Quản lý nhà nước là gì? Vai trò của quản lý nhà nước là gì?

Nội dung chính

• Quản lý nhà nước là gì?
• Các nguyên tắc quản lý nhà nước là gì?
• Vai trò của quản lý nhà nước là gì?

Quản lý nhà nước là gì?

Hiện nay trong Hiến pháp 2013 các văn bản pháp luật không có định nghĩa cụ thể cho quản lý nhà nước, tuy nhiên có thể tham khảo các nội dung sau để hiểu hơn về khái niệm quản lý nhà nước:

Theo từ điển luật học giải thích về quản lý nhà nước như sau:

"Quản lý nhà nước

Là hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà nước thực hiện nhằm xác lập một trật tự ổn định, phát triển xã hội theo những mục tiêu mà tầng lớp cầm quyền theo đuổi.

Bao gồm toàn bộ hoạt động của cả bộ máy nhà nước từ lập pháp, hành pháp đến tư pháp vận hành như một thực thể thống nhất.

Chấp hành, điều hành, quản lý hành chính do cơ quan hành pháp thực hiện đảm bảo bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước."

Như vậy, có thể hiểu quản lý nhà nước theo cách đơn giản như sau:

- Quản lý nhà nước là hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm thực thi quyền lực nhà nước, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục tiêu đã đề ra.

- Quản lý nhà nước là một hoạt động mang tính quyền lực, được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, được đảm bảo bằng sức mạnh cưỡng chế của nhà nước.

- Quản lý nhà nước là sự chỉ huy,điều hành để thực thi quyền lực nhà nước, do tất cả các cơ quan nhà nước (lập pháp, hành pháp, tư pháp) tiến hành để tổ chức và điều chỉnh các quá trình xã hôi, và hành vi hoạt động của công dân.

Quản lý nhà nước là gì? Vai trò của quản lý nhà nước là gì? (Hình từ Internet)

Các nguyên tắc quản lý nhà nước là gì?

Hiện nay có 05 nguyên tắc quản lý nhà nước như sau:

(1) Nguyên tắc tuân thủ pháp luật: Đây là nguyên tắc cơ bản của quản lý nhà nước. Theo nguyên tắc này, mọi hoạt động quản lý nhà nước đều phải được thực hiện trên cơ sở pháp luật. Các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức quản lý nhà nước có trách nhiệm tuân thủ các quy định của pháp luật trong hoạt động quản lý nhà nước.

(2) Nguyên tắc thống nhất: Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động quản lý nhà nước phải được thực hiện thống nhất từ trung ương đến địa phương, bảo đảm sự chỉ đạo, điều hành của cơ quan nhà nước cấp trên đối với cơ quan nhà nước cấp dưới. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho hoạt động quản lý nhà nước được thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả, tránh chồng chéo, mâu thuẫn.

(3) Nguyên tắc chủ động, sáng tạo: Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động quản lý nhà nước phải được thực hiện một cách chủ động, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn và điều kiện cụ thể của từng địa phương, lĩnh vực. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho hoạt động quản lý nhà nước đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội.

(4) Nguyên tắc công khai, minh bạch: Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động quản lý nhà nước phải được thực hiện một cách công khai, minh bạch, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho hoạt động quản lý nhà nước được thực hiện một cách dân chủ, công bằng, minh bạch.

(5) Nguyên tắc dân chủ: Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động quản lý nhà nước phải được thực hiện theo nguyên tắc dân chủ, bảo đảm sự tham gia của nhân dân vào quá trình quản lý nhà nước. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho hoạt động quản lý nhà nước được thực hiện một cách phù hợp với ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

Vai trò của quản lý nhà nước là gì?

Quản lý nhà nước là hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm thực thi quyền lực nhà nước, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục tiêu đã đề ra.

Quản lý nhà nước có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, cụ thể là:

- Điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục tiêu đã đề ra: Quản lý nhà nước tác động đến các quan hệ xã hội, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục tiêu đã đề ra. Mục tiêu của quản lý nhà nước được thể hiện trong các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

- Bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc: Quản lý nhà nước góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, chống lại các hành vi xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc.

- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân: Quản lý nhà nước góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đảm bảo cho công dân được sống trong một xã hội công bằng, dân chủ.

Vai trò của quản lý nhà nước trong từng lĩnh vực:

- Trong lĩnh vực kinh tế: Quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế nhằm điều chỉnh các hoạt động kinh tế theo mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể kinh tế.

- Trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế: Quản lý nhà nước trong các lĩnh vực này nhằm phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, nhằm nâng cao đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân.

Quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

- Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh: Quản lý nhà nước trong lĩnh vực này nhằm bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Quản lý nhà nước trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.

- Trong lĩnh vực hành chính: Quản lý nhà nước trong lĩnh vực này nhằm tổ chức, điều hành các hoạt động của bộ máy nhà nước. Quản lý nhà nước trong lĩnh vực hành chính có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cho bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của quản lý nhà nước.

Trân trọng!