|
HỘI ĐỒNG
THẨM PHÁN
TÒA ÁN NHÂN DÂN
TỐI CAO
--------
|
CỘNG HÒA
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số: 05/2012/NQ-HĐTP
|
Hà Nội,
ngày 03 tháng 12 năm 2012
|
NGHỊ
QUYẾT
HƯỚNG
DẪN THI HÀNH MỘT SỐ QUY ĐỊNH TRONG PHẦN THỨ HAI “THỦ TỤC GIẢI QUYẾT VỤ ÁN TẠI
TÒA ÁN CẤP SƠ THẨM” CỦA BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ ĐÃ ĐƯỢC SỬA ĐỔI, BỔ SUNG THEO
LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ
HỘI ĐỒNG
THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO
Căn cứ Luật Tổ chức
Tòa án nhân dân;
Để thi hành đúng và
thống nhất các quy định trong Phần thứ hai “Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án
cấp sơ thẩm” của Bộ luật tố tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi,
bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng dân sự ngày 29 tháng 3 năm 2011(sau đây
viết tắt là BLTTDS);
Sau khi có ý kiến
thống nhất của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ trưởng Bộ Tư pháp,
QUYẾT
NGHỊ:
Điều 1. Phạm
vi điều chỉnh
Nghị quyết này hướng
dẫn thi hành một số quy định của BLTTDS nhằm bảo đảm thi hành đúng và thống
nhất Phần thứ hai “Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ thẩm” của BLTTDS.
Điều 2. Quyền
khởi kiện vụ án quy định tại Điều 161 của BLTTDS
Khi xét thấy cần khởi kiện vụ án tại
Toà án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, thì
cá nhân, cơ quan, tổ chức phải làm đơn khởi kiện theo đúng quy định tại khoản 2 Điều 164 của BLTTDS và cần phân biệt như sau:
1. Đối với cá nhân có đầy đủ năng lực
hành vi tố tụng dân sự, thì có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi
kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ của người khởi kiện trong đơn phải ghi họ tên,
địa chỉ của cá nhân đó. Đồng thời, ở phần cuối đơn, cá nhân đó phải ký tên hoặc
điểm chỉ.
2. Đối với cá nhân
là người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi không mất năng lực hành
vi dân sự, không bị hạn chế năng lực hành vi dân sự đã tham gia lao động theo
hợp đồng lao động hoặc giao dịch dân sự bằng tài sản riêng của mình, thì có thể
tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án về tranh chấp có liên
quan đến hợp đồng lao động hoặc giao dịch dân sự đó. Tại mục tên, địa chỉ của
người khởi kiện trong đơn phải ghi họ tên, địa chỉ của cá nhân đó. Đồng thời, ở
phần cuối đơn, cá nhân đó phải ký tên hoặc điểm chỉ.
3. Đối với cá nhân là người chưa thành
niên (trừ trường hợp được hướng dẫn tại khoản 2 Điều này), người mất năng lực
hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, thì người đại diện
hợp pháp của họ (đại diện theo pháp luật) có thể tự mình hoặc nhờ người khác
làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ của người khởi kiện trong đơn
phải ghi họ tên, địa chỉ của người đại diện hợp pháp của cá nhân đó. Đồng thời,
ở phần cuối đơn, người đại diện hợp pháp đó phải ký tên hoặc điểm chỉ.
4. Đối với cá nhân
thuộc trường hợp quy định tại khoản 1, 2 và 3 Điều này là
người không biết chữ, không nhìn được, không thể tự mình
làm đơn khởi kiện, không thể tự mình ký tên hoặc điểm chỉ thì có thể nhờ người
khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án và phải có người làm chứng. Người làm chứng phải
ký xác nhận việc khởi kiện và nội dung khởi kiện vào đơn khởi kiện trước mặt
người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân
dân cấp xã chứng nhận trước mặt người khởi kiện
và người làm chứng.
“Người làm chứng” trong trường hợp này
phải là người có đầy đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự quy định tại Điều 57 của BLTTDS.
5. Đối với cơ quan, tổ chức, thì người
đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó có thể tự mình hoặc nhờ người khác
làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ của người khởi kiện phải ghi
tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức và họ tên, chức vụ của người đại diện hợp pháp
của cơ quan, tổ chức đó. Đồng thời, ở phần cuối đơn, người đại diện hợp pháp
của cơ quan, tổ chức phải ký tên và đóng dấu của cơ quan, tổ chức đó.
Trường hợp đại diện theo pháp luật của
cơ quan, tổ chức thực hiện việc khởi kiện vụ án, thì tại mục “Tên, địa chỉ của
người khởi kiện” sau khi ghi tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, phải ghi họ
tên, chức vụ của người đại diện theo pháp luật của cơ quan, tổ chức đó. Tại mục
“Người khởi kiện” ở cuối đơn khởi kiện cần phải ghi tên của cơ quan, tổ chức,
ghi chức vụ của người đại diện theo pháp luật của cơ quan, tổ chức; người đại
diện theo pháp luật của cơ quan, tổ chức ký tên, ghi họ, tên của người đại diện
theo pháp luật của cơ quan, tổ chức và đóng dấu của cơ quan, tổ chức.
Trường hợp người đại diện theo pháp luật
của cơ quan, tổ chức ủy quyền cho người khác thực hiện việc khởi kiện vụ án thì
tại mục “Tên, địa chỉ của người khởi kiện” sau khi ghi tên, địa chỉ của cơ
quan, tổ chức, phải ghi họ tên, chức vụ của người đại diện theo ủy quyền của cơ
quan, tổ chức đó, văn bản ủy quyền (số, ngày, tháng, năm) và chức danh của
người đại diện theo pháp luật của cơ quan, tổ chức ủy quyền. Tại mục “Người
khởi kiện” ở cuối đơn khởi kiện cần phải ghi tên của cơ quan, tổ chức, ghi dòng
chữ “Người đại diện theo ủy quyền”; người đại diện theo ủy quyền ký tên, ghi
họ, tên của người đại diện theo ủy quyền và đóng dấu của cơ quan, tổ chức.
Trường hợp văn phòng đại diện, chi
nhánh của pháp nhân thực hiện việc khởi kiện vụ án phát sinh từ giao dịch do văn
phòng đại diện, chi nhánh xác lập thực hiện, thì tại mục “Tên, địa chỉ của
người khởi kiện” sau khi ghi tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, phải ghi họ tên,
chức vụ của người đứng đầu văn phòng đại diện, chi nhánh của pháp nhân, văn bản
ủy quyền (số, ngày, tháng, năm) và chức danh của người đại diện theo pháp luật
của pháp nhân ủy quyền. Tại mục “Người khởi kiện” ở cuối đơn khởi kiện cần phải
ghi tên của pháp nhân, ghi chức vụ của người đứng đầu văn phòng đại diện, chi
nhánh của pháp nhân; người đứng đầu văn phòng đại diện, chi nhánh của pháp nhân
ký tên; ghi họ, tên của người đứng đầu văn phòng đại diện, chi nhánh của pháp
nhân. Đóng dấu của pháp nhân hoặc đóng dấu của văn phòng đại diện, chi nhánh
của pháp nhân.
6. Khi xét thấy có đủ điều kiện để thụ
lý vụ án, thì việc xác định tư cách nguyên đơn trong vụ án được thực hiện như
sau:
a) Đối với trường hợp được hướng dẫn
tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, thì nguyên đơn trong vụ án chính là người khởi
kiện;
b) Đối với trường hợp được hướng dẫn
tại khoản 3 Điều này, thì nguyên đơn là người chưa thành niên, người mất năng
lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự. Do những người
này không có năng lực hành vi tố tụng dân sự, nên người đại diện hợp pháp của
họ thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng của nguyên đơn tại Toà án;
c) Đối với cơ quan, tổ chức được hướng
dẫn tại khoản 5 Điều này, thì cơ quan, tổ chức khởi kiện là nguyên đơn trong vụ
án. Người đại diện theo pháp luật hoặc theo uỷ quyền tham gia tố tụng, thực
hiện quyền và nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức là nguyên đơn đó.
Điều 3. Quyền
khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, lợi
ích công cộng và lợi ích của Nhà nước quy định tại Điều 162 của
BLTTDS
1. Cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện
vụ án dân sự để yêu cầu Toà án bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước
quy định tại khoản 3 Điều 162 của BLTTDS khi có đầy đủ các điều
kiện sau đây:
a) Cơ quan, tổ chức đó có những nhiệm
vụ, quyền hạn trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước, quản lý xã hội
về một lĩnh vực nhất định;
b) Lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà
nước cần yêu cầu Toà án bảo vệ phải thuộc lĩnh vực do cơ quan, tổ chức đó phụ
trách.
Ví dụ 1: Cơ quan
Tài nguyên và Môi trường có quyền khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu Toà án buộc
cá nhân, cơ quan, tổ chức có hành vi gây ô nhiễm môi trường phải bồi thường
thiệt hại, khắc phục sự cố gây ô nhiễm môi trường công cộng.
Ví dụ 2: Cơ quan Văn hoá - Thông tin
có quyền khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu Toà án buộc cá nhân, cơ quan, tổ
chức có hành vi xâm phạm di sản văn hoá thuộc sở hữu toàn dân phải bồi thường
thiệt hại do hành vi xâm phạm gây ra.
2. Khi xét thấy có đủ điều kiện để thụ
lý vụ án do cơ quan, tổ chức khởi kiện theo quy định tại Điều
162 của BLTTDS, thì việc xác định tư cách nguyên đơn trong vụ án được thực
hiện như sau:
a) Đối với trường hợp cơ quan về dân
số - gia đình và trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ khởi kiện vụ án về hôn nhân và
gia đình thì nguyên đơn là:
a1) Người được cơ quan về dân số - gia
đình và trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ khởi kiện vụ án để yêu cầu Toà án buộc
người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó
theo quy định tại khoản 3 Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình;
a2) Người con được cơ quan về dân số -
gia đình và trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ khởi kiện vụ án để yêu cầu Toà án xác
định cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân
sự quy định tại khoản 3 Điều 66 Luật Hôn nhân và Gia đình;
a3) Cha, mẹ được
cơ quan về dân số - gia đình và trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ khởi kiện vụ án để
yêu cầu Toà án xác định con cho cha, mẹ mất năng lực hành vi dân sự quy định
tại khoản 3 Điều 66 Luật Hôn nhân và Gia đình.
b) Đối với trường hợp công đoàn cấp
trên của công đoàn cơ sở khởi kiện vụ án về tranh chấp lao động để bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của tập thể người lao động, thì nguyên đơn là tập thể người
lao động có quyền và lợi ích hợp pháp được bảo vệ;
c) Đối với trường hợp cơ quan, tổ chức
khởi kiện vụ án yêu cầu Toà án bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước,
thì nguyên đơn chính là cơ quan, tổ chức khởi kiện vụ án.
Điều 4. Phạm
vi khởi kiện quy định tại Điều 163 của BLTTDS
Được coi là “nhiều quan hệ pháp luật
có liên quan với nhau” để giải quyết trong cùng một vụ án khi thuộc một trong
các trường hợp sau đây:
a) Việc giải quyết quan hệ pháp luật
này đòi hỏi phải giải quyết đồng thời quan hệ pháp luật khác;
Ví dụ: A khởi kiện yêu cầu Toà án buộc
B phải trả lại quyền sử dụng đất. Đồng thời, A khởi kiện yêu cầu Toà án buộc C
phải tháo dỡ công trình mà C đã xây dựng trên đất đó.
b) Việc giải quyết các quan hệ pháp luật
có cùng đương sự và về cùng loại tranh chấp quy định trong một điều luật tương
ứng tại một trong các điều 25, 27, 29 và 31 của BLTTDS.
Ví dụ: A khởi kiện yêu cầu Toà án buộc
B phải trả nợ 100 triệu đồng. Đồng thời, A còn khởi kiện yêu cầu Toà án buộc B
phải trả lại chiếc xe ôtô mà B thuê của A do đã hết thời hạn cho thuê.
Điều 5. Hình
thức, nội dung đơn khởi kiện quy định tại Điều 164 của BLTTDS.
Để bảo đảm cho việc làm đơn khởi kiện
đúng và thống nhất, Toà án yêu cầu người khởi kiện làm đơn khởi kiện theo Mẫu số
01 ban hành kèm theo Nghị quyết này. Toà án phải niêm yết công khai tại trụ sở
Toà án mẫu đơn khởi kiện và hướng dẫn sử dụng mẫu đơn khởi kiện.
Điều 6.
Tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện quy định tại Điều
165 của BLTTDS
Về nguyên tắc, khi gửi đơn khởi kiện
cho Toà án, người khởi kiện phải gửi kèm theo tài liệu, chứng cứ để chứng minh
họ là người có quyền khởi kiện và những yêu cầu của họ là có căn cứ và hợp pháp.
Tuy nhiên, trong trường hợp vì lý do khách quan nên họ không thể nộp ngay đầy
đủ các tài liệu, chứng cứ, thì họ phải nộp các tài liệu, chứng cứ ban đầu chứng
minh cho việc khởi kiện là có căn cứ. Các tài liệu, chứng cứ khác, người khởi
kiện phải tự mình bổ sung hoặc bổ sung theo yêu cầu của Toà án trong quá trình
giải quyết vụ án.
Ví dụ 1: Khi gửi đơn khởi kiện cho Toà
án yêu cầu giải quyết ly hôn (có đăng ký kết hôn hợp pháp), nuôi con, chia tài
sản, thì về nguyên tắc người khởi kiện phải gửi kèm theo đầy đủ các tài liệu,
chứng cứ về quan hệ hôn nhân, con, tài sản chung của vợ chồng; nếu họ chưa thể
gửi đầy đủ các tài liệu, chứng cứ này, thì cùng với đơn khởi kiện, họ phải gửi
bản sao giấy đăng ký kết hôn, bản sao giấy khai sinh của con (nếu có tranh chấp
về nuôi con).
Ví dụ 2: Khi gửi
đơn khởi kiện cho Toà án yêu cầu giải quyết tranh chấp hợp đồng, thì người khởi
kiện phải gửi kèm theo bản sao hợp đồng có tranh chấp, hoá đơn thanh toán tiền,
nhận tài sản, biên bản thanh lý,…; nếu họ chưa thể gửi đủ các tài liệu, chứng
cứ này, thì cùng với đơn khởi kiện họ phải gửi bản sao hợp đồng.
Điều 7. Thủ
tục nhận đơn khởi kiện quy định tại Điều 167
của BLTTDS
1. Toà án phải có sổ nhận đơn để ghi
ngày tháng năm nhận đơn của đương sự làm căn cứ xác định ngày khởi kiện.
2. Toà án thực hiện thủ tục nhận đơn
của người khởi kiện như sau:
a) Trường hợp
người khởi kiện trực tiếp nộp đơn tại Toà án theo quy định tại điểm
a khoản 1 Điều 166 của BLTTDS, thì Toà án ghi ngày, tháng, năm người khởi
kiện nộp đơn vào sổ nhận đơn. Ngày khởi kiện được xác định là ngày nộp đơn.
b) Trường hợp đương sự gửi đơn đến Toà
án qua bưu điện theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 166 của BLTTDS,
thì Toà án ghi ngày, tháng, năm nhận đơn do bưu điện chuyển đến vào sổ nhận đơn
và ngày, tháng, năm đương sự gửi đơn theo ngày, tháng, năm có dấu bưu điện nơi
gửi đơn. Phong bì có dấu bưu điện phải được đính kèm đơn khởi kiện. Ngày khởi
kiện được xác định là ngày có dấu bưu điện nơi gửi. Trường hợp không xác định
được ngày, tháng, năm theo dấu bưu điện trên phong bì, thì Toà án phải ghi chú
trong sổ nhận đơn là “không xác định được ngày, tháng, năm theo dấu bưu điện”.
Trong trường hợp này, ngày khởi kiện được xác định là ngày Toà án nhận được đơn
do bưu điện chuyển đến.
c) Toà án phải ghi (hoặc đóng dấu nhận
đơn có ghi) ngày, tháng, năm nhận đơn vào góc trên bên trái của đơn khởi kiện.
d) Việc giao nhận chứng cứ do đương sự
nộp hoặc gửi kèm theo đơn khởi kiện được thực hiện theo hướng dẫn tại Điều 4 Nghị quyết số 04/2012/NQ-HĐTP ngày 03-12-2012 của Hội
đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy
định về “Chứng minh và chứng cứ” của Bộ luật tố tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ
sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng dân sự.
đ) Sau khi
nhận đơn khởi kiện, Toà án phải cấp giấy báo nhận đơn khởi kiện cho người khởi
kiện; nếu Toà án nhận đơn khởi kiện gửi qua bưu điện, thì Toà án gửi giấy báo
nhận đơn khởi kiện để thông báo cho người khởi kiện biết.
3. Ngay sau
khi nhận được đơn khởi kiện, việc phân công người xem xét đơn khởi kiện được
thực hiện như sau:
a. Đối với
Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau
đây gọi chung là Toà án cấp huyện), thì Chánh án hoặc Phó Chánh án được
Chánh án uỷ nhiệm phân công cho một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện;
b. Đối với
Toà án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Toà
án cấp tỉnh), thì Chánh án hoặc Phó Chánh án được Chánh án uỷ nhiệm,
Chánh Toà hoặc Phó Chánh toà được Chánh án uỷ quyền phân công cho một Thẩm phán
xem xét đơn khởi kiện.
4. Trong thời
hạn năm ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Thẩm phán được phân
công xem xét đơn khởi kiện phải có một trong các quyết định sau đây:
a) Tiến hành
thủ tục thụ lý vụ án, nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của mình theo quy
định tại Điều 171 của BLTTDS và hướng dẫn tại Điều 10 của
Nghị quyết này;
b) Chuyển đơn
khởi kiện cho Toà án có thẩm quyền và thông báo bằng văn bản cho người khởi
kiện biết. Thủ tục chuyển đơn khởi kiện được thực hiện theo quy định tại Điều 37 của BLTTDS và hướng dẫn tại Điều 10
Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP ngày 03-12-2012 của Hội đồng Thẩm phán Toà án
nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định tại Phần thứ nhất “Những
quy định chung” của Bộ luật tố tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi,
bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng dân sự;
c) Trả lại
đơn khởi kiện cho người khởi kiện, nếu thuộc một trong các trường hợp quy định
tại Điều 168 của BLTTDS và hướng dẫn tại Điều 8 của
Nghị quyết này và thông báo bằng văn bản cho người khởi kiện biết.
Điều
8. Trả lại đơn khởi kiện, hậu quả của việc trả lại đơn khởi kiện quy định tại Điều
168 của BLTTDS
1. Người khởi
kiện không có quyền khởi kiện là người không thuộc một trong các chủ thể quy
định tại Điều 161 và Điều 162 của BLTTDS và hướng dẫn tại Điều
2 và Điều 3 của Nghị quyết này.
Người khởi
kiện không có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự là người không có khả năng tự
mình thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự hoặc ủy quyền cho người đại diện
tham gia tố tụng dân sự theo quy định tại Điều 57 của BLTTDS.
2. Chưa có đủ
điều kiện khởi kiện là trường hợp các đương sự có thoả thuận hoặc pháp luật có
quy định về các điều kiện để khởi kiện (kể cả quy định về hình thức, nội dung
đơn kiện), nhưng đương sự đã khởi kiện khi còn thiếu một trong các điều kiện
đó.
Ví dụ 1: Theo quy định tại Điều 135 của Luật Đất đai thì tranh chấp đất đai phải qua thủ
tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp. Do
đó, kể từ ngày 01-7-2004 (ngày Luật Đất đai có hiệu lực thi hành), thì Tòa án
chỉ xem xét, thụ lý tranh chấp đất đai khi tranh chấp đất đó đã được hòa giải tại
Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Trường hợp tranh chấp đất đai chưa được
hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn, thì Tòa án căn cứ vào quy định
tại điểm d khoản 1 Điều 168 của BLTTDS để trả lại
đơn khởi kiện và hướng dẫn đương sự tiến hành thủ tục hòa giải tại Ủy ban
nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp.
Ví dụ 2: Trong
đơn khởi kiện, nguyên đơn không ghi đúng địa chỉ của bị đơn, mặc dù Toà án yêu
cầu bổ sung nhưng đã quá thời hạn do Toà án ấn định mà nguyên đơn vẫn không bổ
sung được.
Ví dụ 3: Công
ty A và Công ty B ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa, trong đó thỏa thuận việc giải
quyết tranh chấp hợp đồng bằng Trọng tài. Khi phát sinh tranh chấp hợp đồng,
Công ty A khởi kiện Công ty B tại Tòa án trước khi yêu cầu Trọng tài giải quyết
tranh chấp. Tòa án xét thấy thỏa thuận trọng tài giữa các bên là hợp pháp theo
đúng quy định của Luật Trọng tài thương mại thì Tòa án căn cứ
vào quy định tại điểm d khoản 1 Điều 168 của BLTTDS để trả lại
đơn khởi kiện và hướng dẫn họ tiến hành thủ tục giải quyết tranh chấp tại
Trọng tài.
3. Khi xác định điều
kiện khởi kiện vụ án dân sự mà đối tượng khởi kiện là quyền sử dụng đất thì thực
hiện như sau:
a) Đối với tranh chấp
ai có quyền sử dụng đất thì phải tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân
dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp theo quy định
tại Điều 135 của Luật Đất đai.
b) Đối với tranh chấp
liên quan đến quyền sử dụng đất như: tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền
sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ
chồng là quyền sử dụng đất,… thì không phải tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân
dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục
hoà giải theo quy định của BLTTDS.
4. Vụ án
không thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án là trường hợp không thuộc một
trong các tranh chấp quy định tại các điều 25, 27, 29 và 31 của
BLTTDS.
5. Việc trả lại đơn khởi kiện phải
được Toà án thông báo bằng văn bản cho người khởi kiện và Viện kiểm sát cùng
cấp biết; trong đó cần ghi rõ lý do trả lại đơn khởi kiện thuộc trường hợp nào quy
định tại khoản 1 Điều 168 của BLTTDS. Thông báo này có thể
được giao trực tiếp hoặc gửi cho người khởi kiện qua bưu điện. Việc giao hoặc
gửi thông báo này phải có sổ theo dõi.
6. Khoản 1 Điều 168
của BLTTDS đã bỏ căn cứ trả lại đơn khởi kiện vì lý do thời hiệu khởi kiện
đã hết, vì vậy, Toà án không được lấy lý do thời hiệu khởi kiện đã hết để trả
lại đơn khởi kiện.
Trường hợp trước đây, Tòa án đã trả
lại đơn khởi kiện vì lý do thời hiệu khởi kiện đã hết mà đương sự có yêu cầu
khởi kiện lại, thì Toà án thụ lý vụ việc và đương sự phải nộp tiền tạm ứng án
phí nếu không thuộc diện được miễn theo quy định pháp luật.
Trường hợp đã có bản án, quyết định
của Toà án bác yêu cầu hoặc đình chỉ vì lý do thời hiệu khởi kiện đã hết, thì
Toà án căn cứ điểm b khoản 1 Điều 168 của BLTTDS để trả lại
đơn khởi kiện và giải thích cho họ biết họ có quyền làm đơn đề nghị xem xét vụ
việc theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định nêu trên.
7. Người khởi
kiện có quyền nộp đơn khởi kiện lại vụ án khi thuộc một trong các trường hợp
quy định tại
khoản 3 Điều 168 và các điểm c, e, g khoản 1 Điều 192 của BLTTDS
và các văn bản pháp luật có quy định.
"Các trường hợp khác
theo quy định của pháp luật” quy định tại điểm d khoản 3
Điều 168 của BLTTDS là các trường hợp trong BLTTDS chưa quy định nhưng đã
được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật khác hoặc sau khi BLTTDS có
hiệu lực thi hành mới được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật được
ban hành sau đó hoặc trong các điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là thành viên.
Ví dụ 1: Trường hợp Tòa án tiến
hành hòa giải đoàn tụ thành theo quy định tại Điều 88 của Luật
Hôn nhân và Gia đình và đã ra quyết định công nhận sự thỏa thuận về việc
hòa giải đoàn tụ thành giữa các đương sự. Trong thời gian đoàn tụ, các đương sự
lại phát sinh mâu thuẫn và có đơn xin ly hôn yêu cầu Tòa án giải quyết, thì Tòa
án căn cứ vào Điều 85 của Luật Hôn nhân và Gia đình để thụ
lý, giải quyết theo thủ tục chung.
Ví dụ 2: Trường hợp Tòa án đã bác đơn
xin ly hôn của người chồng xin ly hôn vợ đang có thai hoặc đang nuôi con dưới
mười hai tháng tuổi, thì Tòa án chỉ thụ lý lại vụ án xin ly hôn của người chồng
khi đã đáp ứng đủ điều kiện khởi kiện quy định tại khoản 2 Điều
85 của Luật Hôn nhân và Gia đình.
