Có đặc xá hoặc ân giảm đối với án tử hay không?

Nội dung chính

• Có đặc xá hoặc ân giảm đối với án tử không?
• Rút yêu cầu khởi tố thì vụ án phải được đình chỉ?
• Người đang tại ngoại mà bị tòa tuyên phạt tù thì có thi hành án luôn không?

Có đặc xá hoặc ân giảm đối với án tử không?

Gia đình tôi có người phạm tội và đều bị tòa án sơ thẩm lẫn tòa án phúc tuyên hình phạt tử hình. Vậy, tôi xin hỏi luật sư người mang án tử hình có thể được đặc xá hoặc ân giảm không? Nếu có tôi phải làm gì để xin đặc xá hoặc ân giảm cho người thân?

Trả lời:

Thứ nhất, người bị kết án tử hình có được đặc xá hay không?

Theo Khoản 1 Điều 2 Luật Đặc xá 2018 có quy định đặc xá chỉ áp dụng đối với người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.

Như vậy, trong trường hợp này, người thân của bạn đã bị tuyên hình phạt tử hình thì sẽ không được đặc xá.

Thứ hai, người bị kết án tử hình có được ân giảm hay không?

Căn cứ Điểm d, đ Khoản 1 Điều 367 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành được thực hiện, theo đó:

Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, người bị kết án được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước;

Bản án tử hình được thi hành nếu Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao không kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm và người bị kết án không có đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước.

Trường hợp bản án tử hình bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm mà Hội đồng giám đốc thẩm, Hội đồng tái thẩm Tòa án nhân dân tối cao quyết định không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án tử hình thì Tòa án nhân dân tối cao phải thông báo ngay cho người bị kết án biết để họ làm đơn xin ân giảm hình phạt tử hình.

Theo như quy định này thì người bị kết án tử hình được quyền gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước theo thời hạn và quy định nêu trên. Như vậy, trường hợp này người thân của bạn có thể gửi đơn xin ân giảm đến Chủ tịch nước để được xem xét ân giảm.

Và Khoản 4 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:

Trong trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này hoặc trường hợp người bị kết án tử hình được ân giảm, thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.

Rút yêu cầu khởi tố thì vụ án phải được đình chỉ?

Trường hợp người bị hại gửi đơn yêu cầu khởi tố về Khoản 1 Tội cố ý gây thương tích nhưng sau đó đã rút đơn yêu cầu thì cơ quan có thẩm quyền bắt buộc phải đình chỉ đúng không?

Trả lời:

Căn cứ Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015  được sửa đổi bởi Khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số Điều của Bộ luật Tố tụng hình sự 2021 quy định như sau:

1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ Luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.

2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.

Như vậy, thông thường thì sẽ đình chỉ đối với vụ việc như trên. Tuy nhiên, trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.

Người đang tại ngoại mà bị tòa tuyên phạt tù thì có thi hành án luôn không?

Cho hỏi: Theo quy định thì trường hợp người đang tại ngoại mà bị tòa án tuyên phạt tù thì có thi hành án luôn không? Mong sớm nhận hồi đáp.

Trả lời:

Theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 364 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, có quy định về vấn đề bạn thắc mắc như sau:

- Thời hạn ra quyết định thi hành án là 07 ngày kể từ ngày bản án, quyết định sơ thẩm có hiệu lực pháp luật hoặc kể từ ngày nhận được bản án, quyết định phúc thẩm, quyết định giám đốc thẩm, quyết định tái thẩm.

Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được quyết định ủy thác thi hành của Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm thì Chánh án Tòa án được ủy thác phải ra quyết định thi hành án.

- Trường hợp người bị kết án phạt tù đang tại ngoại thì quyết định thi hành án phạt tù phải ghi rõ trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được quyết định, người đó phải có mặt tại cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện để thi hành án.

=> Như vậy, theo quy định nêu trên thì khi tòa án tuyên phạt tù đối với người đang tại ngoại sẽ không thi hành án luôn, mà 7 ngày kể từ ngày nhận được quyết định mới phải thi hành án.

Trân trọng.