Người bán hàng rong có trách nhiệm thế nào trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng?

Nội dung chính

• Người bán hàng rong có phải là tổ chức, cá nhân kinh doanh không?
• Trách nhiệm của người bán hàng rong để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được quy định thế nào trong Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023?
• Khi giao dịch với người tiêu dùng, người bán hàng rong không bắt buộc áp dụng những trách nhiệm nào?

Người bán hàng rong có phải là tổ chức, cá nhân kinh doanh không?

Căn cứ khoản 2 Điều 3 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 có quy định như sau:

Giải thích từ ngữ

....

2. Tổ chức, cá nhân kinh doanh là tổ chức, cá nhân thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm:

a) Thương nhân theo quy định của Luật Thương mại;

b) Cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh.

....

Bên cạnh đó, theo quy định khoản 1 Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP quy định như sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, một số từ ngữ đ­ược hiểu nh­ư sau:

1. Cá nhân hoạt động thương mại là cá nhân tự mình hàng ngày thực hiện một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động được pháp luật cho phép về mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác nhưng không thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh và không gọi là “thương nhân” theo quy định của Luật Thương mại. Cụ thể bao gồm những cá nhân thực hiện các hoạt động thương mại sau đây:

a) Buôn bán rong (buôn bán dạo) là các hoạt động mua, bán không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong hoặc vừa mua rong vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của các th­ương nhân đ­ược phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của pháp luật để bán rong;

b) Buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ lẻ có hoặc không có địa điểm cố định;

c) Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, n­ước uống (hàng nước) có hoặc không có địa điểm cố định;

d) Buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc ng­ười bán lẻ;

đ) Thực hiện các dịch vụ: đánh giày, bán vé số, chữa khóa, sửa chữa xe, trông giữ xe, rửa xe, cắt tóc, vẽ tranh, chụp ảnh và các dịch vụ khác có hoặc không có địa điểm cố định;

e) Các hoạt động thương mại một cách độc lập, th­ường xuyên không phải đăng ký kinh doanh khác.

Đồng thời, khoản 2 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP cũng quy định hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Người bán hàng rong được xem là cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh, thực hiện một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động được pháp luật cho phép về mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi.

Do đó, người bán hàng rong được xem là một cá nhân kinh doanh.

Người bán hàng rong có trách nhiệm thế nào trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng? (Hình từ Internet)

Trách nhiệm của người bán hàng rong để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được quy định thế nào trong Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023?

Căn cứ Điều 9 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch với cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh như sau:

- Cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 chỉ phải thực hiện các trách nhiệm sau đây:

+ Bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà mình bán, cung cấp cho người tiêu dùng;

+ Không được bán, cung cấp cho người tiêu dùng các loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trái pháp luật, trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội;

+ Cung cấp chính xác, đầy đủ thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà mình bán, cung cấp cho người tiêu dùng;

+ Đổi hàng hóa cho người tiêu dùng hoặc trả lại tiền và nhận lại hàng hóa từ người tiêu dùng trong trường hợp hàng hóa do mình bán, cung cấp không bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng như thông tin mà mình cung cấp;

+ Chấp hành quyết định thu hồi sản phẩm, hàng hóa trong trường hợp sản phẩm, hàng hóa do mình bán, cung cấp thuộc diện phải thu hồi; chịu chi phí để tiêu hủy sản phẩm, hàng hóa trong trường hợp sản phẩm, hàng hóa phải tiêu hủy theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền;

+ Trách nhiệm khác theo quy định của Chính phủ.

- Căn cứ vào quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 và quy định khác của pháp luật có liên quan, Chính phủ quy định chi tiết việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch với cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh.

- Căn cứ vào quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, quy định của Chính phủ và điều kiện cụ thể của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp xã, ban quản lý chợ, khu thương mại triển khai thực hiện các biện pháp cụ thể để bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp khác cho người tiêu dùng khi mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh.

Như vậy, ngoài việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng khi Chính phủ có quy định chi tiết và Ủy ban nhân dân cấp xã, ban quản lý chợ, khu thương mại triển khai thực hiện các biện pháp cụ thể theo quy định hiện hành thì người bán hàng rong còn có trách nhiệm thực hiện các trách nhiệm tại khoản 1 Điều 9 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023.

Khi giao dịch với người tiêu dùng, người bán hàng rong không bắt buộc áp dụng những trách nhiệm nào?

(1) Trách nhiệm khi giao dịch với người tiêu dùng dễ bị tổn thương:

Căn cứ tại điểm e khoản 3 Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 thì cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh không bắt buộc áp dụng trách nhiệm khi giao dịch với người tiêu dùng dễ bị tổn thương như sau:

Xây dựng, cập nhật, công khai cho người tiêu dùng dễ bị tổn thương các nội dung quy định tại khoản này theo hình thức niêm yết tại trụ sở, địa điểm kinh doanh hoặc đăng tải trên trang thông tin điện tử, phần mềm ứng dụng (nếu có) và đào tạo, tập huấn cho người lao động của mình về các nội dung đó.

(2) Trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng:

Căn cứ tại khoản 3 Điều 31 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, thì cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa hoặc trực tiếp bán, cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng không bắt buộc áp dụng trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng như sau:

Trách nhiệm xây dựng, công khai quy trình tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng theo hình thức niêm yết ở vị trí dễ nhìn thấy tại trụ sở, địa điểm kinh doanh và đăng tải trên trang thông tin điện tử, phần mềm ứng dụng (nếu có).

Như vậy, so với quy định hiện hành, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 có hiệu lực từ 01/7/2024 đã quy định cụ thể hơn về trách nhiệm và bổ sung những trường hợp không bắt buộc áp dụng trách nhiệm thực hiện của người bán hàng rong nói riêng hay cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh nói chung trong giao dịch với người tiêu dùng.

Lưu ý: Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024.

Trân trọng!