Điều
9. Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện quy định tại Điều
169 của BLTTDS
1. Khi nhận
đơn khởi kiện hoặc sau khi nhận đơn khởi kiện, xét thấy đơn khởi kiện không có
đủ các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 164 của BLTTDS,
thì tuỳ theo yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện mà Toà án yêu cầu người
khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện trong một thời hạn do Toà án ấn định,
nhưng không quá ba mươi ngày, kể từ ngày người khởi kiện nhận được văn bản của
Toà án yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện. Trong trường hợp đặc biệt, Toà
án có thể gia hạn thêm, nhưng không quá mười lăm ngày, kể từ ngày kết thúc thời
hạn do Toà án ấn định nêu trên.
2. Yêu cầu
sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện phải được làm bằng văn bản, trong đó phải nêu rõ
những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung cho người khởi kiện biết để họ thực hiện. Văn
bản này có thể được giao trực tiếp hoặc gửi cho người khởi kiện qua bưu điện.
Việc giao hoặc gửi này phải có sổ theo dõi.
3. Thời gian
thực hiện việc sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện không tính vào thời hiệu khởi
kiện. Ngày khởi kiện vẫn được xác định là ngày nộp đơn khởi kiện, nếu người
khởi kiện nộp trực tiếp tại Toà án hoặc ngày có dấu bưu điện nơi gửi, nếu đơn
khởi kiện được gửi qua bưu điện.
4. Sau khi người khởi kiện đã sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu
cầu của Toà án, thì Toà án tiếp tục việc thụ lý vụ án theo thủ tục chung quy
định tại Điều 171 của BLTTDS. Nếu hết thời hạn do Toà án ấn
định mà người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu của Toà án, thì Toà
án căn cứ vào khoản 2 Điều 169 của BLTTDS trả lại đơn khởi
kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo cho họ.
5. Trường hợp
trong đơn khởi kiện không ghi đầy đủ cụ thể hoặc ghi không đúng tên, địa chỉ
của người bị kiện; tên, địa chỉ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, thì
Toà án yêu cầu người khởi kiện ghi đầy đủ và đúng tên, địa chỉ của người bị
kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Nếu người khởi kiện không thực
hiện, thì Toà án căn cứ vào khoản 2 Điều 169 của BLTTDS trả
lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo cho họ mà không được thụ lý vụ
án. Việc Toà án thụ lý vụ án để sau đó ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ
án với lý do “chưa tìm được địa chỉ của bị đơn” là không đúng quy định của BLTTDS,
vì đây không phải là một trong những trường hợp Toà án ra quyết định tạm đình
chỉ giải quyết vụ án quy định tại Điều 189 của BLTTDS. Toà
án cũng không được tự mình tiến hành thông báo tìm người bị kiện, vì đây là
nghĩa vụ của đương sự.
6. Đối với
trường hợp trong đơn khởi kiện người khởi kiện có ghi đầy đủ cụ thể và đúng địa
chỉ của người bị kiện, của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan theo đúng quy
định tại khoản 2 Điều 164 BLTTDS, hướng dẫn tại Điều 5 của
Nghị quyết này và Mẫu số 01 ban hành kèm theo Nghị quyết này nhưng họ
không có nơi cư trú ổn định, thường xuyên thay đổi nơi cư trú mà không thông
báo địa chỉ mới cho người khởi kiện, cho Toà án, nhằm mục đích giấu địa chỉ,
trốn tránh nghĩa vụ đối với người khởi kiện, thì được coi là trường hợp người
bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cố tình giấu địa chỉ. Toà án
tiến hành thụ lý giải quyết vụ án theo thủ tục chung.
7. Nếu người khởi kiện không biết hoặc ghi không đúng địa chỉ của người
bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để ghi trong đơn khởi kiện, thì
họ phải thực hiện việc tìm địa chỉ của người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa
vụ liên quan.
Điều
10. Thụ lý vụ án quy định tại Điều 171 của BLTTDS
1. Trong
trường hợp người khởi kiện không nộp tiền tạm ứng án phí trong thời hạn mười
lăm ngày theo quy định tại khoản 2 Điều 171 của BLTTDS vì
sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì theo quy định tại khoản 1 Điều 161 của Bộ luật dân sự năm 2005, thời gian có sự
kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan đó không tính vào thời hạn nộp tiền
tạm ứng án phí.
2. Tòa án
phải ấn định cho người khởi kiện trong thời hạn bảy ngày, sau khi hết thời hạn
mười lăm ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm
ứng án phí, người khởi kiện phải nộp cho Tòa án biên lai nộp tiền tạm ứng án
phí. Hết thời hạn này người khởi kiện mới nộp cho Tòa án biên lai nộp tiền tạm
ứng án phí. Hết thời hạn này người khởi kiện mới nộp cho Tòa án biên lai nộp
tiền tạm ứng án phí, thì giải quyết như sau:
a) Trường hợp chưa trả lại đơn khởi kiện, thì Thẩm phán tiến hành thụ lý
vụ án;
b) Trường hợp
đã trả lại đơn khởi kiện mà người khởi kiện chứng minh được là họ đã nộp tiền
tạm ứng án phí đúng thời hạn quy định, nhưng vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở
ngại khách quan nên họ nộp biên lai nộp tiền tạm ứng án phí cho Toà án
không đúng hạn, thì Thẩm phán yêu cầu họ nộp lại đơn khởi kiện, các tài liệu,
chứng cứ kèm theo và tiến hành thụ lý vụ án theo thủ tục chung.
c) Trường hợp
sau khi Toà án trả lại đơn khởi kiện, người khởi kiện mới nộp tiền tạm ứng án
phí và nộp biên lai nộp tiền tạm ứng án phí cho Toà án, nếu không vì sự kiện
bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì được coi là nộp đơn khởi kiện
lại, Thẩm phán yêu cầu họ nộp lại đơn khởi kiện, các tài liệu, chứng cứ kèm
theo và tiến hành thụ lý lại vụ án theo thủ tục chung.
3. Hết thời
hạn được hướng dẫn tại khoản 2 Điều này, người khởi kiện không nộp cho Toà án
biên lai nộp tiền tạm ứng án phí, thì Toà án thông báo cho họ biết về việc
không thụ lý vụ án với lý do là họ không nộp tiền tạm ứng án phí.
Điều 11. Phân
công Thẩm phán giải quyết vụ án quy định tại Điều 172
của BLTTDS
1. Chánh án Toà án cấp huyện có thể tự
mình hoặc uỷ nhiệm cho một Phó Chánh án phân công Thẩm phán giải quyết vụ án.
Chánh án Toà án cấp tỉnh có thể uỷ
nhiệm cho một Phó Chánh án hoặc uỷ quyền cho Chánh toà hoặc Phó Chánh toà phân
công Thẩm phán giải quyết vụ án.
2. Khi phân công Thẩm phán giải quyết
vụ án, thì cần tiếp tục phân công Thẩm phán đã thực hiện việc xem xét đơn khởi
kiện và thụ lý vụ án. Việc phân công này không phải ra quyết định.
3. Đối với vụ
án phức tạp, việc giải quyết có thể phải kéo dài, thì cần phân công thêm Thẩm
phán dự khuyết để bảo đảm xét xử liên tục.
Điều 12. Quyền
yêu cầu phản tố của bị đơn quy định tại Điều 176
của BLTTDS
1. Được coi là yêu cầu phản tố của bị
đơn đối với nguyên đơn, đối với người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu
cầu độc lập
nếu
yêu cầu đó độc lập, không cùng với yêu cầu mà nguyên đơn, người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập yêu cầu Toà án giải quyết.
Ví dụ: Nguyên đơn
A có đơn khởi kiện yêu cầu bị đơn B phải trả lại tiền thuê nhà còn nợ của năm
2005 là năm triệu đồng. Bị đơn B có yêu cầu đòi nguyên đơn A phải thanh toán
cho mình tiền sửa chữa nhà bị hư hỏng và tiền thuế sử dụng đất mà bị đơn đã nộp
thay cho nguyên đơn là ba triệu đồng. Trường hợp này, yêu cầu của bị đơn B được
coi là yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn A.
2. Chỉ coi là ý kiến của bị đơn mà
không phải là yêu cầu phản tố của bị đơn đối với nguyên đơn, đối với người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập nếu bị đơn có yêu
cầu cùng với yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan
có yêu cầu độc lập (như yêu cầu Toà án không chấp nhận yêu cầu của nguyên
đơn, người
có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập hoặc chỉ chấp nhận
một phần yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu
cầu độc lập).
Ví dụ: Nguyên đơn C có đơn khởi kiện
yêu cầu Toà án công nhận quyền sở hữu đối với một xe ô tô và buộc bị đơn D trả
lại cho mình xe ô tô đó. Bị đơn D có yêu cầu Toà án không công nhận xe ô tô này
thuộc sở hữu của C mà là của mình hoặc công nhận xe ô tô này thuộc sở hữu chung
của C và D. Trường hợp này, yêu cầu của bị đơn D không được coi là yêu cầu phản
tố đối với nguyên đơn C.
3. Yêu cầu phản tố để bù trừ nghĩa vụ
với yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu
cầu độc lập
là trường hợp bị đơn có nghĩa vụ đối với nguyên đơn, người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập và nguyên đơn, người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập cũng có nghĩa vụ đối với bị đơn; do
đó, bị đơn có yêu cầu Toà án giải quyết để bù trừ nghĩa vụ mà họ phải thực hiện
theo yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu
cầu độc lập.
Ví dụ: Xem ví dụ 1 khoản 1 Điều này.
4. Yêu cầu phản
tố của bị đơn dẫn đến loại trừ việc chấp nhận một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của
nguyên đơn, người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập là trường hợp bị đơn có yêu cầu phản tố lại đối với nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập và nếu yêu cầu đó được chấp nhận, thì loại trừ việc chấp nhận một phần
hoặc toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập vì không có căn cứ.
Ví dụ: A có chiếc xe ô tô thuộc sở hữu
riêng đã bán cho C, nhưng nói với con (B là con của A) là cho C thuê mỗi tháng
năm triệu đồng. Sau đó A chết, B khởi kiện yêu cầu C phải thanh toán tiền thuê
xe trong một năm qua là sáu mươi triệu đồng. C có yêu cầu phản tố yêu cầu Toà
án công nhận quyền sở hữu xe ô tô và có tranh chấp. Nếu Toà án chấp nhận yêu
cầu phản tố của C, thì dẫn đến không chấp nhận toàn bộ yêu cầu của B đòi C
thanh toán tiền thuê xe ô tô.
5. Có sự liên quan giữa yêu cầu phản
tố của bị đơn và yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan
có yêu cầu độc lập là trường hợp hai yêu cầu này có mối quan hệ với nhau và
nếu được giải quyết trong cùng một vụ án, thì làm cho việc giải quyết vụ án
được chính xác và nhanh chóng hơn.
Ví dụ: Chị M khởi kiện yêu cầu anh N
phải trợ cấp nuôi con P một tháng ba trăm ngàn đồng. Anh N có yêu cầu phản tố
yêu cầu Toà án xác định P không phải là con của anh.
Điều 13. Thủ
tục yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập quy định tại Điều
178 của BLTTDS
1. Thủ tục yêu cầu phản tố hoặc yêu
cầu độc lập được thực hiện như thủ tục khởi kiện của nguyên đơn quy định tại
các điều 164, 165, 166, 167, 168, 169 và 170 của BLTTDS và
hướng dẫn tại các điều 5, 6, 7, 8 và 9 của Nghị quyết này.
2. Trong trường hợp Toà án nhận được
đơn về yêu cầu phản tố của bị đơn hoặc yêu cầu độc lập của người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan để giải quyết trong cùng một vụ án, thì (thời hạn chuẩn bị
xét xử được xác định từ ngày hoàn thành thủ tục phản tố, yêu cầu độc lập) ngày
thụ lý vụ án để tính thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án đó được xác định như sau:
a) Trường hợp bị đơn hoặc người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án
phí, án phí, thì ngày thụ lý vụ án là ngày Toà án nhận được đơn về yêu cầu phản
tố của bị đơn hoặc yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan
cùng các tài liệu, chứng cứ kèm theo.
b) Trường hợp bị đơn hoặc người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải nộp tiền tạm ứng án phí, thì ngày thụ lý vụ
án là ngày bị đơn hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nộp cho Toà án
biên lai nộp tiền tạm ứng án phí.
