Hợp đồng mua bán đất không công chứng có giá trị pháp lý không?

Tại Điểm a Khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 có quy định:

"Điều 167. Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất

3. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này;"

Như vậy: Căn cứ quy định được trích dẫn trên đây thì hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (hay trong dân gian thường gọi là hợp đồng mua bán đất) phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật (trừ một số trường hợp đặt biệt liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản).

Đồng nghĩa hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa cá nhân với cá nhân phải được công chứng tại Phòng/ Văn phòng công chứng hoặc được chứng thực tại Ủy ban nhân dân theo quy định.

Mặt khác, theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015 thì các giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu.

Do đó: Trường hợp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa cá nhân với cá nhân mà không được công chứng, chứng thực thì bị vô hiệu - đồng nghĩa hợp đồng đó không có giá trị về mặt pháp lý.

Tuy nhiên, Tại Khoản 2 Điều 129 Bộ luật dân sự 2015 lại có quy định:

"Điều 129. Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức

Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

...

2. Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực."

Như vậy: Căn cứ quy định được trích dẫn trên đây thì trường hợp hợp đồng chuyển nhương quyền sử dụng đất chưa được công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ trong giao dịch thì các bên tham gia hợp đồng có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của hợp đồng.

Do đó: Đối với trường hợp bạn nhận chuyển nhương quyền sử dụng đất mà hợp đồng mua bán chưa được công chứng, chứng thực thì không có giá trị pháp lý. Nhưng nếu bạn hoặc bên chuyển nhượng đã thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ trong hợp đồng thì bạn có quyền yêu cầu Tòa án công nhận hiệu lực của hợp đồng chuyển nhượng.

Trường hợp chưa thực hiện được 2/3 nghĩa vụ trong hợp đồng thì bạn và bên chuyển nhượng có thể đến Phòng/ Văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân để công chứng, chứng thực hợp đồng chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.

Trên đây là quan điểm tư vấn của chúng tôi đối với vấn đề mà bạn đang thắc mắc.

Trân trọng!