Cách tính mức bình quân tiền lương để hưởng BHXH một lần

Đối với trường hợp tham gia BHXH bắt buộc

Theo Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;

- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH một lần được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Đối với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện

Theo Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

- 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;

- 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Trong đó, cách tính mức bình quân tiền lương tháng/thu nhập tháng được xác định như sau:

Bước 1: Xác định mức điều chỉnh tiền lương, thu nhập tháng đã đóng BHXH

Người lao động yêu cầu nhận BHXH 1 lần năm 2022 thì xác định mức điều chỉnh theo Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH như sau:

- Đối với người đóng BHXH bắt buộc

- Đối với người đóng BHXH tự nguyện

Bước 2: Tính tiền lương tháng/thu nhập tháng sau điều chỉnh (L1, L2… Ln)

Bước 3: Tính tổng tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH sau điều chỉnh cho toàn bộ thời gian chưa hưởng BHXH 1 lần (L)

Bước 4: Tính tổng thời gian đã tham gia BHXH (T)

Bước 5: Tính mức bình quân tiền lương/thu nhập (Lbq)

Lbq = L/T

Ví dụ cụ thể:

Một công nhân A làm cho công ty B và có tham gia BHXH bắt buộc từ tháng 01/2017 đến tháng 1/2021. Công nhân A đã nghỉ việc vào tháng 02/2021. Tháng 02/2022, công nhân A muốn nhận tiền BHXH một lần thì mức bình quân tiền lương được tính như thế nào?

Được biết, thời gian đóng bảo hiểm của công nhân A như sau:

- Từ tháng 01/2017 đến tháng 12/2017, mức lương đóng BHXH là: 3.500.000đ

- Từ tháng 01/2018 đến tháng 9/2018, mức lương đóng BHXH là: 3.700.000đ

- Từ tháng 10/2018 đến tháng 12/2018, mức lương đóng BHXH là: 4.040.000đ

- Từ tháng 01/2019 đến tháng 6/2019: Nghỉ không lương, không đóng BHXH

- Từ tháng 07/2019 đến tháng 12/2019, mức lương đóng BHXH là: 4.070.000đ

- Từ tháng 01/2020 đến tháng 12/2020: mức lương đóng BHXH là: 4.300.000đ

- Từ 01/2021: mức lương đóng BHXH là: 4.500.000đ

Giải đáp:

Bước 1: Xác định mức điều chỉnh tiền lương tháng đã đóng BHXH

Theo bảng hệ số điều chỉnh nêu trên thì công nhân A đóng BHXH từ 2017 đến năm 2021 có mức điều chỉnh lần lượt là 1,12; 1,08; 1,05; 1,02; 1,00.

Bước 2: Tính tiền lương tháng/thu nhập tháng sau điều chỉnh (L1, L2, …Ln)

- Từ tháng 01/2017 đến tháng 12/2017 (12 tháng):

L1 = 3.500.000 (Tiền lương/thu nhập làm căn cứ đóng BHXH) X 1,12 (Mức điều chỉnh tương ứng) X 12 (Số tháng đã tham gia theo từng giai đoạn) =  47.040.000 đồng

- Từ tháng 01/2018 đến tháng 9/2018 (9 tháng): L2 = 3.700.000 * 1,08 * 9 =  35.964.000 đồng.

- Từ tháng 10/2018 đến tháng 12/2018 (3 tháng): L3 = 4.040.000 *1,08 *3 = 13.089.000 đồng.

- Từ tháng 01/2019 đến tháng 6/2019: Không đóng BHXH nên L4 = 0

- Từ tháng 07/2019 đến tháng 12/2019 (6 tháng): L5 = 4.070.000 * 1,05 * 6 = 25.641.000 đồng.

- Từ tháng 01/2020 đến tháng 12/2020 (12 tháng): L6 = 4.300.000 * 1,02 *  12 = 52.632.000 đồng.

- Tháng 01/2021: L7 = 4.500.000 đồng.

Bước 3: Tính tổng tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH sau điều chỉnh cho toàn bộ thời gian chưa hưởng BHXH 1 lần (L)

L = L1 + L2 + L3 + L4 + L5 + L6 + L7 =  178.866.600 đồng

Bước 4: Tính tổng thời gian đã tham gia BHXH (T)

T = 12 tháng  + 9 tháng + 3 tháng + 6 tháng + 12 tháng + 1 tháng = 43 tháng.

Bước 5: Tính mức bình quân tiền lương/thu nhập (Lbq)

Lbq = L/T = 178.866.600 / 43 = 4.159.688 đồng/tháng