửa chữa. Thông qua
hoạt động kiểm sát kịp thời phát hiện những sơ hở thiếu sót trong quản lý nhà
nước là nguyên nhân phát sinh tội phạm để kiến nghị phòng ngừa tội phạm.
- Trong giai đoạn xét xử sơ thẩm:
Kiểm sát viên phải nghiên cứu, kiểm tra lại các chứng cứ tài liệu đã thu thập
có trong hồ sơ vụ án, thống kê đánh giá chứng cứ buộc tội, chứng cứ gỡ tội, xây
dựng kỹ đề cương xét hỏi, dự kiến các tình huống có thể xảy ra tại phiên tòa,
chuẩn bị thực hiện có hiệu quả việc tranh tụng tại phiên tòa bảo vệ quan điểm
truy tố của Viện kiểm sát; tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật, thực hiện “Số
hóa hồ sơ vụ án” và công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa để
phục vụ tích cực, hiệu quả cho việc giải quyết vụ án. Đối với các vụ án do
VKSND tối cao ban hành Cáo trạng phân công cho Viện kiểm sát cấp dưới thực hành
quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm thì thực hiện nghiêm chỉnh Quy chế phối
hợp giữa Viện kiểm sát cấp trên và Viện kiểm sát cấp dưới ban hành kèm theo Quyết
định số 314/QĐ-VKSTC ngày 05/7/2018 của Viện trưởng VKSND tối cao.
- Tăng cường phối hợp với Cơ quan
điều tra, Tòa án cùng cấp đảm bảo việc giải quyết án kịp thời, đúng pháp luật.
Trường hợp liên ngành không thống nhất hoặc có những khó khăn vướng mắc không
thể giải quyết được thì báo cáo thỉnh thị xin ý kiến chỉ đạo của các cơ quan tố
tụng cấp trên, nhằm tránh oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Phối hợp chặt chẽ với
Cơ quan điều tra, Tòa án cùng cấp thực hiện nghiêm chỉnh Thông tư liên tịch số
01/2020/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BNN&PTNT-BTC-BTP về quản lý, giải quyết
các vụ án, vụ việc tạm đình chỉ; rà soát và giải quyết kịp thời, đúng pháp luật
các vụ án tạm đình chỉ, không để xảy ra tình trạng hết thời hiệu truy cứu trách
nhiệm hình sự chưa được đình chỉ hoặc có căn cứ phục hồi mà không kịp thời phục
hồi điều tra theo pháp luật.
Chú trọng nâng cao chất lượng giải
quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp thuộc thẩm quyền, không để
tồn đọng kéo dài, quá thời hạn, đặc biệt là các khiếu nại, tố cáo do các cơ
quan TW, Đại biểu Quốc hội chuyển đến, các vụ việc báo chí nêu, các vụ việc có
dấu hiệu oan, sai. Viện trưởng Viện kiểm sát cấp phải chủ động kiểm tra, trực
tiếp chỉ đạo giải quyết những vụ án có dấu hiệu oan, sai; trường hợp vướng mắc
phải kịp thời báo cáo thỉnh thị Viện kiểm sát cấp trên. Định kỳ, hàng tháng báo
cáo VKSND tối cao tiến độ, kết quả giải quyết những vụ án đã xác định là oan,
sai.
II. CÔNG TÁC HƯỚNG
DẪN, CHỈ ĐẠO VÀ TRẢ LỜI THỈNH THỊ
Tiếp tục tăng cường công tác theo
dõi, hướng dẫn chỉ đạo, công tác trả lời thỉnh thị các vụ việc, vụ án hình sự về
trật tự xã hội, năm 2021 Viện kiểm sát các Cấp quan tâm thực hiện các nội dung
sau:
- Tập trung hướng dẫn, chỉ đạo thực
hiện tốt nhiệm vụ chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm; thực hiện nghiêm các biện
pháp phòng, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm trong Chỉ thị 04/2015 và các chỉ thị
chuyên đề của Viện trưởng VKSND tối cao.
