Hiện nay Tiêu chuẩn Quốc gia nào hàn vật liệu kim loại? Cụ thể về hàn điểm, hàn đường và hàn gờ nổi Tiêu chuẩn được quy định như thế nào? – Đức Dũng (Thanh Hóa).
>> Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 11074-1:2015: Cần trục-Kiểm tra-Quy định chung
>> Danh sách văn bản Trung ương cập nhật ngày 24/03/2024
Hiện nay, đang áp dụng Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 11244-12:2018 về hàn vật liệu kim loại (Phần 12). Theo đó, Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 11244-12:2018 có một số nội dung nổi bật như sau:
Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn có ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các bổ sung, sửa đổi (nếu có).
TCVN 6362 (ISO 669), Hàn điện trở - Thiết bị hàn điện trở - Yêu cầu về cơ và điện;
TCVN 8985 (ISO 15607), Đặc tính kỹ thuật và sự chấp nhận các quy trình hàn kim loại - Quy tắc chung;
TCVN 8986-5 (ISO 15609-5), Đặc tính kỹ thuật và sự chấp nhận các quy trình hàn kim loại - Đặc tính kỹ thuật của quy trình hàn - Phần 5: Hàn điện trở;
ISO 10447, Resistance welding - Peel and chisel testing of resistance spot and projection welds (Hàn điện trở - Thử tróc vỏ và đục mối hàn điểm điện trở và mối hàn gờ nổi điện trở);
ISO 14270, Specimen dimensions and procedure for mechanized peel testing resistance spot, seam and embossed projection welds (Các kích thước mẫu thử và quy trình thử tróc vỏ cơ khí hóa mối hàn điểm, mối hàn đường và mối hàn gờ nổi dập nổi điện trở);
ISO 14271, Resistance welding - Vickers hardness testing (low-force and microhardness) of resistance spot, projection and seam welds (Hàn điện trở - Thử độ cứng Vickers (lực nhỏ và độ cứng tế vi) mối hàn điểm, mối hàn gờ nổi và mối hàn đường điện trở);
ISO 14272, Specimen dimensions and procedure for cross tension testing resistance spot and embossed projection welds (Các kích thước mẫu thử và quy trình thử kéo ngang cho các mối hàn điểm điện trở và mối hàn gờ nổi dập nổi);
ISO 14273, Specimen dimensions and procedure for shear testing resistance spot, seam and embossed projection welds (Các kích thước mẫu thử và quy trình thử cắt cho các mối hàn điểm điện trở, hàn đường và hàn gờ nổi dập nổi);
ISO 17653, Resistance welding - Destructive tests on welds in metallic materials - Torsion test of resistance spot welds (Hàn điện trở - Thử phá hủy mối hàn trên vật liệu kim loại - Thử xoắn các mối hàn điểm điện trở);
ISO 17677-1, Resistance welding - Vocabulary - Part 1: Spot, projection and seam welding (Hàn điện trở - Từ vựng - Phần 1: Hàn điểm, hàn gờ nổi và hàn đường).
Toàn văn File Word Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật cùng các văn bản hướng dẫn (đang có hiệu lực thi hành) |
Ảnh chụp một phần Lược đồ Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006
2. Mẫu hàn của Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 11244-12:2018
- Quy định chung:
Cụm mối ghép hàn mà quy trình hàn sẽ liên quan đến trong sản xuất phải được đại diện bằng các chi tiết thực tế hoặc bằng việc chuẩn bị mẫu hàn tiêu chuẩn hóa phù hợp với 6.2.
Các mẫu thử phải được cắt từ các chi tiết thực tế; mẫu hàn được hàn riêng biệt theo 6.3. Nên sử dụng các mẫu thử hoặc các mẫu hàn từ cùng một vật liệu với các chiều rộng vành gờ có liên quan hoặc chiều dài chồng lên nhau. Khi thích hợp phải tính đến các hiệu ứng của sự phân dòng (mạch sun) và cảm ứng.
Nếu có yêu cầu của tiêu chuẩn áp dụng, phải đánh dấu chiều cán tấm trên mẫu hàn.
- Hình dạng và kích thước của mẫu hàn và mẫu thử cho thử phá hủy:
+ Quy định chung: Hình dạng và kích thước của các mẫu hàn và mẫu thử cũng như các quy trình thử được quy định trong các tiêu chuẩn sau: ISO 14270, ISO 14271, ISO 14272, ISO 14273, ISO 17653 và ISO 10447.