Ví dụ: Ngày 15-3-2013,
Toà án thụ lý vụ án theo đơn khởi kiện vụ án của nguyên đơn A. Toà án thông báo
về việc thụ lý vụ án cho bị đơn B biết. Sau khi nhận được thông báo, ngày 31-3-2013,
bị đơn B có đơn yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn A. Toà án tiến hành thủ tục
xem xét đơn yêu cầu phản tố. Ngày 15-4-2013, bị đơn B
nộp cho Toà án biên lai nộp tiền tạm ứng án phí. Trong trường hợp này, ngày Toà
án thụ lý vụ án được xác định lại là ngày 15-4-2013 (Tòa án ghi chú lại ngày
thụ lý vụ án trong sổ thụ lý vụ án). Trong trường hợp bị đơn B không
phải nộp tiền tạm ứng án phí, thì ngày thụ lý vụ án được xác định lại là ngày
31-3-2013.
c) Trường hợp có nhiều bị đơn có yêu
cầu phản tố hoặc có nhiều người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc
lập, thì ngày thụ lý vụ án được xác định như sau:
c1) Là ngày Toà án nhận được đơn về
yêu cầu phản tố hoặc đơn về yêu cầu độc lập cuối cùng, nếu họ đều thuộc trường
hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí, án phí;
c2) Là ngày người nộp cuối cùng cho
Toà án biên lai nộp tiền tạm ứng án phí, nếu họ thuộc trường hợp phải nộp tiền
tạm ứng án phí.
Điều 14. Thời
hạn chuẩn bị xét xử quy định tại Điều 179 của BLTTDS
Điều 179 của BLTTDS quy định về
thời hạn chuẩn bị xét xử; do đó, các thời hạn quy định trong Điều này đều được
tính trong thời hạn chuẩn bị xét xử. Tuỳ từng trường hợp cụ thể, thời hạn chuẩn
bị xét xử được tính như sau:
1. Trường hợp có quyết định đưa vụ án
ra xét xử.
a) Nếu không phải gia hạn thời hạn
chuẩn bị xét xử, thì thời hạn chuẩn bị xét xử kể từ ngày Toà án thụ lý vụ án
tối đa là:
- Bốn tháng đối
với các vụ án quy định tại Điều 25 và Điều 27 của BLTTDS;
- Hai tháng đối
với các vụ án quy định tại Điều 29 và Điều 31 của BLTTDS.
b) Nếu phải gia hạn thời hạn chuẩn bị
xét xử, thì thời hạn chuẩn bị xét xử kể từ ngày Toà án thụ lý vụ án tối đa là:
- Sáu tháng đối với các vụ án quy định
tại Điều 25 và Điều 27 của BLTTDS;
- Ba tháng đối với các vụ án quy định
tại Điều 29 và Điều 31 của BLTTDS.
c) Trong các trường hợp được hướng dẫn
tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều này mà phiên toà không được mở trong thời hạn
một tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử vì có lý do chính đáng,
thì thời hạn chuẩn bị xét xử đối với từng trường hợp được cộng thêm tối đa là
một tháng nữa.
2. Trường hợp có quyết định tạm đình
chỉ giải quyết vụ án dân sự.
Trong trường hợp có quyết định tạm
đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, thì thời hạn chuẩn bị xét xử kết thúc vào
ngày ra quyết định tạm đình chỉ. Thời hạn chuẩn bị xét xử được bắt đầu tính
lại, kể từ ngày Toà án tiếp tục giải quyết vụ án khi lý do tạm đình chỉ không
còn nữa.
3. Về việc
gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử.
Đối với những vụ
án có tính chất phức tạp hoặc do trở ngại khách quan quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 179 của BLTTDS mà thời hạn gần
hết (thời hạn chuẩn bị xét xử còn lại không quá năm ngày) mà Thẩm phán được
phân công giải quyết vụ án thấy rằng vụ án phức tạp nên chưa thể ra được một
trong những quyết định quy định tại khoản 2 Điều 179 của BLTTDS,
thì cần phải báo ngay với Chánh án Toà án để ra quyết định gia hạn thời hạn
chuẩn bị xét xử. Việc gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử không được quá thời hạn
quy định tại đoạn cuối khoản 1 Điều 179 của BLTTDS và hướng
dẫn tại điểm b khoản 1 Điều này. Hết thời hạn được gia hạn, Thẩm phán được phân
công giải quyết vụ án phải ra một trong những quyết định quy định tại khoản 2 Điều 179 của BLTTDS.
a) “Những vụ án có
tính chất phức tạp” là những vụ án có nhiều đương sự, có liên quan đến nhiều
lĩnh vực; vụ án có nhiều tài liệu, có các chứng cứ mâu thuẫn với nhau cần có
thêm thời gian để nghiên cứu tổng hợp các tài liệu có trong hồ sơ vụ án hoặc
tham khảo ý kiến của các cơ quan chuyên môn hoặc cần phải giám định kỹ thuật
phức tạp; những vụ án mà đương sự là người nước ngoài đang ở nước ngoài hoặc
người Việt Nam đang cư trú, học tập, làm việc ở nước ngoài, tài sản ở nước
ngoài cần phải có thời gian uỷ thác tư pháp cho cơ quan lãnh sự, ngoại giao của
Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài,… Tuy nhiên, đối với trường hợp
cần phải chờ ý kiến của các cơ quan chuyên môn, cần phải chờ kết quả giám định
kỹ thuật phức tạp hoặc cần phải chờ kết quả uỷ thác tư pháp mà đã hết thời hạn
chuẩn bị xét xử (kể cả thời gian gia hạn), thì Thẩm phán căn cứ vào khoản 4 Điều 189 của BLTTDS ra quyết định tạm đình chỉ giải
quyết vụ án dân sự.
b) “Trở ngại khách quan” là những trở
ngại do hoàn cảnh khách quan tác động như: thiên tai, địch họa, nhu cầu chiến
đấu, phục vụ chiến đấu,… làm cho Toà án không thể giải quyết được vụ án trong
thời hạn quy định.
Ví dụ: Toà án
nhân dân huyện X, tỉnh H ở miền núi đã có quyết định đưa vụ án ra xét xử, trong
đó đã ấn định ngày mở phiên toà. Tuy nhiên, còn hai ngày nữa là tiến hành mở
phiên toà, thì xảy ra lũ quét. Trụ sở của Toà án nhân dân huyện X bị hư hỏng.
Do phải khắc phục hậu quả của lũ quét, sửa chữa lại trụ sở, nên Toà án nhân dân
huyện X không thể tiến hành phiên toà trong thời hạn quy định.
c) “Lý do chính
đáng” quy định tại khoản 3 Điều 179 của BLTTDS được hiểu là
các sự kiện xảy ra một cách khách quan, không lường trước được như: cần phải có
sự thay đổi, phân công lại người tiến hành tố tụng có tên trong quyết định đưa
vụ án ra xét xử mà người có thẩm quyền chưa cử được người khác thay thế; vụ án
có tính chất phức tạp đã được xét xử nhiều lần ở nhiều cấp Toà án khác nhau,
nên không còn đủ Thẩm phán để tiến hành xét xử vụ án đó mà phải chuyển vụ án
cho Toà án cấp trên xét xử hoặc phải chờ biệt phái Thẩm phán từ Toà án khác đến,…
nên cản trở Toà án tiến hành phiên toà trong thời hạn quy định.
Điều 15.
Những vụ án dân sự không được hòa giải quy định tại Điều
181 của BLTTDS
1. “Tài sản của Nhà nước” được hiểu là
tài sản thuộc hình thức sở hữu nhà nước quy định tại Điều 200
của Bộ luật dân sự năm 2005 và được điều chỉnh theo các quy định tại mục 1 Chương XIII của Bộ luật dân sự năm 2005.
“Yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại đến
tài sản của Nhà nước” là trường hợp tài sản của Nhà nước bị thiệt hại do hành
vi trái pháp luật, do hợp đồng vô hiệu, do vi phạm nghĩa vụ dân sự,... gây ra
và người được giao chủ sở hữu đối với tài sản Nhà nước đó có yêu cầu đòi bồi
thường.
Khi thi hành quy định tại khoản 1 Điều 181 của BLTTDS cần phân biệt:
a) Trường hợp tài sản của Nhà nước
được giao cho cơ quan, tổ chức, đơn vị vũ trang quản lý, sử dụng hoặc đầu tư
vào doanh nghiệp nhà nước do Nhà nước thực hiện quyền sở hữu thông qua cơ quan
có thẩm quyền, thì khi có yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại đến loại tài sản
này, Toà án không được hoà giải để các bên đương sự thoả thuận với nhau về việc
giải quyết vụ án.
b) Trường hợp tài
sản của Nhà nước được Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp nhà nước, góp vốn trong
các doanh nghiệp liên doanh có vốn đầu tư của các chủ sở hữu khác theo quy định
của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư mà doanh nghiệp được quyền tự chủ chiếm hữu,
sử dụng hoặc định đoạt tài sản và chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với tài
sản đó trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, thì khi có yêu cầu đòi bồi thường
thiệt hại đến tài sản đó, Toà án tiến hành hoà giải để các bên đương sự thoả
thuận với nhau về việc giải quyết vụ án theo thủ tục chung.
2. Toà án không
được hoà giải vụ án dân sự phát sinh từ giao dịch trái pháp luật (giao dịch vi
phạm điều cấm của pháp luật) hoặc trái đạo đức xã hội, nếu việc hoà giải nhằm
mục đích để các bên tiếp tục thực hiện các giao dịch đó. Trường hợp các bên chỉ
có tranh chấp về việc giải quyết hậu quả của giao dịch vô hiệu do trái pháp luật
hoặc trái đạo đức xã hội, thì Toà án vẫn phải tiến hành hoà giải để các đương
sự thoả thuận với nhau về việc giải quyết hậu quả của giao dịch vô hiệu đó.
Điều
16. Những vụ án dân sự không tiến hành hòa giải được quy định tại khoản
1 Điều 182 của BLTTDS
Trong trường
hợp bị đơn đã được Toà án triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn cố tình vắng
mặt, thì Toà án lập biên bản về việc không tiến hành hoà giải được do bị đơn
vắng mặt và ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục chung. Trong trường
hợp tại phiên toà bị đơn có yêu cầu Toà án hoãn phiên toà để tiến hành hoà
giải, thì Toà án không chấp nhận, nhưng cần tạo điều kiện cho các bên thoả
thuận với nhau về việc giải quyết vụ án.
Điều
17. Thành phần phiên hòa giải quy định tại Điều 184 của BLTTDS
1. Toà án phải triệu tập tất cả những người có liên quan đến việc giải
quyết vụ án quy định tại khoản 3 Điều 64 và Điều 184 của BLTTDS
tham dự phiên hoà giải.
2. Nếu việc
hoà giải vụ án có liên quan đến tất cả các đương sự trong vụ án mà có đương sự
vắng mặt, thì Thẩm phán phải hoãn phiên hoà giải để mở lại phiên hoà giải khác
có mặt tất cả các đương sự. Thẩm phán thông báo hoãn phiên hòa giải theo Mẫu số
06b ban hành kèm theo Nghị quyết này.
3. Nếu trong
vụ án có nhiều quan hệ pháp luật mà quan hệ pháp luật này liên quan đến đương
sự này, quan hệ pháp luật kia liên quan đến đương sự khác và việc giải quyết
quan hệ pháp luật đó chỉ liên quan đến các đương sự có mặt, không liên quan đến
các đương sự vắng mặt, thì Thẩm phán tiến hành hoà giải những vấn đề có liên
quan đến các đương sự có mặt.
Trường hợp nêu trên mà các đương sự có
mặt thoả thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án, thì thoả thuận đó chỉ có
giá trị đối với những người có mặt và được Thẩm phán ra quyết định công nhận
nếu không ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của đương sự vắng mặt. Trường hợp thoả
thuận của họ có ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của đương sự vắng mặt, thì thoả
thuận này chỉ có giá trị nếu đương sự vắng mặt tại phiên hoà giải đồng ý bằng
văn bản.
Trường hợp trước
khi tiến hành hòa giải đương sự vắng mặt đã có ý kiến bằng văn bản nhưng sau
khi kết thúc phiên hòa giải, nội dung hòa giải của các đương sự có mặt khác với
nội dung văn bản thể hiện ý chí của đương sự vắng mặt, thì Tòa án phải lấy ý
kiến bằng văn bản của đương sự vắng mặt tại phiên hòa giải về thỏa thuận của
các đương sự tại phiên hòa giải. Thủ tục và thời hạn lấy ý kiến bằng văn bản
của đương sự được thực hiện theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự. Trường
hợp đương sự đồng ý với kết quả hoà giải thì ngày nhận được ý kiến bằng văn bản
của đương sự vắng mặt tại phiên hòa giải được xác định là ngày các đương sự
thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án.
