Điều kiện được lập di chúc miệng? Khi nào thì di chúc miệng hết hiệu lực?

Nội dung chính

• Khi nào thì được lập di chúc miệng?
• Khi nào thì di chúc miệng được xem là hợp pháp?
• Di chúc miệng bị hủy bỏ khi nào?

Khi nào thì được lập di chúc miệng?

Căn cứ theo Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hình thức của di chúc.

Hình thức của di chúc

Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

Bên cạnh đó, tại khoản 1 Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc lập di chúc miệng như sau:

Di chúc miệng

1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.

...

Như vậy, việc lập di chúc có thể thực hiện theo 02 hình thức là lập di chúc bằng văn bản hoặc lập di chúc miệng. Việc lập di chúc bằng miệng chỉ được thực hiện khi người lập di chúc bị cái chết đe dọa không thể lập di chúc bằng văn bản.

Điều kiện được lập di chúc miệng? Khi nào thì di chúc miệng hết hiệu lực? (Hình từ Internet)

Khi nào thì di chúc miệng được xem là hợp pháp?

Căn cứ tại khoản 1, 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc hợp pháp như sau:

Di chúc hợp pháp

1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

...

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Như vậy, di chúc miệng cũng là một hình thức di chúc hợp pháp nên phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về người lập di chúc và cả những điều kiện riêng của hình thức di chúc miệng, cụ thể là:

- Người lập di chúc trong trạng thái minh mẫn, có đầy đủ nhận thức về hành động của mình;

- Người lập di chúc trên tinh thần tự nguyện, không bị lừa dối;

- Người lập di chúc thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 02 người làm chứng;

- Ý chí của người lập di chúc được người làm chứng ghi chép lại và cùng xác nhận bằng cách ký tên hoặc điểm chỉ;

- Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày lập di chúc miệng thì di chúc phải được chứng thực bởi cơ quan có thẩm quyền.

Di chúc miệng bị hủy bỏ khi nào?

Căn cứ tại khoản 2 Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc hủy bỏ di chúc miệng như sau:

Di chúc miệng

...

2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.

Bên cạnh đó, tại Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ di chúc như sau:

Sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc

1. Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.

2. Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.

3. Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.

Như vậy, đối với tính chất đặc thù của di chúc miệng thì việc hủy bỏ di chúc sẽ xảy ra theo những trường hợp sau:

- Trường hợp 1: Người lập di chúc hủy bỏ di chúc

- Trường hợp 2: Người lập di chúc lập di chúc mới thì di chúc cũ sẽ bị hủy bỏ

- Trường hợp 3: Sau 03 tháng kể từ ngày lập di chúc miệng mà người lập di chúc vẫn còn khỏe mạnh thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ dù hợp pháp.

Đối chiếu với trường hợp của chị, từ sau khi mẹ chị lập di chúc miệng đã 05 tháng và vẫn khỏe mạnh thì di chúc miệng mẹ chị lập lúc đó đã mặc nhiên bị hủy bỏ.

Trân trọng!