Thông báo 162/TB-BYT 2025 chỉ đạo Hội nghị Tổng kết công tác dân số 2024

• Số hiệu: 162/TB-BYT
• Loại văn bản: Thông báo
• Nơi ban hành: Bộ Y tế
• Người ký: Nguyễn Toàn Thắng
• Ngày ban hành: 07/02/2025

BỘ Y TẾ -------	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ---------------
Số: 162/TB-BYT	Hà Nội, ngày 07 tháng 02 năm 2025

THÔNG BÁO

CHỈ ĐẠO CỦA THỨ TRƯỞNG NGUYỄN THỊ LIÊN HƯƠNG TẠI HỘI NGHỊ TỔNG KẾT CÔNG TÁC DÂN SỐ NĂM 2024, TRIỂN KHAI NHIỆM VỤ NĂM 2025

Ngày 27/12/2024, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Tổng kết công tác dân số năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 do Cục Dân số tổ chức. Tham dự Hội nghị có đại biểu đại diện các Bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương; đại diện Lãnh đạo các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Bộ Y tế; Trung tâm sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh các khu vực; đại diện Lãnh đạo Sở Y tế, Chi cục Dân số các tỉnh, thành phố; các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương và Hà Nội tham dự và đưa tin.

Trên cơ sở báo cáo kết quả thực hiện công tác dân số năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025; Báo cáo sơ kết 7 năm thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; Báo cáo thực trạng và xu hướng mức sinh tại Việt Nam và nhiệm vụ, giải pháp nhằm duy trì vững chắc mức sinh thay thế của Cục Dân số, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương đã phát biểu và chỉ đạo một số nội dung chính như sau:

1. Biểu dương ngành Dân số trong năm qua đã đoàn kết, nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn để đạt được một số kết quả đáng khích lệ: Hoàn thiện hồ sơ đề xuất xây dựng Luật Dân số để báo cáo Chính phủ; Báo cáo sơ kết 7 năm thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW trình Chính phủ và Bộ Chính trị; Báo cáo “rà soát quy định có liên quan đến chính sách dân số và xử lý vi phạm chính sách dân số và kiến nghị việc sửa đổi để đảm bảo đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước” trình Bộ Chính trị; Báo cáo thực trạng và xu hướng mức sinh tại Việt Nam và các yêu cầu, nhiệm vụ về công tác dân số theo sự chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 15/8/2024 về tăng cường thực hiện công tác dân số trong tình hình mới. Nhiều địa phương đã tham mưu và được Hội đồng nhân dân thông qua và ban hành Nghị quyết về chính sách dân số, chính sách khen thưởng, khuyến khích, hỗ trợ cho tập thể, cá nhân và chế độ chính sách cho cán bộ làm công tác dân số của địa phương. Các hoạt động chuyên môn về truyền thông - giáo dục, cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh, tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến địa phương tạo sự lan tỏa tốt tới cộng đồng, người dân.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác dân số còn nhiều khó khăn thách thức như: Trong 3 năm liên tiếp, mức sinh trên toàn quốc giảm dưới mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ), cụ thể năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ, ước tính năm 2024 giảm còn 1,91 con/phụ nữ, đây là mức giảm thấp nhất trong lịch sử và dự báo xu hướng sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới. Mất cân bằng giới tính khi sinh mặc dù đã giảm nhưng vẫn ở mức cao (ước năm 2024 là 112/100). Vấn đề về nâng cao chất lượng dân số, phát huy vai trò và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số; vấn đề truyền thông vận động và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình cho người dân còn nhiều bất cập. Nguồn lực cả Trung ương và địa phương đầu tư, bố trí cho các hoạt động của công tác dân số thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu để triển khai thực hiện các nhiệm vụ về dân số trong tình mới. Bộ máy tổ chức làm công tác dân số tại Trung ương cũng như địa phương có sự thay đổi... là những nguyên nhân dẫn đến 2/3 chỉ tiêu cơ bản được giao theo Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ (tỷ số giới tính khi sinh, tổng tỷ suất sinh) và 7/8 chỉ tiêu chuyên môn năm 2024 giao cho lĩnh vực dân số đều chưa đạt theo kế hoạch đề ra...

2. Năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện kế hoạch 5 năm 2021-2025, là năm cuối thực hiện giai đoạn 1 của Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030. Để từng bước tìm ra các giải pháp quyết liệt cho năm 2025 và những năm tiếp theo nhằm đạt các chỉ tiêu kế hoạch, nhiệm vụ được Chính phủ giao, đặc biệt là về những vấn đề mới, những vấn đề mang tính bước ngoặt của công tác dân số Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết số 21-NQ/TW và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, đề nghị các Bộ, ngành, Cục Dân số, Sở Y tế, Chi cục Dân số các tỉnh, thành phố cần giải quyết tốt các công việc trọng tâm sau đây:

1. Đối với các Bộ, ngành:

- Đề nghị các Bộ: Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Quốc phòng... khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và trình cấp có thẩm quyền ban hành các Đề án về dân số được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 137/NQ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ.

