Từ thiện là gì? Có bắt buộc phải đóng góp từ thiện khi thiên tai không?

Nội dung chính

• Từ thiện là gì?
• Có bắt buộc phải đóng góp từ thiện khi thiên tai?
• Tổ chức nào được quyền kêu gọi từ thiện khi xảy ra thiên tai?

Từ thiện là gì?

Pháp luật không có quy định cụ thể về định nghĩa "từ thiện". Tuy nhiên có thể hiểu từ thiện là việc giúp đỡ, chia sẻ khó khăn với người khác xuất phát tình thương từ tấm lòng.

Từ thiện được thực hiện trên tinh thần tự nguyện, không có nguyên bắt ép buộc nào trong hoạt động từ thiện.

Có bắt buộc phải đóng góp từ thiện khi thiên tai?

Theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 30/2017/NĐ-CP quy định:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, những từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...

2. Hoạt động ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn là các biện pháp cần thiết, kịp thời, thích hợp để tìm kiếm, cứu người, cứu phương tiện, tài sản, vật chất, bảo vệ môi trường trong khu vực xảy ra sự cố nhằm giảm tới mức thấp nhất hậu quả do sự cố gây ra.

...

Căn cứ tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 30/2017/NĐ-CP quy định sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, những từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Tình huống sự cố, thiên tai cơ bản là các tình huống do thiên tai hoặc con người gây ra dẫn đến sự cố, tai nạn có nguy cơ đe dọa hoặc gây hậu quả tổn thất về người, phương tiện, tài sản, vật chất và gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường cần thiết phải có các biện pháp kịp thời, thích hợp ứng phó nhằm giảm thiểu thiệt hại tới mức thấp nhất. Bao gồm:

a) Tai nạn tàu, thuyền trên biển;

b) Sự cố tràn dầu;

c) Sự cố cháy nổ giàn khoan, đường ống dẫn dầu, khí;

d) Sự cố cháy lớn nhà cao tầng, khu đô thị, khu công nghiệp, khu dân cư;

đ) Sự cố sập đổ công trình, nhà cao tầng, hầm lò khai thác khoáng sản;

e) Sự cố rò rỉ phóng xạ, bức xạ hạt nhân, tán phát hóa chất độc và môi trường;

g) Sự cố động đất, sóng thần;

h) Tai nạn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa đặc biệt nghiêm trọng;

i) Tai nạn máy bay xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam;

k) Sự cố vỡ đê, hồ đập và xả lũ;

l) Sự cố cháy rừng;

m) Bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt; lũ quét, lũ ống, sạt, lở đất đá và các sự cố khác do thiên tai gây ra.

...

Tại khoản 3 Điều 4 Nghị định 93/2021/NĐ-CP quy định như sau:

Điều 4. Nguyên tắc tổ chức vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện

1. Nhà nước khuyến khích, tôn vinh và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp tự nguyện và tổ chức vận động đóng góp tự nguyện; phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, nhanh chóng hỗ trợ người dân chịu thiệt hại bởi thiên tai, dịch bệnh, sự cố hoặc người dân mắc bệnh hiểm nghèo nhằm sớm ổn định cuộc sống, sinh hoạt, khôi phục và phát triển sản xuất, kinh doanh.

2. Vận động đóng góp để hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố được thực hiện khi thiên tai, dịch bệnh, sự cố gây ra thiệt hại về người, tài sản hoặc ảnh hưởng đến đời sống của Nhân dân; vận động đóng góp để hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo thực hiện theo từng trường hợp cụ thể.

3. Vận động đóng góp phải đảm bảo kịp thời và được thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện; các tổ chức, cá nhân không được phép đặt ra mức tối thiểu để yêu cầu phải đóng góp; các khoản đóng góp tự nguyện phải từ thu nhập, tài sản hợp pháp của các tổ chức, cá nhân thực hiện đóng góp.

...

Căn cứ tại khoản 1 Điều 5 Nghị định 93/2021/NĐ-CP có quy định như sau:

Điều 5. Các hành vi bị nghiêm cấm

1. Cản trở hoặc ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia vận động, đóng góp, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện.

...

Theo đó, việc từ thiện được thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, không phải bắt buộc. Mặt khác, hành vi cản trở hoặc ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia vận động, đóng góp, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện là hành vi bị nghiêm cấm.

Do đó, việc đóng góp từ thiện khi thiên tai không phải là việc bắt buộc mà xuất phát từ sự tự nguyện của mỗi người.

Có bắt buộc phải đóng góp từ thiện khi thiên tai không? (Hình từ Internet)

Tổ chức nào được quyền kêu gọi từ thiện khi xảy ra thiên tai?

Căn cứ tại Điều 6 Nghị định 93/2021/NĐ-CP có quy định về tổ chức được quyền kêu gọi từ thiện như sau:

- Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;

- Hội Chữ thập đỏ Việt Nam;

- Các cơ quan thông tin đại chúng hưởng ứng lời kêu gọi của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh;

- Các quỹ từ thiện;

- Các doanh nghiệp, hợp tác xã và tổ chức khác có tư cách pháp nhân;

- Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai;

- Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện.

Trân trọng!