|
BỘ
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
4985/BC-BNN-PC
|
Hà
Nội, ngày 04 tháng 10 năm 2011
|
BÁO CÁO
TÌNH HÌNH THỰC HIỆN THÔNG TƯ SỐ 03/2010/TT-BTP NGÀY
03/03/2010 CỦA BỘ TƯ PHÁP HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CÔNG TÁC THEO DÕI TÌNH HÌNH THI
HÀNH PHÁP LUẬT
Thực hiện công văn số
5357/BTP-VĐCXDPL ngày 12 tháng 9 năm 2011 của Bộ Tư pháp về việc báo cáo tình
hình thực hiện Thông tư số 03/2010/TT-BTP , Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn báo cáo như sau:
I. TÌNH HÌNH TRIỂN
KHAI THỰC HIỆN
1. Đôn đốc, chỉ đạo thực hiện các
quy định của Thông tư 03/2010/TT-BTP
Để thực hiện công tác kiểm tra thực
hiện pháp luật trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, ngày 10
tháng 02 năm 2010, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành công văn
số 1152/BNN-PC hướng dẫn các đơn vị thuộc Bộ triển khai công tác này.
Tuy nhiên, đến ngày 03/03/2010, Bộ
Tư pháp đã ban hành Thông tư số 03/2010/TT-BTP hướng dẫn thực hiện công tác
theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Căn cứ quy định của Thông tư
03/2010/TT-BTP , Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã soạn thảo công văn hướng
dẫn các đơn vị thuộc Bộ thực hiện để phù hợp với tình hình và phạm vi quản lý
nhà nước của Bộ.
2. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực
hiện:
Trong năm 2011, công tác theo dõi
thi hành pháp luật của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được thực hiện
như sau:
- Các đơn vị thuộc Bộ tự xây dựng kế
hoạch và tổ chức triển khai theo dõi thi hành pháp luật trong lĩnh vực mình phụ
trách, báo cáo kết quả về Vụ Pháp chế để tổng hợp.
- Vụ Pháp chế là đơn vị đầu mối tổng
hợp, đồng thời cũng xây dựng kế hoạch và trực tiếp kiểm tra tình hình thi hành
pháp luật tại các địa phương.
Việc theo dõi tình hình thi hành
pháp luật tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được tiến hành chủ yếu bằng
hình thức kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thông qua các đoàn kiểm tra tại
các địa phương hoặc kiểm tra thông qua báo cáo của đối tượng kiểm tra, trong đó
chủ yếu là hình thức tổ chức đoàn kiểm tra tại các địa phương, đơn vị. Nhiều
đơn vị trong Bộ đã tiến hành kiểm tra tình hình thi hành pháp luật bằng cách kết
hợp với các đoàn thanh tra, kiểm tra hoặc các hoạt động khác của đơn vị.
Công tác theo dõi thi hành pháp luật
được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
3. Các điều kiện bảo đảm để triển
khai công tác theo dõi thi hành pháp luật
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn cũng đã dành kinh phí cho công tác theo dõi thi hành pháp luật để soạn thảo
các báo cáo theo quy định tại Thông tư số 192/2010/TTLT-BTC-BTP-VPCP ngày
02/12/2010 hướng dẫn lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí ngân
sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và hoàn
hiện hệ thống pháp luật.
Kinh phí cho các đoàn kiểm tra việc
thực hiện pháp luật được trích từ kinh phí thường xuyên của các đơn vị. Tuy
nhiên, kinh phí dành riêng cho theo dõi thi hành pháp luật chưa nhiều do chưa
có văn bản quy định về cơ chế tài chính cho công tác này.
Bên cạnh đó, để thực hiện Nghị định
số 55/2011/NĐ-CP ngày 04/7/2011 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn và tổ chức bộ máy của tổ chức pháp chế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn đang kiện toàn lại cơ cấu, tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của Vụ Pháp chế
và các tổ chức pháp chế của các Tổng cục, các Cục thuộc Bộ. Các tổ chức này sẽ
là hạt nhân quan trọng trong việc thực hiện công tác pháp chế của Bộ nói chung
và công tác theo dõi thi hành pháp luật nói riêng.
II. NHỮNG KHÓ
KHĂN, VƯỚNG MẮC TRONG QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI CÔNG TÁC THEO DÕI TÌNH HÌNH THI HÀNH
PHÁP LUẬT VÀ KIẾN NGHỊ
1. Khó khăn, vướng
mắc:
Thông tư 03/2010/TT-BTP mới được ban
hành và tổ chức thực hiện được hơn 01 năm, mặt khác công tác theo dõi thi hành
pháp luật là một công tác mới, vì vậy, việc tổ chức triển khai thực hiện vẫn
còn lúng túng. Trong quá trình thực hiện Thông tư này, Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn gặp phải một số khó khăn như sau:
a. Các nội dung theo dõi tình hình
thi hành pháp luật:
- Nội dung về tình hình ban hành
văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành, văn bản chỉ
đạo, đôn đốc tổ chức thực hiện: So với các nội dung khác quy định tại Điều 4 của
Thông tư số 03/2010/TT-BTP thì đây là nội dung dễ theo dõi và đánh giá nhất,
các Bộ, ngành có thể theo dõi thông qua việc thực hiện kế hoạch ban hành văn bản
quy phạm pháp luật hàng năm.
