Phải chia thừa kế thế nào khi bị mất di chúc? Con nuôi không ở cùng cha thì có quyền nhận thừa kế?

Nội dung chính

• Phải chia thừa kế thế nào khi bị mất di chúc?
• Con nuôi không ở cùng cha thì có quyền nhận thừa kế?
• Chia di sản thừa kế cho con trai nhiều hơn con gái có được không?

Phải chia thừa kế thế nào khi bị mất di chúc?

Tôi tên Hồng năm nay 40 tuổi là con của ông Trần Văn Thế. Bố tôi vừa mất được 01 tháng, mẹ tôi đã mất được 10 năm nay. Bố tôi có làm 01 di chúc tuy nhiên hiện nay cả nhà tìm thì không thấy. Làm chứng cho di chúc chỉ còn cậu tôi còn sống. Tuy nhiên, hiện nay cậu tôi bị lẫn nên không còn nhớ được nội dung di chúc, giờ nhà tôi phải chia thừa kế thế nào? Mong được giải đáp, cảm ơn.

Trả lời:

Căn cứ theo Điều 642 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc bị thất lạc, hư hại như sau:

- Kể từ thời điểm mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không thể hiện được đầy đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có bằng chứng nào chứng minh được ý nguyện đích thực của người lập di chúc thì coi như không có di chúc và áp dụng các quy định về thừa kế theo pháp luật.

- Trường hợp di sản chưa chia mà tìm thấy di chúc thì di sản được chia theo di chúc.

- Trong thời hiệu yêu cầu chia di sản, trường hợp di sản đã chia mà tìm thấy di chúc thì phải chia lại theo di chúc nếu người thừa kế theo di chúc yêu cầu.

Con nuôi không ở cùng cha thì có quyền nhận thừa kế?

Không ở cùng cha con nuôi có được quyền nhận thừa kế? Tôi tên Quỳnh có chồng là Trọng. Tôi và chồng ly hôn được 01 năm có 1 con nuôi chung. Con nuôi do tôi nuôi dưỡng, tuần rồi anh Trọng bị tai nạn giao thông nên qua đời không để lại di chúc. Cho hỏi là con tôi liệu có được nhận thừa kế không?

Trả lời:

Căn cứ Điều 68 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về việc bảo vệ quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con như sau:

- Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con theo quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan được tôn trọng và bảo vệ.

- Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

- Giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi có các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con được quy định tại Luật này, Luật nuôi con nuôi, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

Bên cạnh đó, tại Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:

- Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

+ Không có di chúc;

+...

Ngoài ra theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định Người thừa kế theo pháp luật gồm có:

- Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

+ Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

+ Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

+ Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Như vậy, theo quy định hiện hành đối chiếu với trường hợp mà bạn đề cập thì con nuôi với cha nuôi khi giao nhận con nuôi thì con nuôi có quyền nghĩa vụ như con ruột. Mà việc ly hôn của vợ chồng không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ nên con nuôi của bạn có quyền được nhận thừa kế. 

Chia di sản thừa kế cho con trai nhiều hơn con gái có được không?

Tôi có một miếng đất 10ha nay muốn lập di chúc để chia lại cho các con, tôi có sáu người con, bốn con trai và hai con gái, tôi muốn chia cho mỗi con trai 2ha và mỗi con gái 1ha như vậy có được hay không?

Trả lời:

Căn cứ Điều 624 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về khái niệm di chúc như sau:

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Theo Điều 626 Bộ luật này người lập di chúc có quyền sau đây:

- Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.

- Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.

- Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.

- Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.

- Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.

Như vậy, theo quy định như trên di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân, cá nhân lập di chúc có quyền phân định di sản cho từng người thừa kế. Do đó bạn có quyền phân chia di sản của bạn theo ý của bạn.

Tuy nhiên khi lập di chúc bạn cũng cần đảm bảo rằng bạn minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép và nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội, hình thức di chúc không trái quy định của luật.

Trân trọng!