Điều 18. Nội
dung hòa giải quy định tại Điều 185 của BLTTDS
1. Toà án xem
xét các yêu cầu cụ thể của đương sự trong vụ án phải giải quyết để tiến hành
hoà giải từng yêu cầu theo thứ tự hợp lý.
Ví dụ: Trong vụ án ly hôn, có cả tranh chấp về nuôi con, chia tài sản thì
Toà án cần hoà giải về quan hệ hôn nhân trước, nếu hoà giải đoàn tụ không thành
thì tiếp tục tiến hành hoà giải việc nuôi con và sau đó hoà giải việc chia tài
sản.
2. Khi tiến hành hoà giải, ngoài việc tuân thủ nguyên tắc quy định tại Điều 184 của BLTTDS, tùy theo các quan hệ pháp luật Thẩm phán
phổ biến cho các đương sự biết các quy định của pháp luật có liên quan đến việc
giải quyết vụ án để các bên liên hệ đến quyền, nghĩa vụ của mình mà tự nguyện
thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án; phân tích hậu quả pháp lý của
việc hoà giải thành cho các đương sự biết (như mối quan hệ giữa các đương sự,
việc chịu án phí,…). Thẩm phán không được nói trước với các đương sự ai sai, ai
đúng ở chỗ nào hoặc nếu các đương sự không thoả thuận được, thì hướng xét xử
của Toà án như thế nào,…
Điều
19. Trình tự hòa giải quy định tại Điều 185a của
BLTTDS
Thẩm phán
được phân công giải quyết vụ án tiến hành việc hòa giải theo trình tự như sau:
1. Thẩm phán
chủ trì phiên hòa giải khai mạc phiên hòa giải như sau: “Hôm nay, ngày, tháng,
năm, Toà án nhân dân… tiến hành tổ chức hòa giải vụ án về…, tôi tuyên bố khai
mạc phiên hòa giải”.
2. Thẩm phán chủ
trì phiên hòa giải giới thiệu họ, tên những người tiến hành tố tụng, người
giám định, người phiên dịch, cá nhân, cơ quan, tổ chức khác tham gia phiên hòa
giải (nếu có).
3.
Thư ký Toà án báo cáo với Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải về sự có mặt, vắng
mặt của những người tham gia phiên hòa giải theo giấy triệu tập, giấy báo của
Toà án và lý do vắng mặt. Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải kiểm tra lại sự có
mặt và kiểm tra căn cước của những người tham gia phiên hòa giải theo giấy
triệu tập, giấy báo của Toà án (quy định tại các khoản 3, 4 và
5 Điều 184 của BLTTDS).
4. Thẩm phán chủ
trì phiên hòa giải phải phổ biến đầy đủ quyền, nghĩa vụ của các đương sự và của
những người tham gia tố tụng khác quy định tại điều luật tương ứng của BLTTDS.
Ví dụ: Đối với nguyên đơn phải giải thích đầy đủ quyền, nghĩa vụ của họ quy
định tại Điều 58 và Điều 59 của BLTTDS,… Đối với người
phiên dịch, Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải yêu cầu họ phải cam đoan làm tròn
nhiệm vụ; đối với người làm chứng là người thành niên, thì yêu cầu họ cam đoan
khai báo trung thực.
7. Thẩm phán
chủ trì phiên hoà giải theo nội dung hoà giải quy định tại Điều
185 của BLTTDS và hướng dẫn tại Điều 18 của Nghị quyết này.
8. Phiên hòa
giải phải được ghi biên bản theo quy định tại Điều 186 của BLTTDS
và hướng dẫn tại Điều 20 của Nghị quyết này, trước khi kết thúc phiên hòa giải
Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải xem xét (lập biên bản hòa giải thành hoặc
không thành…) về việc giải quyết vụ án tại phiên hòa giải.
Điều
20. Biên bản hòa giải quy định tại Điều 186 của BLTTDS
1. Thư ký Toà án ghi biên bản hoà giải có đầy đủ nội dung quy định tại khoản 1 Điều 186, có đầy đủ chữ ký hoặc điểm chỉ của những
người quy định tại khoản 2 Điều 186 của BLTTDS và theo Mẫu
số 07 ban hành kèm theo Nghị quyết này.
2. Khi các
đương sự thoả thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án, thì
Thẩm phán hoặc Thư ký Toà án lập biên bản hoà giải thành. Biên bản hoà giải
thành phải ghi cụ thể nội dung thoả thuận của các đương sự theo Mẫu số 08a ban
hành kèm theo Nghị quyết này.
Thẩm phán chủ
trì phiên hoà giải ký tên và đóng dấu của Toà án vào biên bản. Các đương sự
tham gia phiên hoà giải phải ký tên hoặc điểm chỉ vào biên bản hoà giải thành.
Biên bản hoà giải thành phải được gửi ngay cho các đương sự tham gia hoà giải.
Đối với các
đương sự vắng mặt mà việc hoà giải thuộc trường hợp quy định tại khoản
3 Điều 184 của BLTTDS, thì Toà án phải gửi ngay biên bản hoà giải thành cho
các đương sự vắng mặt.
3. Trong biên
bản hoà giải thành cần ghi: “Trong thời hạn bảy ngày, kể từ ngày lập biên bản
hoà giải, nếu đương sự nào có thay đổi ý kiến về sự thoả thuận, thì phải làm
thành văn bản gửi cho Toà án”. Trong trường hợp đương sự trực tiếp đến Toà án
xin thay đổi thoả thuận, thì Thẩm phán phải lập biên bản ghi ý kiến thay đổi
thoả thuận của họ. Biên bản phải có chữ ký hoặc điểm chỉ của đương sự và lưu
vào hồ sơ vụ án. Việc thay đổi ý kiến về sự thoả thuận này phải được Toà án
thông báo cho các đương sự khác có liên quan đến thoả thuận đó.
Điều
21. Ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự quy định tại Điều
187 của BLTTDS
1. Hết thời
hạn bảy ngày, kể từ ngày lập biên bản hoà giải thành mà không có đương sự nào
thay đổi ý kiến về sự thoả thuận đó, thì về nguyên tắc chung Thẩm phán chủ trì
phiên hoà giải ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự. Nếu vì
trở ngại khách quan mà Thẩm phán không ra quyết định được, thì Chánh án Toà án
phân công một Thẩm phán khác ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các
đương sự.
2. Thẩm phán chỉ ra quyết định công
nhận sự thoả thuận của các đương sự, nếu các đương sự thoả thuận được với nhau
về việc giải quyết toàn bộ vụ án (các quan hệ pháp luật, các yêu cầu của các
đương sự trong vụ án) và cả về án phí. Trong trường hợp các đương sự thoả thuận
được với nhau về việc giải quyết toàn bộ vụ án nhưng không thoả thuận được với
nhau về trách nhiệm phải chịu án phí hoặc mức án phí, thì Toà án không công
nhận sự thoả thuận của các đương sự mà tiến hành mở phiên toà để xét xử vụ án.
3. Trong
trường hợp các đương sự chỉ thoả thuận được với nhau về việc giải quyết một
phần vụ án, còn phần khác không thoả thuận được, thì Toà án ghi những vấn đề mà
các đương sự thoả thuận được và những vấn đề không thoả thuận được vào biên bản
hoà giải theo quy định tại khoản 1 Điều 186 của BLTTDS và
tiến hành ra quyết định đưa vụ án ra xét xử, trừ trường hợp có căn cứ để tạm
đình chỉ hoặc đình chỉ việc giải quyết vụ án.
Điều
22. Tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự quy định tại Điều
189 của BLTTDS
1. Thẩm phán
ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự mà không phụ thuộc có hay
không có yêu cầu của đương sự khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 189 của BLTTDS.
2. “Trường
hợp cơ quan, tổ chức đã sáp nhập, chia, tách mà chưa có cơ quan, tổ chức kế
thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó” là trường hợp đã có
quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền về việc sáp nhập, chia, tách cơ
quan, tổ chức đó, nhưng cơ quan, tổ chức mới chưa được thành lập hoặc đã được
thành lập nhưng chưa có đầy đủ điều kiện để hoạt động theo quy định của pháp luật
đối với loại hình cơ quan, tổ chức đó.
“Trường hợp
cơ quan, tổ chức đã giải thể mà chưa có cơ quan, tổ chức kế thừa quyền và nghĩa
vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó” là trường hợp chưa xác định được cơ quan,
tổ chức, cá nhân kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng theo quy định tại các điểm a và b khoản 2, khoản 3 Điều 62 của BLTTDS.
3. “Đại diện
hợp pháp của đương sự” quy định tại khoản 3 Điều 189 của BLTTDS
bao gồm đại diện theo pháp luật và đại diện theo uỷ quyền. Người đại diện hợp pháp
của đương sự được xác định theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2005, Điều 73 của BLTTDS và hướng dẫn tại Điều 21
Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP ngày 03-12-2012 của Hội đồng Thẩm phán Toà án
nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ nhất
“Những quy định chung” của Bộ luật tố tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ sung theo
Luật
sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng dân sự.
4. “Cần đợi
kết quả giải quyết vụ án khác có liên quan hoặc sự việc được pháp luật quy định
là phải do cơ quan, tổ chức khác giải quyết trước mới giải quyết được vụ án” quy
định tại khoản 4 Điều 189 của BLTTDS là trường hợp mà kết
quả giải quyết vụ án dân sự, hình sự, hành chính đó, hoặc kết quả giải quyết
của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền là cơ sở để xác định thẩm quyền của Tòa án,
xác định quyền khởi kiện đối với vụ án, xác định địa vị pháp lý, xác định người
tham gia tố tụng, xác định quan hệ pháp luật tranh chấp hoặc là căn cứ khác để Tòa
án giải quyết vụ án này một cách toàn diện, chính xác và đúng pháp luật.
"Vụ án
khác có liên quan” đến vụ án mà Tòa án đang giải quyết là vụ việc dân sự, vụ án
hình sự, hành chính.
“Sự việc được
pháp luật quy định” phải là sự việc có ảnh hưởng trực tiếp đến việc giải quyết
vụ án, và nếu không được cơ quan, tổ chức khác giải quyết trước thì việc giải
quyết của Tòa án là vi phạm pháp luật.
Ví dụ 1: Trong vụ án tranh chấp về hợp đồng mua bán tài sản giữa nguyên
đơn A và bị đơn B. Sau khi thụ lý vụ án mà Tòa án nhân dân huyện X nhận được
thông báo của Tòa án nhân dân huyện Y về việc Tòa án này đang thụ lý giải quyết
vụ án giữa nguyên đơn C và bị đơn A về tranh chấp quyền sở hữu đối với tài sản
đó. Trường hợp này, Tòa án nhân dân huyện X cần ra quyết định tạm đình chỉ giải
quyết vụ án tranh chấp về hợp đồng mua bán tài sản giữa A và B để chờ kết quả
giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu tài sản đó của Tòa án nhân dân huyện Y.
Căn cứ vào kết quả giải quyết của Tòa án nhân dân huyện Y, Tòa án nhân dân
huyện X sẽ tiếp tục giải quyết vụ án tranh chấp về hợp đồng mua bán tài sản
theo thủ tục chung.
Ví dụ 2: Tòa
án nhân dân huyện X đang giải quyết tranh chấp giữa nguyên đơn A và bị đơn B
xuất phát từ giao dịch trái pháp luật giữa A và B thì nhận được thông báo của
Viện kiểm sát nhân dân huyện X về giao dịch giữa A và B có dấu hiệu vi phạm pháp
luật hình sự và yêu cầu Tòa án nhân dân huyện X chuyển hồ sơ để điều tra hành
vi vi phạm pháp luật hình sự. Trường hợp này, Tòa án nhân dân huyện X cần tạm
đình chỉ giải quyết vụ án để chờ kết quả điều tra của Cơ quan có thẩm quyền về
hành vi vi phạm pháp luật đó. Nếu cơ quan điều tra kết luận giao dịch dân sự
trái pháp luật giữa A và B chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, thì Tòa
án nhân dân huyện X tiếp tục giải quyết vụ án tranh chấp giữa A và B về giao
dịch trái pháp luật đó.