- Nắm chắc tình hình, kết quả giải
quyết án trật tự xã hội do Viện kiểm sát cấp dưới thụ lý giải quyết thông qua
nghiên cứu các báo cáo nghiệp vụ, báo cáo tháng, Cáo trạng, các quyết định xử
lý vụ án...; phải nắm chắc các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, có khó
khăn, vướng mắc, tồn đọng kéo dài, dư luận xã hội quan tâm; những vụ án có dấu
hiệu oan, sai hoặc có đơn kêu oan, khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài; những vụ,
việc tiềm ẩn nguy cơ trở thành “điểm nóng” để chỉ đạo giải quyết kịp thời. Trường
hợp cần thiết thì yêu cầu Viện kiểm sát cấp dưới trực tiếp báo cáo để hướng dẫn,
chỉ đạo chính xác, đúng pháp luật.
- Thông qua theo dõi, hướng dẫn, chỉ
đạo nghiệp vụ phải tổng hợp đánh giá các ưu điểm, hạn chế của Viện kiểm sát cấp
dưới, kịp thời ban hành thông báo rút kinh nghiệm khắc phục những vi phạm, thiếu
sót.
- Tăng cường và nâng cao chất lượng
trả lời thỉnh thị; nội dung trả lời thỉnh thị phải rõ ràng, cụ thể; không hướng
dẫn, trả lời chung chung, khó thực hiện; phải phân công Kiểm sát viên có năng lực
để nghiên cứu hồ sơ trả lời thỉnh thị. Viện kiểm sát cấp trên phải nâng cao
trách nhiệm trong việc hướng dẫn trả lời thỉnh thị Viện kiểm sát cấp dưới.
Không để xảy ra trường hợp vụ án, vụ việc, những khó khăn, vướng mắc Viện kiểm
sát cấp trên có thể trả lời, hướng dẫn, chỉ đạo giải quyết được, nhưng lại đề
nghị Viện KSND tối cao hướng dẫn, giải đáp, trả lời, dẫn đến vụ, việc kéo dài.
- Chấp hành nghiêm túc công tác
thông tin báo cáo của ngành KSND, gửi kịp thời đầy đủ các báo cáo, quyết định tố
tụng hình sự theo danh mục quy định của ngành đến Viện kiểm sát cấp trên để
theo dõi, hướng dẫn chỉ đạo. Nội dung các báo cáo phải bảo đảm chất lượng,
tránh tình trạng báo cáo qua loa, hình thức.
III. TỔ CHỨC THỰC
HIỆN
1. Viện kiểm sát nhân dân các tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương; Viện kiểm sát Quân sự Trung ương và các Viện
kiểm sát cấp quân khu tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các nội
dung hướng dẫn nêu trên.
2. Trên cơ sở Hướng dẫn này và
Chương trình, Kế hoạch công tác năm 2021 của Viện kiểm sát các cấp, các Phòng
nghiệp vụ xây dựng Chương trình, Kế hoạch công tác của đơn vị và hướng dẫn công
tác cho Viện kiểm sát cấp huyện./
|
Nơi nhận:
- Đ/c Lê Minh Trí - Viện trưởng, Viện
KSND tối cao (để báo cáo);
- Đồng chí Nguyễn Duy Giảng - Phó viện trưởng VKSND tối cao (để báo cáo)
- Các đ/c Phó viện trưởng VKSNDTC (để báo cáo);
- VKSND tỉnh, TP trực thuộc TW;
- Các VKSND cấp cao 1, 2, 3 (để phối hợp);
- VKS Quân sự TW; Vụ 1, Vụ 3, Vụ 4, Vụ 5, Vụ 6, Vụ 16, Cục 1, Cục 2 (để phối
hợp);
- Văn phòng VKSNDTC (để theo dõi);
- Lưu VT, VP Vụ 2.
|
TL.
VIỆN TRƯỞNG
VỤ TRƯỞNG
VỤ THỰC HÀNH QUYỀN CÔNG TỐ VÀ KIỂM SÁT ĐIỀU TRA ÁN TRẬT TỰ XÃ HỘI
Lê Minh Long
|