+ Mặt cắt thô đại: Các mẫu thử phải được chuẩn bị và được tẩm thực ăn mòn để tạo ra các mặt cắt ngang và/hoặc dọc nhằm thể hiện rõ vùng tâm mối hàn, vùng ảnh hưởng nhiệt (HAZ), và, nếu cần thiết, profin của mối hàn. Mặt cắt thô đại ngang phải gồm cả vật liệu cơ bản không bị ảnh hưởng nhiệt.
- Hàn các chi tiết, mẫu hàn hoặc mẫu thử:
Phải chuẩn bị các chi tiết, mẫu hàn hoặc mẫu thử và hàn các mẫu hàn hoặc mẫu thử phù hợp với pWPS và dưới các điều kiện chung của hàn trong sản xuất (các thông số, thiết bị...) mà chúng phải đại diện.
Nếu phải sử dụng các mối hàn đinh trong trường hợp hàn đường, thì các mối hàn đinh này nên được bao gồm trong mẫu hàn cuối cùng.
Hàn và thử nghiệm các mẫu hàn phải có sự chứng kiến của người kiểm tra hoặc tổ chức kiểm tra và phải thiết lập nội dung chi tiết của quá trình hàn, thử nghiệm này trước khi thực hiện bất cứ sự chấp nhận nào.
- Quy định chung: Tất cả các điều kiện của hiệu lực được công bố dưới đây phải được đáp ứng độc lập với nhau, thay đổi vượt ra ngoài các phạm vi đã quy định đòi hỏi phải có một phép thử quy trình hàn mới.
- Liên quan đến nhà sản xuất:
Sự chấp nhận đặc tính kỹ thuật của quy trình hàn (WPS) mà nhà sản xuất nhận được có hiệu lực đối với hàn ở phân xưởng hoặc ngoài hiện trường trong cùng một kiểm soát kỹ thuật và chất lượng của nhà sản xuất này.
Hàn trong cùng một kiểm soát kỹ thuật và chất lượng khi nhà sản xuất đã chấp nhận WPS sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động hàn được thực hiện theo WPS này.
- Liên quan đến vật liệu: Tất cả các phép thử, kiểm tra phải được thực hiện với các vật liệu được sử dụng trong sản xuất (chiều dày, phân tích hóa học, cơ tính). Bất cứ sự sửa đổi nào cũng phải được thiết lập trước khi thực hiện bất kỳ sự chấp nhận nào.
- Áp dụng chung cho tất cả các quy trình hàn:
+ Quá trình hàn:
Chấp nhận chỉ áp dụng cho quy trình hàn được sử dụng trong phép thử quy trình hàn.
Khi thiết bị hàn có trang bị điều khiển từ xa cho nhiều hơn một chương trình hàn được sử dụng tại vị trí gia công như một phần của vận hành theo trình tự, thì WPS nên bao gồm cả chi tiết về tất cả các chương trình hàn được sử dụng.
Trong vận hành tự động hoặc vận hành bằng robot có nhiều hơn một chương trình hàn, WPS nên bao gồm cả chi tiết về tất cả các chương trình hàn được sử dụng, mỗi chương trình cần được chấp nhận:
+ Loại dòng điện: Quy trình hàn được chấp nhận bằng sử dụng loại dòng điện (xoay chiều, một chiều hoặc dòng điện xung), tần số và cực tính được sử dụng cho phép thử quy trình hàn.
+ Chu trình hàn: Quy trình hàn được chấp nhận khi sử dụng chu trình hàn đã sử dụng cho phép thử quy trình hàn.
+ Xử lý nhiệt sau hàn ở thiết bị hàn: Phải tính đến bất kỳ xử lý nhiệt nào được cung cấp cho phép thử quy trình hàn.
+ Loại thiết bị hàn: Quy trình hàn được chấp nhận bằng sử dụng cùng một loại thiết bị hàn đã sử dụng cho phép thử quy trình hàn.
+ Điện cực hàn: Quy trình hàn được chấp nhận bằng sử dụng các vật liệu và kết cấu điện cực đã sử dụng cho phép thử quy trình hàn.