5. "Cần
đợi kết quả thực hiện ủy thác tư pháp hoặc đợi cơ quan, tổ chức cung cấp tài
liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Toà án mới giải quyết được vụ án mà thời hạn
giải quyết đã hết” quy định tại khoản 5 Điều 189 của BLTTDS
là trường hợp Tòa án phải ra quyết định tạm đình chỉ vụ án khi phải thực hiện
thủ tục ủy thác tư pháp hoặc chưa có kết quả thực hiện ủy thác tư pháp hoặc
chưa nhận được các tài liệu, chứng cứ từ cơ quan, tổ chức mà thời hạn chuẩn bị
xét xử (kể cả trường hợp đã gia hạn) đã hết hoặc tuy đã có quyết định đưa vụ án
ra xét xử hoặc tại phiên tòa xét xử mà xét thấy cần phải thực hiện ủy thác tư pháp
hoặc cần phải yêu cầu cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu, chứng cứ mới giải
quyết được vụ án thì Tòa án phải ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án.
Ví dụ: Theo quy định tại khoản 4 Điều 93 của BLTTDS,
thì Tòa án phải tiến hành ủy thác thu thập chứng cứ ra nước ngoài trong trường
hợp cần thiết. Trường hợp đã hết thời hạn chuẩn bị xét xử (kể cả trường hợp đã
gia hạn) mà vẫn chưa có kết quả ủy thác thu thập chứng cứ theo quy định, thì
Tòa án phải ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án để chờ kết quả ủy thác
tư pháp của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Sau khi có kết quả ủy thác tư
pháp của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài hoặc sau khi đã hết thời hạn ủy
thác tư pháp theo quy định của pháp luật, thì Tòa án tiếp tục tiến hành giải
quyết vụ án theo thủ tục chung.
6. “Các
trường hợp khác mà pháp luật có quy định” quy định tại khoản 6 Điều
189 của BLTTDS là các trường hợp làm căn cứ cho Toà án ra quyết định tạm
đình chỉ giải quyết vụ án dân sự mà trong BLTTDS này chưa quy định nhưng đã
được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật khác hoặc sau khi BLTTDS có
hiệu lực thi hành mới được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật được
ban hành sau đó hoặc trong các điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là thành viên.
Điều 23. Hậu
quả của việc tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự quy định tại khoản
3 Điều 190 của BLTTDS
1. Khi quyết định tạm đình chỉ giải quyết
vụ án dân sự bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm và việc kháng cáo,
kháng nghị là hợp lệ, thì Toà án cấp sơ thẩm phải gửi hồ sơ vụ án, kháng cáo,
kháng nghị cho Toà án cấp phúc thẩm theo quy định tại Điều 255
của BLTTDS.
2. Trong trường hợp hết thời hạn kháng
cáo, kháng nghị mới có khiếu nại, kiến nghị đối với quyết định tạm đình chỉ
giải quyết vụ án dân sự, thì cần phân biệt như sau:
a) Trường hợp Toà án cấp sơ thẩm xét
thấy quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự là không đúng, thì tiếp
tục giải quyết vụ án bị tạm đình chỉ vì lý do tạm đình chỉ không còn.
b) Trường hợp Toà án cấp sơ thẩm xét
thấy quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự là đúng và vẫn giữ nguyên,
thì khiếu nại, kiến nghị đối với quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân
sự phải được xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm.
Điều 24. Đình
chỉ giải quyết vụ án dân sự quy định tại điểm c và
điểm k khoản 1 Điều 192 của BLTTDS
1. Khi người khởi kiện rút đơn khởi
kiện, thì Toà án cần phải xem xét trong vụ án có yêu cầu phản tố của bị đơn
hoặc yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan hay không để
quyết định như sau:
a) Trong trường
hợp không có yêu cầu phản tố và yêu cầu độc lập, thì Toà án chấp nhận việc
người khởi kiện rút đơn khởi kiện và căn cứ vào điểm c khoản 1 Điều
192 của BLTTDS ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự.
b) Trong trường hợp có yêu cầu phản tố
của bị đơn và yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, thì
tuỳ trường hợp mà giải quyết như sau:
b1) Trường hợp người khởi kiện rút đơn
khởi kiện, bị đơn vẫn giữ nguyên yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ
liên quan vẫn giữ nguyên yêu cầu độc lập của mình, thì Toà án ra quyết định
đình chỉ giải quyết vụ án dân sự đối với yêu cầu của người khởi kiện đã rút;
b2) Trường hợp người khởi kiện rút đơn
khởi kiện, bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố, nhưng người có quyền lợi, nghĩa
vụ liên quan vẫn giữ nguyên yêu cầu độc lập của mình, thì Toà án ra quyết định
đình chỉ giải quyết vụ án dân sự đối với yêu cầu của người khởi kiện và yêu cầu
phản tố của bị đơn đã rút;
b3) Trường hợp người khởi kiện rút đơn
khởi kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan rút toàn bộ yêu cầu độc lập,
nhưng bị đơn vẫn giữ nguyên yêu cầu phản tố của mình, thì Toà án ra quyết định
đình chỉ giải quyết vụ án dân sự đối với yêu cầu của người khởi kiện và yêu cầu
độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã rút.
c) Sau khi ra quyết định đình chỉ giải
quyết vụ án đối với yêu cầu của đương sự đã rút được hướng dẫn tại điểm b khoản
1 Điều này, Toà án tiếp tục giải quyết vụ án theo thủ tục chung đối với yêu cầu
phản tố của bị đơn hoặc yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên
quan và căn cứ vào từng trường hợp cụ thể để xác định lại địa vị tố tụng của
các đương sự theo đúng quy định tại Điều 219 của BLTTDS và
hướng dẫn tại Điều 33 của Nghị quyết này.
d) Trong trường hợp người khởi kiện
rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện, bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố, người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan rút toàn bộ yêu cầu độc lập, thì Toà án ra quyết
định đình chỉ giải quyết toàn bộ vụ án.
2. “Các trường hợp khác mà pháp luật
có quy định” quy định tại điểm k khoản 1 Điều 192 của BLTTDS
là các trường hợp làm căn cứ cho Toà án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án
dân sự mà trong BLTTDS này chưa quy định nhưng đã được quy định trong các văn
bản quy phạm pháp luật khác hoặc sau khi BLTTDS có hiệu lực thi hành mới được
quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành sau đó hoặc trong
các điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Điều 25. Hậu
quả của việc đình chỉ giải quyết vụ án dân sự quy định tại khoản
1 Điều 193 của BLTTDS
Trong trường hợp đã có quyết định đình
chỉ giải quyết vụ án dân sự, thì cần phân biệt như sau:
1. Trường hợp quyết định đình chỉ giải
quyết vụ án dân sự quy định tại các điểm a, b, d, đ, h, i và k
khoản 1 Điều 192 của BLTTDS, thì đương sự không có quyền khởi kiện yêu cầu
Toà án giải quyết lại vụ án dân sự đó, nếu việc khởi kiện vụ án sau không có gì
khác vụ án trước về nguyên đơn, bị đơn và quan hệ pháp luật có tranh chấp.
Trường hợp Tòa án ra quyết định đình
chỉ việc giải quyết vụ án theo quy định tại điểm d và điểm đ
khoản 1 Điều 192 của BLTTDS, thì trước khi ra quyết định, Tòa án phải giải
thích rõ cho các đương sự về hậu quả của việc đình chỉ giải quyết vụ án là các
đương sự sẽ không có quyền khởi kiện lại vụ án đó.
Trường hợp cơ quan, tổ chức (trong
trường hợp không có nguyên đơn), nguyên đơn quy định tại điểm
d và điểm đ khoản 1 Điều 192 của BLTTDS chỉ rút văn bản khởi kiện, không
yêu cầu Tòa án tiếp tục giải quyết vụ án khi có những điều kiện nhất định theo
thỏa thuận, thương lượng giữa các đương sự thì Tòa án cần ghi rõ điều kiện đó
trong quyết định đình chỉ giải quyết vụ án để làm căn cứ cho việc khởi kiện lại
của đương sự.
Do đó, trường hợp đình
chỉ việc giải quyết vụ án theo quy định tại điểm d và điểm đ
khoản 1 Điều 192 của BLTTDS thì trong quyết định đình chỉ giải quyết vụ án Tòa
án phải nêu rõ hậu quả pháp lý của việc đình chỉ giải quyết vụ án là các đương
sự sẽ không có quyền khởi kiện lại vụ án đó, nếu việc khởi kiện vụ án sau không
có gì khác vụ án trước về nguyên đơn, bị đơn và quan hệ pháp luật có tranh chấp.
2. Trường hợp quyết định đình chỉ giải
quyết vụ án dân sự quy định tại các điểm c, e và g khoản 1 Điều
192 của BLTTDS, hoặc vụ việc thuộc trường hợp quy định tại khoản
3 Điều 168 của BLTTDS, thì đương sự có quyền khởi kiện yêu cầu Toà án giải
quyết lại vụ án dân sự đó theo thủ tục chung, nếu thời hiệu khởi kiện vụ án
theo quy định tại Điều 159 của BLTTDS vẫn còn, mặc dù việc
khởi kiện vụ án sau không có gì khác vụ án trước về nguyên đơn, bị đơn và quan
hệ pháp luật có tranh chấp.
3. Trường hợp
quyết định đình chỉ vụ án quy định tại điểm g khoản 1 Điều 192
của BLTTDS và khoản 2 Điều 77 của Luật Phá sản, nếu
sau đó Toà án ra quyết định đình chỉ thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh gửi
trả lại hồ sơ vụ án cho Toà án có thẩm quyền, thì Toà án đó tiếp tục giải quyết
vụ án theo thủ tục chung.
Điều 26. Quyết
định đưa vụ án ra xét xử quy định tại Điều 195 của BLTTDS
1. Quyết định đưa vụ án ra xét xử phải
có đủ nội dung quy định tại khoản 1 Điều 195 của BLTTDS và
theo Mẫu số 12 ban hành kèm theo Nghị quyết này. Quyết định đưa vụ án ra xét xử
phải được ban hành chậm nhất là bảy ngày làm việc trước ngày mở phiên tòa.
2. Để không phải hoãn phiên toà và bảo
đảm đúng quy định của BLTTDS, trong trường hợp Hội thẩm nhân dân được phân công
tham gia xét xử không tiếp tục tham gia xét xử được sau khi có quyết định đưa
vụ án ra xét xử, thì đồng thời với việc phân công Hội thẩm nhân dân chính thức,
cần phân công Hội thẩm dự khuyết và cùng ghi họ tên Hội thẩm dự khuyết vào
quyết định đưa vụ án ra xét xử.
3. Quyết định đưa vụ án ra xét xử phải
được gửi cho các đương sự, Viện kiểm sát cùng cấp ngay sau khi Toà án ra quyết
định, không phân biệt vụ án đó Viện kiểm sát cùng cấp có tham gia phiên toà hay
không.
Trong trường hợp Viện kiểm sát cùng
cấp tham gia phiên toà, thì Toà án gửi hồ sơ vụ án dân sự cùng với quyết định
đưa vụ án ra xét xử theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTC
ngày 01-8-2012 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án nhân dân tối cao hướng
dẫn thi hành một số quy định của Bộ luật tố tụng dân sự về kiểm sát việc tuân
theo pháp luật trong tố tụng dân sự.
Điều 27. Sự
có mặt của đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
đương sự quy định tại Điều 199 của BLTTDS
Trường hợp bị đơn
có yêu cầu phản tố được triệu tập hợp lệ lần thứ hai vắng mặt và không có người
đại diện tham gia phiên tòa mà không vì sự kiện bất khả kháng, thì Tòa án đình
chỉ giải quyết đối với yêu cầu phản tố của bị đơn, trừ trường hợp người đó có
đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Bị đơn có yêu cầu phản tố có quyền khởi kiện lại
đối với yêu cầu phản tố đó, nếu thời hiệu khởi kiện vẫn còn.
Điều 28.
Xét xử trong trường hợp đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
đương sự vắng mặt tại phiên toà quy định tại Điều 202
của BLTTDS.
1. Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ
nhất mà đương sự, người đại diện của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của đương sự vắng mặt mà không có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt
theo quy định tại khoản 1 Điều 199 của BLTTDS thì dù có
hay không có lý do chính đáng, Toà án hoãn phiên toà.
Tòa án chỉ tiến hành xét xử vắng mặt đương sự,
người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự nếu Tòa án triệu tập hợp lệ
lần thứ nhất mà thuộc
một trong các trường hợp sau đây:
a) Có một hoặc một số đương sự; người
đại diện của một hoặc một số đương sự; người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của một hoặc một số đương sự có đơn đề nghị Toà án xét xử vắng mặt và các đương
sự còn lại, người đại diện của các đương sự còn lại, người bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của các đương sự còn lại vẫn có mặt theo giấy triệu tập của Tòa
án.
b) Tất cả các đương sự và người đại
diện của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ
án đều có đơn đề nghị Toà án xét xử vắng mặt. Trong trường hợp này, Hội đồng
xét xử căn cứ vào tài liệu có trong hồ sơ để giải quyết theo quy định pháp luật.