Tuy nhiên có một số vấn đề nảy sinh
trong việc theo dõi nội dung này, cụ thể:
+ Kế hoạch ban hành văn bản quy phạm
pháp luật hàng năm của các Bộ được xây dựng trên cơ sở yêu cầu của văn bản quy
phạm pháp luật cấp trên hoặc yêu cầu của quản lý nhà nước. Trong khi đó, theo
khoản 1 của Điều 5 thì việc theo dõi nội dung ban hành văn bản quy định chi tiết
và hướng dẫn thi hành lại được tính là “số lượng, hình thức văn bản cần được
ban hành, xây dựng theo quy định tại văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà
nước cấp trên”. Vì vậy, việc tổng hợp tình hình ban hành văn bản quy phạm pháp
luật theo kế hoạch sẽ không trùng khớp với nội dung theo khoản 1 Điều 5.
+ Các văn bản quy phạm pháp luật của
cơ quan nhà nước cấp trên yêu cầu ban hành các văn bản để hướng dẫn. Tuy nhiên,
hầu hết các yêu cầu này không đặt ra thời hạn ban hành văn bản hướng dẫn. Vì vậy,
việc đánh giá tiến độ ban hành văn bản được tính theo kế hoạch ban hành văn bản
quy phạm pháp luật hàng năm của các Bộ, ngành. Điều đó xảy ra tình trạng nhiều
Luật, Nghị định ban hành đã lâu nhưng vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thi hành. Vậy
việc đánh giá tiến độ các văn bản đó thực hiện như thế nào?
- Nội dung đánh giá về mức độ tuân
thủ pháp luật của các cơ quan, tổ chức và cá nhân và đánh giá về tính hợp lý của
các quy định pháp luật.
Tiêu chí này cũng có thể đánh giá
được và cần thiết phải đánh giá, tuy nhiên trong 01 năm thì chỉ có thể theo
dõi, đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật, tính hợp lý của một số các văn bản quy
phạm pháp luật chứ không thể theo dõi, đánh giá được mức độ tuân thủ pháp luật
của tất cả các văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi quản lý của một Bộ,
ngành, địa phương.
- Nội dung đánh giá về hiệu quả của
công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và đánh giá về các biện pháp tổ chức
thi hành pháp luật và các điều kiện bảo đảm cho việc thi hành pháp luật: Việc
đánh giá theo các tiêu chí của Điều 7 và Điều 9 Thông tư 03/2010/TT-BTP là khó
thực hiện vì không rõ ràng và khó định lượng, chỉ có thể đưa ra các nhận định
chung chung.
b. Về các phương pháp theo dõi thi
hành pháp luật: Thông tư 03/2010/TT-BTP đưa ra 03 phương pháp là điều tra, khảo
sát; kiểm tra tình hình thi hành pháp luật và thu thập, xử lý thông tin về tình
hình thi hành pháp luật.
Tuy nhiên, hiện nay, Bộ Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn mới chỉ thực hiện theo phương pháp kiểm tra tình hình
thi hành pháp luật, các phương pháp khác chưa vận dụng được do nhiều khó khăn,
lúng túng. Phương pháp điều tra, khảo sát phải sử dụng các phiếu hỏi, phiếu phỏng
vấn sâu, đòi hỏi nhiều thời gian và kinh phí, trong khi đó chưa có quy định về
kinh phí cho công tác theo dõi thi hành pháp luật. Đối với phương pháp thu thập,
xử lý thông tin, Thông tư số 03/2010/TT-BTP quy định “Thông tin về tình hình
thi hành pháp luật chỉ được sử dụng khi đã được phân tích, đánh giá và xử lý.
Việc thu thập, xử lý thông tin phải bảo đảm các quy định của pháp luật về thu
thập và bảo mật thông tin” nhưng chưa hướng dẫn cụ thể về việc phân tích, đánh
giá, xử lý nhất là đối với các thông tin do tổ chức, cá nhân cung cấp.
c. Về cơ chế, cách thức thực hiện,
cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong việc theo dõi thi hành pháp luật, chế độ
báo cáo
Theo quy định của Thông tư số
03/2010/TT-BTP thì các Bộ, ngành có trách nhiệm theo dõi tình hình thi hành
pháp luật trong phạm vi quản lý của Bộ, ngành. Để theo dõi được tình hình thi
hành pháp luật trong phạm vi cả nước, các Bộ, ngành cần có sự phối hợp của các
Sở chuyên ngành ở các địa phương.