- Đề nghị các Bộ, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo Quốc gia về Dân số và Phát triển chỉ đạo các đơn vị được giao làm đầu mối đẩy mạnh việc thực hiện chương trình phối hợp về công tác dân số đã ký kết giai đoạn 2021-2025.

2. Đối với Cục Dân số:

- Tập trung khẩn trương hoàn thiện thể chế, cụ thể là hoàn thành dự thảo Luật Dân số để trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 10 (năm 2025) nhằm đưa Nghị quyết số 21-NQ/TW đi vào thực tiễn cuộc sống. Chủ động xây dựng 03 đề án được giao tại Nghị quyết số 68-NQ/CP ngày 09/5/2024 của Chính phủ trình cấp có thẩm quyền. Tổ chức đánh giá kết quả 5 năm thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam; sơ kết, tổng kết các chương trình, đề án về dân số đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để đề xuất điều chỉnh và thực hiện trong giai đoạn 2026 - 2030.

- Khẩn trương phối hợp với các đơn vị hoàn thiện các nội dung chuẩn bị tổ chức Hội nghị triển khai công tác năm 2025 của Ban Chỉ đạo Quốc gia Dân số và Phát triển trong Quý I/2025.

- Phối hợp với các cơ quan/đơn vị liên quan trong việc bố trí nguồn lực cho công tác dân số để bảo đảm cho việc thực hiện 12 chương trình, đề án về dân số đã được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt. Đầu mối phối hợp với các Bộ, ngành thành viên đẩy mạnh các hoạt động của Ban Chỉ đạo Quốc gia về Dân số và Phát triển.

- Khẩn trương hoàn thiện dự thảo hướng dẫn thực hiện công tác dân số năm 2025 gửi các địa phương; xây dựng và hoàn thiện danh mục định mức kinh tế - kỹ thuật các dịch vụ trong công tác dân số; tổng hợp, chia sẻ các sáng kiến, các mô hình mẫu, điểm của địa phương để nhân rộng và lan tỏa cùng triển khai; tập trung chỉ đạo điều hành, hướng dẫn, đôn đốc hỗ trợ các tỉnh/thành phố huy động nguồn lực cũng như chuyên môn nghiệp vụ về dân số nhằm thực hiện tốt các chỉ tiêu về dân số theo kế hoạch đề ra năm 2025 và giai đoạn 2021-2025.

3. Đối với các tỉnh, thành phố:

- Đề nghị Sở Y tế tham mưu trình Hội đồng nhân dân Nghị quyết về chính sách dân số, chế độ cho cán bộ làm công tác dân số. Chủ động thực hiện việc sơ kết các Kế hoạch, chương trình, đề án về dân số được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt để đề xuất điều chỉnh cũng như tiếp tục tham mưu triển khai thực hiện trong giai đoạn 2026-2030.

- Đề nghị Sở Y tế phối hợp với các sở, ngành liên quan trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố bố trí đủ nguồn kinh phí của địa phương để triển khai công tác dân số theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 820/QĐ-TTg ngày 28/5/2021 để bảo đảm thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về dân số đề ra.

- Đề nghị Sở Y tế tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tiếp tục đảm bảo đủ các điều kiện về tổ chức, bộ máy, nhân lực làm công tác dân số ở cấp tỉnh, huyện, xã đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với tình hình mới, đồng thời bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của cấp ủy, chính quyền và sự quản lý chuyên môn, nghiệp vụ. Chú trọng công tác đào tạo tập huấn, động viên toàn thể đội ngũ cán bộ làm công tác dân số phát huy tinh thần vượt khó vươn lên hoàn thành nhiệm vụ.

- Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác dân số và phát triển đến các tầng lớp nhân dân, tạo sự đồng thuận xã hội trong việc chuyển hướng chính sách dân số từ tập trung vào kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Thúc đẩy phong trào nhân dân thực hiện mỗi gia đình sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, không lựa chọn giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số về cả thể chất, trí tuệ và tinh thần.

- Phát huy tính chủ động, sáng tạo của địa phương để triển khai các nhiệm vụ được giao. Tích cực vận động, tranh thủ sự ủng hộ của các cấp ủy, chính quyền, sự tham gia của các ban, ngành đoàn thể và đặc biệt là việc phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển các cấp.

Văn phòng Bộ Y tế thông báo để các Đơn vị biết và thực hiện./.

Nơi nhận: - Đ/c Bộ trưởng (để báo cáo); - TT Nguyễn Thị Liên Hương (để báo cáo); - Đ/c Chánh Văn phòng Bộ (để báo cáo); - Các Bộ, ngành thành viên BCĐ Quốc gia Dân số và Phát triển; - Cục Dân số; - Sở Y tế các tỉnh, thành phố; - Chi cục Dân số các tỉnh, thành phố; - Lưu: VT, VPB1.

TL. BỘ TRƯỞNG KT. CHÁNH VĂN PHÒNG BỘ PHÓ CHÁNH VĂN PHÒNG BỘ Nguyễn Toàn Thắng