2. Toà án triệu tập hợp lệ lần thứ
hai, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của đương sự phải có mặt tại phiên toà, nếu vắng mặt không vì sự kiện bất khả
kháng thì xử lý theo quy định tại khoản 2 Điều 199 của BLTTDS.
3. Trường hợp
đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự đã nhận được
quyết định đưa vụ án ra xét xử theo quy định tại khoản
2 Điều 195 của BLTTDS, đã được Toà án tống đạt
hợp lệ giấy triệu tập phiên toà theo quy định tại các điều từ Điều 150 đến Điều 156 của BLTTDS và đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của đương sự đã chuẩn bị tham gia phiên toà xét xử vụ án, nhưng do sự kiện bất
khả kháng xảy ra đối với họ vào trước thời điểm Toà án mở phiên toà hoặc ngay
trong thời điểm họ đang trên đường đến Toà án để tham gia phiên toà (do thiên
tai, địch hoạ, bị tai nạn, ốm nặng phải đi bệnh viện cấp cứu, người thân bị
chết,…) nên họ không thể có mặt tại phiên toà theo giấy triệu tập của Toà án,
thì Toà án cũng hoãn phiên toà.
Trường hợp do Toà án không nhận được
thông báo từ phía đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự
nên vẫn tiến hành xét xử vụ án vắng mặt họ, nếu sau khi bản án, quyết định của
Toà án có hiệu lực pháp luật, đương sự có khiếu nại và chứng minh được việc họ
vắng mặt tại phiên toà là do sự kiện bất khả kháng, thì khiếu nại cần được xem
xét theo thủ tục tái thẩm.
Điều 29. Thời
hạn hoãn phiên tòa và quyết định hoãn phiên tòa quy định tại Điều
208 của BLTTDS
1. Thời hạn hoãn phiên toà sơ thẩm
không quá ba mươi ngày, kể từ ngày Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên
toà.
Nếu phiên toà xét xử một vụ án bị hoãn
nhiều lần, thì thời hạn của mỗi lần hoãn phiên toà không được quá giới hạn cho
phép là ba mươi ngày, kể từ ngày Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên toà
của lần đó. Thời gian hoãn phiên toà không tính vào thời hạn chuẩn bị xét xử
quy định tại Điều 179 của BLTTDS và được hướng dẫn tại Điều
14 của Nghị quyết này. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương
sự, bảo đảm việc mở lại phiên toà xét xử vụ án theo đúng quy định, thì sau khi
hoãn phiên toà, Toà án phải có kế hoạch mở lại phiên toà trong thời gian sớm
nhất mà không nhất thiết phải để đến 30 ngày mới mở lại phiên toà.
2. Quyết định hoãn phiên toà phải có
các nội dung chính quy định tại khoản 2 Điều 208 của BLTTDS
và ghi theo Mẫu số 14 ban hành kèm theo Nghị quyết này.
3. Trường hợp đã ấn định được ngày mở
lại phiên toà, thì trong quyết định hoãn phiên toà phải ghi thời gian, địa điểm
mở lại phiên toà. Nếu chưa ấn định được ngày mở lại phiên toà, thì trong quyết
định ghi về thời gian, địa điểm mở lại phiên toà sẽ được Toà án thông báo sau.
Chủ tọa phiên tòa thay mặt Hội đồng
xét xử thông báo công khai quyết định hoãn phiên toà cho những người tham gia
tố tụng có mặt tại phiên toà biết và giao ngay cho họ quyết định này. Đối với
người vắng mặt và Viện kiểm sát cùng cấp, thì Toà án gửi ngay quyết định hoãn
phiên toà. Quyết định này được coi như giấy triệu tập mới đối với đương sự, nếu
trong quyết định đã ghi thời gian, địa điểm mở lại phiên toà.
Trong trường hợp có sự thay đổi về
thời gian, địa điểm mở lại phiên toà ghi trong quyết định hoãn phiên toà, thì
Toà án phải thông báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp và những người tham gia
tố tụng biết về thời gian, địa điểm mở lại phiên toà.
4. Hội đồng
xét xử không được hoãn phiên toà vì lý do tại phiên toà đương sự yêu cầu hoãn
phiên toà để nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự hoặc để uỷ
quyền cho người khác tham gia tố tụng thay mình.
5. Nếu tại phiên toà, đương sự xuất
trình tài liệu, chứng cứ mới mà có yêu cầu giám định bổ sung đối với tài liệu,
chứng cứ đó hoặc giám định lại (kể cả việc tài sản mới được phát hiện cần phải
định giá, thẩm định giá) và xét thấy việc giám định bổ sung, giám định lại
(định giá, thẩm định giá) là cần thiết cho việc giải quyết vụ án, thì Hội đồng
xét xử quyết định giám định bổ sung, giám định lại (định giá, thẩm định giá) và
căn cứ vào khoản 4 Điều 230 của BLTTDS ra quyết định hoãn
phiên toà.
Nếu sắp hết thời hạn hoãn phiên toà mà
chưa có kết quả giám định, kết quả định giá, thẩm định giá thì Thẩm phán căn cứ
vào khoản 4 Điều 189 của BLTTDS ra quyết định tạm đình chỉ
giải quyết vụ án dân sự.
Điều 30. Biên
bản phiên tòa quy định tại Điều 211 của BLTTDS
1. Biên bản phiên
toà phải ghi đầy đủ nội dung quy định tại khoản 1 Điều 211 của
BLTTDS. Theo quy định tại khoản 1 Điều 211 của BLTTDS,
thì biên bản phiên toà phải ghi mọi diễn biến ở phiên toà từ khi bắt đầu cho
đến khi kết thúc phiên toà. Trong biên bản phiên toà không phải ghi phần quyết
định của bản án.
2. Sau khi kết thúc phiên toà trước
khi trình chủ tọa phiên toà kiểm tra lại và ký vào biên bản phiên toà, Thư ký
Toà án phải tự mình kiểm tra lại biên bản phiên toà để sửa chữa những điểm
không chính xác trong biên bản phiên toà. Chủ tọa phiên toà phải kiểm tra lại
biên bản và cùng với Thư ký Toà án ký vào biên bản đó. Sau khi chủ tọa phiên
toà đã kiểm tra lại và ký vào biên bản phiên toà, nếu phát hiện được những điểm
không chính xác trong biên bản phiên toà cần phải được sửa đổi, thì Thư ký Toà
án không được tự mình sửa đổi mà phải báo cáo với chủ tọa phiên toà xem xét
việc sửa đổi. Khi có một trong những người quy định tại khoản
4 Điều 211 của BLTTDS có yêu cầu được xem biên bản phiên toà, thì chủ tọa
phiên toà phải cho phép họ xem biên bản phiên toà. Nếu họ có yêu cầu ghi những
sửa đổi, bổ sung vào biên bản phiên toà, thì Thư ký Toà án phải ghi những sửa
đổi, bổ sung theo yêu cầu của họ. Không được tẩy xoá, sửa chữa trực tiếp vào
những vấn đề đã ghi mà ghi những sửa đổi, bổ sung tiếp vào biên bản phiên toà.
Người nào được quy định tại khoản 4 Điều 211 của BLTTDS có
yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung vào biên bản phiên toà, thì ghi tư cách tiến
hành tố tụng hoặc tham gia tố tụng và họ tên của người đó. Tiếp theo ghi những
vấn đề được ghi trong biên bản phiên toà có yêu cầu sửa đổi, bổ sung và những
sửa đổi, bổ sung cụ thể. Nếu có nhiều người yêu cầu, thì ghi thứ tự từng người
một. Sau đó người có yêu cầu phải ký xác nhận.
Ví dụ 1: (trường hợp có một
người yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung)
Những sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu
của nguyên đơn Nguyễn Văn A:
1. Về vấn đề được ghi tại dòng (các
dòng) từ trên xuống (hoặc từ dưới lên) trang... của biên bản phiên toà yêu cầu
ghi sửa đổi, bổ sung như sau:
...
2. ...
Ví dụ 2: (trường hợp có từ hai
người trở lên có yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung)
Những sửa đổi, bổ sung:
1. Theo yêu cầu của Kiểm sát viên Trần
Văn B:
a. ...
b. ...
2. Theo yêu cầu của bị đơn Lê Thị M:
a. ...
b. ..
Điều 31. Khai
mạc phiên tòa quy định tại Điều 213 của BLTTDS
1. Chủ tọa phiên
toà khai mạc phiên toà và đọc quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Khi khai mạc phiên toà, chủ tọa phiên
toà yêu cầu mọi người trong phòng xử án đứng dậy. Chủ toạ phiên toà khai mạc
phiên toà như sau: “Hôm nay, ngày, tháng, năm, Toà án nhân dân… mở phiên toà sơ
thẩm công khai (không công khai) xét xử vụ án về tranh chấp… thay mặt Hội đồng
xét xử, tôi tuyên bố khai mạc phiên toà” và đọc quyết định đưa vụ án ra xét xử.
2. Sau khi nghe Thư ký Toà án báo cáo
có đương sự vắng mặt tại phiên toà, Hội đồng xét xử phải vào phòng nghị án thảo
luận việc hoãn phiên toà theo quy định tại khoản 2 Điều 210
của BLTTDS.
3. Chủ tọa phiên toà tiến hành kiểm
tra căn cước của đương sự có mặt tại phiên toà như sau:
a) Chủ tọa hỏi để các đương sự khai về
họ, tên, ngày tháng năm sinh; nơi cư trú (nơi đăng ký hộ khẩu thường trú; nơi
cư trú); nghề nghiệp (nếu đương sự là cá nhân); tên, địa chỉ trụ sở chính (nếu
đương sự là cơ quan, tổ chức). Đối với người đại diện hợp pháp của đương sự
phải hỏi họ để họ khai về: họ, tên, tuổi; nghề nghiệp; chức vụ; nơi cư trú;
quan hệ với đương sự.
b) Trong trường hợp các tài liệu có
trong hồ sơ vụ án cũng như lời khai của các đương sự về căn cước có sự khác
nhau, thì cần phải xác minh chính xác về căn cước của họ.
4. Đối với việc phổ biến quyền, nghĩa
vụ của các đương sự và của những người tham gia tố tụng khác, chủ tọa phiên toà
phải phổ biến đầy đủ quyền, nghĩa vụ của họ quy định tại điều luật tương ứng
của BLTTDS.
Ví dụ: Đối với nguyên đơn phải giải
thích đầy đủ quyền, nghĩa vụ của họ quy định tại Điều 58 và Điều
59 của BLTTDS,…
Đối với người phiên dịch, người giám
định, chủ tọa phiên toà yêu cầu họ phải cam đoan làm tròn nhiệm vụ; đối với
người làm chứng là người thành niên, thì yêu cầu họ cam đoan khai báo trung
thực.
5. Đối với trường hợp Hội đồng xét xử
quyết định hoãn phiên toà, thì khi mở lại phiên toà, chủ tọa phiên toà không
đọc lại quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Nếu Hội đồng xét xử quyết định hoãn
phiên toà mà trong thời gian chuẩn bị mở phiên toà, có sự thay đổi, phân công
lại người tiến hành tố tụng có tên trong quyết định đưa vụ án ra xét xử, thì
Toà án thông báo cho những người quy định tại khoản 2 Điều 195
của BLTTDS biết.
Điều 32. Xem xét việc thay đổi, bổ sung, rút yêu cầu quy định tại khoản 1 Điều 218 của BLTTDS
Việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của
đương sự tại phiên toà chỉ được Hội đồng xét xử chấp nhận nếu việc thay đổi, bổ
sung yêu cầu của họ không vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố
hoặc yêu cầu độc lập ban đầu được thể hiện trong đơn khởi kiện của nguyên đơn,
đơn phản tố của bị đơn, đơn yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ
liên quan.
Việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của
đương sự phải được ghi vào biên bản phiên toà. Trong trường hợp Hội đồng xét xử
chấp nhận yêu cầu thay đổi, bổ sung của đương sự, thì phải ghi trong bản án.
Trường hợp đương sự rút một phần yêu
cầu trước và tại phiên tòa, thì Tòa án ghi vào phần nhận định và quyết định
trong bản án, quyết định về việc rút yêu cầu đó của đương sự.