Tuy nhiên, qua đi kiểm tra tại các
địa phương thì công tác pháp chế của các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
thường được giao cho một cán bộ đầu mối thuộc Văn phòng Sở hoặc Thanh tra Sở,
vì vậy, chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác pháp chế. Hơn nữa, theo quy định
tại Thông tư số 03/2010/TT-BTP thì trách nhiệm theo dõi thi hành pháp luật của
các Sở chuyên ngành chưa được đề cập đến một cách rõ ràng.
2. Một số kiến nghị:
a. Các quy định cần tiếp tục đưa
vào dự thảo Nghị định
- Đối với nội dung của theo dõi thi
hành pháp luật: Đề nghị chỉnh sửa lại các nội dung theo dõi thi hành pháp luật
theo hướng chỉ tập trung vào các nội dung có thể định tính được như tình hình
ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tình hình vi phạm, các vi phạm chủ yếu và
nguyên nhân của vi phạm, tính hợp lý của các văn bản nhằm mục tiêu theo dõi
tình hình thi hành pháp luật để biết được các khó khăn, vướng mắc trong quá
trình thực hiện và kiến nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật do các cơ quan nhà
nước có thẩm quyền ban hành, đảm bảo các văn bản quy phạm pháp luật được ban
hành ra có tính khả thi, đi vào cuộc sống. Sau một thời gian thực hiện, khi
công tác này đi vào ổn định thì có thể mở rộng thêm các nội dung khác.
- Về cơ chế và cách thức thực hiện
công tác theo dõi thi hành pháp luật
Đề nghị sửa lại quy định về “cơ chế
thực hiện công tác theo dõi thi hành pháp luật” thành “phạm vi theo dõi thi
hành pháp luật” trong đó chỉ chia thành 03 loại phạm vi là cả nước, ngành, lĩnh
vực và địa phương.
Phạm vi theo dõi thi hành pháp luật:
Cần xác định rõ phạm vi theo dõi của các cơ quan Bộ, ngành là theo dõi tình
hình thi hành pháp luật chuyên ngành thuộc phạm vi quản lý của mình
(tình hình thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành do các cơ quan
cấp trên hoặc do chính cơ quan đó ban hành).
- Về cách thức theo dõi thi hành
pháp luật: Nên tập trung chủ yếu vào việc kiểm tra tình hình thi hành pháp luật
trong đó cách thức kiểm tra có thể tham khảo quy định tại Điều 4 Nghị định số
99/2006/NĐ-CP của Chính phủ ngày 15/9/2006 về công tác kiểm tra việc thực hiện
chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch. Việc thu thập, xử lý thông tin
không nên coi là một phương pháp theo dõi thi hành pháp luật mà chỉ là cách thức
để phục vụ cho việc điều tra, khảo sát hoặc kiểm tra tình hình thi hành pháp luật.
- Về xây dựng chương trình, kế hoạch:
Nên hướng dẫn cụ thể hơn về việc lập kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật của
các Bộ, ngành, địa phương. Trong đó để các Bộ, ngành, địa phương chủ động lập kế
hoạch theo dõi thi hành pháp luật của mình. Đồng thời hướng dẫn cụ thể hơn về
cách thức, tiêu chí chọn các văn bản quy phạm pháp luật để lập kế hoạch theo
dõi trong 01 năm vì không thể theo dõi việc thi hành tất cả các văn bản quy phạm
pháp luật của Bộ, ngành, địa phương cùng một thời điểm.
b. Các nội dung đề nghị bổ sung vào
Nghị định:
- Bổ sung quy định về trách nhiệm
theo dõi thi hành pháp luật của các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân tỉnh.
Cơ chế phối hợp của các cơ quan này với Sở Tư pháp của địa phương và với các Bộ,
ngành quản lý theo lĩnh vực.
- Bổ sung các quy định về việc lập
hệ cơ sở dữ liệu, thiết lập các bảng, biểu theo dõi để có thể lưu giữ thông tin
về tình hình thi hành pháp luật.
- Bổ sung các quy định về cách thức
xử lý kết quả theo dõi thi hành pháp luật hàng năm.
Trên đây là báo cáo về tình hình thực
hiện Thông tư số 03/2010/TT-BTP của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để
Quý Bộ tổng hợp.
|
Nơi nhận:
- Bộ Tư pháp (Vụ các vấn đề chung về
xây dựng pháp luật);
- Lưu VT, PC.
|
TL.
BỘ TRƯỞNG
VỤ TRƯỞNG VỤ PHÁP CHẾ
Nguyễn Văn Việt
|