Điều 33. Thay
đổi địa vị tố tụng quy định tại Điều 219 của BLTTDS
Trường hợp tại phiên toà có đương sự
rút yêu cầu, thì tuỳ từng trường hợp mà giải quyết như sau:
1. Nếu nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu
khởi kiện, nhưng bị đơn vẫn giữ yêu cầu phản tố của mình theo quy định tại khoản 1 Điều 219 của BLTTDS, thì Hội đồng xét xử:
a) Ra quyết định đình chỉ xét xử đối
với toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn đã rút theo quy định tại khoản
2 Điều 218 của BLTTDS;
b) Công bố việc thay đổi địa vị tố
tụng của các đương sự. Bị đơn vẫn giữ nguyên yêu cầu phản tố của mình trở thành
nguyên đơn; nguyên đơn đã rút toàn bộ yêu cầu của mình trở thành bị đơn.
2. Nếu nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu
khởi kiện, bị đơn rút toàn bộ yêu cầu phản tố, nhưng người có quyền lợi, nghĩa
vụ liên quan vẫn giữ nguyên yêu cầu độc lập của mình theo quy định tại khoản 2 Điều 219 của BLTTDS, thì Hội đồng xét xử:
a) Ra quyết định đình chỉ xét xử đối
với toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, của bị đơn đã rút theo quy định tại khoản 2 Điều 218 của BLTTDS.
b) Công bố công khai tại phiên toà việc
thay đổi địa vị tố tụng tùy theo mối quan hệ giữa các đương sự liên quan đến
yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
3. Việc thay đổi địa vị tố tụng của
đương sự phải được ghi vào biên bản phiên toà và phải được ghi trong bản án.
Điều 34. Công
nhận sự thỏa thuận của đương sự quy định tại khoản 1 Điều
220 của BLTTDS
1. Trước khi chuyển sang phần hỏi, Hội
đồng xét xử cần giải thích cho các đương sự biết nội dung quy định tại Điều 220 của BLTTDS, hỏi họ có thoả thuận được với nhau về
việc giải quyết vụ án hay không; nếu có thì hỏi họ có hoàn toàn tự nguyện hay
không, có bị ép buộc hay không và xem xét thoả thuận đó có trái pháp luật, đạo
đức xã hội hay không và cho họ biết hậu quả của việc Toà án ra quyết định công
nhận thoả thuận đó, thì các đương sự không được kháng cáo, Viện kiểm sát không
được kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm; quyết định của Toà án công nhận sự thoả
thuận của đương sự về việc giải quyết vụ án có hiệu lực pháp luật.
2. Sự thoả thuận của các đương sự phải
được ghi vào biên bản phiên toà. Theo quy định tại Điều 210
của BLTTDS, thì Hội đồng xét xử thảo luận và ra quyết định công nhận sự
thoả thuận của các đương sự về việc giải quyết vụ án tại phòng xử án.
Điều 35. Nghị
án quy định tại Điều 236 của BLTTDS
1. Các thành viên
Hội đồng xét xử phải giải quyết tất cả các vấn đề của vụ án bằng cách biểu
quyết theo đa số về từng vấn đề một; cụ thể là các vấn đề chính sau: căn cứ vào
những tài liệu, chứng cứ đã được kiểm tra xem xét tại phiên toà, qua việc hỏi
và tranh luận tại phiên toà, qua việc xem xét ý kiến của những người tham gia
tố tụng, kiểm sát viên (nếu có) đã đủ căn cứ để chấp nhận toàn bộ, một phần các
yêu cầu của nguyên đơn, yêu cầu phản tố của bị đơn, yêu cầu độc lập của người
có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan hoặc không chấp nhận toàn bộ, một phần các yêu
cầu của các đương sự hay chưa, nếu đã đủ căn cứ để chấp nhận thì theo điểm,
khoản, điều luật nào của văn bản quy phạm pháp luật tương ứng và án phí dân sự
sơ thẩm.
2. Trong trường hợp Hội đồng xét xử sơ
thẩm chỉ có một Thẩm phán và hai Hội thẩm nhân dân, thì khi phát biểu (hoặc khi
biểu quyết) các Hội thẩm nhân dân phát biểu (hoặc biểu quyết) trước, Thẩm phán
chủ toạ phiên toà phát biểu (hoặc biểu quyết) sau. Trong trường hợp Hội đồng
xét xử sơ thẩm có hai Thẩm phán và ba Hội thẩm nhân dân, thì các Hội thẩm nhân
dân phát biểu (hoặc biểu quyết) trước, đến Thẩm phán không phải là chủ toạ
phiên toà và sau cùng là Thẩm phán chủ toạ phiên toà phát biểu (hoặc biểu
quyết).
3. Thành viên của Hội đồng xét xử có ý
kiến thiểu số, thì có quyền (không phải là nghĩa vụ) trình bày ý kiến của mình
bằng văn bản riêng và văn bản đó được đưa vào hồ sơ vụ án.
4. Trong biên bản nghị án phải ghi lại
đầy đủ các ý kiến đã thảo luận về từng vấn đề một và quyết định theo đa số của
Hội đồng xét xử về từng vấn đề đó. Các thành viên Hội đồng xét xử phải ký vào
biên bản nghị án tại phòng nghị án trước khi tuyên án.
5. Trong trường hợp vụ án có nhiều
tình tiết phức tạp, việc nghị án đòi hỏi phải có thời gian dài, thì Hội đồng
xét xử có thể quyết định thời gian nghị án nhưng không quá năm ngày làm việc,
kể từ khi kết thúc tranh luận tại phiên toà. Hội đồng xét xử phải thông báo
ngày giờ tuyên án cho các đương sự biết. Nếu đã ấn định ngày giờ tuyên án mà có
thay đổi, thì Hội đồng xét xử phải thông báo lại cho các đương sự biết việc
thay đổi đó.
Điều 36. Bản
án sơ thẩm quy định tại Điều 238 của BLTTDS
Bản án sơ thẩm
phải được viết theo đúng quy định tại Điều 238 của BLTTDS,
cách viết, trình bày phải theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP
ngày 03-12-2012 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao hướng dẫn thi
hành một số quy định trong Phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật tố
tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của
Bộ luật tố tụng dân sự.
Cùng với biên bản
nghị án, bản án gốc phải được các thành viên Hội đồng xét xử thông qua và ký
tại phòng nghị án và được lưu vào hồ sơ vụ án. Trên cơ sở bản án gốc, Thẩm phán
chủ tọa phiên toà thay mặt Hội đồng xét xử ký các bản án chính và Toà án thực
hiện việc giao hoặc gửi bản án theo quy định tại Điều 241 của BLTTDS.
Điều 37. Tuyên
án quy định tại Điều 239 của BLTTDS
Khi tuyên án, mọi
người trong phòng xử án phải đứng dậy. Nếu thấy có người không đứng dậy, thì
Thư ký Toà án phải nhắc nhở họ, nếu người đó báo cáo vì lý do sức khoẻ nên
không thể đứng dậy được, thì chủ toạ phiên toà cho phép ngồi tại chỗ và sau đó
mới tuyên án. Chủ tọa phiên toà hoặc một thành viên khác của Hội đồng xét xử
đọc bản án; nếu bản án dài thì có thể thay nhau đọc bản án.
Trong trường hợp bản án quá dài, thì
chủ tọa phiên toà có thể chỉ yêu cầu mọi người trong phòng xử án phải đứng dậy
khi đọc phần mở đầu và phần quyết định của bản án.
Sau khi đọc xong bản án, tuỳ vào từng
trường hợp cụ thể, chủ tọa phiên toà hoặc một thành viên khác của Hội đồng xét
xử giải thích thêm về việc thi hành bản án và quyền kháng cáo của đương sự.
Đối với đương sự không biết tiếng
Việt, thì sau khi tuyên án xong người phiên dịch phải dịch lại cho họ nghe toàn
bộ bản án sang thứ tiếng mà họ biết (bao gồm cả phần bản án có liên quan đến họ
và phần bản án có liên quan đến các đương sự khác trong vụ án).
Điều 38. Sửa
chữa, bổ sung bản án quy định tại Điều 240 của BLTTDS
1. Chỉ được sửa chữa, bổ sung bản án
trong các trường hợp sau đây:
a) Phát hiện lỗi rõ ràng về chính tả
như: lỗi do viết không đúng từ ngữ, dấu, chữ viết hoa, viết thường, phiên âm
tiếng nước ngoài sang tiếng Việt, bỏ sót không ghi tên đệm trong họ, tên của
đương sự,…
b) Số liệu do nhầm lẫn hoặc do tính
toán sai (kể cả án phí) như: cộng, trừ, nhân, chia sai,… mà phải sửa lại cho
đúng.
2. Toà án phải
gửi văn bản thông báo về việc sửa chữa, bổ sung bản án cho những người quy định
tại khoản 1 Điều 240 của BLTTDS. Thông báo về việc sửa
chữa, bổ sung bản án trình bày theo Mẫu số 15 ban hành kèm theo Nghị quyết này.
Điều 39. Các
mẫu văn bản tố tụng
Ban hành kèm theo Nghị quyết này các mẫu
văn bản tố tụng sau đây:
1. Đơn khởi kiện (Mẫu số 01);
2. Giấy báo nhận đơn khởi kiện (Mẫu số
02);
3. Thông báo trả lại đơn khởi kiện (Mẫu
số 03);
4. Thông báo nộp tiền tạm ứng án phí
(Mẫu số 04);
5. Thông báo về việc thụ lý vụ án (Mẫu
số 05);
6. Thông báo về phiên hoà giải (Mẫu số
06a);
- Thông báo hoãn phiên hòa giải (Mẫu
số 06b);
7. Biên bản hoà giải (Mẫu số 07);
8. Biên bản hoà giải thành (Mẫu số 08a);
- Biên bản ghi nhận sự tự nguyện ly
hôn và hòa giải thành (Mẫu số 08b);
9. Quyết định công nhận sự thoả thuận
của các đương sự (Mẫu số 09a);
- Quyết định công nhận thuận tình ly
hôn và sự thỏa thuận của các đương sự (Mẫu số 09b);
10. Quyết định tạm đình chỉ giải quyết
vụ án dân sự (Mẫu số 10a);
- Quyết định tạm đình chỉ giải quyết
vụ án dân sự (Mẫu số 10b);
11. Quyết định đình chỉ giải quyết vụ
án dân sự (Mẫu số 11a);
- Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án
dân sự (Mẫu số 11b);
12. Quyết định đưa vụ án ra xét xử (Mẫu
số 12);
13. Biên bản phiên toà sơ thẩm (Mẫu số
13);
14. Quyết định hoãn phiên toà (Mẫu số
14);
15. Thông báo sửa chữa, bổ sung bản án
(Mẫu số 15).
Điều 40.
Hiệu lực thi hành
1. Nghị quyết này đã được Hội đồng
Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao thông qua ngày 03-12-2012 và có hiệu lực thi
hành kể từ ngày 01-7-2013.
Nghị quyết số 02/2006/NQ-HĐTP ngày 12-5-2006
của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định
tại Phần thứ hai “Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ thẩm” của Bộ luật
tố tụng dân sự và
hướng dẫn về các vấn đề đã được hướng dẫn tại Nghị quyết này của Tòa án nhân
dân tối cao ban
hành trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành hết hiệu lực thi hành kể từ
ngày 01-7-2013.
2. Đối với những vụ việc dân sự, hôn
nhân và gia đình, kinh tế, lao động mà Toà án đã thụ lý nhưng chưa xét xử sơ
thẩm, xét xử phúc thẩm hoặc xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm thì áp dụng hướng
dẫn tại Nghị quyết này để giải quyết.
Đối với bản án, quyết định của Toà án
đã có hiệu lực pháp luật trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành, thì
không áp dụng hướng dẫn tại Nghị quyết này để kháng nghị theo thủ tục giám đốc
thẩm hoặc tái thẩm, trừ trường hợp có căn cứ kháng nghị khác.
|
Nơi nhận:
-
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội;
- Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội;
- Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội;
- Văn phòng Trung ương Đảng;
- Văn phòng Chủ tịch nước;
- Văn phòng Chính phủ 02 bản (để đăng Công báo);
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao;
- Bộ Tư pháp;
- Thanh tra Chính phủ;
- Bộ, các cơ quan ngang bộ,
cơ quan thuộc Chính phủ;
- Toà án nhân dân các cấp;
- Các Thẩm phán và các đơn vị TANDTC;
- Trang thông tin điện tử TANDTC (để đăng);
- Lưu: VT VP, VT Viện KHXX TANDTC.
|
TM. HỘI
ĐỒNG THẨM PHÁN
CHÁNH ÁN
Trương
Hòa Bình
|
|
FILE ĐƯỢC ĐÍNH KÈM THEO VĂN BẢN
|